Πρόσφατα στην Ισπανία εγκαινιάστηκε ένας μεγάλης ισχύος υπερυπολογιστής (supercomputer), συγκεκριμένα στη Βαρκελώνη, στο Πολυτεχνικό Πανεπιστήμιο της Καταλωνίας. Ο MareNostrum 5 όπως αποκαλείται (φωτό), θα έχει την εντυπωσιακή επίδοση των 314 Petaflops (τετράκις εκατομμύρια υπολογισμούς/δευτερόλεπτο), ενώ η αποθηκευτική του ικανότητα σε δεδομένα φθάνει τα 248 petabytes. Και ήδη ο κατατάσεται ως ο 8ος ισχυρότερος υπερυπολογιστής στον κόσμο.
Το ενδιαφέρον είναι πως στην χρηματοδότηση του συστήματος συμμετείχε η Τουρκία (με ποσοστό 9,87%) μαζί με την Ισπανία (35,13%) και την Πορτογαλία (5%), όπου όλες μαζί ανέλαβαν το 50% του κόστους. Ενώ το υπόλοιπο προήλθε από το EuroHPC JU, μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία χρηματοδοτεί τέτοια έργα στην Ευρώπη. Έτσι η Τουρκία ως μέτοχος του MareNostrum 5 θα έχει την ανάλογη πρόσβαση στην χρήση του. Ο υπερυπολογιστής προορίζεται για ποικιλία ερευνών, όπως σε ιατρική, τεχνητή νοημοσύνη, χαρτογράφηση, κ.λπ.
Πάντως αξίζει να καταγραφεί πως η συμμετοχή της Τουρκίας στον Mare Nostrum 5 ήδη καταγγέλθηκε από τον Σουηδό Ευρωβουλευτή, Charlie Weimers (του δεξιού κόμματος Σουηδοί Δημοκράτες), ότι “μπορεί να αξιοποιηθεί το σύστημα για τουρκικές μελέτες σε τεχνητή νοημοσύνη παρακολούθησης αντιφρονούντων”!
Πάντως η επένδυση της Τουρκίας σε τέτοια συστήματα, δεν είναι αποσπασματική καθώς τα τελευταία χρόνια γίνονται πολλές σε συστήματα υπολογιστών υψηλής ισχύος, τόσο σε κρατικό επίπεδο όσο και ιδιωτικά. Υπάρχει ήδη το εθνικό κέντρο υπολογιστών υψηλής απόδοσης, το UHeM, στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο στην Κωνσταντινούπολη, με πιο μεγάλο σύστημα το Altay των 612 Τeraflops, ενώ μεγάλες εταιρείες, ανάμεσα τους προφανώς οι αμυντικής βιομηχανίας, έχουν προβεί σε δημιουργία σύγχρονων υποδομών για τα ερευνητικά τους τμήματα.
Και στην Ελλάδα όμως έχουμε κινητικότητα, καθώς το τελευταίο νέο είναι πως προχωρεί το πρόγραμμα Δαίδαλος (Daedalus), το οποίο αφορά την προμήθεια εντός του έτους, ενός υπερυπολογιστή ισχύος 30 Petaflops και στη συνέχεια 60. Αυτός θα εγκατασταθεί στο Λαύριο στο εκεί Τεχνολογικό Πάρκο, σε ένα ιστορικό κτήριο που ανακαινίζεται. Στον Δαίδαλο συνεργάτες θα είναι και πανεπιστήμια από Κύπρο, Μαυροβούνιο και Βόρεια Μακεδονία.
Το πρόγραμμα έχει κόστος 40 εκατ. ευρώ και επίσης υπάρχει χρηματοδότηση από το EuroHPC JU με 10 εκατ. Τη διαχείριση θα έχει το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας Έρευνας, το γνωστό GRNET, που σήμερα λειτουργεί και τον μεγαλύτερο υπερυπολογιστή στην Ελλάδα, το σύστημα ARIS, όπου ο ισχυρότερος κόμβος του, φθάνει τα 179 Teraflops.
Η ελληνική επένδυση θα αξιοποιηθεί και σε ζητήματα σχεδιασμού πυροπροστασίας και χωροταξίας, θέματα που “ακουμπούν” έμεσα και αμυντικές ανάγκες της χώρας (όπου προφανώς η μεθοδική ψηφιακή χαρτογράφηση της και ανάλυση είναι κρίσιμες). Ευχή πάντως είναι να δούμε σε αυτή την νέα υποδομή να “τρέχουν” και πιο μεγάλα ερευνητικά προγράμματα, αμιγώς αμυντικά από την ΕΑΒ, την Intacom Defense, την EFA Group, από ερευνητικά κέντρα των Ενόπλων Δυνάμεων κ.ο.κ. για ανάπτυξη πραγματικά εγχώριας τεχνογνωσίας.
