Πριν λίγο καιρό, η Naval Group αλλά και το Marine Nationale (γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό) έδωσαν στη δημοσιότητα φωτογραφίες και βίντεο από τις πρώτες δοκιμές της γαλλικής φρεγάτας Amiral Ronarc’h. Το πρώτο πλοίο της κλάσης FDI, που έχει επιλέξει και το Πολεμικό μας Ναυτικό σαν τη βασική του φρεγάτα για τις επόμενες δεκαετίες.
Η σελίδα έχει γράψει πολλές φορές αναλύσεις για τις δυνατότητες του πλοίου, των ηλεκτρονικών του συστημάτων, αλλά και των όπλων του. Πρέπει να τονίσουμε, πως είναι ένα πολύ καλά δομημένο σκάφος από πλευράς ηλεκτρονικών (ραντάρ Sea Fire, σόναρ CAPTAS-4 κ.α.) και όπλων (στην ελληνική εκδοχή υπάρχουν 32 αντιαεροπορικοί πύραυλοι Aster 30, 21 πύραυλοι RIM 116 RAM Block 2b για εγγύς προστασία, όπως και 8 αντιπλοϊκοί MM.40 Exocet Block 3c).
Παράλληλα, έχουμε εντοπίσει και τις -σοβαρές- ελλείψεις στον εξοπλισμό του, με βασικότερο αυτή ενός αξιόλογου συστήματος ηλεκτρονικού πολέμου (λείπει ο παρεμβολέας ECM, ενώ το ESM που έχει τοποθετηθεί, αν και τελευταίας γενιάς, δεν καλύπτει όλες τις κρίσιμες “μπάντες”), και ενός συστήματος παθητικού εντοπισμού στόχων IRST (το PASEO XLR είναι ηλεκτρο-οπτικό σύστημα παρακολούθησης, δεν είναι IRST). Ελπίζουμε πως αυτές θα συμπληρωθούν, ώστε το ΠΝ να απολαμβάνει σημαντικό τακτικό πλεονέκτημα στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο λόγος που γράφουμε αυτό το άρθρο σήμερα, είναι διάφορα σχόλια που αλιεύσαμε στην ιστοσελίδα μας, στο Χ, στο Facebook, αλλά και στο YouTube, σχετικά με το έντονο “βρέξιμο” της πλώρης της Amiral Ronarc’h στις πρώτες δοκιμές, όπως φαίνεται από σχετικά βίντεο. Πολλοί από τους αναγνώστες, έθεσαν και θέμα ανάστροφης πλώρης (που είναι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του σκάφους), ενώ δεν ήταν λίγοι αυτοί που ανησύχησαν για τις ικανότητες πλεύσης και μάχης σε δύσκολα περιβάλλοντα, όπως αυτό του συχνά φουρτουνιασμένου Αιγαίου. Θα χρειαστεί λοιπόν να γράψουμε όσα ξέρουμε από το 2018, που μας παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το πλοίο, αλλά και όσα μας έχει προσφέρει η έρευνα που κάναμε, όπως και οι συζητήσεις με έμπειρους ναυπηγούς και μηχανικούς του Πολεμικού μας Ναυτικού.
Καταρχάς, θα πρέπει να κάνουμε ένα βήμα πίσω, και να δούμε την προηγούμενη κλάση πλοίων που κατασκευάστηκε για το Marine Nationale. Μιλάμε για τη γαλλοϊταλική σχεδίαση FREMM (Aquitaine στο Γαλλικό Ναυτικό, Bergamini στο ιταλικό). Ένα σκάφος τόσο επιτυχημένο, που επιλέχθηκε από το αμερικανικό Ναυτικό για την επόμενη κλάση φρεγάτας των ΗΠΑ (την Constellation), ενώ υπηρετεί ή θα υπηρετήσει και σε αρκετά ναυτικά παγκοσμίως για πολλές δεκαετίες.
Θα αναρωτηθεί κανείς, γιατί οι Γάλλοι, δεν συνέχισαν να αγοράζουν τα πλοία της κλάσης, από τη στιγμή μάλιστα που είχαν και ενεργή γραμμή παραγωγής. Όμως το σκάφος δεν είναι απλό σε χρήση/συντήρηση λόγω πολυπλοκότητας.
