«Οι εαρινές προβλέψεις υπογραμμίζουν την ανάγκη να λάβει η Ένωση γρήγορα και αποφασιστικά μέτρα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ευημερίας», δήλωσε ο Επίτροπος Οικονομίας Βάλντις Ντομπρόβσκις στη σημερινή παρουσίαση των εαρινών οικονομικών προβλέψεων. Ο ίδιος στην ομιλία του αναφέρθηκε στα πέντε βασικά μηνύματα που περιέχονται στις οικονομικές προβλέψεις κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στους αμερικανικούς δασμούς, αλλά και στις αμυντικές επενδύσεις. Ο ίδιος στο πρώτο μήνυμά του δήλωσε ότι υπάρχει «η κρυφή παγκόσμια αβεβαιότητα». Στο δεύτερο μήνυμά του τόνισε ότι «η οικονομία της ΕΕ παραμένει ανθεκτική παρά τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζουμε», γι’ αυτό και όπως είπε φέτος αναμένεται μέτρια ανάπτυξη και επιτάχυνση το επόμενο έτος. «Το ΑΕΠ της ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,1% το 2025 και κατά 1,5% το 2026. Έτσι, η οικονομία της ζώνης του ευρώ αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 0,9% φέτος και κατά 1,4% το επόμενο έτος». Στο τρίτο μήνυμά του, μίλησε για την αγορά εργασίας που «παραμένει εύρωστη, ενώ δημιουργούνται περισσότερες θέσεις εργασίας και οι πραγματικοί μισθοί αυξάνονται». «Ο πληθωρισμός μειώνεται ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν, λόγω των χαμηλότερων τιμών της ενέργειας», ενώ «οι προοπτικές εξακολουθούν να κλίνουν προς τα κάτω, ιδίως λόγω των εμπορικών εντάσεων», ήταν για τον ίδιο, τα τελευταία δυο μηνύματα που εξάγονται από τις οικονομικές προβλέψεις.
Αντίκτυπος των αμερικανικών δασμών
Οι εξελίξεις αυτές «επιβαρύνουν την παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα και το εμπόριο, γι’ αυτό και οι εαρινές προβλέψεις «έχουν αναθεωρήσει προς τα κάτω την παγκόσμια ανάπτυξη και το εμπόριο. Η παγκόσμια ανάπτυξη εκτός της ΕΕ προβλέπεται τώρα να φθάσει το 3,2% τόσο το 2025 όσο και το 2026. Αυτό αντιπροσωπεύει αναθεώρηση προς τα κάτω κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες από την πρόβλεψη του φθινοπώρου. Οι αναθεωρήσεις προς τα κάτω των παγκόσμιων εισαγωγών ήταν πολύ πιο σημαντικές», επεσήμανε.
«Οι εμπορικές εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ και των ΗΠΑ και της Κίνας θα μπορούσαν να συμπιέσουν την αύξηση του ΑΕΠ και να αναζωπυρώσουν τις πληθωριστικές πιέσεις προς τα πάνω». Παράλληλα, «περαιτέρω, η κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων ΕΕ-ΗΠΑ ή η ταχύτερη επέκταση του εμπορίου της ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω νέων συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου, θα μπορούσε να συμβάλει στη στήριξη της ανάπτυξης της ΕΕ», όπως δήλωσε.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, «το εμπόριο παραμένει υψηλό το πρώτο τρίμηνο του 2025, πιθανότατα λόγω προκαταβολικών αγορών ενόψει των δασμών», με τις προβλέψεις να εκτιμούν ότι το εμπόριο αναμένεται να είναι λιγότερο σημαντική κινητήρια δύναμη της παγκόσμιας ανάπτυξης.
«Οι υψηλότεροι δασμοί των ΗΠΑ και η εμπορική αβεβαιότητα περιμένουν τις εξαγωγές της ΕΕ», ενώ οι εισαγωγές αναθεωρούνται επίσης προς τα κάτω το 2025. «Οι καθαρές εξαγωγές αφαιρούν σχεδόν 0,5% από την ανάπτυξη, μια επιβάρυνση που εξασθενεί το 2026. Πρόκειται για σημαντική αλλαγή σε σχέση με τις φθινοπωρινές μας προβλέψεις» δήλωσε ο κ. Ντομπρόβσκις.
Προσομοίωση σοκ
«Είναι αδύνατο να διαχωρίσουμε τις επιπτώσεις των δασμών, της αυξημένης αβεβαιότητας και των αυστηρότερων χρηματοπιστωτικών συνθηκών στις προοπτικές ανάπτυξης και πληθωρισμού», δήλωσε ο Επίτροπος, προσθέτοντας πως «μια άσκηση προσομοίωσης μάς επιτρέπει ωστόσο να διερευνήσουμε τον αντίκτυπο διαφορετικών σοκ». Ο ίδιος μιλώντας για την προσομοίωση του αντίκτυπου των αμερικανικών δασμών που ανακοινώθηκαν έως τις 2 Απριλίου, δήλωσε ότι «οι σχεδόν καθολικοί δασμοί θα προκαλούσαν αξιοσημείωτη συρρίκνωση του παγκόσμιου εμπορίου και της οικονομικής δραστηριότητας. Μέχρι το τέλος του 2026, το παγκόσμιο ΑΕΠ θα ήταν 0,4% κάτω από το βασικό επίπεδο και το παγκόσμιο εμπόριο θα μειωνόταν κατά 2,9%, σύμφωνα με την οικονομική θεωρία του εγχειριδίου. Το αποτέλεσμα δείχνει ότι όλοι θα έχαναν από την επιβολή τέτοιων μέτρων».
Αμυντικές δαπάνες
«Οι αυξημένες αμυντικές δαπάνες θα μπορούσαν επίσης να συμβάλουν θετικά στην ανάπτυξη ως δευτερεύον όφελος σε σχέση με τον πρωταρχικό στόχο της ενίσχυσης της ασφάλειας της ΕΕ-ΗΠΑ», δήλωσε ο κ. Ντομπρόβσκις.
Στην ειδική μελέτη που πραγματοποιήθηκε από την Κομισιόν, «εξετάζει τον δυνητικό οικονομικό αντίκτυπο των υψηλότερων αμυντικών δαπανών στην ΕΕ με βάση τις πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες κατά την καταληκτική ημερομηνία (30/4)». Η πρόβλεψη αποτυπώνει «την αύξηση των αμυντικών δαπανών της ΕΕ από 1,4% του ΑΕΠ το 2024 σε 1,6% το 2025 και το 2026.
«Η ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής θα επέτρεπε στα κράτη μέλη να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες έως και 1,5 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ ετησίως μεταξύ 2025 και 2028. Μέχρι την καταληκτική ημερομηνία των προβλέψεων, η πλειονότητα των κρατών μελών είχε ήδη αποφασίσει να ζητήσει την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής, δηλαδή το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Δανία, η Γερμανία, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Λετονία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Σλοβενία, η Σλοβακία και η Φινλανδία».
