Το Πολεμικό μας Ναυτικό θα λέγαμε ότι προϋπήρχε της νεότερης Ελλάδας, από τα οπλισμένα εμπορικά σκάφη των ελληνικών νησιών επι Τουρκοκρατίας, που αμύνονταν έτσι απέναντι στους πειρατές. Βέβαια η επίσημη δημιουργία του Κλάδου έγινε μετά το 1821. Κάπου εκεί όμως, γεννήθηκε και άλλο ένα Ναυτικό, που έχουμε μνημονεύσει αρκετά τα τελευταίο χρόνια, αυτό της Χιλής.
Η ιστορία του ξεκίνησε επίσης τον 19ο αιώνα, το 1817 συγκεκριμένα, κατά της διάρκεια του πολέμου της ανεξαρτησίας της Χιλής από την Ισπανική Αυτοκρατορία. Τα πρώτα σκάφη, όπως και στην Ελλάδα, ήταν οπλισμένα εμπορικά, αλλά και σκάφη που είχαν καταληφθεί από τους Ισπανούς, όπως και κάποια που αγοράστηκαν σε Βρετανία και ΗΠΑ. Σημαντική εδώ ήταν η βρετανική βοήθεια καθώς επικεφαλής του νέου ναυτικού ήταν ο λόρδος Κόχραν (μια απίθανη φιγούρα της εποχής, αξιωματικός του βρετανικού ναυτικού, αλλά και οπαδός της περιπέτειας), με μεγάλη εμπειρία από τους ναπολεόντειους πολέμους. To όνομα αυτό δεν είναι άγνωστο και στην Ελλάδα, καθώς ο Κόχραν ορίστηκε το 1827 αρχιναύαρχος του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, διαδεχόμενος τον Μιαούλη!
Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, το Χιλιανό Ναυτικό συμμετείχε σε πολλές αποστολές και πολέμους, όπως ο Συνομοσπονδιακός Πόλεμος του 1836-1839 και ο Πόλεμος του 1879-1883 με τη Βολιβία και το Περού. Μπαίνοντας στον 20ο αιώνα, προμηθεύτηκε νέα πολεμικά από βρετανικά και γερμανικά ναυπηγεία, ανάμεσα τους ελαφρά καταδρομικά και αντιτορπιλικά, αλλά όχι κάτι τόσο εντυπωσιακό όπως για παράδειγμα το ελληνικό “Αβερωφ”. Ο στόλος επεκτάθηκε τις δεκαετίες του 1930 και του 1940 με νεότερες αγορές. Κατά τη διάρκεια του Β ́ Παγκοσμίου Πολέμου, το Ναυτικό της Χιλής περιπολούσε στα ύδατα της Λατινικής Αμερικής για σκάφη των δυνάμεων του Άξονα και προστάτευε τη συμμαχική ναυτιλία, καθώς η χώρα είχε ταχθεί με την πλευρά των Συμμάχων.
Σήμερα το Χιλιανό Ναυτικό είναι οργανωμένο σε τέσσερις ζώνες, κάθε μια με περιφερειακό διοικητή και στολίσκο:
- 1η Ναυτική Ζώνη: βόρειες και κεντρικές ακτές
- 2η Ναυτική Ζώνη: νότιες ακτές
- 3η Ναυτική Ζώνη: Γη του Πυρός και περιοχή της Ανταρκτικής
- 4η Ναυτική Ζώνη: ποτάμια και λίμνες
Και πλέον, παραττάσοντας περίπου 30.000 άνδρες (συμπεριλαμβανομένων των πεζοναυτών), 4 υποβρύχια, 8 φρεγάτες, 3 πυραυλακάτους, 4 αποβατικά, 8 μεγάλα περιπολικά, 2 μεγάλα πετρελαιοφόρα/βοηθητικά στόλου, και πολλά άλλα πλοία, η Χιλή διαθέτει αναμφίβολα μεγάλη ναυτική ισχύ για τη Νότια Αμερική, κάτι απολύτως λογικό για μια χώρα με τόσο εκτεταμένη ακτογραμμή.
Ωστόσο, η χώρα δεν δαπάνησε υπέρογκα κονδύλια τις τελευταίες δεκαετίες για να αποκτήσει αυτή τη ισχύ, καθώς πολλά από τα σκάφη πρώτης γραμμής έχουν αποκτηθεί μεταχειρισμένα από ξένα ναυτικά. Και αρκετά από τα πλοία που έχει η Χιλή θα έπρεπε να τα δούμε σε υπηρεσία στο Πολεμικό μας Ναυτικό. Με πιο εβληματική την απόκτηση των δύο αυστραλιανών φρεγατών κλάσης Adelaide, όπου από ξεκάθαρη ελληνική αβελτηρία, κατέληξαν στη Νοτιοαμερικανική χώρα. Ας δούμε όμως ποια είναι τα μεταχειρισμένα που έχουν αποκτήσει οι Χιλιανοί…
Βρετανικές φρεγάτες Type 23 & Type 22
Η χώρα διαθέτει τρεις φρεγάτες Type 23: τις Almirante Cochrane (πρώην HMS Norfolk), Almirante Lynch (πρώην HMS Grafton) και Almirante Condell (πρώην HMS Marlborough). Αυτά εντάχθηκαν μεταξύ 2006 και 2008, αλλά είχαν εισέλθει σε υπηρεσία στο Βρετανικό Ναυτικό το 1990, 1997 και 1991 αντίστοιχα.
