Την Παρασκευή 28/11 το πρωί, στις 11:07, ένας πύραυλος που είχε προγραμματιστεί να διασχίσει τη μισή Ρωσία και να καταλήξει με την υπερηχητική του κεφαλή στο πεδίο Κούρα της Καμτσάτκα, απέτυχε να εκτοξευτεί πριν καν εξέλθει της ατμόσφαιρας. Βγήκε από το υπόγειο σιλό του, ανυψώθηκε περίπου πεντακόσια–εξακόσια μέτρα, εκτέλεσε μια απότομη, ακανόνιστη αναστροφή και συνετρίβη εννιακόσια μέτρα από το σημείο εκτόξευσης, σαν να επενεργούσε επάνω του κάποια αθέατη δύναμη. Η έκρηξη ήταν ισχυρή, προκαλώντας ζημιές ακόμη και στα τζάμια της γειτονικής πόλης Γιασνί. Στη συνέχεια εμφανίστηκε ένα πυκνό, μωβ-πορτοκαλί νέφος, το οποίο απλώθηκε πάνω από την παγωμένη στέπα των Νοτίων Ουραλίων.
From another angle.
As claimed it was a RS-28 Sarmat ICBM. https://t.co/Cxgc3AIeKU pic.twitter.com/1BhsTHJJRu
— 𝔗𝔥𝔢 𝕯𝔢𝔞𝔡 𝕯𝔦𝔰𝔱𝔯𝔦𝔠𝔱△ 🇬🇪🇺🇦🇺🇲🇬🇷 (@TheDeadDistrict) November 28, 2025
Δεν υπήρξαν τραυματισμοί ή άλλες ζημιές, ωστόσο ο συμβολισμός της νέας ρωσικής αποτυχίας ήταν βαριάς σημασίας.
Η βάση εκτόξευσης, γνωστή επίσημα ως «Ντομπάροβσκι» και ανεπίσημα ως Γιασνί, βρίσκεται στην περιφέρεια του Όρενμπουργκ, κοντά στα σύνορα με το Καζακστάν. Από το 2019 εξυπηρετεί έναν και μόνο σκοπό, τη φιλοξενία και επιχειρησιακή υποστήριξη του υπερηχητικού οχήματος ολίσθησης Avangard — ενός συστήματος που ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει δημόσια χαρακτηρίσει «ακατανίκητο», «αόρατο στα ραντάρ» και «ικανό να πλήξει οποιονδήποτε στόχο στον πλανήτη εντός τριάντα λεπτών». Βέβαια για να τα κάνει όλα αυτά, πρέπει με κάποιο τρόπο να φτάσει στον εχθρικό στόχο, κάτι που φαίνεται να μπορεί να κάνει.
Το Avangard, όμως, δεν δύναται να επιχειρεί αυτόνομα καθώς απαιτεί έναν πυραυλικό φορέα. Ο μοναδικός διαθέσιμος σήμερα φορέας στη ρωσική φαρέτρα είναι ο UR-100N UTTH (SS-19 Stiletto στη δυτική ονοματολογία), ένας πύραυλος υγρών καυσίμων που σχεδιάστηκε τη δεκαετία του 1970 και παρήχθη μέχρι το 1985. Ένα όπλο του 2025, συνεπώς, εξακολουθεί να εξαρτάται από ένα πύραυλο υγρών καυσίμων, με τεχνολογικό υπόβαθρο ηλικίας σαράντα ετών, των οποίων οι περισσότεροι σχεδιαστές και μηχανικοί έχουν προ πολλού αποχωρήσει από την ενεργό υπηρεσία.
At the training range near Orenburg, an ballistic missile (as claimed it was a n ICBM) fell and exploded during a test launch. pic.twitter.com/87voxlVG0b
— 𝔗𝔥𝔢 𝕯𝔢𝔞𝔡 𝕯𝔦𝔰𝔱𝔯𝔦𝔠𝔱△ 🇬🇪🇺🇦🇺🇲🇬🇷 (@TheDeadDistrict) November 28, 2025
Και αυτό ακριβώς ήταν το σύστημα κεφαλής-πυραύλου που αστόχησε, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Οι πρώτες αναφορές έκαναν λόγο για πιθανή αποτυχία πυραύλου Sarmat. Το RS-28 Sarmat, το επονομαζόμενο «Satan II», έχει πλέον αποκτήσει κακή φήμη διεθνώς, με έξι επιβεβαιωμένες και καταγεγραμμένες αποτυχίες τα τελευταία τέσσερα χρόνια και σημαντικές ζημιές σε εγκαταστάσεις δοκιμών, όπως ο κρατήρας 60 μέτρων στο Πλεσέτσκ το 2024. Ωστόσο, το Γιασνί δεν διαθέτει σιλό κατάλληλα για Sarmat, η υποδομή του είναι προσαρμοσμένη αποκλειστικά στον UR-100N. Οι δορυφορικές εικόνες των Planet Labs και Maxar επιβεβαίωσαν γρήγορα ότι η περιοχή καταστροφής ήταν μικρή, το σιλό παρέμενε άθικτο και η απόσταση πτώσης ελάχιστη — χαρακτηριστικά που συμφωνούν με το προφίλ του SS-19 και όχι με πύραυλο “Σατανά ΙΙ”.
