Ακόμη κι ένας «Δράκος» έχει το αδύναμο σημείο του. Η Αεροπορία του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (PLAAF) έχει κάνει αξιοσημείωτα βήματα προόδου όμως παρά την τεχνολογική της αναβάθμιση και την ένταξη σε υπηρεσία σύγχρονων τύπων μαχητικών, αυτό που της λείπει είναι η πρακτική εξάσκηση. Οι Κινέζοι αεροπόροι έχουν να πετάξουν σε περιβάλλον πραγματικών πολεμικών επιχειρήσεων ουσιαστικά από τον πόλεμο της Κορέας. Και αυτό έχει γίνει αντιληπτό σε ασκήσεις.
Οι αστοχίες των κινεζικών τακτικών ξεχώρισαν κατά την διάρκεια άσκησης με την Βασιλική Αεροπορία της Ταϊλάνδης πριν πέντε χρόνια. Αν και έλαβαν μέρος πετώντας με το Shenyang J-11 (κωδ. ΝΑΤΟ: Flanker-L) οι Κινέζοι χειριστές φάνηκαν ευάλωτοι σε επιθέσεις μακράς ακτίνας και αργοί στην αντιμετώπιση επιθετικών τακτικών του αντιπάλου.
Στην άσκηση Exercise Falcon 2015 τα κινεζικά J-11 είχαν απέναντί τους JAS-39 Gripen από την βάση Σουράτ Τάνιι –η Ταϊλάνδη διαθέτει 12 μαχητικά του τύπου, μονοθέσια JAS-39C και διθέσια της έκδοσης D. Βασισμένα στο ρωσικό Su-27, τα μαχητικά της Αεροπορίας του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού απεδείχθησαν ανώτερα «σαρώνοντας» την πρώτη ημέρα της άσκησης τα ταϊλανδέζικα αεροσκάφη με 16 εικονικά ‘kills’ (χρήση πυροβόλου ή βλημάτων ΙR, πιθανώς PL-8) χωρίς καμμία δική τους απώλεια.
Σε κλειστή αερομαχία ο οπλισμός των JAS-39 είναι τα βλήματα ΑΙΜ-9 συν το Mauser BK-27 των 27 χιλ. στα μονοθέσια α/φη μόνο. Συγκριτικά με τα δικινητήρια J-11 το μονοκινητήριο Gripen έχει μικρότερο λόγο ώσης/βάρους, κάτι που επηρεάζει την ευελιξία ενός μαχητικού σε εμπλοκές τέτοιου τύπου.
Την δεύτερη ημέρα οι Κινέζοι χειριστές πέτυχαν 9 «καταρρίψεις» με μια απώλεια J-11. Όμως όσο εξελισσόταν η άσκηση κατέστη σαφές ότι δυσκολεύονταν να επαναλάβουν τις πρώτες επιτυχίες τους. Τα Gripen θα έπαιρναν την εκδίκησή τους στις προσβολές μακράς ακτίνας. Περνώντας την τρίτη ημέρα στην εκτέλεση σεναρίων BVR (βλήματα AIM-120) οι Ταϊλανδοί πιλότοι «κατέρριψαν» 19 κινεζικά μαχητικά έχοντας υποστεί τρείς «απώλειες».
Οι τελευταίες τρείς ημέρες της άσκησης ήταν ψυχρολουσία για τους Κινέζους: οι χειριστές των Gripen έβγαλαν από την μέση 22 τζετ των φιλοξενούμενων, με τίμημα μόλις τρία δικά τους αεροσκάφη. Το τελικό σκορ των εμπλοκών ήταν 42 μαχητικά J-11 στα «νύχια» του Gripen έναντι 34 νικών του κινεζικού κλιμακίου εις βάρος των οικοδεσποτών της άσκησης.
Το 88% των καταρρίψεων που πέτυχαν τα Gripen σημειώθηκε σε ακτίνα τουλάχιστον 19 μιλίων από τον «στόχο» ενώ οι επιτυχίες των J-11 από την ίδια απόσταση κυμάνθηκαν στο 14%. Επίσης, τα ταϊλανδέζικα μαχητικά είχαν 10 ‘kills’ από απόσταση άνω των 31 μιλίων αλλά τα κινεζικά ούτε μία.
