«Ένοχοι» δηλώνουμε στην κατηγορία ότι ο τίτλος του άρθρου είναι λαϊκίστικός. Και φθηνός. Και εύκολος τελικά. Τι συγκρίνουμε ακριβώς; Στην Ουγγαρία λοιπόν, πάρθηκε μια απόφαση για αγορά 209 τεθωρακισμένων οχήματος μάχης, τύπου Lynx KF 41. Θα μπορούσε να είναι CV90, Boxer, Puma, ASCOD, Patria, οτιδήποτε. Η χώρα απαίτησε εγχώρια παραγωγή, η κατασκευάστρια εταιρία, η γερμανική Rheinmetall στη συγκεκριμένη περίπτωση, συμφώνησε για να πάρει το συμβόλαιο. Αυτά το 2020.
Χθες, 18 Αυγούστου 2023, το ουγγρικό εργοστάσιο της Rheinmetall, στην πόλη Zalaegerszeg εγκαινιάστηκε, για να ξεκινήσει να παράγει 172 τεθωρακισμένα, με τα υπόλοιπα να προέρχονται από την γερμανική γραμμή. Στην ουσία ήδη έχει αρχίσει η ουγγρική παραγωγή καθώς κατασκευάζονται ήδη εξαρτήματα των τεθωρακισμένων.
Και όχι μόνο αυτό, η Rheinmetall συμφώνησε να δημιουργήσει και δεύτερο εργοστάσιο, για τα πυρομαχικά 30 χιλιοστών των τεθωρακισμένων, το οποίο σταδιακά θα επεκταθεί και σε άλλους τύπους πυρομαχικών π.χ. για άρματα Leopard 2.
Τι έχουμε λοιπόν; Μια σαφώς υψηλού οικονομικού κόστους απόφαση για την Ουγγαρία (τίποτα δεν είναι φθηνό πλέον σε εξοπλιστικά προγράμματα υψηλής τεχνολογίας). Αλλά και ταυτόχρονα μια προσπάθεια από την ίδια χώρα, αλλά και άλλες στην ίδια θέση, να «στραγγίξει» από την απόφαση της, ότι περισσότερο μπορεί: σε εγχώρια παραγωγή, σε μεταφορά τεχνογνωσίας (με μεγάλη έμφαση σε αυτό και όχι απλά «οξυγονοκολλήσεις»), να δημιουργήσει τοπική βάση υποστήριξης των όπλων που παίρνει, να μπορεί να κερδίσει στο μέλλον παρόμοιες δουλειές.
Ορόσημο για το πρόγραμμα Lynx: Σε παραγωγή στην Ουγγαρία και… εμείς καθόμαστε
Ακόμη τα εργοστάσια που γίνονται σε συνεργασία με την κατασκευάστρια εταιρία περιλαμβάνουν και υπηρεσίες δοκιμών, ελέγχων, πιστοποίησης (στην ίδια τοποθεσία στο Zalaegerszeg χτίζεται και κέντρο δοκιμών), εκπαίδευσης προσωπικού, όπως και υποδομές έρευνας. Στην ουσία έχουμε μια κοινή δράση αμοιβαίας ωφέλειας όπου μια βιομηχανία και μια κρατική οντότητα βρίσκουν μια μέθοδο συνεργασίας.
Τι αντίστοιχο κάνουμε στην Ελλάδα; Η εμπειρία είναι τραγική. Κάποτε οργανώσαμε μια τοπική υποδομή παραγωγής αρμάτων Leopard 2Α6, από την δική μας αγορά τους. Αυτή εν μέρει υπάρχει ακόμη (π.χ. οι εταιρίες ΜΕΤΚΑ, EODH και άλλες) και εξακολουθεί να παίρνει διεθνή συμβόλαια. Από την άλλη «καταφέραμε» να εμπλακούμε ως κράτος σε δικαστικές διαμάχες με τις γερμανικές εταιρίες, να μην επεκτείνουμε την όποια συνεργασία, να αργοσέρνεται χρόνια τώρα η προοπτική εγχώριας παραγωγής πυρομαχικών για τα Leopard 2, να ψυχορραγεί η κρατική ΕΑΣ πνιγμένη στα χρέη και με απαξιωμένες εγκαταστάσεις και πολλά ακόμη.
