Δυστοπική είναι η παρουσίαση που κάνει για την ελληνική οικονομία σημερινό δημοσίευμα των Financial Times, το οποίο αναφέρει αρχικά την σημαντική ανάκαμψη της χώρας μας, μετά την μνημονιακή περίοδο, με αύξηση του ΑΕΠ, που φέρει και σημαντική μείωση του δημόσιου χρέους, σε κάπου 162% του ΑΕΠ για το 2023. Επίσης το 2023 είχαμε αύξηση του ΑΕΠ κατά 2%, και το ίδιο προβλέπεται και για φέτος, ενώ θετικές είναι οι αξιολογήσεις που παίρνει η χώρα μας από διεθνείς οίκους.
Το ζήτημα όμως είναι πως αυτή η πρόοδος σημειώνεται μετά από μια τεράστια ύφεση από το 2009 -όταν εκδηλώθηκε η οικονομική κρίση- οπότε παρόλη την ανοδική πορεία, η χώρα μας, εμφανίζεται σήμερα η… 2η φτωχότερη εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης (μετρώντας το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε μονάδες αγοραστικής δύναμης), αλλά και η φτωχότερη εντός Ευρωζώνης. Καθώς η Ελλάδα βρίσκεται σε ΑΕΠ κατά 19% μικρότερη από ότι το 2007 (πριν την κρίση).
Έτσι έχουμε το φαινόμενο η χώρα μας να “βυθίστηκε” απότομα και σημαντικά, και μετά να συνήλθε αλλά με σχετικά αργό ρυθμό, οπότε άλλες χώρες όπως η Ρουμανία, η Κροατία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Πορτογαλία κ.α. να μας έχουν ξεπεράσει. Ενώ και η Βουλγαρία, σήμερα “φτωχότερη όλων”, είναι σε συνεχή άνοδο και ετοιμάζεται να μας προσπεράσει.
Οι Financial Times τονίζουν ακόμη πως μεγάλο μέρος του εισοδήματος μας οφείλεται στον τουρισμό, όπου εκεί όμως εμφανίζεται ήδη ο κίνδυνος της κλιματικής αλλαγής (σ.σ. που δυσχεραίνει την διαβίωση τους θερινούς μήνες, με άνοδο θερμοκρασίας και έλλειψη νερού), ενώ βέβαια η μεγάλη πτώση γεννήσεων και το χρόνιο δημογραφικό μας πρόβλημα συν την έξοδο πολλών νέων από τη χώρα για αναζήτηση καλύτερων ευκαιριών στο εξωτερικό, συντελούν στο προβληματισμό για την εξέλιξη μας.
Οι παραπάνω διαπιστώσεις των FT δεν είναι καινοφανείς βέβαια, αλλά – δικό μας το σχόλιο- δείχνουν το ευάλωτο της οικονομικής μας εξέλιξης που παραμένει δέσμια εποχικότητας (τουρισμός, εξαγωγές γεωργικών προϊόντων), με διαρκή έλλειψη εργατικού προσωπικού και κυρίως με δεξιότητες, με γηράσκοντα πληθυσμό και με ασθενές κοινωνικό “δίχτυ προστασίας” (π.χ. με υποβάθμιση του ΕΣΥ), με έλλειψη βιομηχανικής βάσης, με γεωπολιτική αστάθεια στην περιοχή μας, όπως και με έλλειψη τεχνογνωσίας, καινοτομίας και επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη.
Ζητήματα δηλαδή που άπτονται ευθέως και με την ικανότητα μας να συντηρήσουμε “εθνική ασφάλεια”, όχι μόνο με τον προφανή τρόπο, δηλαδή την “αγορά όπλων”, αλλά ως γενικότερη απαίτηση περί ευημερούντος και στιβαρού εθνικού χώρου.