Υπήρχε τελικά option για 4η φρεγάτα FDI με “κλειδωμένη” τιμή, στην αρχική σύμβαση;
Οι Γάλλοι λοιπόν, που έχουν ακόμη και σήμερα πολλές υπεράκτιες κτήσεις, είτε στον Ινδικό Ωκεανό, είτε στον υπόλοιπο πλανήτη, χρειαζόντουσαν μια “μικρότερη” FREMM με το κόστος χρήσης μιας La Fayette. H συγκεκριμένη κλάση (που πάλι η σελίδα ήταν η πρώτη που την πρότεινε σαν ενδιάμεση λύση για το ΠΝ μας το μακρινό 2018), μειονεκτεί σε οπλισμό και χαμηλή ταχύτητα αλλά πλεονεκτεί σε ευκολία χρήσης και κόστος συντήρησης, ειδικά με κινητήρες ντίζελ. Θα μπορούσαν όμως οι Γάλλοι να πάνε σε μια λύση κορβέτας ως πιο οικονομική; Μια κορβέτα όμως ακόμη κι αν οπλιστεί σαν φρεγάτα, δεν μπορεί να εκτελέσει όλες τις αποστολές του μεγαλύτερου πλοίου.
Σε τι διαφέρει μια κορβέτα από μια φρεγάτα; Θα επικεντρωθούμε σε δυο βασικές διαφορές:
- Στη δυνατότητα πλεύσης, και χρήσης όπλων και ηλεκτρονικών σε καταστάσεις θάλασσας που άλλα πλοία δεν μπορούν. Όπου σε ισχυρή κακοκαιρία οι κορβέτες δεν μπορούν να εκτοξεύουν πυραύλους, ενώ υποβαθμίζεται και η λειτουργία του ραντάρ.
- Στη δυνατότητα να έχουν αρκετό πλήρωμα, που θα επανδρώσει όλες τις θέσεις μάχης σε 24ωρη βάση. Οι άνθρωποι έχουν όρια, και ένα πολεμικό πλοίο πρέπει να “αλλάζει” βάρδιες όχι μόνο στο μηχανοστάσιο, αλλά και στις κονσόλες του CMS. Αυτός είναι ο λόγος που π.χ. μια ΜΕΚΟ200ΗΝ, απαιτεί 200 άτομα πλήρωμα, ώστε να διατηρεί μέγιστη μαχητική ετοιμότητα για όσο χρειαστεί, μέρες, βδομάδες ή και μήνες.
Οι αναγνώστες θα έχουν ίσως παρατηρήσει πως όλα τα πλοία αεράμυνας, με fixed array radar, όπως πχ τα Arleigh Burke, οι ισπανικές F-100, τα ιαπωνικά Kongo κ.α. έχουν εκτόπισμα άνω των 6.000 τόνων. Αυτό θεωρείται ίσως το ελάχιστο, για να μπορεί το πλοίο να εκτοξεύει πυραύλους σε κατάσταση θάλασσας 5+, αλλά και να μπορεί το ραντάρ να συνεχίζει να λειτουργεί σε συνθήκες που η πρόνευση και η διατοίχιση είναι πολύ έντονες. Εξαίρεση ίσως αποτελούν οι κορβέτες κλάσης Sa’ar 6 του ισραηλινού Ναυτικού, που όμως, έχουν σχεδιαστεί να επιχειρούν στα ανοιχτά των ακτών του κράτους, και υπό την προστασία της ισραηλινής Aεροπορίας και του πλέγματος αεράμυνας.
ThinkOutOfTheBox: Ελληνικός Στόλος με περισσότερες και φθηνότερες FDI Made in Greece
Θα πει επίσης κάποιος, πως οι Ιταλοί έχουν δημιουργήσει την κλάση κορβετών Doha για το Κατάρ, που μάλιστα έχει τοποθετημένο ψηλά το ραντάρ, ενώ φέρει και 16 Aster 30, όσους δηλαδή και η γαλλική FDI. Πως διαφέρει στις ικανότητες μια γαλλική FDI από μια καταριανή Doha, από τη στιγμή που έχουν σχεδόν τα ίδια όπλα; Στο ότι η Doha έχει σχεδιαστεί να πολεμά κυρίως στον Περσικό Κόλπο, όπου οι συνθήκες πλεύσης δεν έχουν σχέση με τον Ατλαντικό Ωκεανό ή έστω το Αιγαίο. Ας πάμε πάλι στο πως σχεδιάστηκε η FDI.