Παρόμοια, η φρεγάτα Τype 22, Almirante Williams (πρώην HMS Sheffield), παλιά ναυαρχίδα του Χιλιανού Ναυτικού, ήταν σε βρετανική υπηρεσία από το 1988 έως ότου την πήρε η Χιλή το 2003.
H Χιλή πάντως επένδυσε πάνω στις 3 αξιόλογες -και για τα σημερινά δεδομένα- φρεγάτες Type 23. Το Φεβρουάριο του 2017 η Lockheed Martin Canada ανέλαβε ως κύριος ανάδοχος για το πρόγραμμα αναβάθμισης τους. Ο εκσυγχρονισμός βασίζεται στο σύστημα διαχείρισης μάχης CMS 330, με νέο κύριο ραντάρ το TRS-4D της Hensoldt και με 32 αντιαεροπορικούς πυραύλους Sea Ceptor (CAMM) της MBDA. Άλλος νέος εξοπλισμός είναι υπολογιστικό σύστημα της IBM, ΙFF MSSR 2000I της Hensoldt και σύστημα πλοήγησης OSI Maritime Systems. Η Lockheed Martin Canada έχει επίσης υπογραψει συμφωνία με την χιλιανή εταιρεία DTS για την αναβάθμιση του συστήματος ηλεκτρονικής παρακολούθησης, ESM, RD-170.
Οι αναβαθμίσεις υλοποιήθηκαν σε συνεργασία με τo τοπικό ναυπηγείο ASMAR και την εταιρεία DESA, η οποία έχει αναπτύξει το σύστημα ελέγχου πυρός MAITEN-45CH. Το 2020, υπεγράφη ένα επιπλέον συμβόλαιο με την τοπική εταιρεία SISDEF για την περαιτέρω αναβάθμιση των συστημάτων μάχης. Με λίγα λόγια, οι εκσυγχρονισμένες Type 23 της Χιλής, θα υπηρετούν άνετα μέχρι το 2040.
Ολλανδικές Karel Doorman (κλάση M) – μια ακόμη απώλεια για εμάς
Επιπλέον, η Χιλή διαθέτει δύο φρεγάτες κλάσης Karel Doorman ολλανδικής κατασκευής, τις Almirante Blanco Encalada (πρώην HNLMS Van Der Hulst) και Almirante Riveros (πρώην HNLMS Tjerk Hiddes). Εντάχθηκαν σε χιλιανή υπηρεσία το 2005 και 2007 αντίστοιχα, έχοντας ήδη υπηρετήσει για περίπου 14 χρόνια στο Ολλανδικό Ναυτικό. Οι φρεγάτες αυτές είναι ικανές, και αναμένεται να ενταχθούν σε πρόγραμμα εκσυγχρονισμού όπως και οι Type 23.
Υπενθυμίζουμε πως η Χιλή είχε παραλάβει το 2005 και δύο ολλανδικές φρεγάτες κλάσης L (Jacob van Heemskerck), που ουσιαστικά είναι οι γνωστές Kortenaer (S) όπου στη θέση του ελικοδρομίου και του υπόστεγου ελικοπτέρου, είχαν έναν εκτοξευτή Mk13 για πυραύλους Standard SM-1, ενώ διατηρούσαν τον εκτοξευτή Mk29 για πυραύλους Sea Sparrow. Αν σκέφτεστε πως τα πλοία αυτά θα μπορούσαν να είχαν εκσυγχρονιστεί, να λάβει ο Mk13 δυνατότητα εκτόξευσης πυραύλων SM-2, και οι Mk29 πυραύλων ESSM, καταλαβαίνετε το λόγο που θα θέλαμε πολύ να τις δούμε στο ΠΝ. Η Χιλή πάντως τις απέσυρε το 2019, μετά από 14 χρόνια υπηρεσίας.
Γιατί το Πολεμικό Ναυτικό απέρριψε τις 2 αυστραλιανές φρεγάτες Adelaide; Παρότι τις είχαμε ανάγκη;
Φρεγάτες Adelaide, που δεν… έκαναν για την Ελλάδα
Η πιο πρόσφατη απόκτηση μεταχειρισμένων φρεγατών έγινε το 2020, όταν η Χιλή αγόρασε τις δύο τελευταίες σε υπηρεσία φρεγάτες κλάσης Adelaide, από το Αυστραλιανό Ναυτικό. Πρόκειται για τις Almirante Latorre (πρώην HMAS Melbourne) και Capitán Prat (πρώην HMAS Newcastle). Αυτά τα σκάφη είχαν μπει σε υπηρεσία στην Αυστραλία το 1992 και 1993 αντίστοιχα. Είναι παρόμοιου τύπου με τις ισπανικές φρεγάτες κλάσης Santa Maria, ενώ είχαν υποβληθεί σε εκτεταμένο εκσυγχρονισμό στο Αυστραλιανό Ναυτικό.
