Σήμερα, 21η Δεκεμβρίου 2023, υπεγράφη η Σύμβαση 001Γ/23 μεταξύ της ΓΔΑΕΕ και της εταιρείας Αεροπορικές Υπηρεσίες ΑΕΕ ( Aeroservices SA), για την «Εν Συνεχεία Υποστήριξη – Follow On Support (FOS) Ελικοπτέρων AS-332C1 Super Puma» της Πολεμικής Αεροπορίας.
Η σύμβαση είναι ύψους 37.767.204 ευρώ και διάρκειας τεσσάρων ετών, και ολοκληρώνει τον διαγωνισμό 06/2017 της ΓΔΑΕΕ τον οποίο υλοποίησε σε εκτέλεση απόφασης του υπουργού Εθνικής Άμυνας στο τέλος του 2016, που εκδόθηκε κατά τις διατάξεις του ν. 3978/2011. Η συγκεκριμένη όμως έχει μια μεγάλη ιστορία, ενδεικτική του πως μπορεί να “φρενάρουν” σχετικές διαδικασίες μέσα από ένα νομικό κυκεώνα.
Έτσι ο αρχικός διαγωνισμός έγινε το Μάρτιο 2017 και συμμετείχαν τέσσερις εταιρείες: η ελληνική Aeroservices SA, η ελληνική EFA Venture, η NHV (Βέλγιο), και η Airbus Helicopters SAS. Αρχικά λοιπόν με απόφαση του γενικού διευθυντή της ΓΔΑΕΕ, τον Ιούνιο του 2018, απορρίφθηκαν και οι τέσσερις προσφορές λόγω ελλιπών δικαιολογητικών.
Ακολούθως, με την Φ.093/299/72779/Σ.17299/4.10.2018 διακήρυξη του γ.δ. της ΓΔΑΕΕ προκηρύχθηκε επαναληπτικός διαγωνισμός με τους ίδιους όρους και τεχνικές προδιαγραφές. Σε αυτόν συμμετείχαν οι ίδιες εταιρείες και τελικά με απόφαση του γ.δ. της ΓΔΑΕΕ στις 31.1.2019 έγιναν αποδεκτές όλες οι προσφορές. Κατά της απόφασης αυτής όμως υπεβλήθη προσφυγή στο Συμβούλιο Επικρατείας, με την απόφαση 112/2019 του οποίου κρίθηκε ότι μη νομίμως η ΓΔΑΕΕ έκανε αποδεκτές τις προσφορές των εταιρειών NHV, EFA Ventures και Airbus.
Σε συμμόρφωση προς την απόφαση αυτή η ΓΔΑΕΕ εξέδωσε την 17217/4.9.2020 απόφαση με την οποία έκανε αποδεκτή μόνον την προσφορά της εταιρείας Aeroservices SA. Παρά το κατεπείγον της εν συνεχεία υποστήριξης των ελικοπτέρων και τις χαμηλές διαθεσιμότητες, ο τότε γενικός διευθυντής της ΓΔΑΕΕ, απόφάσισε να μην προχωρήσει στην επόμενη φάση του διαγωνισμού, με διαπραγμάτευση και κατακύρωση του έργου στην Aeroservices SA. Αντίθετα αποδέχθηκε μεν την προσφορά της, αλλά ταυτόχρονα διέταξε την διενέργεια νέου διαγωνισμού (2ου επαναληπτικού) με τους ίδιους όρους και προδιαγραφές! (με την απόφαση του 20461/16.10.2020).
Σε αυτόν τον 2ο επαναληπτικό, στις 10 Μαρτίου 2021, συμμετείχαν άλλες τέσσερις εταιρείες, η Airbus Helicopters SAS, η γαλλική Airtelis SAS, η ελληνική ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ-CYLINDER ΜΟΝ ΙΚΕ, και η ελβετική RUAG AG. Στις 5 Μαΐου 2021 η ΓΔΑΕΕ αποφάσισε την απόρριψη των φακέλων των Airbus, Airtelis και Kυριακίδης και έκανε αποδεκτό τον φάκελο της RUAG AG. Ακολούθησε στις 14 Μαΐου 2021 προδικαστική προσφυγή της Aeroservices κατά του μέρους της αποφάσεως της ΓΔΑΕΕ που έκανε αποδεκτό τον φάκελο της RUAG AG, την οποία η ΓΔΑΕΕ έκανε αποδεκτή. Επίσης προδικαστικές προσφυγές κατέθεσαν και οι εταιρείες Airbus και Airtelis προκειμένου να γίνει δεκτός ο φάκελος συμμετοχής τους, οι οποίες όμως απορρίφθηκαν.
