Eurasia Review: “Η Ρωσία πρόδωσε τους Κούρδους της Συρίας”

Στις 20 Ιανουαρίου 2018, οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις εισβάλουν στο καντόνι του Αφρίν στη Βόρεια Συρία που ελέγχεται από τους Κούρδους του YPG. Στην επιχείρηση που ονομάστηκε “Κλάδος Ελαίας”, συμμετέχουν δυνάμεις του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA), στις οποίες συμπεριλαμβάνονται εξτρεμιστικά στοιχεία. Η Τουρκία δεν δέχτηκε ποτέ την ύπαρξη του κουρδικού στοιχείου στη περιοχή και ενθάρρυνε την Al Nusra (τότε ISIS) να τους επιτεθεί στο παρελθόν. Όλα αυτά διότι το πολιτικό σκέλος του YPG, δηλαδή το PYD, φερόταν να έχει στενές σχέσεις με το PKK που η Τουρκία χαρακτηρίζει τρομοκρατική ομάδα.
Σύμφωνα με το Eurasia Review, η Τουρκία δεν θα μπορούσε να εισβάλει χωρίς τη συγκατάθεση της Ρωσίας που ελέγχει τον εναέριο χώρο του Αφρίν. Σε συνέντευξή του στο CNN Turk στις 31 Μαρτίου 2018, ο σύμβουλος του Ερντογάν Ilnur Cevik δήλωσε πως “Εάν η Ρωσία δεν άνοιγε τον εναέριο χώρο, δεν θα μπορούσαμε να εισβάλουμε στο Αφρίν και την Αλ Μπαμπ, δεν θα μπορούσαμε να απογειώσουμε ούτε drone“. H Ρωσία στο παρελθόν υποστήριζε το κουρδικό στοιχείο και ενθάρρυνε τη συμμετοχή του προς την επίλυση της εμφύλιας σύγκρουσης στη Συρία, υιοθέτησε ξαφνικά εχθρική στάση εναντίον του, γεγονός που οδήγησε σε επιδείνωση των μέχρι πρότινος καλών σχέσεων.
Από την αρχή του εμφυλίου στη Συρία, οι Κούρδοι παίζουν σημαντικό ρόλο στις μάχες κατά του ISIS και άλλων εξτρεμιστικών ομάδων. Έχουν ελευθερώσει τεράστιες εκτάσεις στα βόρεια της χώρας και έχουν ανακηρύξει την αυτονομία της Ροζάβα (Δυτικό Κουρδιστάν). Η Ρωσία έχει ενθαρρύνει την ιδέα της αυτονομίας στις εθνικές ομάδες της Συρίας, συμπεριλαμβανομένων των Κούρδων. Είχε υπερασπιστεί μάλιστα τα δικαιώματά τους και απαίτησε την αντιπροσώπευσή τους σε όλα τα διεθνή forum που είχαν συσταθεί για την επίλυση του συριακού εμφυλίου, όπως στη Γενεύη και την Αστάνα. Στις 10 Φεβρουαρίου 2016, η Ρωσία επέτρεψε το άνοιγμα γραφείων στη Μόσχα για λογαριασμό των Κούρδων της Βόρειας Συρίας.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, η Ρωσία και οι Κούρδοι διαφοροποίησαν τη στρατηγική τους στη περιοχή για να νικήσουν τους εχθρούς τους. Η Μόσχα πέτυχε να προσεταιριστεί τη Τουρκία, παραδοσιακό σύμμαχο της Δύσης και να την τοποθετήσει απέναντι από τις ΗΠΑ, σε μια προσπάθεια πρόκλησης ρήγματος στη νατοϊκή συμμαχία. Για να μπορέσει να το πετύχει αυτό, η Ρωσία θα έπρεπε να αφήσει στην άκρη τη “συμμαχία” με τους Κούρδους.
Στον αντίποδα, οι Κούρδοι έχουν συμμαχήσει με τις ΗΠΑ στη προσπάθεια να νικηθεί το ISIS. Αυτή η συνεργασία προκάλεσε φθορά στις σχέσεις τους με τη Ρωσία και το καθεστώς Άσαντ. Η Μόσχα υποστηρίζει πως οι Κούρδοι χρησιμοποιούνται ως διαπραγματευτικό χαρτί για να διατηρήσουν μια μελλοντική θέση κυριαρχίας στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ της Ρωσίας Oleg Syromolotov, δήλωσε στις 8 Φεβρουαρίου 2018 στο Sputnik, πως “Οι εξελίξεις στο Αφρίν (σ.σ. τουρκική εισβολή) προκλήθηκαν από τις δράσεις των ΗΠΑ που μπορούν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση στη περιοχή.” Στο ίδιο μήκος κύματος και ο ΥΠΕΞ Sergey Lavrov, υποστήριξε πως οι ΗΠΑ επιχειρούν να αλλάξουν το καθεστώς σε μεγάλο κομμάτι της Βόρειας Συρίας. Για να τιμωρήσουν τους Κούρδους (που συμμάχησαν με τους Αμερικανούς), η Μόσχα επέτρεψε τη τουρκική εισβολή στο Αφρίν, ρίχνοντας την ίδια στιγμή το φταίξιμο στις ΗΠΑ.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η ηγεσία των Κούρδων απέτυχε να κατανοήσει το σχέδιο των ΗΠΑ στη περιοχή που δεν επικεντρωνόταν τόσο στη καταπολέμηση του ISIS αλλά στην εδραίωση της θέσης τους στην ευρύτερη περιοχή. Άσχετα όμως με τις προθέσεις και τα πραγματικά κίνητρα της Ουάσιγκτον, δεν ήταν σωστό η Ρωσία να δώσει το πράσινο φως για την εισβολή των Τούρκων στο Αφρίν.
Σε κάθε περίπτωση, οι Κούρδοι της Συρίας νιώθουν απογοήτευση διότι οι θυσίες τους στα πεδία των μαχών κατά του ISIS, έχουν αγνοηθεί όχι μόνο από το καθεστώς Άσαντ, αλλά και από τη Ρωσία. Παρά το γεγονός πως η Μόσχα είχε στο παρελθόν εκφράσει γνήσιο ενδιαφέρον για το κουρδικό ζήτημα, απέτυχε να πείσει τον Άσαντ να τους παραχωρήσει αυτονομία (ακόμη και εντός του συριακού κράτους, δίχως αποκοπή των περιοχών τους από τον εθνικό κορμό). Η Ρωσία εγκατέλειψε την αρχική εξισορροπημένη προσέγγιση μεταξύ Κούρδων-Άσαντ και τους ανάγκασε να συμβιβαστούν με τα κελεύσματα του καθεστώτος. Όταν η διοίκηση του καντονίου του Αφρίν αρνήθηκε να ενδώσει σε οποιοδήποτε συμβιβασμό που προτεινόταν από τη Ρωσία, οι τελευταίοι αποσύρθηκαν από τη περιοχή και έδωσαν προτεραιότητα στη συμμαχία με τη Τουρκία και το Ιράν.
Η ανάλυση του Eurasia Review καταλήγει στο συμπέρασμα πως η Ρωσία είναι εξίσου υπεύθυνη με τη Τουρκία για το λουτρό αίματος στο Αφρίν. Στη παρούσα κατάσταση, οποιαδήποτε φιλία μεταξύ Ρωσίας-Κούρδων έχει διαλυθεί. Οι κάτοικοι του Αφρίν νιώθουν προδομένοι που η Μόσχα επέτρεψε στη Τουρκία να εισβάλει στη περιοχή τους.