Οι εξελίξεις του πολέμου στην Ουκρανία σίγουρα έχουν βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τους τελευταίους μήνες. Όπου πέρα από τις βάρβαρες μάχες που διεξάγονται στις πόλεις και τις πεδιάδες της Ουκρανίας, γίνονται και πολλές συγκρούσεις στη Μαύρη Θάλασσα. Ίσως ο όρος “συγκρούσεις” να είναι υπερβολικός, αλλά όταν χάνονται πλοία και πληρώματα, σίγουρα έχουμε ναυτικό πόλεμο.
Η βύθιση του ρωσικού καταδρομικού Moskva ήταν μάλλον η κορφή του παγόβουνου. Μπορεί ο αντιπλοϊκός πύραυλος Neptune να έκανε το ντεμπούτο του στις επιχειρήσεις αλλά το έκανε… δυναμικά. Και προκαλεί εντύπωση πως το Moskva βυθίστηκε μόλις με 2 πυραύλους, ούτε με επιθέσεις κορεσμού, ούτε με τίποτε “περίεργο”. Και άλλα πλοία του Ρωσικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας πάλι με χρήση αντιπλοϊκών πυραύλων βυθίστηκαν, ή και με ελαφρύτερα όπλα. Το πρόσφατο χτύπημα στη φρεγάτα Admiral Makarov όμως, με μη επανδρωμένα σκάφη επιφανείας (USV), ήταν που προκάλεσε ανησυχία.
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ: Με ουκρανικά USV χτυπήθηκε η Admiral Makarov! Αλλάζει η μορφή του ναυτικού πολέμου!
Το Admiral Makarov αν και δεν βυθίστηκε, είναι εκτός υπηρεσίας οπότε οι Ρώσοι έχασαν μια σοβαρή πλατφόρμα που εκτόξευε πολύ τακτικά πυραύλους Kalibr εναντίον ουκρανικών στόχων. Βέβαια η επίδραση των 8 πυραύλων cruise που έφερε το σκάφος είναι πολύ μικρή σε έναν πόλεμο επιπέδου Ουκρανίας. Αλλά οι Ουκρανοί πέρασαν ένα μήνυμα, πολύ ξεκάθαρο, ενώ ήταν μια ακόμη σημαντική νίκη σε επικοινωνιακό επίπεδο. Η δε “εξαφάνιση” του Makarov, και η μη κυκλοφορία φωτογραφιών μετά το περιστατικό, σημαίνει πως μάλλον δεν είναι καλά τα πράγματα. Πάμε τώρα στα USV και το πως αυτά «τρόμαξαν» πολλούς, και προφανώς στην Ελλάδα.
Σύγχρονα πλοία εναντίον ασύμμετρων απειλών και τα Όπλα Κατευθυνόμενης Ενέργειας
To USV που χρησιμοποίησαν οι Ουκρανοί δεν είναι κάτι πρωτότυπο, ή υπερυψηλής τεχνολογίας. Είναι ένα σχετικά απλό κατευθυνόμενο ταχύπλοο, μια “τορπίλη επιφανείας”, που ελέγχεται ίσως μέσω δορυφόρου, μέσω StarLink. Χαμηλού κόστους λοιπόν αλλά προσφέρουν υψηλή αποτελεσματικότητα εναντίον πλοίων όπως αυτά του ρωσικού στόλου. Ενός ναυτικού που αν ήταν σε πόλεμο με σύγχρονα δυτικά πλοία, δεν θα είχε και πολλές ελπίδες. Τα USV όμως, τα “πραγματικά”, είναι πρόβλημα για κάθε ναυτικό, ακόμη και για το δικό μας.
REPMUS 22: Νατοϊκή ναυτική άσκηση με πρωταγωνιστές τα μη επανδρωμένα
Όταν λέμε “πραγματικά” USV, εννοούμε τα πιο εξελιγμένα που φέρουν αντιαρματικούς πυραύλους ή/και ελαφρές τορπίλες, και όχι τα πλοιάρια αυτοκτονίας γεμάτα εκρηκτικά. Με τέτοια όπλα, από μια απόσταση 5 ή 10 μιλίων, μπορούν να βγάλουν εκτός όχι μόνο μια FDI HN, αλλά κι ένα Arleigh Burke. To θέμα είναι πως αντιμετωπίζονται και πόσο θα κοστίσει η αντιμετώπισή τους.
