Στο δαιδαλώδες αμερικανικό νομοθετικό σύστημα η χώρα μας μπορεί να καταγράψει φέτος μια αρχική επιτυχία. Συγκεκριμένα χθες, από την Επιτροπή Κανονισμών της Αμερικανικής Βουλής (μια από τις πολλές), συζητήθηκε ο αμυντικός προϋπολογισμός των ΗΠΑ για το 2023. Και εγκρίθηκε μια διακομματική τροπολογία που προωθήθηκε από τον Ελληνοαμερικανό βουλευτή Chris Pappas του New Hampshire, η οποία λέει το εξής:
«Απαγορεύεται στον Πρόεδρο των ΗΠΑ η πώληση ή εξαγωγή νέων F-16 ή τεχνολογίας αναβάθμισης ή κιτ εκσυγχρονισμού F-16 προς την Τουρκία, εκτός αν ο Πρόεδρος παρέχει διαβεβαίωση προς το Κογκρέσο ότι μια τέτοια μεταφορά είναι προς το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ, περιλαμβάνοντας (σ.σ. η διαβεβαίωση) μια αναλυτική περιγραφή των ουσιαστικών βημάτων που έχουν γίνει ώστε να διασφαλιστεί πως αυτά τα F-16 δεν θα χρησιμοποιηθούν από την Τουρκία για επαναλαμβανόμενες, μη εγκεκριμένες, υπερπτήσεις ελληνικού εδάφους».
Το τελικό κείμενο έχει αναθεωρηθεί καθώς η αρχική του διατύπωση, που ήταν πολύ πιο αυστηρή, περιελάβανε και πρόβλεψη να μην γίνει η πώληση αν τέτοιες υπερπτήσεις έχουν γίνει έως και 120 μέρες πριν την πώληση, ενώ προέβλεπε ως κριτήριο και τις τουρκικές παραβάσεις του FIR Αθηνών. Επίσης το αρχικό κείμενο έλεγε πως η πώληση θα απαγορευόταν αν η Τουρκία «έκανε ενέργειες που υποβάθμιζαν την διαλειτουργικότητα του ΝΑΤΟ, εξέθεταν πόρους του ΝΑΤΟ σε εχθρικά έθνη ή υποβάθμιζε τη γενική ασφάλεια κρατών-μελών του ΝΑΤΟ».
Τα παραπάνω τα καταγράφουμε γιατί ήδη έχουν εμφανιστεί στο δημόσιο λόγο λανθασμένες καταγραφές και αναφορές του τι ακριβώς εγκρίθηκε χθες.
Επίσης ενώ πέρασε η παραπάνω τροπολογία, αποσύρθηκε μια δεύτερη, πάλι με κύριο σπόνσορα τον Chris Pappas, η οποία έλεγε πως απαγορεύεται η πώληση όπλων (γενικά, όχι μόνο αεροσκαφών) σε χώρα του ΝΑΤΟ, η οποία «το τελευταίο έτος έχει εμπλακεί σε επανειλημμένες παραβιάσεις του εναερίου χώρου άλλης χώρας του ΝΑΤΟ ή έχει απειλήσει την κυριαρχία του». Και αυτή η αποσυρμένη τροπολογία είχε την «διαφυγή» να επιτραπεί η πώληση αν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ διαβεβαίωνε σχετικά, πως έχουν σταματήσει οι παραβιάσεις και απειλές και πως είναι απαραίτητη η πώληση για λόγους εθνικού συμφέροντος.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα; Ο αμυντικός προϋπολογισμός των ΗΠΑ θα περάσει και από άλλες επιτροπές Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας, από την ολομέλεια της Βουλής και από την ολομέλεια του Κογκρέσου. Οπότε υπάρχει ακόμη δρόμος. Πάντως είναι θετικό -πάντα υπό το πρίσμα της αμερικανικής πολιτικής- πως η πρώτη τροπολογία του Pappas πέρασε, έστω και πιο υποτονική από την αρχική της διατύπωση. Η αλλαγή του κειμένου μαζί με την απόσυρση της δεύτερης τροπολογίας, φανερώνει πως έγινε αρκετή συζήτηση στο παρασκήνιο και συμφωνήθηκε αυτή η συμβιβαστική λύση. Κάτι που υποδεικνύει πως υπήρξε και διακομματική συναίνεση στο θέμα, άλλωστε και οι δύο τροπολογίες υποστηρίχθηκαν από βουλευτές τόσο των Δημοκρατικών όσο και των Ρεπουμπλικανών, άρα υπάρχει σοβαρή πιθανότητα η τροπολογία να περάσει όλα τα επόμενα στάδια και να ενσωματωθεί στο τελικό κείμενο.
Για ιστορικούς λόγους αναφέρουμε τους σπόνσορες της τροπολογίας που τη συνυπέγραψαν μαζί με τον Chris Pappas: Gus Bilirakis (FL), David Cicilline (RI), Nicole Malliotakis (NY), Frank Pallone (NJ), Carolyn Maloney (NY), Dina Titus (NV), John Sarbanes (MD), Brad Schneider (IL), Grace Meng (NY), Jackie Speier (CA), Anna Eshoo (CA), Andy Levin(MI), Zoe Lofgren (CA). Και είναι σημαντικό όλοι να επανεκλεγούν στις επερχόμενες εκλογές του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ!
Απαγορεύει η τροπολογία αυτή (εφόσον ισχύσει) την πώληση νέων F-16 στην Τουρκία ή την αναβάθμιση των τουρκικών F-16; Η απάντηση είναι όχι, αλλά τη δυσκολεύει. Καθώς διατηρεί ο Πρόεδρος των ΗΠΑ το δικαίωμα να τη ζητήσει διαβεβαιώνοντας πως αυτό είναι «υπέρ εθνικής -αμερικανικής- ασφαλείας». Καταγράφουμε εδώ πως η κυβέρνηση Μπάιντεν δημόσια έχει πει πως στηρίζει τέτοια πώληση στην Τουρκία, άρα θεωρητικά δεν έχει αλλάξει τίποτα. Στην αμερικανική πολιτική σκηνή όμως τέτοιες διατυπώσεις νομικές (όπως αυτή της τροπολογίας Pappas) υποχρεώνουν τον Πρόεδρο και την κυβέρνηση του να τηρήσουν τα προσχήματα, οπότε σαφώς είναι -ξαναλέμε εφόσον εγκριθεί- μια κίνηση με σημαντική αξία.
Γενικότερα μιλώντας νομοθετικές ρυθμίσεις εντός ΗΠΑ που στοχεύουν ευθέως την Τουρκία είναι πολύ σημαντικές γιατί είναι πολύ ασυνήθιστο να «στιγματίζεται» μια χώρα του ΝΑΤΟ και να παίρνονται ειδικά μέτρα για αυτή.
Συνολικά λοιπόν έχουμε και ειδική επιτυχία, εφόσον υιοθετηθεί το κείμενο τελικά, έχουμε μια γενική επιτυχία νέας αρνητικής κριτικής για την Τουρκία σε σχέση με την συμπεριφορά της προς την Ελλάδα αλλά και ένα πρόσκομμα -όχι όμως απαγορευτικό- για την πώληση F-16 προς την Άγκυρα. Θα παρακολουθήσουμε το θέμα με όλες τις εξελίξεις του.
