Η χτεσινή δήλωση του τούρκου υπουργού άμυνας Fikri Isik σχετικά με την απόκτηση από την Τουρκία ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400 έκανε αίσθηση. Ο Isik δήλωσε πως η διαδικασία προμήθειας των πυραύλων βρίσκεται στο “τελευταίο στάδιο”. Μια δήλωση που γίνεται λίγες μέρες μετά την συνάντηση που είχε ο Fikri Isik με τον αμερικανό ομόλογό του James Mattis στο Πεντάγωνο. Η συνάντησή τους σημειώνουμε πως έλαβε χώρα στις 13 Απριλίου, και οι δηλώσεις του τούρκου υπουργού για το σύστημα S-400 έγιναν 7 μέρες μετά. Αυτό το τονίζουμε γιατί όπως θα δούμε στην συνέχεια είναι αρκετά σημαντικό.
Αρκετά ελληνικά μέσα μετέδωσαν τις δηλώσεις του τούρκου υπουργού, μεταξύ αυτών και την “μπηχτή” για τις χώρες του ΝΑΤΟ “που δεν έκαναν μια καλή προσφορά” για ένα αντίστοιχο δυτικό σύστημα. Επίσης υπενθύμισε πως πριν λίγα χρόνια η Τουρκία είχε ακυρώσει την προμήθεια του κινεζικού συστήματος HQ-9, νικητή στον διαγωνισμό T-LORAMIDS (η ανακήρυξη του νικητή στον διαγωνισμό T-LORAMIDS έγινε τον Σεπτέμβριο του 2013). Τότε η αντίδραση των ΗΠΑ ήταν τόσο σφοδρή, που η ακύρωση της προμήθειας έγινε πραγματικά μονόδρομος για την Τουρκία. Ο λόγος επίσημα ήταν πως δεν θα μπορούσε να διασυνδεθεί το HQ-9 στο σύστημα αεράμυνας του ΝΑΤΟ. Και αυτό ήταν η πραγματικότητα, καθώς για να γίνει κάπως η διασύνδεση, θα έπρεπε οι Κινέζοι να μάθουν “πολλά” για το σύστημα αεράμυνας του ΝΑΤΟ ή η διασύνδεση να μην γίνει καθόλου.
Τα πράγματα από την ακύρωση της αγοράς του HQ-9 το 2015 μέχρι την “επιλογή” του S-400 δεν έχουν αλλάξει και τόσο.
Ας προσπαθήσουμε να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά. Καταρχάς οι S-400 δεν έχουν ακόμη αγοραστεί, παρά τις διάφορες “ειδήσεις” που κυκλοφόρησαν, άλλωστε το είπε και ο ίδιος ο Isik στην συνέντευξή του (“είμαστε στο τελευταίο στάδιο, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως υπογράφουμε αύριο”). Κατά δεύτερον, είναι σαφές πως οι Ρώσοι δεν έχουν πρόβλημα να πουλήσουν το σύστημά τους στην Τουρκία, που ήταν και παραμένει μια χώρα (μέχρι νεωτέρας) του ΝΑΤΟ (ας κρατήσουμε λίγο αυτή την παράμετρο). Κατά τρίτον, υπάρχει ένα σαφές πρόβλημα χρηματοδότησης, που δεν πρέπει να αγνοήσουμε (η είδηση εδώ).
Η τουρκική οικονομία πάει από το κακό στο χειρότερο, η τουρκική λίρα έχει αποδυναμωθεί αρκετά μετά από τις συνεχείς υποτιμήσεις, ενώ έχουν πληγεί και οι τούρκοι πολίτες, η αγοραστική τους δύναμη και το βιωτικό τους επίπεδο (έχουν χάσει σε έναν χρόνο λόγω υποτίμησης περισσότερα από όσα οι Έλληνες σε 6 χρόνια κρίσης λόγω της σκληρής λιτότητας, πηγή capital.gr). Ο τουρισμός κινείται πτωτικά συνεχώς, οι επενδύσεις μειώνονται, ενώ η Τουρκία έχει δεσμευτεί με πολυετή συμβόλαια σε πλήθος εξοπλιστικών προγραμμάτων. Λέγοντας ο Isik πως βρισκόμαστε στο “τελευταίο στάδιο”, μάλλον εννοεί πως βρέθηκε τρόπος χρηματοδότησης (δανείου) για την αγορά των πυραύλων.
Και φτάνουμε τώρα στο καθαρά “τεχνικό κομμάτι” της ιστορίας. Ο τούρκος υπουργός δήλωσε μεταξύ των άλλων, πως οι S-400 δεν θα μπορέσουν να ενσωματωθούν στο νατοϊκό σύστημα αεράμυνας. Κάτι που μάλλον το ξέρουν όλοι, οπότε δεν εξέπληξε κανέναν. Με άλλα λόγια, η Τουρκία θα έχει δυο συστήματα αεράμυνας, ένα το υπάρχον, κι ένα που θα δημιουργήσουν οι S-400, σχεδόν “ξεχωριστό” από το σημερινό.
