C-47 Psy-Ops: Πίσω από τα γλυκόλογα κρυβόταν ένας Δράκος  

Ήταν η φωνή της λογικής που ερχόταν –κυριολεκτικά– από τον ουρανό. Προσεκτικά επιλεγμένα μηνύματα που μετέδιδαν πανίσχυρα μεγάφωνα και έντυπα φυλλάδια εξαπολυόμενα αφειδώς από αεροπλάνα χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον στο Βιετνάμ για να πείσουν τον αντίπαλο να πάψει να πολεμά. Αυτός ήταν ο άγνωστος πόλεμος των αεροσκαφών ψυχολογικών επιχειρήσεων ή PSYOP planes. Στα πληρώματά τους πάντως ήταν γνωστά με το όνομα που πίστευαν ότι αντικατόπτριζε καλύτερα αυτήν την αποστολή: ‘Bullshit bombers’.
Η χρήση αεροσκαφών για επιχειρήσεις ψυχολογικού πολέμου δεν ήταν καινούργια ιδέα. Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ερρίφθησαν εκατομμύρια προπαγανδιστικά φυλλάδια για να παροτρύνουν τον αντίπαλο να καταθέσει τα όπλα ή να καταρρακώσουν το ηθικό του. Στην Κορέα, οι Αμερικανοί είχαν εξοπλίσει δύο C-47 με τα ονόματα ‘The Speaker’ και ‘The Voice’ με μεγάφωνα από τα οποία καλούσαν Βορειοκορεάτες και Κινέζους να παραδοθούν με αντάλλαγμα καλή μεταχείριση, τροφή και θέρμανση από τις δυνάμεις των Ηνωμένων Εθνών.

Εκτός από την μετάδοση μηνυμάτων και την ρίψη προκηρύξεων τα αεροσκάφη της Μονάδας Ειδικών Αεροπορικών Αποστολών είχαν επωμισθεί την ρίψη πρακτόρων και υλικού στα μετόπισθεν του εχθρού. Επίσης, πετώντας πάνω από προκαθορισμένα σημεία, έπιαναν επαφή μέσω ασυρμάτου με πράκτορες που έδιναν πολύτιμες πληροφορίες οι οποίες χρησιμοποιούντο από το Συμμαχικό στρατηγείο για τον σχεδιασμό των αποστολών των Μοιρών Δίωξης/Βομβαρδισμού.
Μάλιστα στο βιβλίο του Ακριβού Τσολάκη «Κορέα» αναφέρεται πως τον Φεβρουάριο του ’51 χειριστές του Ελληνικού Σμήνους πέταξαν από το Κ-2 (Taegu) μια «ειδική αποστολή» με το Ντακότα ‘2632’ πάνω από την Βόρεια Κορέα για λογαριασμό της Special Air Mission Unit. Πλήρωμα ήταν οι Σμηναγός Δ. Σουφρίλας (κυβερνήτης), Υποσμηναγός Μ. Καβάσιλας (συγκυβερνήτης), Ανθυποσμηναγός Β. Πειρασμάκης (ναυτίλος) και Υποσμηναγός Δ. Πολυμενάκος (ασυρματιστής) ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το αντιαεροπορικό πυρ άνωθεν της Πιόνγκγιάνγκ ήταν ιδιαίτερα σφοδρό «κάνοντας για μια στιγμή την νύχτα μέρα».

Στο Βιετνάμ ο,τιδήποτε πετούσε μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για αποστολές ψυχολογικού πολέμου –ελικόπτερα Huey, U-17, U-6 Beaver, U-10B Super Courier και φυσικά C-47, τα αεροπλάνα για όλες τις δουλειές. Τα μηνύματα ήταν απλά και κατανοητά ενώ το έντυπο υλικό συχνά είχε και εικόνες για να καταλαβαίνουν οι αγράμματοι αγρότες που στρατολογούσαν οι Βιετκόνγκ ακόμη και δια της βίας ποιο ήταν το συμφέρον τους: να αφήσουν τα όπλα και να έλθουν «στην στοργική αγκαλιά της κυβέρνησης του Νοτίου Βιετνάμ». Ως έξτρα δέλεαρ, όσοι παρέδιδαν τον οπλισμό τους θα αμείβονταν με ένα ποσό. Άλλα φυλλάδια υπόσχονταν στον φέροντα «ασφαλές πέρασμα» μεταξύ εμπολέμων ζωνών. Σε έναν πόλεμο πολλά μπορεί να υποσχεθεί κανείς για να πάρει τον άλλον με το μέρος του.
«Χρειάσθηκε να πετάξω τέτοιες αποστολές περισσότερες από μια φορές και σε μερικές είχαμε τεράστια μεγάφωνα πλευρικά του ελικοπτέρου που έπαιζαν μουσική. Γύρω στα Χριστούγεννα έπρεπε να πετάξω κι εγώ, θυμάμαι το ελικόπτερο γεμάτο με περίπου 1.000.000 φυλλάδια που θα τα ρίχναμε σε μια συγκεκριμένη περιοχή. Ο επικεφαλής μου έδωσε έναν χάρτη όπου είχε σημειώσει έναν λόφο πάνω από τον οποίο θα γινόταν η ρίψη» θυμάται ένας Αμερικανός χειριστής.