Συγκεκριμένα, είχαν εφοδιαστεί με 8πλους εκτοξευτές Mk41 για πυραύλους ESSM, δυνατότητα χρήσης πυραύλων SM-2 από τον εκτοξευτή Mk13, αναβάθμιση των συστημάτων Phalanx και άλλες βελτιώσεις, μεταξύ αυτών και προηγμένα συστήματα παραπλάνησης εισερχόμενων πυραύλων Nulka. Αυτός ο εκσυγχρονισμός έδωσε στη Χιλή τη δυνατότητα να αποκτήσει πολύ ικανές φρεγάτες σε απίστευτα χαμηλή τιμή. Λίγο καιρό μετά την απόκτηση τους, η χώρα πήρε και πυραύλους SM-2 από τις ΗΠΑ, αποκτώντας μοναδικές δυνατότητες αεράμυνας περιοχής για τη Νότια Αμερική.
Χιλή: Και τις φρεγάτες Adelaide πήρε και ένα… βουνό ανταλλακτικά, εμείς;
Πυραυλάκατοι Sa’ar 4 και γαλλικό πλοίο διοίκησης
Η Χιλή διαθέτει επίσης τρεις πυραυλακάτους κλάσης Sa’ar 4 που αγόρασε από το Ναυτικό του Ισραήλ, οι δύο μάλιστα με λίγα χρόνια υπηρεσίας (ήταν κατασκευής του 1973-74 και αποκτήθηκαν το 1979-1980). Έχουν μήκος 60 μέτρα και μπορούν να μεταφέρουν πυραύλους Exocet MM40 ή Gabriel, με μεγίστη ταχύτητα τους 30 κόμβους. Επιπλέον, το 2011 το Χιλιανό Ναυτικό απέκτησε το γαλλικό πλοίο αμφίβιων επιχειρήσεων και διοίκησης Foudre, 12.500 τόνων (είχε μπει σε υπηρεσία το 1990), το οποίο μετονομάστηκε σε Sargento Aldea. Η προσθήκη του ενίσχυσε σημαντικά τις αμφίβιες ικανότητες της χώρας, πάλι με χαμηλό κόστος.
Πετρελαιοφόρα από ΗΠΑ και Σουηδία
Για τον ανεφοδιασμό στη θάλασσα, η Χιλή χρησιμοποιεί επίσης δύο μεταχειρισμένα πλοία. Το μεγαλύτερο είναι το Almirante Montt, 42.000 τόνων, πρώην αμερικανικό USS Andrew J. Higgins, κλάσης Henry J. Kaiser, που εντάχθηκε στο Χιλιανό Ναυτικό το 2010. Έχει τεράστια μεταφορική ικανότητα καυσίμων, 29.000 κυβικών.
Το δεύτερο είναι το Araucano, δεξαμενόπλοιο σουηδικής κατασκευής του 1984, 26.000 τόνων, που εντάχθηκε σε υπηρεσία το 2011. Η απόκτηση αυτών των δεξαμενόπλοιων επιτρέπει στο Χιλιανό Ναυτικό να διεξάγει παρατεταμένες επιχειρήσεις μακριά από τις βάσεις του.
Ισχυς “μεταχειρισμένη”
Συνολικά η στρατηγική της Χιλής να ενισχύει το Ναυτικό της με μεταχειρισμένα πλοία έχει αποδειχθεί επιτυχημένη. Παραμένοντας σε εγρήγορση για το τι διατίθεται στη διεθνή αγορά, κατάφερε με γρήγορες κινήσεις να αποκτήσει φρεγάτες, πυραυλακάτους και υποστηρικτικά σκάφη υψηλών δυνατοτήτων, χωρίς το τεράστιο κόστος κατασκευής νέων μονάδων. Κάνοντας μάλιστα αγορές από παντού στη Δύση όπως είδαμε, με αυστραλιανά, βρετανικά, αμερικανικά, γαλλικά, ισραηλινά σκάφη, συγκροτώντας ένα αποδοτικό ναυτικό, ανοιχτών θαλασσών, το οποίο συντηρεί και αναβαθμίζει σταδιακά. Ενώ τώρα σχεδιάζει και δικά της σκάφη για να συμπληρώσει τις ανάγκες της.
Το ακριβώς αντίθετο όμως έκανε η Ελλάδα! Η οποία σε μια απίστευτη επίδειξη νεοπλουτισμού…
Η συνέχεια στο Naval Defence