Τουρκία: Δοκιμάζεται μη επανδρωμένο σκάφος ηλεκτρονικού πολέμου
To σύστημα ηλεκτρονικών παρεμβολών (ECM) όπως πολλές φορές έχουμε γράψει, είναι η καλύτερη αντιμετώπιση, καθώς αν έχει δυνατότητες C-UAV, δηλαδή μπορεί να κάνει παρεμβολές στη σύνδεση μεταξύ βάσης και USV, τότε το τελευταίο θα πρέπει ή να επιστρέψει, ή να κάνει βόλτες επιτόπου χωρίς έλεγχο, εκτεθειμένο σε πυρά. Η χρήση ECM θεωρείται soft kill, δηλαδή καταστροφή ή αδρανοποίηση χωρίς χρήση βίας. Το πρόβλημα είναι πως δεν έχουμε ECM στα σύγχρονα πλοία μας και ελπίζουμε πως θα μπει. Οπότε θα συνεχίσουμε να «πιέζουμε» μέχρι να δούμε τη σύμβαση για τοποθέτηση κάποιου στις FDI HN. Κι αν θέλετε την άποψή μας, προτείνουμε το Scorpius-N της ΙΑΙ.
Το Σουηδικό Ναυτικό δοκίμασε το μη επανδρωμένο σκάφος Saab Enforcer ΙΙΙ
Αν τώρα πάμε σε λύσεις hard kill δηλαδή με χρήση όπλων, η FDI HN μπορεί να προσβάλει τα USV με τα πυροβόλα των 20 χιλιοστών, με το πυροβόλο των 76 χιλιοστών ή ακόμη και με τους πυραύλους RAM. Βέβαια, όλα έχουν μειονεκτήματα. Τα πυροβόλα των 20 χιλιοστών είναι πολύ ελαφριά (και με μικρή εμβέλεια), το πυροβόλο των 76 χιλιοστών θα πρέπει να ρίξει πολλά βλήματα μιας και δεν είναι STRALES, ενώ τα βλήματα RAM χρειάζονται για άλλες αποστολές, δεν μπορούν ριχθούν εναντίον USV (μπορούν τεχνικά, επιχειρησιακά δεν συμφέρει). Ενώ, αντίστοιχα ζητήματα αντιμετωπίζουν -και περισσότερα- και οι παλαιότερες φρεγάτες μας.
Τουρκία: Πρώτες δοκιμές εν πλω για το εγχώριο οπλισμένο USV ‘ULAQ’
Βέβαια το πρόβλημα που έχει να επιλύσει το Πολεμικό μας Ναυτικό, δεν είναι τόσο τα μη επανδρωμένα όπως οι ουκρανικές ιδιοκατασκευές, όσο τα σύγχρονα USV που κατασκευάζει η Τουρκία όπως το ULAQ. Αυτό φορτωμένο με πυραύλους L-UMTAS ή άλλους, ακόμη και με ρουκέτες CIRIT, κατευθυνόμενες με laser, μπορεί να κορέσει την άμυνα μιας FDI HN και να καταφέρει και πλήγματα. Π.χ. μια ρουκέτα είναι αρκετή για καταστροφή του SeaFire ή της γέφυρας, οπότε αν έχουμε χτύπημα σε τέτοια σημεία, το πλοίο πρέπει να επιστρέψει λαβωμένο, στο Ναύσταθμο.
3 διαφορετικά μη επανδρωμένα σκάφη δοκίμασε το Ισπανικό Ναυτικό
Αυτή τη στιγμή ο κίνδυνος που απειλεί το ΠΝ δεν είναι τόσο τα F-16 της τουρκικής αεροπορίας. Τα F-16, αν καταφέρουν να περάσουν από τους Meteor και τους ΑΙΜ-120, δεν θα κάνουν το λάθος να μπουν στην εμβέλεια των ASTER 30. Αντίθετα θα εκτοξεύσουν τους αντιπλοϊκούς πυραύλους ATMACA ή/και SOM από μεγάλη απόσταση, και θα σπεύσουν να “εξαφανιστούν”. Οι ASTER 30 θα είναι εκεί για να τα κρατήσουν σε μεγάλη απόσταση.
Οργανικά Εναέρια Μέσα για τα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού – Ματιές στο μέλλον
Ο μεγάλος κίνδυνος προέρχεται από τα τουρκικά υποβρύχια, τα USV αλλά και τα περιφερόμενα πυρομαχικά (loitering munition). Τα τελευταία το έχουμε αναλύσει αρκετά, και μέχρι σήμερα δεν υπάρχει αντιμετώπιση από πλευράς Πολεμικού Ναυτικού (ή δεν υπάρχει δημόσια γνωστή αντιμετώπιση). Αλλά το ΠΝ έκανε το μέγιστο για να ανακαλύπτει τα αναμενόμενα τουρκικά υποβρύχια 214ΤΝ, βρίσκοντας παράλληλα οικονομικά βιώσιμο τρόπο αντιμετώπισης των USV. Και η “κοινή” απάντηση είναι το ελικόπτερο MH-60R.
