Ο επανεξοπλισμός των Ενόπλων Δυνάμεων, υποχρεωτικά θα ασχοληθεί το 2022 και με τον “ξεχασμένο” Στρατό Ξηράς. Φυσικά και υπάρχουν οι παραχωρήσεις υλικού μέσω EDA (M1117 για παράδειγμα, σε τεράστια ποσότητα), θα έρθουν κι άλλες (76 AAV-7A1 RAM/RS, αριθμός Μ109Α5, τροχαίο υλικό, κ.α.), αλλά οι ανάγκες παραμένουν. Και θα χρειαστεί η Ελλάδα να μη βασιστεί μόνο στα υλικά που θα πάρουμε δωρεάν και μεταχειρισμένα, αλλά και σε αγορές νέων.
Θα θυμίσουμε πως ο ΕΣ εξελίσσει σημειακές προμήθειες ειδικών συστημάτων, όπως για παράδειγμα οι SPIKE NLOS. Αλλά δεν είναι δυνατόν να έχουμε ένα τόσο ισχυρό Στρατό, με υλικά περασμένων δεκαετιών. Αναμένουμε πως η μεγαλύτερη και ακριβότερη προμήθεια για τον ΕΣ θα είναι η ενίσχυση της Αεροπορίας Στρατού, πρώτα με 9+9 ΑΗ-64Ε, και στην συνέχεια τα CH-47F. Επίσης, κάποια στιγμή θα δούμε αριθμό UH-60A+, που θα επιτρέψουν στα παλαίμαχα UH-1H να αποσυρθούν και να απολαύσουν τα σύνταξή τους.
Ένα από τα τεράστια προβλήματα του Ελληνικού Στρατού, είναι η ημιτελής μας επένδυση στα άρματα μάχης Leopard 2. Όταν παραγγέλθηκαν, ο ΕΣ είχε παραλάβει σαν αντισταθμιστικά και μεγάλο αριθμό αρμάτων Leopard 2A4. Εκεί λοιπόν είναι το μεγάλο πρόβλημα, καθώς τα Leo2A4, παρά την πρόθεση, ποτέ δεν εκσυγχρονίστηκαν σε Leo2A6 και σήμερα υπάρχουν δυο τύποι Leo2, αυτοί που τα “κουτσοφέρνουν βόλτα” με ανταλλακτικά, και εκείνοι που αρχίζουν να τα βρίσκουν όλο και πιό δύσκολα με κίνδυνο απαξίωσης και μάλιστα γρήγορα (Leo2A4).
Οι αγορές και παραχωρήσεις αρμάτων πριν από δυο δεκαετίες έχουν καταστήσει την Ελλάδα τον μεγαλύτερο χρήστη Leopard 2 στον κόσμο, κατάσταση που δεν μπορεί να αλλάξει ούτε άμεσα, ούτε εύκολα, αφ’ ενός διότι η παραγωγή νέων αρμάτων του τύπου βρίσκεται σε αδιέξοδο και αφ’ ετέρου οι υποψήφιοι αγοραστές είναι λίγοι και χρειάζεται να κάνουν μια πολύ μεγάλη επένδυση για οποιαδήποτε τέτοιο πρόγραμμα, με το κόστος ανά μονάδα να είναι πλέον δυσθεόρατο!
Η κατάσταση αυτή δίνει στην Ελλάδα μια σειρά πλεονεκτημάτων αλλά και μια σειρά προκλήσεων προς επίλυση. Από την μια καθόμαστε πάνω σε ένα πραγματικό θησαυρό Leopard 2, που μας δίνει μόχλευση στη διεθνή αγορά και όχι μόνο. Από την άλλη, ο θησαυρός αυτός χρειάζεται (χρειαζόταν ήδη από την προηγούμενη δεκαετία) περαιτέρω επένδυση.