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς το “πρόβλημα” που δημιουργείται. Ακόμη κι αν οι Τούρκοι καταφέρουν να λύσουν σε κάποιο βαθμό το πολύ σημαντικό θέμα της διασύνδεσης, πάλι δεν θα μπορούν να έχουν ένα πλήρως διασυνδεδεμένο δίκτυο αεράμυνας, αλλά κάτι που θυμίζει κάτι κοντά σε αυτό που ο λαός μας ονομάζει “πατέντα”. Κι εδώ ξεκινούν τα “άλλα” προβλήματα για τις τουρκικές επιλογές. Μια χώρα που σύντομα θα εντάξει στο δυναμικό της το κορυφαίο μαχητικό κρούσης-πολλαπλών ρόλων της Δύσης, το 5ης γενιάς F-35, θα χρησιμοποιεί και S-400, το κορυφαίο σύστημα αεράμυνας της Ρωσίας αυτή την στιγμή;
Καλό είναι να αναλογιστούμε το παραπάνω ερώτημα. Μην βιαστούν να πουν κάποιοι πως τα S-400 θα μπορούν να καταρρίψουν το F-35, γιατί αυτό δεν ισχύει, ούτε είναι τόσο απλό, και κακώς λέγεται “ελαφρά τη καρδία”. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν είναι ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό σύστημα αεράμυνας, με πραγματικές ικανότητες αποκάλυψης stealth στόχων (δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα stealth αεροσκάφη των ΗΠΑ οι Ρώσοι, ή μάλλον οι Σοβιετικοί, έπρεπε να βρουν τρόπο να τα αντιμετωπίσουν από την εποχή των F-117, συνεπώς πρέπει να τους αναγνωρίσουμε πως έχουν αναπτύξει εδώ και χρόνια μια κάποια τεχνογνωσία) αλλά και πολύ μεγάλη ακτίνα δράσης.
Από την άλλη, το F-35 σχεδιάστηκε να κάνει ακριβώς αυτό, να καταστρέφει συστήματα όπως οι S-300 και S-400 την “πρώτη μέρα του πολέμου”, που σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να προκαλέσουν δυσβάστακτες απώλειες στα αεροσκάφη 4ης γενιάς. Το θέμα είναι πως λογικά υπάρχουν προβλήματα κι από την πλευρά των πωλητών των συστημάτων.
Θα ήθελαν οι Ρώσοι να δώσουν σε μια χώρα του ΝΑΤΟ, που χρησιμοποιεί F-35, το κορυφαίο τους Α/Α σύστημα, κι έτσι να μάθει όλη η Δύση, σε μια μελλοντική Anatolian Eagle, πως μπορεί να το αντιμετωπίσει; Ή θα ήθελαν οι Αμερικανοί και οι σύμμαχοί τους, να πετάξουν στον κάλαθο των αχρήστων μερικές εκατοντάδες δις δολαρίων, που δαπανήθηκαν (και θα δαπανηθούν) για το F-35, αν οι Ρώσοι μάθουν πως να το αντιμετωπίζουν με το S-400;
Υπάρχει κάποιος που θα εμπιστευτεί τους Τούρκους πως δεν θα κάνουν ή το ένα, ή το άλλο, ή και τα δύο; έχουν αποδείξει πως μπορούν να αλλάζουν συμμάχους με ρυθμό εβδομάδας.
Συνεπώς, η επιλογή των Τούρκων δεν μπορεί να είναι το S-400. Πιθανότατα να προσπαθούν να “πιέσουν” για την αποδέσμευση Patriot PAC-3 (ή έστω PAC-2/GEM), σε “καλές” τιμές (μιλάμε για Patriot, καθώς οι Ευρωπαίοι αλλά και οι Ισραηλινοί τώρα τελευταία δεν έχουν όρεξη να τους πουλήσουν ούτε σφαίρες, όχι φυσικά κορυφαίο A/A σύστημα). Ή μπορεί απλά να επιδιώκουν να αποσπάσουν άλλα οφέλη, σε γεωπολιτικό επίπεδο, καθώς είναι αρκετά ικανοί (κατά την άποψή τους μάλλον) στο ανατολίτικο παζάρι.
Εκεί όμως που θέλουμε να καταλήξουμε είναι πως οι Τούρκοι ίσως ξέρουν κάτι που εμείς οι περισσότεροι δεν γνωρίζουμε. Ότι στην Τουρκία, υπάρχει η πιθανότητα, μαχητικά F-35, ή θα αργήσουν, ή δεν θα δουν καθόλου. Όσο η Τουρκία απομακρύνεται από την Δύση, και ο Ερντογάν συνεχίσει την ρητορική του και τους τακτικισμούς του, κάποια στιγμή θα αρχίσει να απομακρύνεται και από την απόκτηση των F-35.
Γιατί αν δουν και S-400 και F-35, σημαίνει ότι κάτι κάνουν αυτοί καλά κι εμείς (και οι Έλληνες αλλά και οι Δυτικοί), λάθος!
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το παραπάνω άρθρο είναι μια άποψη, προς σχολιασμό από τις αναγνώστριες, τους αναγνώστες μας ή τις φίλες και τους φίλους μας. Υβριστικές ή ειρωνικές αναρτήσεις στο blog, στο facebook ή το twitter λογαριασμό του περιοδικού, είτε προς το περιοδικό, είτε προς άλλους, θα διαγράφονται και κατά περίπτωση θα μπλοκάρεται ο συντάκτης των εν λόγω μηνυμάτων. Σκοπός μας είναι να προωθήσουμε τον διάλογο και την ανταλλαγή απόψεων, όχι να γίνουμε μέσο ανταλλαγής ύβρεων, ή μεταφοράς πολιτικών απόψεων. Σχολιάζετε με σεβασμό προς το περιοδικό αλλά και του άλλους.