«Ήταν αποστολή για ένα μόνο ελικόπτερο και έπρεπε να πετάξουμε χαμηλότερα απ’ ότι συνήθως αλλά τι διάολο… Με τα μεγάφωνα να παίζουν βιετναμέζικη χριστουγεννιάτικη μουσική πετάξαμε πάνω από τον λόφο για αρκετή ώρα όσο κλωτσάγαμε έξω τα φυλλάδια. Κάπου κάπου, ο Βιετναμέζος που είχαμε μαζί έπιανε το μικρόφωνο και άρχιζε να μιλάει. Εκεί που είχαμε τελειώσει, κάτι παράξενο συνέβη. Ο τύπος που ήταν επικεφαλής μας είπε να κάνουμε κύκλο λίγο πιο πέρα από μια μικρή βάση πυροβολικού στην περιοχή.
Για περίπου 15 λεπτά απλώς κάναμε κύκλους και μετά πήρε τον μικρό στρατιωτικό ασύρματο που είχε. Όπως απεδείχθη μιλούσε με το πυροβολικό κάτω και μόλις είχε διατάξει φράγμα πυρός για την κορυφή του λόφου. Προφανώς η βάση σημάδευε ήδη τον λόφο διότι δεν χρειάσθηκε ρύθμιση βολών. Σε δευτερόλεπτα έκαναν τον λόφο σκόνη. Σκέφτηκα πως ήταν μάλλον ειρωνικό να κάνουμε τόση δουλειά για να ανατινάξεις κάποιον που αποφάσισε να πιάσει ένα από εκείνα τα φυλλάδια…»

‘Quick Speak’ ήταν η κωδική ονομασία των επιχειρήσεων ψυχολογικού πολέμου (PSYOP) που πετούσαν τα πληρώματα του 5^th Air Commando Squadron στο Βιετνάμ έχοντας 16 μονοκινητήρια U-10 και τέσσερα C-47, εφοδιασμένα όλα με μεγαφωνικά συστήματα 3.000 watt και εκτοξευτή φυλλαδίων. Διαγράφοντας κύκλους σε ύψος περίπου 3.500 ποδών πάνω από την περιοχή ενδιαφέροντος, διαλαλούσαν από μεγάφωνα στην οπίσθια θύρα φορτώσεως τα πλεονεκτήματα του να είναι κάποιος με την κυβέρνηση της Σαϊγκόν και όχι με τους VC.
Πολλές φορές πάντως το κοινό αποδεικνυόταν… δύσκολο και άνοιγε πυρ κατά του αεροσκάφους. Ο Βιετναμέζος μεταφραστής προειδοποιούσε τους VC να μην το κάνουν διότι μεγάλη καταστροφή θα τους έβρισκε. Αυτό που δεν ήξεραν οι Βιετκόνγκ ήταν ότι λίγο πιο πίσω και χαμηλότερα από το PSYOP αεροσκάφος παραμόνευε ένα AC-47 gunship, φορτωμένο με 24.000 βλήματα για τα τρία miniguns που διέθετε.

Αν και το χαρακτηριστικό κλήσης του ήταν ‘Spooky’, οι στρατιώτες το έλεγαν ‘Puff the Magic Dragon’ (από ένα δημοφιλές τραγουδάκι της εποχής) διότι όταν τα όπλα του έβαλλαν νύχτα, το θέαμα των χιλιάδων τροχιοδεικτικών και ο βρυχηθμός των miniguns θύμιζαν την καυτή ανάσα δράκοντα. Σε περίπτωση που ο εχθρός δεν πειθόταν κι άνοιγε πυρ κατά του άοπλου C-47, τον περίμενε μια έκπληξη: μια βροχή πυρωμένων βλημάτων από τα όπλα του gunship που έστελναν στο έδαφος 3.000 ή 16.000 βλήματα ανά λεπτό –αναλόγως την επιλεχθείσα ταχύτητα βολής.
Μόλις χανόταν η ηχώ των miniguns τα μεγάφωνα ανταπαντούσαν «Βλέπεις; Σου το είπα!». Οι προληπτικοί Βιετναμέζοι έμαθαν γρήγορα ότι ήταν κακή ιδέα να προκαλούν την εκδίκηση του Δράκου. Σε έγγραφα των Βιετκόνγκ που έπεσαν στα χέρια των Αμερικανών και των Νοτιοβιετναμέζων συμμάχων τους βρέθηκαν εντολές να μην επιτίθονται στον Δράκοντα διότι τα όπλα ήταν ανίσχυρα και το μόνο που κατάφερναν ήταν να τον εξαγριώνουν.

