Αφιέρωμα: Desert Storm, ο τελευταίος πόλεμος των A-7 Corsair

Η «Καταιγίδα της Ερήμου» ξέσπασε με όλη της την δύναμη 24 ώρες μετά την εκπνοή του τελεσιγράφου προς τον Σαντάμ Χουσεΐν για άμεση αποχώρηση από το κατεχόμενο Κουβέιτ. Την ώρα που τα «αόρατα» F-117 πετούσαν προς τους στόχους τους, Α-7Ε του αμερικανικού Ναυτικού οπλισμένα με πυραύλους αντι-ραντάρ AGM-88 HARM (High-speed Anti-Radiation Missile) προσέγγιζαν σταθμούς ραντάρ της ιρακινής αεράμυνας στην πρωτεύουσα Βαγδάτη και τα περίχωρά της.

Ολόκληρη η δύναμη των τελευταίων Μοιρών πρώτης γραμμής του Ναυτικού που επιχειρούσαν ακόμη με Corsair βρισκόταν σε αυτό το πρώτο κύμα: τα αεροσκάφη της VA-46 «Clansmen» οδηγούσαν ο Μοίραρχός της Cdr. Mark P. «Lobster» Fitzgerald και ο Αξιωματικός Επιχειρήσεων J. R. Stevenson ενώ επικεφαλής των Α-7Ε της Μοίρας VA-72 ήταν οι Cdr. John R. «Shooter» Sanders και Capt. John «Lites» Leenhouts, Διοικητής και Α.Ε αντίστοιχα των «Blue Hawks».
Αμφότερες επρόκειτο να επανεξοπλιστούν με F/A-18 όταν το Ιράκ εισέβαλλε στο Κουβέιτ στις 2 Αυγούστου 1990. Όταν οι ΗΠΑ άρχισαν να στέλνουν αεροπλανοφόρα στην περιοχή του Κόλπου, οι Μοίρες των Corsair δεν προβλεπόταν να αναπτυχθούν στον Περσικό. Ωστόσο, κανείς δεν ξέρει ποιός και γιατί, το Ναυτικό εν τη σοφία του αποφάσισε πως οι VA-46 και VA-72 θα αποτελούσαν μέρος της Πτέρυγας CVW-3 (Carrier Air Wing Three) του αεροπλανοφόρου USS John F. Kennedy (CV-67) όταν κατέπλεε στην Ερυθρά Θάλασσα.

Οι πιλότοι των «Κουρσάρων» θα πήγαιναν στην μάχη με το αεροπλάνο που γνώριζαν και αγαπούσαν –το υψηλοπτέρυγο, υποηχητικό Α-7 «Echo» ή «SLUFF» (Short Little Ugly Fat Fellow) όπως ήταν επίσης γνωστό. Κανένας πιλότος δεν αποκαλούσε το βομβαρδιστικό του «Fellow», «φιλαράκο». Αυτό ήταν για τον Τύπο και τους «πολιτικώς ορθούς» πολιτικάντηδες στην Ουάσιγκτον. Με την ποικιλία όπλων που μπορούσε να μεταφέρει, την ακτίνα δράσης και τις δυνατότητες κρούσης χάρη στο αδρανειακό σύστημα ναυτιλίας του, το Α-7 δεν ήταν «Fellow», ήταν «Fucker» στα σίγουρα και όλοι το ήξεραν.

Την νύχτα της 17^ης Ιανουαρίου 1991, της πρώτης νύχτας του πολέμου, οι υπόλογοι αφαίρεσαν δύο από τους έξι φορείς ανάρτησης οπλισμού των Α-7Ε και φόρτωσαν στους υπόλοιπους τρείς AGM-88 HARM και μια απορριπτόμενη δεξαμενή καυσίμου. Στην τελευταία τους πολεμική επιχείρηση, η πρώτη αποστολή των Corsair θα ήταν η καταστολή της εχθρικής αεράμυνας. Οι αποστολές «Iron Hand», όπως τις αποκαλούσε το Ναυτικό, ποτέ δεν ήταν εύκολες και πάντα μπορούσαν να γίνουν ακόμη πιο επικίνδυνες. Ο Cdr (αργότερα Ναύαρχος) Fitzgerald θυμάται ότι εκείνο το βράδυ ένα ή δύο ιρακινά MiG-25 πετούσαν στην περιοχή απ’ όπου θα διήρχετο η δύναμη κρούσης –ένα από αυτά ήταν το «Foxbat» που κατέρριψε το F/A-18C του Lt. Speicher, η πρώτη απώλεια για τους Αμερικανούς.