Δεν μπορούμε να λέμε πως το ΠΝ “ξέρει” μόνο όταν αγοράζει φρεγάτες FDI HN από τη Γαλλία, και να λέμε πως “δεν ξέρει” όταν αγοράζονται MH-60R. Προφανώς και ξέρει και στις δυο περιπτώσεις, και σήμερα θα εξηγήσουμε όχι γιατί το MH-60R είναι κορυφαίο ανθυποβρυχιακό ελικόπτερο, αλλά γιατί το ΠΝ το έχει θέσει σαν κορυφή στα μέσα αντιμετώπισης ασύμμετρων απειλών όπως τα USV.
Thales: Συμβόλαιο για σόναρ ALFS ελικοπτέρων MH-60R, στους αποδέκτες η Ελλάδα
To USV έχει ένα πλεονέκτημα σε σχέση με όλα τα άλλα μέσα απειλής εναντίον στόχων επιφανείας. Έχει πολύ χαμηλό κόστος, συνεπώς αναγκάζει τον αντίπαλο να ξοδέψει πολύ περισσότερα χρήματα για την καταστροφή του από όσο κοστίζει το ίδιο. Ένας στόχος που απαιτεί την εκτόξευση δυο ή περισσοτέρων βλημάτων εναντιόν του, αν υπάρχει αυτή η δυνατότητα.
Όπως είπαμε, τα USV θα φτάσουν σε απόσταση που τα πυροβόλα των 20 χιλιοστών δεν φτάνουν (ή και να φτάνουν, δεν έχουν αρκετή καταστροφική ισχύ), ενώ τα βλήματα των 3 ιντσών, εναντίον στόχου μικρού που ελίσσεται σε 40 κόμβους, πάλι δεν θα έχουν και πολλή τύχη. Συνεπώς, χρειάζεται ένα κατευθυνόμενο βλήμα. Αλλά η FDI δεν έχει αυτή τη στιγμή πιστοποιήσει π.χ. τα βλήματα AKERON. Το ξαναλέμε, θέμα δεν έχει μόνο η FDI/FDI HN, αλλά όλα τα πλοία του Στόλου, παλιά και νέα.
ΑΠΟΨΗ: Έτσι θα αποκτήσει το Πολεμικό Ναυτικό Μη Επανδρωμένα συστήματα (UAS/UAV)
Η πρώτη αντιμετώπιση που βρήκε το ΠΝ πριν σχεδόν 20 χρόνια, λέγεται AGM-114 Hellfire. O Hellfire αγοράστηκε για την αρχική αντιμετώπιση τέτοιων απειλών, ενώ έχει και το πλεονέκτημα το ότι είναι υπερηχητικός, άρα φτάνει ταχύτατα στο στόχο και του αφήνει και λίγα περιθώρια αντίδρασης.
Ο κάθε πύραυλος Hellfire έχει όμως σημαντικό κόστος. Αν ο στόχος είναι μια εχθρική πυραυλάκτος ή μια φρεγάτα, δεν τίθεται θέμα. Για τα εκατοντάδες όμως USV, ναι, υπάρχει θέμα αποθέματος Hellfire που είναι και μικρό και ανεπαρκές για τις ανάγκες. Εκτός αυτού, ο πύραυλος έχει σημαντικό βάρος, οπότε αν θέλουμε να φορτώσουμε ένα MH-60R με μια τετράδα, χρειάζεται από την άλλη πλευρά μια δεξαμενή, για να έχει ικανό χρόνο περιπολίας το ελικόπτερο. Γιατί μετά θα πρέπει να ρίχνει με το πλευρικό πολυβόλο στο κάθε USV, όταν τελειώσουν τα βλήματα. Έτσι εκτός από φορέας των Penguin Mk2 Mod7, των AGM-114 Hellfire, το πάντα πρωτοπόρο ΠΝ, για το MH-60R αγόρασε κάτι που “ξένισε”. Ρουκέτες APKWS.
Αυτό είναι μια απόδειξη του ότι το ΠΝ δεν φοβάται να καινοτομήσει. Για παράδειγμα, χρόνια μετά την αγορά των επιθετικών ελικοπτέρων ΑΗ-64 ή την παραλαβή των OH-58D Kiowa Warrior, ο Ελληνικός Στρατός δεν έχει ακόμη αγοράσει κατευθυνόμενες ρουκέτες APKWS. To ΠΝ όμως τις έβαλε μέσα στην παραγγελία των πρώτων του Romeo, ενώ η περίφημη “κοινωνία του Internet” κυριολεκτικά κοιμόταν! Πρέπει να είμασταν ίσως το μόνο Μέσο που κατάλαβε τους λόγους που το ΠΝ ζήτησε απόθεμα APKWS.