Φθάνουμε στις 16 Ιουνίου 2021 η ΓΔΑΕΕ κάλεσε την Aeroservices να καταθέσει προσφορά. Την 5η Οκτωβρίου 2021 όμως, το Συμβούλιο της Επικράτειας με τις 1520/2021 και 1521/2021 αποφάσεις του, έκανε δεκτές τις αιτήσεις ακύρωσης της Aeroservices, κρίνοντας παράνομη την απόφαση του γενικού διευθυντή της ΓΔΑΕΕ, να προκηρύξει 2ο επαναληπτικό διαγωνισμό για την εξεύρεση ανταγωνιστή της νικήτριας του 1ουκαι διέταξε να θεωρηθεί η διαδικασία του 2ου επαναληπτικού ως μη γενόμενη!
Έτσι στις 10 Νοεμβρίου 2021, η ΓΔΑΕΕ αποφάσισε, συμμορφούμενη με τις αποφάσεις του ΣτΕ, την συνέχιση του αρχικού διαγωνισμού και τον έλεγχο και αξιολόγηση της προσφοράς της Aeroservices SA που είχε κατατεθεί από την 7η Σεπτεμβρίου 2021. Λίγους μήνες αργότερα, την 6η Ιουνίου 2022, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων της ΓΔΑΕΕ έκανε ομόφωνα αποδεκτή την προσφορά της εταιρείας με συνολική βαθμολογία 97,97%. Την 21η Ιουνίου 2022 έγινε το άνοιγμα της οικονομικής προσφοράς, και την 23η έγιναν οι προβλεπόμενες διαπραγματεύσεις με σημαντικές μειώσεις στο συμβατικό τίμημα.
Κατόπιν αυτών η ΓΔΑΕΕ στις 30 Ιουνίου 2022 αποφάσισε την αποδοχή της προσφοράς της Aeroservices SA και την ανακήρυξή της ως προσωρινού αναδόχου. Η επόμενη φάση του διαγωνισμού προέβλεπε την έγκριση της υπό υπογραφή συμβάσεως από την Βουλή. Ο φάκελος όμως εισήχθη στην Βουλή έξι μήνες αργότερα, στις 19 Δεκεμβρίου 2022 αφού τότε αποφάσισε να την πάει στην αρμόδια επιτροπή η πολιτική ηγεσία! Μετά και την θετική ψήφο της Βουλής την 13η Ιανουαρίου του 2023 πλέον εκδόθηκε η απόφαση οριστικού αναδόχου, δηλαδή 6 χρόνια μετά την αρχική απόφαση για διαγωνισμό…
Λίγες ημέρες αργότερα και ενώ όλοι ήλπιζαν ότι ο Γολγοθάς της υποστήριξης των Super Puma έφτανε στο τέλος του, στις 27 Ιανουαρίου 2023 άλλη εταιρεία κατέθεσε προδικαστική προσφυγή, με την οποία ζητούσε την ματαίωση του διαγωνισμού και επαναπροκήρυξη νέου. Στις 13 Φεβρουαρίου 2023 η αρμόδια επιτροπή της ΓΔΑΕΕ την έκρινε ομόφωνα ως μη αποδεκτή, γιατί δεν είχε έννομο συμφέρον να καταθέσει προσφυγή.
Κατά της αποφάσης αυτής η ανταγωνιστική εταιρία κατέθεσε προσφυγή στο ΣτΕ και αίτηση ασφαλιστικών μέτρων εμποδίζοντας την υπογραφή της σύμβασης. Στις 2 Ιουνίου 2023 εξεδόθη και η απόφαση 80/2023 του ΣτΕ με την οποία κρίνεται απαράδεκτη η προσφυγή λόγω μη υπάρξεως εννόμου συμφέροντος. Αλλά πλέον είχαν προστεθεί κοντά 6 μήνες στην καθυστέρηση υπογραφής της σύμβασης.
