Σκηνικό έντασης επιχειρεί να συντηρήσει η Άγκυρα στην Ν.Α Μεσόγειο καθώς στις 3 το πρωί της Πέμπτης, το ερευνητικό τουρκικό πλοίο Barbaros, πέρασε εντός των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας
Στην περιοχή επιχειρεί η φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς» F-466 κλάσης «S» του Πολεμικού Ναυτικού, η οποία κάλεσε το Barbaros να απομακρυνθεί. Μετά από το πρώτο μήνυμα άρνησης και πιθανότατα κατόπιν εντολών από την τουρκική πλευρά, το ερευνητικό σκάφος τελικά αποχώρησε από την περιοχή.
Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης κάνουν λόγο για ένταση και ισχυρίζονται ότι η ελληνική φρεγάτα προσπάθησε να εμποδίσει τις έρευνες του Barbaros. Το σκάφος σε κάθε περίπτωση άλλαξε πορεία και το περιστατικό εκτονώθηκε. Σύμφωνα με το ΓΕΕΘΑ δεν υπήρξε καμίας μορφής επεισόδιο. Όπως αναφέρουν νεότερες πληροφορίες, το ΠΝ παραμένει στην περιοχή και επιτηρεί την κίνηση.
Η εξέλιξη αυτή είναι μια ακόμη πρόκληση εις βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας αν και δεν αποτελεί έκπληξη για όσους γνωρίζουν τους στρατηγικούς στόχους της Άγκυρας.
Ο σχεδιασμός της Άγκυρας
Οι κινήσεις της Τουρκίας στη γεωπολιτική σκακιέρα όσον αφορά την εκμετάλλευση της ΑΟΖ στη Ν.Α Μεσόγειο, δεν αποτελούν προϊόν βραχυπρόθεσμων αποφάσεων του Ταγίπ Ερνογάν (όπως πολλοί νομίζουν αλλά βασίζονται σε λήψη στρατηγικών αποφάσεων που έχουν καθοριστεί αρκετά χρόνια νωρίτερα.
Εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι ο καθορισμός στρατηγικής των τουρκικών ναυτικών δυνάμεων που έγινε τον Οκτώβριο του 2015, προέβλεπε τα όσα συμβαίνουν σήμερα. Η χρονική περίοδος που εκδόθηκε ήταν κρίσιμη καθώς οι «απειλές» για την Τουρκία τόσο από τη Συρία όσο και από την Ανατολική Μεσόγειο διαφαίνονταν πλήρως.
Η δημοσιοποίηση της προκάλεσε ανησυχία καθώς έθετε (ουσιαστικά και επίσημα) το νέο πλαίσιο ναυτικής στρατηγικής που είναι ζωτικής σημασίας για τα εθνικά συμφέροντα της γείτονος. Ταυτόχρονα εξασφάλιζε ότι γινόταν πλέον –ευρέως- γνωστές οι επιδιώξεις της Τουρκίας στην Ν.Α Μεσόγειο.
Πρωταγωνιστικός αναδεικνύεται ο ρόλος του Τουρκικού Ναυτικού καθώς καλείται να υλοποιήσει τη νέα ναυτική στρατηγική στην περιοχή παράλληλα με τις παραδοσιακές αποστολές και σχεδιασμό που είχε μέχρι σήμερα.
Εν συντομία οι Τουρκικές Ναυτικές Δυνάμεις καθόρισαν την ουσία της στρατηγικής τους στο τρίπτυχο “ Συνεργασία – αποτροπή κρίσεων – αποφασιστικότητα σε επιχειρήσεις». Το μότο «Το παρόν στη θάλασσα επηρεάζει ολόκληρο το κόσμο» αποτελεί από μόνο του σημείο αναφοράς που προσδιορίζει τη μεταστροφή της εθνικής ναυτικής στρατηγικής που υιοθέτησε η Άγκυρα
Σύμφωνα με τον Ναύαρχο Μπουλέντ Μποστάνογλου ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα ως ο 25ος Αρχηγός του Τουρκικού Ναυτικού στις 23 Αυγούστου 2013, αναφέρεται ότι: « Η Ναυτική στρατηγική της Τουρκίας σχεδιάζεται ώστε να υπερκεράσει τις προκλήσεις, να εξασφαλίσει την ενότητα του προσωπικού του Στόλου και να παρέχει πληροφορίες σχετικά με την μελλοντική θεώρηση των δυνάμεων μας σε διάφορα επίπεδα. Τα επίπεδα αυτά αφορούν όσους ανήκουν στο κύκλο λήψης αποφάσεων μέχρι τον καθορισμό της πορείας που θα έχει η Τουρκία στις διεθνείς σχέσεις με διεξαγωγή αμυντικού σχεδιασμού που καταρτίζεται και με τη βοήθεια ακαδημαϊκών κύκλων».
