Συνεχίζουμε την αναφορά μας στα προβλήματα που προϋπήρχαν στην Αεροπορία Στρατού και τα οποία επιβαρύνθηκαν σημαντικά από την καταστροφή στο Στεφανοβίκειο, λόγω της πρωτοφανούς κακοκαιρίας Daniel το Σεπτέμβριο του 2023 και πολλαπλασίασαν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Όπλο.
Αεροπορία Στρατού: τα προβλήματα και οι προκλήσεις είναι πολύ πέρα από το Στεφανοβίκειο – Μέρος Α˙
Προφανώς οι απώλειες που αναφέρθηκαν στο πρώτο μέρος δεν περιορίζονται μόνο στα UH-1H/AB.205, σε μια εγκατάσταση που πρακτικά έπαψε να υπάρχει μέσα σε λίγες μέρες. Ισχύουν για όλες τις υποδομές και η «διάκριση» για τα Huey έγινε γιατί θέλαμε να υπογραμμίσουμε το μείζον πρόβλημα που δημιουργήθηκε για το συγκεκριμένο τύπο ελικοπτέρου και τις εξελίξεις που επιτάχυνε (δηλαδή την προμήθεια Black Ηawk).
Για τις εγκαταστάσεις στο Στεφανοβίκειο θα επανέλθουμε σε επόμενο άρθρο, αλλά ξεκινώντας από τα «θετικά» μετά την καταστροφή, δεν αναφέρεται να υπήρξε απώλεια πυρομαχικών (Hellfire, ρουκετών ή βλημάτων πυροβόλου). Οι μικρές προβλεπόμενες ποσότητες που υπήρχαν για τα δυο ΤΕΕΠ απομακρύνθηκαν εγκαίρως, ενώ τα πυρομαχικά αποθέματος φυλάσσονταν έτσι και αλλιώς σε άλλη τοποθεσία, που δεν επηρεάστηκε.
Απόθεμα φορητού οπλισμού των μονάδων και προβλεπόμενα πυρομαχικά γι’ αυτόν όμως ανασύρθηκαν αρκετό καιρό μετά, από ειδικευμένο προσωπικό, που έπρεπε να καταδυθεί μέσα σε λιμνάζοντα ύδατα αρκετών μέτρων, με μεγάλες ποσότητες καυσίμων, ελαιολιπαντικών και άλλων τοξικών υλικών που υπήρχαν διάχυτα.
Το ίδιο, δηλαδή έγκαιρη απομάκρυνση, αναφέρεται ότι έγινε και για κάποιες ποσότητες ανταλλακτικών, απαρτίων και συγκροτημάτων, που επίσης φορτώθηκαν και μεταφέρθηκαν σε ασφαλή τοποθεσία πριν η κατάσταση κλιμακωθεί, αλλά όχι στο σύνολό τους. Αρκετά παρέμειναν πίσω, οπότε καταστράφηκαν μαζί με υποδομές και εργαλεία συνεργείων, μηχανολογικός εξοπλισμός από το σύνολο του συγκροτήματος του 307 ΠΕΒ (Προκεχωρημένου Εργοστασίου Βάσης) και φυσικά άλλα υλικά και αναλώσιμα.
Αν θέλαμε να κατηγοριοποιήσουμε τις καταστροφές στο Στεφανοβίκειο, η δεύτερη μεγαλύτερη μετά τις απώλεια υποδομών συντήρησης/υποστήριξης των Huey, κατά την εκτίμησή μας και με τα στοιχεία που υπάρχουν, μάλλον αφορά τα OH-58D Kiowa.
Όπως είναι γνωστό, μαζί με τα ελικόπτερα τα οποία αποκτήθηκαν ως πλεονάζον υλικό (EDA) από τις ΗΠΑ, είχε καταβληθεί επιτυχημένη προσπάθεια απόκτησης σημαντικών ποσοτήτων ανταλλακτικών για την υποστήριξη του στόλου που θα δημιουργείτο σε βάθος χρόνου (15-20 ετών).