Καθώς οι Γάλλοι ήθελαν ένα πλοίο με τις αρετές της La Fayette αλλά και της FREMM, έπρεπε να κάνουν κάποιους συμβιβασμούς. Αυτό σήμαινε πως έπρεπε να είχαν, νέας τεχνολογίας μεν, ντίζελ δε, προωστήριο σκεύος. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε πως έπρεπε να είχαν και εκτόπισμα όχι πλέον 7.000 τόνων όπως η FREMM, αλλά λιγότερο, για να μην μειωθεί η ταχύτητα, όπως στις La Fayette. Και πάλι όμως, υπήρχε αδιέξοδο, καθώς σε ένα πλοίο μεγέθους Floreal/La Fayette, δηλαδή γύρω στους 4.000 τόνους, δύσκολα θα έμπαινε το υπό ανάπτυξη τότε ραντάρ AESA Sea Fire, αλλά και πολλοί αντιαεροπορικοί πύραυλοι Aster (βασικό όπλο του γαλλικού Ναυτικού).
Το Δόγμα περί “Μικρού Πολεμικού Ναυτικού” και τι σημαίνει για την Ελλάδα
Η λύση βρέθηκε από τη Naval Group (τότε DCNS), με τη σχεδίαση της FTI (αρχική ονομασία της FDI) με “ανάστροφη πλώρη”. Η σχεδίαση αυτή επιτρέπει ελεγχόμενη πρόνευση, και ήταν η λύση που ακολουθούσαν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα τα ναυπηγεία για να υπάρχει ευστάθεια στα τότε θηριώδη θωρηκτά.
Έτσι, η FDI έχει σχεδιαστεί να έχει την ευστάθεια ενός πλοίου με “κλασική” πλώρη και εκτόπισμα κάπου 6.000 τόνους. Η λύση αυτή (ως σύγχρονη επανάληψη μιας παλαιότερης) δεν είναι βέβαια αποκλειστικά γαλλική, αλλά την έχουμε δει και στην -αποτυχημένη για άλλους λόγους- αμερικανική κλάση αντιτορπιλικών Zumwalt. Βέβαια, σε τέτοιο εκτόπισμα (4.500 τόνων) μόνο οι Γάλλοι είχαν το “θράσος” να επιλέξουν αυτή τη σχεδίαση. Το αν έκαναν καλά ή όχι, φαίνεται από το ότι Κορεάτες αλλά και Γερμανοί παρουσίασαν πρόσφατα αντίστοιχες λύσεις. Και η αντιγραφή, είναι η καλύτερη μορφή κολακείας από τους ανταγωνιστές.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Ποιες θα είναι οι κύριες αποστολές που θα αναλάβουν οι φρεγάτες FDI HN
H ανάστροφη πλώρη δεν έχει μόνο πλεονεκτήματα. Το ότι το πλοίο “σχίζει” τα κύματα, αντί να αναπηδά πάνω τους, σημαίνει πως το κύμα θα πέφτει πάνω στην πλώρη, κάτι απολύτως κατανοητό και αναμενόμενο. Αλλά οι εκτοξευτές Α50 των Aster 30, όπως και το κύριο πυροβόλο των 76 χιλιοστών έχουν σχεδιαστεί για σκληρή ναυτική χρήση. Αυτό που χρειάζονται, πυροβόλο και Aster 30 (αλλά και το ραντάρ), είναι να είναι σταθεροποιημένη η πλατφόρμα εκτόξευσης (δηλαδή το πλοίο), και να έχει τις ελάχιστες δυνατές κλίσεις, ακόμη κι αν “χάνεται” κάτω από τα κύματα.
Να πούμε ακόμη πως το μικρότερο εκτόπισμα της FDI σε σχέση με μια FREMM, που σημαίνει και μικρότερο πλήρωμα (μειονέκτημα όταν απαιτείς συνεχή επάνδρωση), οι Γάλλοι το αντιμετώπισαν με υψηλό βαθμό αυτοματισμού, που επιτρέπει στο σκάφος να λειτουργεί με λιγότερα άτομα. Και οι ίδιοι αναφέρουν το πλοίο στην εξαγωγική του μορφή ως Belh@rra, με το @ να τονίζει την ψηφιακή του διάσταση.
Με λίγο λόγια, η Amiral Ronarc’h D660, ευελπιστεί να αποδείξει στις δοκιμές που έχουν ξεκινήσει, τη σχεδίαση της: τόσο ως φόρμα κύτους, όσο και ως συνολικό οπλοσύστημα, νέων τεχνολογιών και αυτοματισμών. Αλλά για να μην ανησυχούν οι φίλοι μας, ας μην “ισοπεδώνουμε” τη ναυπηγική εμπειρία αιώνων που έχει η Γαλλία. Ας επικεντρωθούμε στο ότι το ΠΝ μας χρειάζεται πολύ περισσότερα πλοία από τα όσα αγοράσαμε από “Παρίσι”!
ΑΠΟΨΗ: Να ρωτήσουμε πόσο θα κοστίσουν 7 επιπλέον FDI HN ως εναλλακτική των Constellation;