Εντωμεταξύ, εδώ και πολλά χρόνια παραμένει η γνωστή ανάγκη αναβάθμισης των δικών Leopard 2 (όλων των εκδόσεων), «χάσκει» δίπλα της το μεγάλο ελληνικό κενό σε σύγχρονα τεθωρακισμένα οχήματα μάχης και μεταφοράς προσωπικού, «κοχλάζει» η απαξίωση των παλαιών Leopard 1, «φωνάζει» η πολυτυπία του αρματικού μας δυναμικού, «προβληματίζει» η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας στα τεθωρακισμένα και κυρίως οι νέοι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν. Για να μην κάνουμε άλλες φραστικές ασκήσεις: Η Ελλάδα έχει ανάγκη μια αντίστοιχη με την Ουγγρική, συμφωνία και υποδομή υψηλής τεχνολογίας, για παραγωγή και εξέλιξη βαρέων οχημάτων για τις στρατιωτικές μας ανάγκες. Δεν λέμε τίποτα πρωτότυπο, κάποτε τέτοιο ρόλο είχε η ΕΛΒΟ (η παλιά Στάγιερ Ελλάς), η οποία μετά από πολλές περιπέτειες παραμένει στην απαξίωση, με μηδενικό παραγωγικό τζίρο, παρότι πουλήθηκε πομπωδώς το 2021 σε ισραηλινή κοινοπραξία για ένα ελάχιστο ποσό.
Ουγγαρία: Της φτιάχνει και 2ο εργοστάσιο η Rheinmetall, πυρομαχικών για τα Lynx, εμείς…
Θα κάνουμε κάτι για αυτό; Που να εξυπηρετεί και τις ανάγκες της άμυνας αλλά και της δικής μας βιομηχανικής βάσης; Θα γίνει αυτό σε υγιή πρότυπα, χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις, τοπικισμούς, ρουσφέτια, υπερκοστολογήσεις, υπέρμετρες παραχωρήσεις και “υποσχετικές” στον όποιο διεθνή συνεργάτη; (Ας είναι Γάλλος, Γερμανός, Φινλανδός, Ισπανός, Βρετανός κ.λπ., δεν μας απασχολεί).
Θα υπάρχει σοβαρή ελληνική προστιθέμενη αξία; Θα διασφαλιστεί όσο γίνεται η προοπτική; Θα συμπεριλαμβάνεται η εκπαίδευση νέων τεχνιτών και μηχανικών, θα υπάρχει σύνδεση με τις αντίστοιχες πανεπιστημιακές σχολές; Θα είναι στηριγμένη η όλη προσπάθεια στην επιδίωξη δημιουργίας μιας πραγματικά κερδοφόρας βιομηχανίας, έστω με την απαραίτητη κρατική ενίσχυση (όπως γίνεται παντού με αμυντικές παραγγελίες) ή θα κατασκευαστεί πάλι μια μικρή «καταβόθρα» κονδυλίων; Που θα λειτουργήσει για ελάχιστα χρόνια, για ελάχιστο έργο, αφήνοντας πίσω τεράστιες «ουρές» και εκκρεμότητες και κυρίως φαντασιώσεις «εθνικής αμυντικής βιομηχανίας»;
Ερωτήματα λαϊκιστικά, μέχρι να εμφανιστεί στον τραπεζικό λογαριασμό μας το επόμενο Market Pass. Απαραίτητο μεν για τους μη έχοντες, αλλά σίγουρα ένα ακόμη ημίμετρο που παροδικά ανακουφίζει την εισαγόμενη ακρίβεια (έτσι τουλάχιστον μας λέει η κυβέρνηση για να εξηγήσει τον εξοντωτικό πληθωρισμό), χωρίς πραγματική επένδυση και παραγωγή θέσεων εργασίας. Το κύριο ζητούμενο δηλαδή, εκτός (νέος λαϊκισμός για να κλείσει το κείμενο όπως άρχισε) αν μια οικονομία βασισμένη στο “ομπρέλα-μπιτσόμπαρο-ξαπλώστρα-ξενοδοχείο” είναι ο τερματικός μας σταθμός.