Αντικειμενικοί σκοποί (ΑΝΣΚ) της τουρκικής Ναυτικής Στρατηγικής είναι
– Ανάδειξη του θαλάσσιου χώρου ως ζωτικής σημασίας για τα Εθνικά συμφέροντα της Τουρκίας
– Ασφάλεια
– Επίτευξη στόχων της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής
– Στόχοι ναυτικής ισχύος
-Ανάπτυξη ναυτικών δυνάμεων και στρατηγική.
Ανάλυση των ΑΝΣΚ
Ο πρώτος ΑΝΣΚ αναμφίβολα βασίζεται στην στρατιωτική – γεωπολιτική και εμπορική σημασία την οποία φιλοδοξεί να αποκτήσει η Άγκυρα σε όλες τις θαλάσσιες οδούς που περιλαμβάνουν τα σύνορα της χώρας.
Επίσης φαίνεται πλέον ότι η Άγκυρα αντιλαμβάνεται ότι η ανταγωνιστικότητα μιας χώρας βασίζεται στην αποτελεσματική εκμετάλλευση της ναυσιπλοΐας και συνεπακόλουθα της ναυτικής ισχύος την οποία διαθέτει. Η ναυτική ισχύς εξασφαλίζει έλεγχο κρίσιμων περασμάτων και ναυτικών δρομολογίων που αποτελούν το ζητούμενο για όλες τις χώρες που επιδιώκουν θαλάσσια ισχύ.
Σε ότι αφορά την ασφάλεια οι τουρκικές ναυτικές δυνάμεις έχουν να αντιμετωπίσουν τις εξής προκλήσεις:
- Στο Αιγαίο οι διεκδικήσεις εξακολουθούν να παραμένουν με την περιγραφή ως «άλυτα και μακροχρόνια προβλήματα». Οι επιδιώξεις της Άγκυρας έχουν διακηρυχθεί επίσημα από την τουρκική Εθνοσυνέλευση
- Στη Ν.Α Μεσόγειο αναδεικνύονται «νέες περιφερειακές διαμάχες» για τα όρια δικαιοδοσίας της ΑΟΖ
- Στη Μέση Ανατολή η «αραβική άνοιξη» έχει προκαλέσει ένα εύθραυστο πλαίσιο σταθερότητας που εξακολουθεί να επιφέρει γεωπολιτική αστάθεια
- Στη Μαύρη Θάλασσα αλλά και την Ν.Α Μεσόγειο, οι ρωσικές ναυτικές δυνάμεις έχουν επιδείξει σταθερή αύξηση της επιθετικότητας που θέτει περαιτέρω προβλήματα αστάθειας
Ιδιαίτερα σημαντική για να κατανοήσουμε τις τουρκικές διεκδικήσεις, είναι η θεώρηση που αναφέρει ο καθορισμός στρατηγικής των τουρκικών ναυτικών δυνάμεων σύμφωνα με την οποία: «Ενώ η Τουρκία δικαιούται δικαιοδοσία επί θαλάσσιων περιοχών που ισοδυναμούν με το μισό της χερσαίας έκτασης που σήμερα διαθέτει, τα όρια αυτών των περιοχών είναι ρυθμισμένα από διεθνείς συνθήκες μόνο σε ότι αφορά το τμήμα της Μαύρης Θάλασσας».
Βεβαίως κάτι τέτοιο δεν ισχύει αλλά αυτό δεν φαίνεται να πτοεί τους σχεδιαστές της τουρκικής ναυτικής στρατηγικής, η οποία καταλήγει αναφέροντας ότι: «Το Τουρκικό Ναυτικό αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την προστασία αυτών των περιοχών οι οποίες θα αυξηθούν αναλόγως στο εγγύς μέλλον».
