Σε ένα άρθρο μας, του Αλέξανδρου Θεολόγου, ενός από τους παλαιότερους αρθρογράφους της “ΠΤΗΣΗΣ” και του flight.com.gr, έγινε ένας αρκετά ενδιαφέρον διάλογος στα σχόλια. Το άρθρο του Α. Θεολόγου είναι το παρακάτω…
Εκεί λοιπόν, στα σχόλια, ένας αναγνώστης μας αναρωτήθηκε για τη δυνατότητα χρήσης των 4 αεροσκαφών Α340 της Ολυμπιακής Αεροπορίας, αφού αυτή ιδιωτικοποιήθηκε, από την Πολεμική Αεροπορία για μετασκευή τους σε ιπτάμενα τάνκερ ή πυροσβεστικά. Ένας παλιός φίλος και αναγνώστης μας, ο Nikolaos έδωσε την απάντηση, την οποία και αναδημοσιεύουμε.
Δεν υπάρχει προηγούμενο χρήσης Α340 ως τάνκερ, και η διάταξη τεσσάρων κινητήρων συνεπάγεται τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά ροής του αέρος και στροβιλισμών του όπισθεν του αεροσκάφους σε σχέση με το “αδελφό” δικινητήριο Α330, που πράγματι έχει έκδοση τάνκερ.
Η διαφορά αυτή όμως είναι κρίσιμη, και μπορεί να σημαίνει αδυναμία των ανεφοδιαζομένων αεροσκαφών να διατηρήσουν σχηματισμό με το τάνκερ, δηλαδή αδυναμία εκτέλεσης της αποστολής. Η πιστοποίηση σε τέτοιες διαδικασίες (με αμφίβολο αποτέλεσμα) απαιτεί πτητικές δοκιμές για τις οποίες δεν υπάρχει εμπειρία στην Ελλάδα, ούτε είναι γνωστό να υπάρχουν στις τάξεις της ΠΑ πιλότοι – δοκιμαστές, απόφοιτοι δηλαδή μιας από τις τέσσερις σχετικές σχολές που υπάρχουν στη Δύση (USAF Test Pilot School, Edwards AFB, Ca., USN Test Pilot School, NAS Patuxent River, MD, Empire Test Pilots School, RAF Boscombe Down & EPNER Γαλλίας), ούτε σχετική τεχνογνωσία, ούτε συσκευές τηλεμετρίας για τέτοιες εφαρμογές.
Ακόμη, τα αεροσκάφη ήταν ιδιοκτησία ανώνυμης εταιρίας υπό εκκαθάριση, όχι του Δημοσίου, και θα έπρεπε να αγορασθούν, έστω σε χαμηλή τιμή.
Περαιτέρω, ο τύπος ήταν σοβαρή εμπορική αποτυχία, αποσύρεται μαζικά και σε λίγα χρόνια η τεχνική του υποστήριξη θα είναι αμφίβολη (αν και έχει πολλά κοινά με το δημοφιλέστατο Α330), πράγμα σοβαρό γιατί τα τάνκερ προορίζονται για υπηρεσία πολλών δεκαετιών.
Εξάλλου, το σημαντικότερο, το αεροσκάφος είναι πάρα πολύ μεγάλο σε μέγεθος, βάρος και ίχνος στο έδαφος (ενδεικτικό το τέταρτο σκέλος του συστήματος προσγείωσης) για να εξυπηρετείται από βάσεις της ΠΑ πλην των μεγαλυτέρων (απαιτεί τεράστιο εμβαδό πίστας, και είναι δύσκολο σε ελιγμούς χωρίς τράκτορα ρυμούλκησης) και φυσικά των διεθνών αεροδρομίων.
Ήταν ένας από τους λόγους που το 767 προκρίθηκε του Α330 στις ΗΠΑ (και το Α330 θα κατασκευαζόταν στις ΗΠΑ, με αμερικανικούς κινητήρες…), καθώς μπορούσε να σταθμεύσει σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό αεροδρομίων λόγω μικρότερου βάρους και ίχνους. Ακόμη, το Α340-300 είναι underpowered και με πλήρη φόρτο χρειάζεται πάρα πολύ μεγάλη διαδρομή για να απογειωθεί, ίσως μεγαλύτερη της διαθέσιμης στις βάσεις της ΠΑ, ιδίως με υψηλές θερμοκρασίες (τα διηπειρωτικά δικινητήρια συνήθως έχουν μεγάλη περίσσεια ισχύος λόγω της απαίτησης να ανταπεξέλθουν σε απώλεια κινητήρα ακόμη και κατά την απογείωση με μέγιστο βάρος).
Δεν είναι τυχαίο που ενώ τεράστιοι αριθμοί με όχι πολλές ώρες πτήσεως είναι διαθέσιμοι λόγω απόσυρσης, ούτε ο κατασκευαστής σκέφθηκε να προσφέρει διασκευή σε τάνκερ. Τέλος, πυροσβεστικά αεροσκάφη από διασκευή επιβατικών τζετ ευρείας ατράκτου έχουμε δει μόνο DC-10 και 747. Το κόστος πτήσεως τους είναι αστρονομικό για την αποστολή, οι έξοδοι ανά ημέρα που μπορούν να κάνουν είναι ελάχιστες σε σχέση με τα CL-215/415 που γεμίζουν από τη θάλασσα και επιστρέφουν αμέσως, και είναι ακατάλληλα για περιοχές με έντονο ανάγλυφο όπως η Ελλάδα, διότι αδυνατούν να κάνουν ελιγμούς σε χαμηλό ύψος για ακριβή ρίψη. Αν η ΠΑ ήθελε τάνκερ, υπήρχαν και υπάρχουν KC-135R & KC-130H σε αφθονία στην αγορά.
Δεν μπορεί μια μικρή χώρα με αεροπορία σαν της Αγγλίας/Γαλλίας/Γερμανίας/Ιταλίας σε αριθμό μαχητικών να σπαταλά πόρους σε πειραματικές μετατροπές, ούτε να διατηρεί ιδιαίτερο στόλο σπανίων βαρέων αεροσκαφών.
Παρά το ότι το ερώτημα επανέρχεται συχνά εδώ, τα Α340-300 της ΟΑ δεν είχαν καμιά εφαρμογή για την ΠΑ. Η Ελλάς δεν έχει την πολυτέλεια να διατηρεί μεγάλα αεροσκάφη χαμηλής χρήσης όταν επι χρόνια τα πλέον προηγμένα μαχητικά της (Μ2000-5) ήταν καθηλωμένα ελλείψει ανταλλακτικών, και από μεγάλα αεροσκάφη μόνο 2-3 C-130 και 1 C-27 ήταν διαθέσιμα.
Στην πραγματικότητα τα Α340-300 δεν είχαν καμιά εφαρμογή ούτε για την Ολυμπιακή Αεροπορία! Έπρεπε να πάρουμε Α330, που είχαν επαρκέστατη εμβέλεια για την πτήση ως την Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ και τη Νότιο Αφρική, ενώ η Ιαπωνία ως δρομολόγιο είχε ήδη κοπεί και η Αυστραλία απαιτούσε έτσι και αλλιώς τεχνική στάση στη Μπανγκόκ (ή Σιγκαπούρη) για αλλαγή πληρώματος λόγω συμπλήρωσης του μεγίστου χρόνου πτήσης.