Αυτά, αναλόγως του είδους τους, είτε είχαν διανεμηθεί στις μονάδες που αξιοποιούν τον τύπο, είτε φυλάσσονταν στο 307 ΠΕΒ. Στα τελευταία είχαν προστεθεί και κάποια ανταλλακτικά που είχαν προέλθει από προσπορισμό Kiowa, τα οποία βρισκόντουσαν σε απόθεση στο Στεφανοβίκειο για τον σκοπό αυτό.
Να θυμίσουμε ότι από τα 70 OH-58D που παραχωρήθηκαν από τις ΗΠΑ, πρόθεση αξιοποίησης υπήρχε μόνο για μέρος εξ’ αυτών: το μέγιστο 36, στον κύριο ρόλο τους ως εξοπλισμένα ελικόπτερα αναγνώρισης και 10-12 ως εκπαιδευτικά, υποστηρίζοντας το παραγωγικό σύστημα νέων χειριστών της Αεροπορίας Στρατού. Τα υπόλοιπα δεν επρόκειτο να πετάξουν ποτέ και προορίζονταν αποκλειστικά για προσπορισμό ανταλλακτικών, διαδικασία που είχε ήδη ξεκινήσει σε κάποια (αρκετά, σύμφωνα με κάποιες πηγές), κατά την πρόοδο της αξιοποίησης των Kiowa που καθίσταντο επιχειρησιακά.
Σε αντιστοιχία με τα Huey, η απώλεια ποσοτήτων αυτών των ανταλλακτικών, ίσως συντομεύσει την παραμονή του τύπου σε ελληνική υπηρεσία, ακόμη και με περαιτέρω προσπορισμό.
Επίσης η καταστροφή των υποδομών των συνεργείων και των δυνατοτήτων συντήρησης που προσέφεραν, για παράδειγμα για συγκροτήματα κυρίως των AH-64A (που δεν υποστηρίζονται πλέον από τον Αμερικανικό Στρατό ή τον κατασκευαστή), είναι επίσης ένα μείζον πρόβλημα και έχουν καταβληθεί προσπάθειες «αναγέννησης» των δυνατοτήτων μέσω αγοράς καινούργιου εξοπλισμού.
Ένα άλλο ζωτικό θέμα, που δεν έχει όμως διευκρινιστεί επαρκώς, είναι εάν διασώθηκαν και σε τι ποσοστό τα αρχεία συντήρησης των αεροσκαφών, που τηρούνταν τόσο από τις μονάδες όσο και από τον κεντρικό φορέα. Τα αρχεία αυτά, όπως αναφέρεται, ήταν σε πολύ μεγάλο βαθμό σε μη ηλεκτρονική μορφή, δεν υπήρχαν πολλαπλά αντίγραφα και η απώλειά τους με αδυναμία ανάκτησης θα επιφέρει δυσκολίες σε αυτές τις διαδικασίες στο μέλλον.
Κατά τα άλλα, παρακολουθώντας συνεχώς το θέμα, οι πληροφορίες που εξακολουθούμε να συγκεντρώνουμε δεν αναιρούν την ουσία τα όσα έχουμε γράψει, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η εικόνα είναι πλήρης. Και είμαστε έτοιμοι να καταγράψουμε κάθε εξέλιξη εάν και όποτε χρειαστεί, εφόσον υπάρχουν καινούργια στοιχεία.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Όλη η αλήθεια για τα “βυθισμένα ελικόπτερα” στο Στεφανοβίκειο
Σε ότι αφορά τα ελικόπτερα, αυτά που ακινητούσαν εν αναμονή συντήρησης εκτός υποστέγων ή βρισκόντουσαν σε απόθεση (για προσπορισμό ή άλλες αιτίες), όπως έχουμε αναφέρει, μετακινήθηκαν σε υψηλότερο έδαφος με σκοπό την προετοιμασία μεταφοράς τους εκτός Στεφανοβικείου καθώς τα νερά ανέβαιναν. Αυτό έγινε με προτεραιότητα σπουδαιότητας του υλικού.