To Leopard 2A4, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να το έχουμε στις τάξεις του ΕΣ ως επιχειρησιακό άρμα μάχης, κι όχι απλά στους όρχους, χρειάζεται εκσυγχρονισμό με σύγχρονα υποσυστήματα, που θα υποστηρίζονται για τα επόμενα 20 με 30 χρόνια και θα αποτρέψουν την απαξίωσή τους. Τα Leo2A4 έχουν συστήματα της δεκαετίας του ’80, έχουν δυνατότητες μεν, αλλά αρχίζουν και δεν υποστηρίζονται δε. Άρα χρειάζονται άμεσα παρεμβάσεις.
Εδώ θα τονίσουμε κάτι που διαφεύγει στους περισσότερους. Ποιο νομίζουν οι αναγνώστες μας ότι είναι το κόστος σήμερα, ενός Leopard 2A7; Όχι ενός Leo2A4, αλλά ενός Leo2A7; Πλησιάζει τα 17 εκ. ευρώ, ποσό λογικό αν σκεφτούμε πως ένα Altay, εκτιμάται κοντά στα 12 με 14 εκ ευρώ. Άρα, με μια αχετικά μικρή επένδυση για την αναβάμιση των 2Α4 σε Leo2A6/7 έχουμε δυνητικά ένα αρματικό δυναμικό πολλαπλάσιας αξίας, περίπου 3 δις. Αυτός είναι κι ο λόγος που οι Αμερικανοί πουλάνε τα Μ1Α2 του Ψυχρού Πολέμου σαν ζεστά ψωμάκια (μετά από εκσυγχρονισμό πλέον).
Το άλλο σημείο που η επένδυση στα Leopard 2 έμεινε ημιτελής, είναι στο θέμα του σύγχρονου ΤΟΜΑ. Δυστυχώς, ο ΕΣ ποτέ δεν κατάφερε να αποκτήσει κάποιο νέο όχημα για να συνοδεύει τα Leo2HEL και τα Leo2A4 στις “σφήνες” που θα έκαναν στις εχθρικές γραμμές. Είναι παγκόσμια πρωτοτυπία, να έχουμε το καλύτερο άρμα μάχης του κόσμου, το Leo2HEL κι αυτό να έχει σαν συνοδεία το ΤΟΜΠ Μ113Α2. Βέβαια μιλάμε για το κράτος που έχει Type 214HN AIP υποβρύχια με τορπίλες SUT Mod0, οπότε κάθε τι ανάλογο είναι λογικό…
Το θέμα είναι πως ο ΕΣ χρειάζεται ένα ΤΟΜΑ. Η “περιπέτεια” του ΒΜΡ-3 δεν απέδωσε οχήματα, ενώ ο ΕΣ απέρριψε και τα Marder 1A1 που κάποτε είχαν προταθεί. Την δεκαετία που μας πέρασε, υπήρχε μια διευρυμένη προσπάθεια εξεύρεσης μεταχειρισμένων TOMA M2 Bradley από τον Αμερικανικό Στρατό. Ο ΕΣ έφτασε αρκετά κοντά σε 367 Μ2Α0 Bradley, αλλά η όλη προσπάθεια δεν προχώρησε για άγνωστους σε μας λόγους. Πιθανολογούμε πως το κόστος μετατροπής σε Μ2Α3/4 ήταν μάλλον μεγάλο για τις μνημονιακές περιόδους.
Σήμερα υπάρχουν 3 διαφορετικοί προμηθευτές για “πακέτα” αρμάτων μάχης, ΤΟΜΑ και αυτοκινούμενων πυροβόλων. Η Γερμανία, οι ΗΠΑ και η Νότιος Κορέα. Καθώς στο άρμα μάχης έχουμε “συμπλεύσει” με τη Γερμανία, το λογικό θα ήταν να απευθυνθούμε σε αυτή για εκσυγχρονισμό και για ΤΟΜΑ. Υπάρχει όμως ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα με την KMW, οι εκκρεμείς οικονομικές διαφορές με το ελληνικό Δημόσιο, ενώ με την προηγούμενη κυβέρνηση είχε γίνει και αγωγή. Αγωγή δυστυχώς αβάσιμη, που το μόνο που κατάφερε ήταν να διαλύσει κάθε δίαυλο επικοινωνίας, ενώ απέτρεψε και την εταιρεία να έρθει να “χτυπήσει” την ΕΛΒΟ.