«Μια αποστολή ‘Fire Dragon’ αποτελείτο από ένα ανιχνευτικό αεροσκάφος, δύο Α-1Ε Skyraider, ένα AC-47 και ένα C-47 ψυχολογικού πολέμου» θυμάται ο Σμηνίας Μπιλ Χάιντερ ο οποίος υπηρέτησε με το 24th PSYOP Det. στην βάση Nha Trang. «Το ανιχνευτικό εντόπιζε έναν καταυλισμό Βιετκόνγκ αργά την νύχτα, τα A-1E του έβαζαν φωτιά, το ‘Puff’ έβαλλε χιλιάδες βλήματα εναντίον του κι εμείς ρίχναμε προκηρύξεις λέγοντάς τους ότι ο Δράκος τους κυνηγούσε και πού να πάνε να παραδοθούν. Επίσης ρίχναμε και φυλλάδια με εικόνες διαφορετικών όπλων και την αμοιβή που θα ελάμβαναν εάν παρατούσαν την μάχη φέρνοντας κι ένα τέτοιο μαζί τους.
Οι Βιετκόνγκ που το έκαναν έπαιρναν την αμοιβή, έμεναν σε ένα στρατόπεδο για δύο εβδομάδες όπου τους τάϊζαν και αφού τους έστελναν για αναμόρφωση εντάσσονταν ξανά στον γενικό πληθυσμό. Ήταν καλό πρόγραμμα αλλά προφανώς κανείς δεν τηρούσε αρχεία. Όταν άρχισαν να το κάνουν, ανακάλυψαν ότι μερικοί είχαν παραδοθεί… τρείς και τέσσερεις φορές. Η τελευταία μου αποστολή ήταν σε ένα C-47 που πετούσε 100 μίλια δυτικά του Ανόϊ. Δεν θυμάμαι το ύψος πτήσης αλλά έκανε αναθεματισμένο κρύο. Ρίξαμε τα φυλλάδια και οι άνεμοι τα πήγαν μέχρι το Ανόϊ. Είμασταν στον αέρα εννέα ώρες, κάτι αρκετά ηλίθιο για κάποιον που του είχαν απομείνει μόνο δύο εβδομάδες θητείας στο Βιετνάμ… »

Το πρώτο εξάμηνο του 1966 το 5th ACS έριξε πάνω από 508 εκατομμύρια φυλλάδια στο πλαίσιο του προγράμματος Chiều Hội το οποίο υποσχόταν στους Βιετκόνγκ που θα παραδίδοντο στις δυνάμεις του Νότου καλή μεταχείριση και προσεχή επαναπατρισμό ώστε να επανενωθούν με τις οικογένειές τους. Η μεγαλύτερη επιχείρηση του Project Quick Speak εξελίχθηκε τον Ιανουάριο του ’67 κατά την διάρκεια του Τετ, της βιετναμέζικης Πρωτοχρονιάς.
Εκμεταλλευόμενοι την φυσική επιθυμία των Βιετκόνγκ και των Βορειοβιετναμέζων να περάσουν την σημαντικότερη εορτή του χρόνου με τους δικούς τους, ερρίφθησαν περισσότερα από 103.000.000 φυλλάδια και συμπληρώθηκαν 380 ώρες εκπομπών. Σύμφωνα με τους Αμερικανούς, τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Την ώρα που ο Στρατός ήταν απασχολημένος με την καταμέτρηση πτωμάτων –μια διαδικασία ούτως ή άλλως αμφιλεγόμενη ως προς την αξιοπιστία της– οι ψυχολογικές επιχειρήσεις έπεισαν 34.000 Βιετκόνγκ να σταματήσουν να πολεμούν. Οι υπόλοιποι όμως συνέχισαν. Mέχρι που έπεσε η Σαϊγκόν.
Αλέξανδρος Θεολόγου
Πρώτη δημοσίευση 12/3/2018