Το σχέδιο συμβάσεως πλέον διαβιβάστηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο για τελικό έλεγχο νομιμότητας. Εκεί στο Ζ κλιμάκιο, κατετέθη νέα προσφυγή της ίδιας εταιρίας με αποτέλεσμα το Κλιμάκιο όπως και το Κλιμάκιο διακοπών, να επιστρέψουν το σχέδιο συμβάσεως στην ΓΔΑΕΕ ως πάσχον προς υπογραφή! Τέλος το σχέδιο συμβάσεως εισήχθη στην Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου στις 2 Οκτωβρίου 2023. Την 18η Οκτωβρίου 2023 η Α΄Ελάσσων Ολομέλεια με ομόφωνη απόφασή αποφασίζει ότι δεν υπάρχει νομικό κώλυμα για την υπογραφή.
Για να συνοψίσουμε: Από την απόφαση ΥΠΕΘΑ το Δεκέμβριο του 2016 μεσολάβησαν τρείς επαναλήψεις του διαγωνισμού, πέντε Συμβούλια της Επικράτειας, Βουλή των Ελλήνων, αμέτρητες αποφάσεις της ΓΔΑΕΕ, τρείς αποφάσεις του Ελέγκτικού Συνεδρίου και βέβαια επτά χρόνια στο σύνολο! Και όλα αυτά για να κατακυρωθεί η σύμβαση στην αρχική εταιρία που είχε κερδίσει το διαγωνισμό.
Η συγκεκριμένη εντωμεταξύ έχει σοβαρή εμπειρία στην αποδοτική συντήρηση ελικοπτέρων των Σωμάτων Ασφαλείας (ΕΛΑΣ, ΠΣ, ΛΣ), ανάμεσα τους και τα Super Puma (ίδια με της Πολεμικής Αεροπορίας) του Πυροβεστικού Σώματος. Την ίδια στιγμή πέντε ελικόπτερα Super Puma της ΠΑ… αναπαύονται στην ΕΑΒ στην οποία παραδόθηκαν χωρίς διαγωνισμό και χωρίς η ΕΑΒ να διαθέτει την οποιαδήποτε εξουσιοδότηση από κρατική Αρχή ή κατασκευάστρια εταιρεία για επισκευή τους, από το 2012.
Γίνεται αντιληπτό, πως η καθυστέρηση του διαγωνισμού δεν οφείλεται στις όποιες αβελτηρίες του Νόμου Προμηθειών, αλλά σε βαθύτερα προβλήματα. Υπήρξαν φυσικά και οι αναμενόμενες δικαστικές διαμάχες μεταξύ ιδιωτικών εταιρειών, αλλά γίνεται αντιληπτό πως το πρόβλημα είναι εντός των κρατικών μηχανισμών που δεν μπορούν, ή δεν θέλουν, να διαχειριστούν αποδοτικά τέτοιες κρίσιμες διαδικασίες.
Υπενθυμίζουμε πως στο πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου, στις πλημμύρες της Θεσσαλίας, είτε λίγο πριν, στην απώλεια του F-4E Phantom στο Ιόνιο, η Πολεμική Αεροπορία δεν είχε αρκετά διαθέσιμα ελικόπτερα έρευνας και διάσωσης. Αντίθετα, η Πυροσβεστική είχε και τα 2 ελικόπτερά της, με 100% διαθεσιμότητα τις κρίσιμες ώρες για να κάνει δεκάδες διασώσεις στη Θεσσαλία. Διασώσεις που αντί να κάνουν τα καθηλωμένα Super Puma, έκαναν μέχρι και τα ελικόπτερα του Πολεμικού μας Ναυτικού (που πετούν γιατί το ΠΝ βρήκε επίσης λύση).
Τι θα γίνει από εδώ και πέρα; Άγνωστο, καθώς η ΠΑ έχει πλέον στα χέρια της τη σύμβαση, και 12 ελικόπτερα Super Puma, που αρκετά έχουν ελάχιστες ώρες πτήσης. Κι όμως, αντί να “τρέξει” για αυτά τόσα χρόνια η συντήρηση τους και να είναι είναι διαθέσιμα, αποφασίστηκε να αγοραστούν νέα ελικόπτερα SAR… που ελπίζουμε να μην αντιμετωπίσουν ίδια ζητήματα, αν τελικά αγοραστούν!