Η νυν ηγεσία του ΥΠΕΘΑ έχει σαν σκοπό να κλείσει όλες τις παλιές υποθέσεις, που βασανίζουν τα Επιτελεία, και είναι ατελέσφορες. Όσοι θυμούνται, θα ξέρουν πως έκλεισε ένα κομμάτι των οφειλών της TKMS προς το Πολεμικό Ναυτικό, με παράδοση απαρτίων και ανταλλακτικών για τα υποβρύχια, το 2019. Την Παρασκευή 11/2 πέρασε από τη Βουλή μια συμπληρωματική τακτοποιητική σύμβαση πάλι με την TKMS.
Αυτή τη φορά, σειρά έχουν οι διαφορές με την KMW. H εταιρεία έχει ενδιαφερθεί πλείστες φορές να κάνει μεγάλες επενδύσεις στην Ελλάδα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως από κάθε πώληση Leopard 2 από τη Γερμανία, ωφελούνται ελληνικές εταιρείες που είναι μάλιστα sole source suppliers της KMW. EODH, Μυτιληναίος κι άλλες, έχουν σημαντική συμμετοχή στο άρμα. Έτσι, το λογικότερο για την KMW θα ήταν να κάνει μια επένδυση στην Ελλάδα, προκειμένου να καλύψει τις παραγγελίες που έχει σε οχήματα ανά τον κόσμο.
Φυσικά αυτά “σκοντάφτουν” στις απαιτήσεις του Ελληνικού Δημοσίου από την εταιρεία, αλλά και αντιστρόφα, στις δικές της απαιτήσεις της από το Ελληνικό Δημόσιο. Οι πληροφορίες μας από αξιόπιστες ελληνικές πηγές αναφέρουν πως αν προχωρήσουν στα δικαστήρια, η Ελληνική πλευρά ρισκάρει να πρέπει να πληρώσει τα εκατοντάδες εκατομμύρια που οφείλει, συνεπώς, το καλύτερο από όλα θα ήταν ένα τίμιος συμβιβασμός.
Σε μια πραγματικά καινούργια σελίδα του όλου θέματος, η KMW, σε συνεργασία με την Rheinmetall προτείνουν στη χώρας μας μια δέσμη συμφωνιών που εδράζεται σε ένα κοινό σημείο ενδιαφέροντος, που μπορεί να φτάσει έως και τη συγκρότηση γραμμής συναρμολόγησης/παραγωγής Leopard 2 στην Ελλάδα, αξιοποιώντας τις υποδομές που υπάρχουν εγχώρια, αφού τέτοια δεν υφίσταται πλέον στη Γερμανία και ούτε μπορεί να υπάρξει στο άμεσο μέλλον (η πρόσφατη απώλεια του πολωνικού συμβολαίου αρμάτων που κατέληξε στις ΗΠΑ οφείλεται στο γεγονός ότι οι πρώτες παραδόσεις δεν μπορούσαν να γίνουν πριν το 2026-2027, κάτι αδιανόητο για τη Βαρσοβία που βλέπει τη ρωσική αρκούδα προ των πυλών). Η γραμμή αυτή θα εξυπηρετήσει όμως και την ανακατασκευή των ελληνικών Leo 2A4 σε ανώτερο επίπεδο, έως και το Leo 2A7, εάν αυτό κριθεί τελικά οικονομικά εφικτό.
Υπάρχει όμως ένα πολύ σημαντικό στοιχείο σε αυτή την πρόταση των δυο εταιριών -KMW και Rheinmetall-, οι οποίες στη Γερμανία “τρώγονται” μεταξύ τους αλλά στην Ελλάδα, προ του κοινού συμφέροντος (και αναφερόμαστε όχι μόνο στο ελληνικό δυνητικό πρόγραμμα αλλά και στην παραγωγή Leo 2 στην Ελλάδα) συνασπίστηκαν στενά. Αυτό δεν είναι άλλο από την εξαιρετικά χαμηλή τιμή που προτείνουν για την αναβάθμιση των Leo 2A4 σε A7/+.