Τα Α-7Ε άνοιξαν με βλήματα HARM τον δρόμο στα «πακέτα» που θα ακολουθούσαν εξουδετερώνοντας τις ήδη γνωστές θέσεις σταθμών ραντάρ των Ιρακινών. Την επομένη, τα Corsair χτύπησαν με AGM-62 Walleye II διάφορους στόχους και μια ημέρα αργότερα υποβοήθησαν την προσβολή νέων στόχων με πυραύλους AGM-84E SLAM από μαχητικά Hornet. Στις αποστολές που ακολούθησαν θα επικεντρώνονταν σε επιθέσεις κατά κινητών βάσεων εκτόξευσης πυραύλων οι οποίες ήταν και πιο δύσκολο να εντοπισθούν.

Τις επόμενες δύο εβδομάδες, οι Μοίρες των Corsair ασχολήθηκαν με την προσβολή στόχων στο Ιράκ και στο Κουβέιτ –αεροδρόμια, σιδηροδρομικό δίκτυο, αποθήκες πυρομαχικών, θέσεις της ιρακινής Προεδρικής Φρουράς και πιθανολογούμενες θέσεις εκτόξευσης πυραύλων SCUD, μια από τις μεγαλύτερες απειλές καθ’ όλη την διάρκεια του πολέμου. Παρά την σχετικά μεγάλη ακτίνα δράσης των A-7E, αποστολές διάρκειας τεσσάρων και τεσσερισήμισι ωρών από το αεροπλανοφόρο τους στην Ερυθρά απαιτούσαν έως και τέσσερις εναέριους ανεφοδιασμούς για την μετάβαση και επιστροφή από τους στόχους τους.

Ακόμη και οι πιλότοι του Ναυτικού παραδέχονται ότι αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς τα ιπτάμενα τάνκερ της Αεροπορίας. Τα «νερουλάδικα από το Κάϊρο» όπως έλεγαν τα KC-135 της USAF λόγω του συστήματος έκχυσης νερού (water injection) των turbojet J57, παρείχαν στο Ναυτικού την δυνατότητα άπλετων ανεφοδιασμών, επιτρέποντας στους σχεδιαστές των επιχειρήσεων να στέλνουν όλο και περισσότερα «πακέτα» κρούσης. Σε άλλες περιπτώσεις, τον ρόλο του mission tanker ανελάμβαναν ΚΑ-6D Intruder ή ακόμη και A-7E εφοδιασμένα με «buddy pod».

Όσο μαινόταν η «Καταιγίδα της Ερήμου» τόσο αυξάνονταν οι αποστολές. Οι δυνάμεις του Συνασπισμού χτυπούσαν τα πάντα και οι αεροπορικές βάσεις ήταν από τους σημαντικότερους στόχους. Το αεροδρόμιο Η-2 στο δυτικό Ιράκ, περίπου 350 χλμ από την Βαγδάτη, ήταν ένα τεράστιο συγκρότημα εγκαταστάσεων απλωμένων σε 41 τετραγωνικά χιλιόμετρα: διέθετε δύο διαγώνιους διαδρόμους μήκους 12.600 και 8.800 ποδών αντίστοιχα, περίμετρο ασφαλείας 26 τετρ. χιλιομέτρων προς κάθε κατεύθυνση ενώ τα τραπεζοειδούς σχήματος ενισχυμένα καταφύγια αεροσκαφών του προστατεύοντο από σκυρόδεμα πάχους 1,2 μ. με χαλύβδινες πλάκες 30 εκ. και συρόμενες θύρες από τσιμέντο και πλάκες θωράκισης που είχαν πάχος πάνω από μισό μέτρο…
Κατασκευασμένα στα μέσα της δεκαετίας του ’70 από γιουγκοσλαβικές εταιρίες που πριν έφτιαχναν γέφυρες στο Ιράκ, τα καταφύγια ήταν γνωστά στους ανθρώπους των Πληροφοριών ως «Yugos». Καθ’ όλη την διάρκεια του πολέμου, η συγκεκριμένη «super base» δέχθηκε συνολικά 47 αεροπορικές επιδρομές μέχρι να τεθεί οριστικά εκτός λειτουργίας. Ο Lt. Dan «Dano» Wise θυμάται έντονα μια από τις επιθέσεις εναντίον του Η-2 από ένα «πακέτο» δεκατεσσάρων Α-7Ε (δώδεκα οπλισμένα με 6 περιλήπτες βομβίδων Mk-20 Rockeye ΙΙ έκαστο και δύο φορτωμένα με 12 βόμβες Mk 82 των 500 λιβρών στους πτερυγικούς φορείς) στις 25 Ιανουαρίου 1991.