Σύμφωνα με παρουσίαση των συμπερασμάτων της άσκησης από αξιωματικό της Αεροπορίας του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού που μετείχε σε αυτήν, οι Κινέζοι χειριστές είχαν φτωχή αντίληψη του επιχειρησιακού περιβάλλοντος δίδοντας «υπερβολική προσοχή σε ότι γινόταν μπροστά από το αεροσκάφος αντί γύρω του». Στις δε φάσεις όπου τα J-11 συνόδευαν άλλα αεροσκάφη παρατηρήθηκε «απουσία συντονισμού».
Οι Κινέζοι αεροπόροι δεν ήταν εξοικειωμένοι στην αποφυγή πληγμάτων πυραύλων αέρος-αέρος. «Οι αντιδράσεις τους παραήταν μηχανικές και αδυνατούσαν να κρίνουν σωστά τις τεχνικές διαφυγής που θα έπρεπε να ακολουθήσουν για βλήματα διαφορετικής εμβέλειας» ανέφερε χαρακτηριστικά ο ιστότοπος Alert 5.
Η ανάγκη καλύτερης εκπαίδευσης δεν διέλαθε της προσοχής της κινεζικής ηγεσίας. Στα μέσα της περασμένης δεκαετίας η κινεζική Αεροπορία άρχισε να οργανώνει ρεαλιστικές ασκήσεις στα πρότυπα της αμερικανικής Red Flag, ωστόσο οι εκπαιδεύσεις αυτές δεν έχουν αποδώσει ακόμη χειριστές ικανούς να εκμεταλλευθούν πλήρως τις δυνατότητες των καλύτερων κινεζικών μαχητικών.
«Πολυπληθή άρθρα ειδικών και διαλέξεις υψηλόβαθμων αξιωματικών καταδεικνύουν ότι η κινεζική Αεροπορία δεν πιστεύει ότι οι εκπαιδευτικές πρακτικές του παρελθόντος προετοίμαζαν τους χειριστές και το υπόλοιπο προσωπικό της για πραγματική μάχη» σημείωνε στην περσυνή έκθεσή της για τις ένοπλες δυνάμεις της Κίνας η αμερικανική Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών. «Η μη ρεαλιστική εκπαίδευση φάνηκε ποικιλοτρόπως ότι είναι εμπόδιο για την ικανότητα (διεξαγωγής) εναέριας μάχης» παρατηρούσε η DIA.
Η στρατιωτική ηγεσία στο Πεκίνο «αναγνωρίζει το χάσμα που υφίσταται μεταξύ των ικανοτήτων των χειριστών της και των Αεροποριών ισχυρών κρατών» επισημαίνει η έκθεση. Για να αντιμετωπισθούν οι εκπαιδευτικές αδυναμίες η Αεροπορία πρέπει «να εκπαιδεύεται για μάχη αντί να κάνει πράγματα για επιδείξεις ή με μισή καρδιά» τόνιζε πρώην Διοικητής της Αεροπορίας του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού.
Η πρόοδος που σημειώνεται τα τελευταία χρόνια έχει εντοπιστεί από την DIA. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχει ανανεωθεί με ιδιαίτερη έμφαση στην αντιγραφή καταστάσεων πραγματικής μάχης, όσο το δυνατόν πιο πιστά. «Μέσω των τεσσάρων ασκήσεων –Red Sword, Golden Helmet, Golden Dart και Blue Shield– η PLAAF βελτιώνει σταδιακά την εκπαίδευσή της» υπενθυμίζουν οι συντάκτες της έκθεσης.
Αν μη τι άλλο, η Κίνα έχει δείξει ότι έχει φιλοδοξίες και μέθοδο για να τις κάνει πραγματικότητα. Τα μαχητικά της σήμερα δεν έχουν καμμία σχέση με τα αντίγραφα των σοβιετικών τζετ πρώτης και δεύτερης γενιάς τα οποία μετά από λίγες ώρες πτήσης ήθελαν αντικατάσταση κινητήρα και το πρόγραμμα ρεαλιστικής εκπαίδευσης που έχει ξεκινήσει μαρτυρά ότι δεν έχει σκοπό να αφήσει τίποτα στην τύχη. Αργά αλλά σταθερά η κινεζική Αεροπορία αλλάζει. Την επόμενη φορά ο «Κόκκινος Δράκος» θα είναι ισχυρότερος.
Αλέξανδρος Θεολόγου