Το πρόβλημα που ανέκυψε ήταν η σταδιακή αδυναμία πρόσβασης στη περιοχή, οπότε στην αντιμετώπισή του υπήρξε μεγάλη κινητοποίηση μονάδων Μηχανικού με υλικά γεφυροποιίας, ακόμη και από την πρώτη γραμμή, ώστε να γίνει δυνατή η μετακίνηση γερανοφόρων οχημάτων για τη φόρτωσή των ελικοπτέρων σε πλατφόρμες και τη μεταφορά τους σε ασφαλή τοποθεσία. Το αν η απομάκρυνσή τους έγινε νύκτα για λόγους ασφαλείας και για να υπάρξει απόκρυψη του τελικού προορισμού, όπως είναι η επίσημη θέση, ή για να… συγκαλυφθεί η καταστροφή, όπως υποστηρίζουν κάποιοι, είναι κάτι που δεν θα ασχοληθούμε.
Επειδή δεν θέλουμε να κατηγορηθούμε ότι το… αποφύγουμε, εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε ότι κανένα ελικόπτερο στο Στεφανοβίκειο δεν «ψαρεύτηκε» βυθισμένο μέσα στο νερό. Η σχετική παραφιλολογία που έχει αναπτυχθεί πηγάζει κατά την άποψή μας από δυο υποθέσεις ή αν θέλετε “εκτιμήσεις”.
Η μία αφορά το γεγονός ότι υπήρχαν Apache σε διαδικασίες συντήρησης μέσα στα υπόστεγα, σε μεγάλο βαθμό αποσυναρμολογημένα και έχουν εμφανιστεί φωτογραφίες που τα απεικονίζουν με ικανή ποσότητα νερού στο δάπεδο των εγκαταστάσεων. Τα ελικόπτερα αυτά μετακινήθηκαν σε κάποια στιγμή της διαδικασίας που περιεγράφηκε παραπάνω και δεν υπάρχει καμία πληροφορία ότι έπαθαν ζημιές, χωρίς να μπορεί βέβαια να αποκλειστεί εντελώς κάτι τέτοιο (αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς). Είναι όμως πιθανό ότι κάποια μεγάλα συγκροτήματα και απάρτια που είχαν αποσυναρμολογηθεί να παρέμειναν πίσω, να καταστράφηκαν. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα και την «απώλεια» των ελικοπτέρων. Η σεναριολογία (διότι περί αυτού πρόκειται, μέχρι αποδείξεως ότι ισχύει και όχι… του εναντίου) για «απώλεια 3 έως 6 AH-64A» είναι πιθανολόγηση και τίποτε περισσότερο.
Αντίστοιχη είναι και η σεναριολογία για τον αριθμό των Kiowa που «πρέπει να θεωρούνται ως ολική απώλεια». Είναι άραγε και αυτή μια εκτίμηση του πόσα ελικόπτερα βρισκόντουσαν σε απόθεση τη συγκεκριμένη στιγμή στο Στεφανοβίκειο και που υποτίθεται ότι δεν μετακινήθηκαν έγκαιρα, ούτε απομακρύνθηκαν;
Όλα τα παραπάνω όμως δημιουργούν νέες ή επιβαρύνουν τις προκλήσεις και τα προβλήματα για την ΑΣ, για τα οποία θα υπάρξει νέα αναφορά τις επόμενες ημέρες. Διότι, όπως αναφέρουμε και στον τίτλο τα προβλήματα και οι προκλήσεις για την Αεροπορία Στρατού είναι πολύ πέρα από το τι πραγματικά (και όχι υποθετικά) συνέβη στο Στεφανοβίκειο τον Σεπτέμβριο του 2023 και σε αυτά πρέπει να εστιάζουμε.
Σε άμεση σχέση βρίσκεται και η εκεί βάση της ΑΣ, για την οποία, όπως αποδεικνύεται, ήταν κοινό μυστικό το αμερικανικό ενδιαφέρον (αν και όχι απαραίτητα όπως παρουσιάστηκε), που γνωρίζαμε ήδη από τον Ιούλιο αλλά είχαμε δεσμευτεί να μην δημοσιοποιήσουμε και το τηρήσαμε. Εφόσον όμως κάποιοι ήδη το έβγαλαν στη φόρα, θα επανέλθουμε και επί αυτού.