Οι αναγνώστες του περιοδικού θυμούνται ασφαλώς την αντίστοιχη προσπάθεια που είχε γίνει μέσω του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας EDA (European Defence Agency), πολύ πρόσφατα (είχαμε γράψει στην “Πτήση” μια σειρά άρθρων, που όσοι τα πρόσεξαν ασφαλώς τώρα καταλαβαίνουν πολύ περισσότερα). Εκείνη η προσπάθεια ναυάγησε ή μάλλον δεν προχώρησε καθώς οι χώρες που συμμετείχαν δεν βρήκαν τελικά κοινό έδαφος συμφωνίας. Οι τιμές όμως που είχαν συζητηθεί τότε έμειναν και ήταν πολύ καλές. Οι πληροφορίες μας -και είναι ασφαλείς!- λένε ότι η γερμανική πρόταση στο τραπέζι αναφέρεται σε τιμές στο 50% των τιμών του προγράμματος EDA! Εξυπακούεται (και υπογραμμίζεται) ότι η γερμανική προσέγγιση δεν είναι τυχαία αφού οι δυο γερμανικές εταιρίες πιστεύουν ότι με την Ελλάδα ως εταίρο δημιουργείται για όλα τα μέρη μια win-win-win κατάσταση!
Η ομογενοποίηση του στόλου των ελληνικών Leopard 2 Leo 2A7, επιτρέπει στην Ελλάδα να εξελιχθεί στον κύριο χρήστη Leopard 2Α7 παγκοσμίως (!), ενώ θεωρείται πως θα αποκτήσει εσαεί την αρματική υπεροπλία. Ακόμη κι αν οι Τούρκοι καταφέρουν να κάνουν το Altay να κινηθεί (αν βρουν ικανό κινητήρα και κιβώτιο μετάδοσης).
Το ενδιαφέρον είναι, πως αυτά τα προγράμματα θα ξεκλειδώσουν τα εξής πλεονεκτήματα:
- Τον διακανομισμό όλων των εκκρεμοτήτων ανάμεσα στις πλευρές, που σήμερα χρονίζουν και έχουν αποδειχθεί τροχοπέδη για εξελίξεις.
- Την δυνητική δημιουργία στην Ελλάδα μιας γραμμής παραγωγής για Leopard 2A7, κάτι που δεν έχει ξανασυμβεί
- Τη δημιουργία στη χώρα μας γραμμής αναβάθμισης και εργοστασιακής συντήρησης Leopard 2.
Πέραν όμως του κύριου προγράμματος αναβάθμισης των Leopard 2A4, η γερμανική πλευρά φέρεται να προτείνει τη συμμετοχή της Ελλάδας στο πρόγραμμα ΤΟΜΑ Lynx, ενώ στο τραπέζι βρίσκεται και η απόκτηση μεγάλου αριθμού μεταχειρισμένων τεθωρακισμένων διαφόρων τύπων, που τώρα υπάρχουν σε αποθήκευση στη Γερμανία, μεταξύ αυτών και σημαντικών ποσοτήτων Marder 1A3. Η απόκτηση αυτή θα γίνει μέσω των γερμανικών εταιριών, που έχουν αυτή τη δυνατότητα, αλλά όχι ως μεσάζοντες, όπως έχει γίνει στο παρελθόν για άλλες χώρες, αλλά ενταγμένη στο συνολικό πλαίσιο συνεργασίας.
H αγορά του απαιτούμενου αριθμού ΤΟΜΑ θα εξόντωνε οικονομικά την Ελλάδα, καθώς αυτά έχουν κόστος σχεδόν όσο ένα σύγχρονο άρμα μάχης. Έτσι, η μόνη βιώσιμη λύση είναι η απόκτηση μεταχειρισμένων ΤΟΜΑ, μάλλον με μικρότερες επιδόσεις από τα σύγχρονα άρματα μάχης. Μιλάμε εδώ για το Marder, που όμως ήταν το κύριο ΤΟΜΑ του Γερμανικού Στρατού τις εποχές του Leo1A4 και του Leo2A4. Και, ναι, υπάρχει δυνητική πρόταση για παραχώρηση αριθμού Marder 1A3 που μάλιστα βρίσκονται άμεσα διαθέσιμα και σε καλή κατάσταση.
