του Lluis Bassets είναι αρθρογράφος της El Pais
Ο Αύγουστος ήταν ευνοϊκός για τον Πούτιν και τον Τραμπ, ολέθριος για τους κατοίκους της Γάζας, καταστροφικός για τους Ευρωπαίους και τραγικός για όλους. Θα μπορούσε να είναι ακόμη χειρότερα. Η σύνοδος του Άνκορατζ δεν εξελίχθηκε όπως εκείνη του Μονάχου, το 1938, όπως φοβόντουσαν πολλοί. Δεν επαναλήφθηκε εκείνη η επονείδιστη ειρήνη που νόμιζε ότι έκανε ο Τσάμπερλεϊν με τον Χίτλερ και εξελίχθηκε στο μεγαλύτερο μακελειό της ιστορίας. Ο Τραμπ δεν παρέδωσε, ακόμη τουλάχιστον, τα ουκρανικά εδάφη που ζητά ο Πούτιν, όπως είχε πουλήσει ο τότε Άγγλος πρωθυπουργός την Τσεχοσλοβακία για να εξευμενίσει τον Φίρερ, ο οποίος συνέχισε την επίθεση μέχρι να καταλάβει την Πολωνία.
Όπως επισημαίνουν πολλοί ιστορικοί, το παρελθόν δεν επαναλαμβάνεται ούτε διδάσκει σαφή μαθήματα στην ανθρωπότητα, όμως την προειδοποιεί. Είναι χαρακτηριστική η εικόνα των οκτώ Ευρωπαίων ηγετών που κάθονται απέναντι στον Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο, αποδεχόμενοι την ηγεσία του και μια νέα τάξη που στηρίζεται στην κολακεία, τον εκβιασμό και το ψέμα. Αυτή είναι η φωτογραφία της σύγχρονης ευρωπαϊκής πραγματικότητας.
Η αντίδραση του Πούτιν δεν άργησε: προέλαση στο μέτωπο και σφοδροί βομβαρδισμοί ουκρανικών πόλεων, αλλά και ευρωπαϊκών κτιρίων στο Κίεβο. Ο Ρώσος Πρόεδρος υπολογίζει στο πράσινο φως του Τραμπ για να διαπραγματευθεί την «ειρήνη» χωρίς εκεχειρία. Αυτό που ζητάει είναι παραχώρηση ακόμη και εδαφών που δεν ελέγχει. Ήδη έχει αποσπάσει τη διαβεβαίωση της Ουάσινγκτον ότι η Ουκρανία δεν θα μπει στο ΝΑΤΟ. Μένουν οι εγγυήσεις ασφαλείας, τις οποίες έχει δεχθεί θεωρητικά ο Τραμπ, αντιδρά όμως ο Πούτιν, που απορρίπτει την παρουσία ευρωπαϊκών στρατευμάτων και απαιτεί τη συμμετοχή του με δικαίωμα βέτο στις χώρες που θα είναι επιφορτισμένες με τη διασφάλιση της σταθερότητας στην Ουκρανία. Ξέρουμε τι σημαίνει αυτό: ο λύκος θα φυλάει τα πρόβατα.
Ο Πούτιν δεν παραχωρεί τίποτα γιατί ο Τραμπ δεν του ζητάει τίποτα. Αντιθέτως, του προσφέρει τη συνεργασία του στην καθυπόταξη των Ευρωπαίων. Συγκλίνουν ιδεολογίες, συμφέρονται και συστήματα, όπως είχε προβλεφθεί στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου για τον καπιταλισμό και τον σοσιαλισμό. Μόνο που δεν πρόκειται για την επαλήθευση του προοδευτικού ονείρου για έναν κοινό ορίζοντα ελευθερίας και δημοκρατίας όπου θα συναντιόντουσαν οι αντίπαλοι πόλοι του Ψυχρού Πολέμου, αλλά για την προϊούσα σύγκλιση αυταρχικών τάσεων και ακραίων εθνικισμών από την πλευρά των δύο αυτοκρατόρων, του Αμερικανού και του Ρώσου.
Στη διάρκεια αυτού του γόνιμου Αυγούστου, ο Τραμπ ενίσχυσε την προσωπική του εξουσία επί θεσμών και δημοσίων υπηρεσιών, με πρώτη τη Fed. Μια αδιαμφισβήτητη ένδειξη της πορείας προς τον αυταρχισμό είναι η στρατιωτικοποίηση του ελέγχου της μετανάστευσης και της δίωξης του εγκλήματος στις μεγάλες πόλεις, με το Κογκρέσο να είναι πλήρως πειθήνιο και υποταγμένο.
Σε λίγο περισσότερο από έξι μήνες, η δημοκρατία έχει χάσει σημαντικό έδαφος. Αν κάποιος χτυπήσει τα ξημερώματα την πόρτα, δεν θα είναι ο γαλατάς, αλλά η παραστρατιωτική δύναμη που κυνηγά τους μετανάστες. Η κατάχρηση εξουσίας είναι ο κανόνας. Και αυτό το ξέρουν καλά όσοι δεν έχουν χαρτιά, αλλά κι εκείνοι που επικρίνουν τον Πρόεδρο, είτε είναι Δημοκρατικοί είτε Ρεπουμπλικανοί. Η πραγματική συζήτηση δεν αφορά την πορεία προς τον αυταρχισμό, η οποία είναι βέβαιη, αλλά το άμεσο μέλλον. Πώς θα εξελιχθούν οι ενδιάμεσες εκλογές; Θα τολμήσει ο Τραμπ να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα το 2028; Έχουμε ακόμη καιρό ή είναι υπερβολικά αργά;