Το μωβ νέφος αποτέλεσε την πλέον ενδεικτική απόδειξη. Η ασύμμετρη διμεθυλοϋδραζίνη (UDMH/heptyl) και το τετραξείδιο του αζώτου (N₂O₄), βασικά συστατικά των υγρών καυσίμων σοβιετικής τεχνολογίας, παράγουν αυτό το χαρακτηριστικό μωβ-πορτοκαλί χρώμα όταν καίγονται ή διαρρέουν. Είναι μια εικόνα οικεία σε όσους έχουν μελετήσει τις αποτυχίες εκτοξεύσεων της σοβιετικής περιόδου, και μάλλον και για τους κατοίκους των περιοχών γύρω από τα πεδία δοκιμών
Το παράδοξο γίνεται εμφανές, όταν το Avangard παραμένει το μοναδικό από τα έξι «υπερ-όπλα» που ανακοίνωσε ο Πούτιν το 2018 το οποίο έχει όντως εισέλθει σε επιχειρησιακή ετοιμότητα. Δώδεκα συστήματα δηλώνονται ως ενεργά στο Γιασνί από τον Μάιο του 2025. Παρά ταύτα, η επιχειρησιακή τους δυνατότητα εξακολουθεί να στηρίζεται σε φορείς που έχουν αποσυρθεί από το αμερικανικό πυρηνικό οπλοστάσιο ήδη από το 1991, και μέχρι τώρα δεν έχουν καταφέρει να εκτοξευτούν με επιτυχία.
Οι δυτικές κυρώσεις έχουν επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στην αλυσίδα παραγωγής της ρωσικής αμυντικής βιομηχανίας. Παρότι η Μόσχα μπορεί να παράγει βασικά πυρομαχικά και μη-κατευθυνόμενα UAV, υστερεί πλέον στην προμήθεια υψηλής ακρίβειας ηλεκτρονικών, εξειδικευμένων κραμάτων και προηγμένων συστημάτων καθοδήγησης. Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία αναγκάζεται να αξιοποιεί αποθέματα, να κανιβαλίζει παλαιότερους πυραύλους και να επιταχύνει διαδικασίες εκτόξευσης με σκοπό την προβολή επιχειρησιακής ετοιμότητας. Το χθεσινό περιστατικό αποτελεί χαρακτηριστική εκδήλωση αυτής της προσέγγισης, όταν ένας απαρχαιωμένος πύραυλος ανεστράφη και κατέστρεψε σχεδόν την ίδια του τη βάση.
Το πρόγραμμα Avangard έχει παρουσιάσει και άλλες, λιγότερο δημόσιες αστοχίες τα τελευταία χρόνια, καθώς είχαμε διαρροή καυσίμων το 2022 και ακυρωθείσα δοκιμή το 2023. Η πρόσφατη αποτυχία είναι απλώς η πρώτη που εκδηλώθηκε σε τόσο ανοιχτό πεδίο, σε απόσταση μόλις δέκα χιλιομέτρων από κατοικημένες περιοχές, με αρκετά κινητά τριγύρω να καταγράψουν τη ρωσική αποτυχία ενός ακόμη “ανίκητου υπερόπλου”.
Κάτοικοι του Γιασνί και του Όρσκ ανέφεραν έντονη οσμή που προκαλούσε ερεθισμό στο αναπνευστικό, δάκρυα και βήχα σε παιδιά. Η Rospotrebnadzor διαβεβαίωσε ότι «δεν σημειώθηκε καμία υπέρβαση ορίων τοξικότητας», επαναλαμβάνοντας την πάγια πρακτική των ρωσικών αρχών σε αντίστοιχα περιστατικά — όπως και το 2018 στο Νενόξα, όταν η έκρηξη του Burevestnik κατέστησε ολόκληρη περιοχή μη ασφαλή, παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις.
Πρόκειται για ένα ακόμη σύμπτωμα μιας σκληρής πραγματικότητας, με τη Ρωσία δυσκολεύεται να εξασφαλίσει την αξιοπιστία των στρατηγικών της συστημάτων. Το Sarmat, ο θεωρητικά προβλεπόμενος διάδοχος των UR-100N για τη μεταφορά του Avangard από το 2022, παραμένει σε «τελική φάση δοκιμών», δηλαδή σε συνεχή κύκλο αστοχιών. Τα Yars και Bulava αντιμετωπίζουν επίσης τεχνικά ζητήματα, ενώ τα παλαιά Voyevoda (Satan I), αν και σταθερά, πλησιάζουν στο τέλος της επιχειρησιακής τους ζωής. Έτσι, το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο του πλανήτη, σε αριθμό κεφαλών, στηρίζεται ολοένα και περισσότερο σε συστήματα που έχουν υπερβεί κάθε λογικό όριο αξιοπιστίας.
Το μωβ νέφος που εξακολουθεί να αιωρείται πάνω από τα Νότια Ουράλια αποτυπώνει κάτι περισσότερο από μια τεχνική αστοχία, αφού αποδεικνύει ότι η ρωσική πυρηνική ισχύς, ενώ παραμένει θεωρητικά απειλητική, στην πράξη εμφανίζει σημάδια δομικής φθοράς και αυξανόμενου ρίσκου — πρωτίστως για τους ίδιους τους πολίτες της χώρας. Διότι όταν ένα «ακατανίκητο» όπλο επιστρέφει και πλήττει τον τόπο εκτόξευσής του, ο χαρακτηρισμός που του αποδίδεται παύει να έχει σχέση με την πραγματικότητα. Αντί για «ακατανίκητο», γίνεται «μπούμερανγκ».