Οι πληροφορίες μας αναφέρουν πως ακόμη και αύριο, 75 Marder 1A3 θα μπορούσαν να έρθουν στην Ελλάδα, αρκεί να εκκινηθεί η όλη διαδικασία. Αλλά οι Γερμανοί δεν έχουν καμία αντίρρηση να μας παραχωρήσουν εν τέλει, όλα τα Marder που έχει σε υπηρεσία ο στρατός τους, που είναι εκσυγχρονισμένα και σε καλή κατάσταση. Οι Γερμανοί τονίζουν πως η φιλοσοφία κατασκευής τους είναι πολύ κοντά στα Leopard 1A5 του ΕΣ, και οι τεχνικοί μας δεν θα δυσκολευτούν καθόλου να τα εντάξουν στις Μονάδες, ενώ η όποια εκπαίδευση θα είναι απλή και σε μικρό χρονικό διάστημα.
Πόσο προχωρημένο είναι το θέμα;
Για το θέμα του εκσυγχρονισμού των Leo 2A4, πάρα πολύ(!) και τα υπόλοιπα έπονται. Αρκεί να σας αναφέρουμε ότι η πρόταση της αναβάθμισης των Leo 2A4 περνά άμεσα από ΑΣΣ (Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο), το πρώτο αλλά ουσιαστικό βήμα για την υλοποίησή της. Θα ακολουθήσει ταχύτατα η εισαγωγή της στο ΣΑΓΕ (Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων) και από εκεί πλέον προωθείται στην πολιτική ηγεσία. Η διατήρηση του ικανότατου αντιστράτηγου Λαλούση στη θέση του Α/ΓΕΣ, γνώστη του θέματος, βοηθά πολύ στην ομαλή εξέλιξη της διαδικασίας. Στο ΑΣΣ εισάγεται επίσης και πρόταση για την αναβάθμιση των 500 περίπου Leo 1A5, κυρίως σε ότι αφορά το θερμικό περισκόπιο, ο εκσυγχρονισμός του οποίου μαζί με ορισμένες άλλες παρεμβάσεις θα τους δώσει σε αυτό το κρίσιμο αρματικό δυναμικό σημαντική παράταση επιχειρησιακής ζωής.
Να σημειώσουμε ότι ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Εθνικής Άμυνας θα βρίσκονται την επόμενη εβδομάδα στο Μόναχο για τη Σύνοδο για την Ασφάλεια που θα πραγματοποιηθεί εκεί. Στο περιθώριό της αναμένονται και ουσιαστικές επαφές με την νέα γερμανική κυβέρνηση και οι πληροφορίες λένε ότι στη δέσμη συνεργασιών που θα συζητηθεί περιλαμβάνεται και η πρόταση που προαναφέρθηκε.
Αυτό που ξεχωρίζει τη γερμανική πρόταση, είναι ότι θα δημιουργήσει χιλιάδες καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας, ενώ θα καταστήσει τη χώρα μας, από υποκατασκευστή πολεμικού υλικού, σε κύριο κατασκευαστή. Στην τελική συμφωνία υπάρχει και εμπλοκή εξειδικευμένων εταιρειών του χώρου όπως η EODH, η HDVS κι άλλες. Μην ξεχνάμε πως η EODH έχει δώσει εδώ και χρόνια τις απαραίτητες εξετάσεις στις υψηλές γερμανικές απαιτήσεις, και όχι απλά τις πέρασε, αλλά έχει γίνει βασικός υποκατασκευαστής της KMW.
Μείνετε συντονισμένοι! Ξέρουμε πως τα Rafale και οι FDI είναι πολύ πιο “πιασάρικα” σαν θέματα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε τον ΕΣ. Μπορεί λοιπόν να μπορεί οι κινήσεις του ΓΕΣ να περνούν κάτω από ραντάρ, αλλά στην πραγματικότητα, θα δούμε σοβαρές αλλαγές και στον Ελληνικό Στρατό.
