Του Τζορτζ Ουιλ, αρθρογράφου της Washington Post
«Τους Τσέχους», μουρμούρισε ο Τσάμπερλεν. Είχε ανάψει ένα πούρο και είχε σπρώξει πίσω την καρέκλα του. «Μάλλον ξεχάσαμε τους Τσέχους» (από το βιβλίο «Μόναχο» του Ρόμπερτ Χάρις).
Στο βιβλίο τού Ρόμπερτ Χάρις για το 1938, οι ηγέτες τεσσάρων χωρών (Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Βρετανία) αποφάσισαν για την τύχη μιας πέμπτης (Τσεχοσλοβακία). Ο «ρεαλισμός» επέβαλε τη διχοτόμησή της.
Ένας Τσέχος αξιωματούχος είπε: «Οι Γερμανοί θα κόψουν τη χώρα μας στα δύο σε μια μέρα». Ένας σύμβουλος του Βρετανού πρωθυπουργού Νέβιλ Τσάμπερλεν απάντησε: «Δεν είμαι υπεύθυνος για τη γεωγραφική πραγματικότητα… Το 90% της χώρας σας θα μείνει άθικτο και δεν θα δεχθείτε εισβολή».
Την περασμένη εβδομάδα στο Μόναχο, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς είπε στους Ευρωπαίους ότι η κυριότερη απειλή ασφαλείας που αντιμετωπίζουν είναι η απουσία της ελευθερίας της έκφρασης, όπως αποτυπώνεται στην άρνηση των γερμανικών κομμάτων να συμμαχήσουν με το AfD. Δύο ημέρες νωρίτερα, ο Πρόεδρος Τραμπ είχε μιλήσει στο τηλέφωνο με τον Ρώσο ομόλογό του και ο υπουργός Άμυνας Πιτ Χέγκσεθ είχε χαρακτηρίσει μη ρεαλιστική την επιστροφή στα προ του 2014 σύνορα ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία.
Όπως σχολίασε η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλας, το μη ρεαλιστικό είναι σίγουρα να δίνεις στους Ρώσους ό,τι θέλουν πριν ακόμη αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις.
Ο Κονσταντίν Μαλοφέγιεφ, που διοικεί διάφορες μονάδες Ρώσων εθελοντών που πολεμούν στην Ουκρανία, θεωρεί ότι η ΕΕ και η Ουκρανία δεν μετρούν πλέον και ότι η Ουκρανία αποτελεί το πρόσχημα για έναν διάλογο ανάμεσα σε δύο «μεγάλες χώρες». Ο Πούτιν διεξάγει έναν σχεδόν γενοκτονικό πόλεμο στην Ουκρανία, γράφει ο καθηγητής Χαλ Μπραντς στο νέο του βιβλίο «Ο Ευρασιατικός Αιώνας». Αλλά η εκδικητική και επεκτατική Ρωσία ανησυχεί τους Ευρωπαίους περισσότερο απ’ όσο ανησυχεί τον Ντόναλντ Τραμπ.
Κακώς. Η δολοφονία ενός Αυστριακού αρχιδούκα το 1914 έφερε ένα εκατομμύριο Αμερικανούς στρατιώτες στην Ευρώπη και η χρεοκοπία μιας αυστριακής τράπεζας τη δεκαετία του 1930 έκλεισε όλες τις τράπεζες στις ΗΠΑ.
Λίγες ώρες πριν ο Τσάμπερλεν υπογράψει τη συμφωνία του Μονάχου, ένας βοηθός του τού είπε ότι ο Χίτλερ σχεδιάζει έναν κατακτητικό πόλεμο. «Πρέπει να μάθεις μερικά μαθήματα πολιτικής πραγματικότητας», απάντησε εκείνος. Πραγματικότητας, όπως είναι η απροθυμία της κοινής γνώμης στις δημοκρατικές χώρες να αντιμετωπίσει τη δυσάρεστη πραγματικότητα. Ιδιαίτερα όταν η χώρα που θα πληρώσει το τίμημα είναι «μακριά» και «δεν ξέρουμε γι’ αυτήν τίποτα» (όπως είχε πει ο Τσάμπερλεν για την Τσεχοσλοβακία).
Ο Τραμπ λέει ότι το μόνο που τον νοιάζει είναι η ειρήνη. «Η ειρήνη για την εποχή μας», είπε ο Τσάμπερλεν θριαμβευτικά όταν επέστρεψε στο Λονδίνο από το Μόναχο. Η ειρήνη κράτησε 336 ημέρες, ως την 1η Σεπτεμβρίου 1939, την πρώτη των 2.077 ημερών του ευρωπαϊκού πολέμου.