Μετά την «επίσκεψη» των ΕΑ-6Β Prowlers και τις αποστολές καταστολής της εχθρικής αεράμυνας τις προηγούμενες ημέρες, η ιρακινή αντίδραση έδειχνε λιγότερο πρόθυμη να εκδηλωθεί. Οκτώ στήλες μαύρου καπνού σημάδευαν τα καταφύγια που είχαν πληγεί νωρίτερα εκείνο το βράδυ από βόμβες GBU-27 των F-117 της 37^th TFW. Οι Ιρακινοί προσπαθούσαν ακόμη να διασώσουν ό,τι δεν είχε χτυπηθεί όταν 1:20΄ από την στιγμή που οι «Κουρσάροι» άφησαν το κατάστρωμα του αεροπλανοφόρου τους στην Ερυθρά και έναν ανεφοδιασμό εν πτήσει, το πρώτο Α-7Ε ξεκινούσε την επίθεσή του από τα 250 πόδια…

«Μπορούσαμε να δούμε το αεροδρόμιο στο λαμπρό σεληνόφως» περιγράφει ο Lt. Wise «όμως οκτώ φωτιστικές LUU-2 με αλεξίπτωτο, 2 εκατομμυρίων κηρίων εκάστη και χρόνο καθόδου 4΄ έκαναν την νύχτα μέρα πάνω από τους διαδρόμους. Ο Lt. Cdr. Bud Warfield και ο παραστάτης του βούτηξαν, με κάθε ένα από τα Rockeye που έφεραν γεμάτο με 247 βομβίδες διάτρησης θώρακα. Όταν χτύπησαν, ήταν σαν να έσκαγε ποπ-κορν ολόγυρα από αρκετά εκτεθειμένα MiG.
Καθώς ο παραστάτης μου κι εγώ πλησιάσαμε, ο χειρότερος εφιάλτης μου έγινε πραγματικότητα. Κάποια από αυτά τα ποπ-κορν ήταν λάμψεις από κάννες! Σε δευτερόλεπτα, ολόκληρο το αεροδρόμιο έμοιαζε σαν να εκρήγνυται από τα αντιαεροπορικά. Μαζί με τα αντιαεροπορικά ήταν και αρκετοί SAM που πέρασαν δίπλα μας και χάθηκαν συρίζοντας αρκετές χιλιάδες πόδια πιο πάνω μας. Ρίχναμε συνεχώς chaff μέχρι που άδειασαν οι περιλήπτες. Ήταν σαν να κρεμόμαστε πάνω από το μεγάλο φινάλε των πυροτεχνημάτων της 4^ης Ιουλίου…»

Τα βομβαρδιστικά εξαπολύουν μια βροχή υποπυρομαχικών –συνολικά 1.482 βομβίδες από κάθε αεροσκάφος πάνω από μια οβάλ περιοχή περίπου 20.000 τετρ. ποδών– ενώ το αντιαεροπορικό πυρ γεμίζει τον νυχτερινό ουρανό… Τα ίχνη των πυραύλων που εκτοξεύονται σε μια λυσσώδη προσπάθεια να χτυπήσουν κάτι χαράζουν σαν φωτεινά φίδια στο σκοτάδι. Τα πυρά από το έδαφος εντείνονται και οι λυχνίες του συστήματος που προειδοποιεί για την εκτόξευση SAM αναβοσβήνουν δυσοίωνα.
Οι CBU αφήνουν τους πυλώνες και τα αεροπλάνα τινάζονται νευρικά, απελευθερωμένα από το βάρος των όπλων. Οι χειριστές βουτάνε για τα 100 πόδια με την μανέτα στο φουλ, σαρώνοντας τον ουρανό για «bandits». Ο επιλογέας οπλισμού είναι ήδη γυρισμένος στο «AIR» και το χαρακτηριστικό γρύλισμα των Sidewinder ηχεί ανυπόμονο στα ακουστικά της κάσκας. Το τελευταίο που θέλουν νυχτιάτικα είναι να τους ξαφνιάσει κάποιο MiG.