Μερικοί αρνούνται να καταλάβουν τον τρόπο με τον οποίο προτεραιοποιούνται οι απειλές. Θεωρούν δηλαδή πως η αγορά των 4+3 ελικοπτέρων Romeo έγινε γιατί δεν έχουμε κάπου αλλού να ξοδέψουμε τα χρήματά μας και αγοράζουμε ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα. Πολλοί δε, θεωρούν πως με μια φρεγάτα με συρόμενο σόναρ CAPTAS-4 έχει αντιμετωπίσει πλήρως τον κίνδυνο των τουρκικών ΑΙΡ υποβρυχίων. Και δεν θέλουν καν να δουν τα webinars που έχουμε κάνει για τον ASW πόλεμο. Δεν είναι απλά τα πράγματα, το ελικόπτερο παραμένει ο βασικός θηρευτής των υποβρυχίων και συμπληρώνεται από τη σουίτα σόναρ των πλοίων.
Ελληνικά MH-60R: Επίσημη επιβεβαίωση για Link 16, στο «πακέτο» και πύραυλοι Hellfire
Έτσι τα ελικόπτερα είναι κρίσιμα, είτε αγοράσουμε FDI, είτε Gowind, είτε FCx-30, είτε ανελκύσουμε και βάλουμε σε υπηρεσία το Moskva. Έχουμε πολλές φορές πει πως ο ΑΓΕΝ, γνώστης της κατάστασης και των προβλημάτων, προώθησε την αγορά τους καθώς το MH-60R μπορεί να αποδώσει ανεξαρτήτως πλατφόρμας που το εξαπολύει. Όταν λοιπόν το τουρκικό ναυτικό δοκιμάζει κι ετοιμάζεται να αγοράσει σωρηδόν USV, ποια είναι η λύση; Η βέλτιστη οικονομικά, ώστε να αντιμετωπιστούν πολλαπλές απειλές; Ρουκέτες APKWS πάνω στα ελικόπτερά MH-60R.
Έτσι αυτή πρέπει να είναι και η λογική πίσω από την πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Ναυτικού Συμβουλίου για να αγοραστούν 1+2 επιπλέον ελικόπτερα MH-60R αντί του πολυέξοδου εκσυγχρονισμού/συντήρησης μερικών S-70B6 που είναι καθηλωμένα για χρόνια.
Βέβαια να πούμε πως η απόφαση για τα 1+2 Romeo πέρασε από το ΑΝΣ με πρωτοβουλία του ΑΓΕΝ, αλλά περιέργως για τέτοιας σπουδαιότητας πρόγραμμα, όχι “ομοφώνως”. Κι όχι μόνο αυτό, αν και τα κονδύλια για την αγορά των 1+2 νέων Romeo θα προέλθουν από ανακατανομή των χρημάτων για τον εκσυγχρονισμό των παλιότερων ελικοπτέρων, εντούτοις υπάρχει μια αδικαιολόγητη καθυστέρηση, με τον ΑΓΕΝ να θέλει ταχύτητα στην υλοποίηση. Οι απειλές δεν θα περιμένουν ούτε είναι ανεκτές οι εσωτερικές χρονοτριβές και καθυστερήσεις και το πρόγραμμα ενίσχυσης του ΠΝ είναι κομβικής σημασίας για την άμυνα της χώρας.
Έτσι ένα MH-60R με δυο φορείς ρουκετών APKWS μπορεί να αντιμετωπίσει επιθέσεις κορεσμού από USV, πριν αυτά γίνουν απειλητικά και εκτοξεύσουν κατευθυνόμενους πυραύλους ή τορπίλες εναντίον του Στόλου. Το MH-60R με τον υπολογιστή πυρός που έχει, μπορεί να κατευθύνει ταυτόχρονα πολλές ρουκέτες εναντίον πολλών στόχων, κάνοντάς το ακόμη αποτελεσματικότερο στις αντιμετώπιση τέτοιων απειλών.
Κατευθυνόμενες ρουκέτες APKWS εναντίον drones, λύση που ενδιαφέρει την Ελλάδα
Θα μπορούσαμε να το πάμε ακόμη “πιο κάτω”, λέγοντας πως οι φθηνές ρουκέτες APKWS είναι κατάλληλες για αντιμετώπιση UAVs και Loitering Munitions. H BAe Systems έχει ήδη δοκιμάσει το όπλο πάνω σε Apache…
Η συνέχεια στο Naval Defence
