Ντόναλντ Τραμπ ή Κάμαλα Χάρις; Στις Βρυξέλλες, τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ αναμένουν με αγωνία και κάποια νευρικότητα το αποτέλεσμα των αμερικανικών προεδρικών εκλογών.
Ο απρόβλεπτος Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος έχει ήδη καταφερθεί κατά των κακοπληρωτών στο ΝΑΤΟ, έχει επικρίνει τα ποσά που έχει αποδεσμεύσει η Ουάσινγκτον για το Κίεβο και έχει αναφερθεί στο ενδεχόμενο επιβολής νέων δασμών για τα προϊόντα που εισάγονται από την Ευρώπη.
Η νίκη στις 5 Νοεμβρίου της Δημοκρατικής αντιπάλου του θα γίνει αναμφίβολα δεκτή με ανακούφιση από τις Βρυξέλλες, όμως οι Ευρωπαίοι επιμένουν πως είναι ανάγκη – ανεξαρτήτως του αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών– να προετοιμαστούν για βαθιές και με διάρκεια αλλαγές στις σχέσεις τους με τις ΗΠΑ.
Σε περίπτωση νίκης της Κάμαλα Χάρις οι χώρες της ΕΕ νιώθουν ότι βρεθούν σε γνωστό πεδίο, αν και “ δεν γνωρίζουμε και πολλά για τα σχέδιά της για την εξωτερική πολιτική”, επεσήμανε διπλωμάτης στο ΝΑΤΟ.
Όμως η πιθανή επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο προκαλεί ανησυχία. “ Υπάρχει ένα είδος παράλυσης στην ευρωπαϊκή πλευρά μπροστά στο μέγεθος της πρόκλησης”, εκτίμησε ο Μάρτιν Κουένσεθ ειδικός σε θέματα άμυνας του German Marshall Fund με έδρα το Παρίσι.
Όλοι οι Ευρωπαίοι ηγέτες θυμούνται τις απειλές που εκτόξευσε και πάλι τον Φεβρουάριο ο δισεκατομμυριούχος: αν δεν πληρώσετε περισσότερα για την άμυνα, θα χρειαστεί να τα βγάλετε πέρα μόνοι σας απέναντι στη ρωσική απειλή.
Ήδη πολλές χώρες της Συμμαχίας έχουν αυξήσει τις αμυντικές τους δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ τους. Πλέον 23 από τα 32 μέλη του ΝΑΤΟ έχουν πετύχει τον στόχο αυτό, έναντι μόλις τριών πριν από μία δεκαετία.
Όμως γνωρίζουν ότι θα χρειαστεί να κάνουν περισσότερα, ανεξαρτήτως του ποιος θα κερδίσει στις εκλογές στις ΗΠΑ. Ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος δεν είναι άλλωστε ο μόνος Αμερικανός πρόεδρος που έχει ζητήσει από την Ευρώπη να αναλάβει μεγαλύτερο μερίδιο στον τομέα της άμυνας.
“Έχει έναν ‘τραμπικό’ τρόπο να λέει τα πράγματα, επικοινωνεί πολύ έτσι, αλλά το μήνυμα ότι η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα είναι εντελώς θεμιτό”, σχολίασε ένας διπλωμάτης.
Αν και πολλοί αξιωματούχοι της Συμμαχίας ελπίζουν να αποφευχθεί μια σύγκρουση με τον Τραμπ για το ΝΑΤΟ, η ανησυχία των Ευρωπαίων είναι ακόμη μεγαλύτερη αναφορικά με το μέλλον της δυτικής στήριξης προς την Ουκρανία.
“Η Ευρώπη ενδέχεται να βρεθεί να στηρίζει μόνη της την ουκρανική αντίσταση”, προειδοποίησε ο Γάλλος ευρωβουλευτής Ραφαέλ Γκλικσμάν.
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, που ονειρεύεται να κάνει μια θεαματική επιστροφή στην Ουάσινγκτον, έχει απειλήσει επανειλημμένα ότι θα σταματήσει την αμερικανική βοήθεια προς το Κίεβο, ενώ έχει δηλώσει ότι θα καταφέρει να τερματίσει τον πόλεμο μέσα σε 24 ώρες, χωρίς ωστόσο να εξηγεί τον τρόπο.
Η Ευρώπη ίσως να μην έχει άλλη επιλογή από το να συνεχίσει μόνη της να στηρίζει την Ουκρανία. Ωστόσο και το ευρωπαϊκό μέτωπο κινδυνεύει να διαρραγεί γρήγορα.
“Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κινδυνεύουν να αναγκαστούν να αυξήσουν την πίεση στο Κίεβο να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα, παρά τη θέληση των ίδιων των Ουκρανών”, προειδοποίησε ο Γκλικσμάν.
Μέχρι την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των αμερικανικών εκλογών, η Ευρώπη βρίσκεται σε στάση αναμονής. “ Προσπαθούμε να συνεχίσουμε να κάνουμε από την πλευρά μας αυτό που πάντα κάναμε, αυτή είναι η αίσθηση στο ΝΑΤΟ”, εξήγησε ένας διπλωμάτης.
Σε ό,τι αφορά το εμπόριο, η ΕΕ πιστεύει ότι αυτή τη φορά θα είναι καλύτερα εξοπλισμένη για μια σύγκρουση σε περίπτωση επιστροφής του Τραμπ στην προεδρία.
“Η ΕΕ είναι καλύτερα προετοιμασμένη για μια νέα κυβέρνηση Τραμπ”, διαβεβαίωσε διπλωμάτης από τις Βρυξέλλες.
Ήδη στο τραπέζι των αξιωματούχων της ΕΕ βρίσκεται ένας κατάλογος αμερικανικών προϊόντων στα οποία μπορεί να επιβληθούν δασμοί, ως απάντηση στην επιβολή δασμών σε ευρωπαϊκά προϊόντα από τις ΗΠΑ. Ωστόσο διπλωμάτες και αξιωματούχοι της ΕΕ επιμένουν ότι το μέτρο αυτό θα αποτελέσει έσχατη λύση. “ Κανείς στις Βρυξέλλες δεν επιδιώκει την κλιμάκωση”, τόνισε ένας εξ αυτών.
Το πρώτο τεστ θα είναι τον Μάρτιο, όταν λήγει η εξαίρεση της ΕΕ από τους δασμούς που επέβαλαν οι ΗΠΑ στις εισαγωγές χάλυβα.
Ο Τραμπ επέβαλε το 2018 δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο που εισάγεται στις ΗΠΑ από πολλές χώρες, ανάμεσά τους και αυτές της ΕΕ. Ο Τζο Μπάιντεν διατήρησε τους δασμούς, αλλά εξαίρεσε από το μέτρο την ΕΕ για μια μεταβατική περίοδο η οποία λήγει τον Μάρτιο.
Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν ότι ο Ρεπουμπλικάνος θα επιβάλει ακόμη υψηλότερους δασμούς. Σε περίπτωση νίκης της Χάρις δεν αναμένουν ότι η Δημοκρατική θα είναι ιδιαίτερα γενναιόδωρη στο θέμα, όμως τουλάχιστον αναμένουν διαπραγματεύσεις “ καλή τη πίστει”, σύμφωνα με διπλωμάτη.
Με τη Χάρις στην προεδρία “ θα υπάρχει διάθεση να συνεχίσουμε να αναζητούμε πεδία συνεργασίας, να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε τις ανώφελες συγκρούσεις”, εκτίμησε η Γκρέτα Πάις πρώην σύμβουλος στο γραφείο του Αμερικανού αντιπροσώπου για το Εμπόριο.
