Το θωρηκτό Bismarck ήταν το καμάρι της ναζιστικής πολεμικής βιομηχανίας. Ενσωμάτωνε την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, αλλά όχι μόνο βυθίστηκε με τη βοήθεια των παλαιών, διπλάνων Swordfish, αλλά δεν πέτυχε να καταρρίψει ούτε ένα.
To 50.000 τόνων γιγαντιαίο θωρηκτό, εκτέλεσε μόλις μια πολεμική αποστολή που διήρκεσε 8 ημέρες το Μάιο του 1941. Μαζί με το θωρακισμένο καταδρομικό Prinz Eugen, πέτυχαν να βυθίσουν το HMS Hood, το καμάρι του βρετανικού στόλου. Το Bismarck υπέστη ζημιές από τη μάχη και στην επιστροφή στη βάση του, κυνηγήθηκε ανηλεώς από βρετανικά πολεμικά πλοία. 16 απαρχαιωμένα τορπιλοπλάνα Swordfish που απογειώθηκαν από το αεροπλανοφόρο Arc Royal, επιτέθηκαν στις 26 Μαΐου στο Bismarck, με ένα από αυτά να πετυχαίνει με την τορπίλη του το πηδάλιο, σφραγίζοντας τη μοίρα του πανίσχυρου θωρηκτού. Την επόμενη ημέρα, το ουσιαστικά ακυβέρνητο Bismarck, δέχτηκε επίθεση από 2 θωρηκτά και δυο βαριά καταδρομικά του βρετανικού στόλου. Τελικά το πλήρωμα αποφασίσει να στερήσει την τιμή από τους Βρετανούς και να βυθίσει μόνο του το Bismarck.
Παραδόξως, τα 15 Swordfish που πέτυχαν το αποφασιστικό πρώτο πλήγμα, δεν είχαν καμία απώλεια από το πανίσχυρο αντιαεροπορικό πυροβολικό του Bismarck.
To γερμανικό θωρηκτό ήταν εξοπλισμένο με 3 κατηγορίες Α/Α πυροβόλων. Βαρέα πυροβόλα των 105mm που λειτουργούσαν με τη βοήθεια ενός πολύπλοκου συστήματος ελέγχου πυρός, μεσαία πυροβόλα των 37mm που χρησιμοποιούσαν εξωτερικούς παρατηρητές για τη κατεύθυνση των βολών και ελαφριά πυροβόλα των 20mm με το κάθε χειριστή να κάνει απευθείας τη σκόπευση.
Το σύστημα ελέγχου πυρός (ΣΕΠ) των βαρέων πυροβόλων έλεγχε όλα τα όπλα και όχι καθένα μεμονωμένα, με αποτέλεσμα να ήταν εύκολος ο κορεσμός τους αν είχαν να αντιμετωπίσουν πολλούς στόχους ταυτόχρονα. Το ΣΕΠ θα έπρεπε να υπολογίσει μηχανικά το υψόμετρο, την κατεύθυνση, την ταχύτητα και την απόσταση του στόχου. Σε όλα αυτά θα έπρεπε να συνυπολογιστεί η κίνηση και το κούνημα του πλοίου που την ημέρα της προσβολής από τα Swordfish ήταν αυξημένη λόγω κυμάτων. Η ακριβής στοχοποίηση μικρών και ευκίνητων αεροσκαφών, καθίστατο σχεδόν αδύνατη και πολλές φορές, οι παράμετροι της βολής διορθώνονταν από εξωτερικούς παρατηρητές, ενώ η εκ των πραγμάτων χαμηλή ταχυβολία αυτών των όπλων, δε βοηθούσε στον υπολογισμό διορθωτικών βολών.
Βέβαια τα πυρά του Bismarck δεν ήταν εντελώς άστοχα, δεδομένου πως ορισμένα Swordfish, υπέστησαν ζημιές. Το γεγονός πως κανένα δεν καταρρίφθηκε, οφείλεται εν μέρει στην κατασκευή τους. Ο σκελετός αυτών των αεροσκαφών ήταν επενδεδυμένος με λινό ύφασμα, με αποτέλεσμα πολλές φορές οι σφαίρες να διαπερνούν την άτρακτο χωρίς να προκαλέσουν ζημιά και χωρίς να ενεργοποιηθούν οι πυροκροτητές επαφής.
Τα 8 μεσαία δίδυμα πυροβόλα των 37mm, εκτελούσαν μόνο βολή κατά βολή, με το κάθε βλήμα να πρέπει να χορηγηθεί χειροκίνητα. Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν ο εξαιρετικά χαμηλός ρυθμός βολής.
Τα ελαφριά μονά πυροβόλα των 20mm ήταν μόλις 12 τον αριθμό, με ακόμη 8 πυροβόλα του ίδιου τύπου σε “τετράδυμη” κατασκευή. Επρόκειτο για ένα όπλο με συχνές εμπλοκές και σχετικά χαμηλή ταχυβολία, διότι οι σφαίρες χορηγούνταν από γεμιστήρες των 20 φυσιγγίων. Τα τετράδυμα των 20mm χρησιμοποιούσαν γεμιστήρες των 40 φυσιγγίων.
Το Swordfish είχε ένα ακόμη πλεονέκτημα. Ήταν εξαιρετικά αργό και το ΣΕΠ του Bismarck δεν είχε σχεδιαστεί για αυτές τις ταχύτητες. Για να μπορεί να εμπλέκει γρήγορα κινούμενους εναέριους στόχους, το ΣΕΠ θα έπρεπε να κάνει παραχωρήσεις στην ακρίβεια, ειδικά για χαμηλά κινούμενους στόχους.
Αναφορές του γερμανικού ναυτικού είχαν επισημάνει αυτές και άλλες τις αδυναμίες των πυροβόλων του Bismarck, όπως την αδυναμία των βαρέων πυροβόλων των 105mm να στρέψουν πολύ χαμηλά τις κάνες τους, γεγονός που έδινε το πλεονέκτημα στο Swordfish, που ως τορπιλοπλάνο, θα έπρεπε να πλησιάσει το στόχο του πετώντας σχεδόν στο ύψος των κυμάτων.
Οι καιρικές συνθήκες επίσης βοήθησαν τα βρετανικά τορπιλοπλάνα, δεδομένου πως η επίθεση έγινε κατά τη διάρκεια του βραδινού λυκόφωτος, περίπου στις 20:45. Είναι γνωστό πως το λυκόφως επιβαρύνει την οπτική ορατότητα των σκοπευτών, ειδικά εναντίον μικρών στόχων, ενώ η χαμηλής νέφωση, μέσα από την οποία ξεπήδησαν τα Swordfish, επιβάρυνε περισσότερο την κατάσταση για το Bismarck. 13 ώρες αργότερα, το γερμανικό θωρηκτό θα βρεθεί στον βυθό της θάλασσας.
Το παρόν άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 2 Αυγούστου 2018