Αφήνοντας το Η-2 να καίγεται για μια ακόμη φορά, τα βομβαρδιστικά μένουν χαμηλά πάνω από την γυμνή έρημο μέχρι να «κροσάρουν» τα σύνορα με την Σαουδική Αραβία και έπειτα παίρνουν ύψος για το ραντεβού με το KC-135 που θα τους ξεδιψάσει με καύσιμο για το ταξίδι της επιστροφής στο «JFK». Το θέμα του καυσίμου σε συνάρτηση με τον κατά γενική ομολογία «υποτονικό» κινητήρα TF41-A-2 του Corsair, οδηγούσε σε πολλές «πατέντες». Από την στιγμή που δεν ήταν σπάνιο για το Α-7Ε να χάνει 20 κόμβους με το που άφηνε τον καταπέλτη με μέγιστο φορτίο, εάν έπρεπε να πετάξει με πλήρες οπλικό φορτίο, π.χ δώδεκα Mk 82 των 500 λιβρών, η απονήωση εκτελείτο με λιγότερο καύσιμο και ακολουθούσε ανεφοδιασμός στον αέρα από αεροσκάφος με σύστημα «Buddy Pack».

Στον τελευταίο τους πόλεμο τα Corsair αποδείχθηκαν πολύτιμα, πλήττοντας με επιτυχία ισχυρά προστατευμένους στόχους βαθιά μέσα στο Ιράκ σε αποστολές deep interdiction, ημέρα και νύχτα. Τα όπλα επιλογής ήταν βόμβες γενικής χρήσεως Mk 82, Mk 83 και Mk 84, κατευθυνόμενα όπλα PGM (Precision Guided Munitions) και βλήματα αντι-ραντάρ HARM κατά στόχων εντός των αποκαλούμενων «kill boxes» (γεωγραφικώς προσδιορισθείσες ζώνες όπου ο,τιδήποτε μέσα σε αυτές εθεωρείτο εχθρικό και δεχόταν επίθεση) και προσβάλλοντας τις ιρακινές δυνάμεις που υποχωρούσαν από το Κουβέιτ, δίχως να πάψουν να παράσχουν υποστήριξη σε φίλιες δυνάμεις οποτεδήποτε ζητείτο.

Σύμφωνα με το Ναυτικό, τα Α-7Ε πέταξαν 722 πολεμικές αποστολές συμπληρώνοντας 3.000 ώρες πτήσης, εκτόξευσαν 152 πυραύλους HARM εναντίον σταθμών ραντάρ συστοιχιών αντιαεροπορικών πυραύλων, έπληξαν με 1.033 τόννους βομβών γέφυρες, αεροδρόμια και βιομηχανικούς στόχους ενώ έριξαν το 20% των Rockeye που εξαπολύθηκαν από αεροσκάφη της Συμμαχίας. Αν και τα πληρώματα των Corsair είχαν προειδοποιηθεί ότι το ποσοστό των απωλειών τους εκτιμάτο ότι θα κυμαινόταν μεταξύ 3% και 5%, κανένα αεροσκάφος του τύπου δεν καταστράφηκε ή υπέστη σοβαρές ζημίες κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων.

Μετά τον Πόλεμο του Κόλπου, τα Α-7Ε άρχισαν να αποσύρονται με ταχείς ρυθμούς. Η τελευταία απονήωση Corsair πραγματοποιήθηκε στις 27 Μαρτίου 1991 και οι δύο Μοίρες που επιχειρούσαν με τον τύπο (VA-46 και VA-72) απενεργοποιήθηκαν επισήμως στις 30 Ιουνίου 1991. Το ειδικά βαμμένο Α-7Ε (ΒuNo 160552) με παραλλαγή ερήμου και το λογότυπο «Desert Storm» που ετοίμασαν οι υπόλογοι του «JFK» και μερικά εντυπωσιακά σκορ πολεμικών αποστολών σε κάποια αεροπλάνα που διασώθηκαν θυμίζουν σήμερα το τελευταίο ρεσάλτο των «Κουρσάρων» του αμερικανικού Ναυτικού: They Flew Low and Hit Hard!
Αλέξανδρος Θεολόγου
 
Πρώτη δημοσίευση 16/12/2018