Ενδεικτικό για τις αμερικανικές γεωπολιτικές φοβίες αλλά και την αμηχανία των ΗΠΑ μπροστά σε ένα εξελισσόμενο πλανήτη, είναι πρόσφατο άρθρο της Washington Post με τίτλο «Η Κίνα έχει αποκτήσει ένα παγκόσμιο δίκτυο από στρατηγικά σημαντικούς λιμένες».
Εκεί περιγράφεται πως η Κίνα υλοποιεί το μεγαλεπήβολο σχέδιο της περί «Μιας ζώνης και ενός δρόμου», γνωστού και ως «Νέου δρόμου του μεταξιού», όπου επιδιώκει να συγκροτήσει μια τεράστια παγκόσμια ζώνη εμπορίου, με σημαντικά βελτιωμένες τις επικοινωνίες στο εσωτερικό της. Ως μέρος αυτού του σχεδίου είναι η αγορά λιμένων ή τερματικών σταθμών σε λιμάνια σε όλο τον κόσμο. Και ήδη έχει καταφέρει να ελέγχει ή να έχει παρουσία σε περίπου 100 τέτοια σημεία διεθνώς (τον Πειραιά ένα από αυτά), κάνοντας και ανάλογες επενδύσεις, ώστε να αυξηθεί η χωρητικότητα τους και η ικανότητα τους να εξυπηρετούν εμπορικά πλοία.
Το δημοσίευμα όμως της αμερικανικής εφημερίδας εστιάζει όχι μόνο στην εμπορική προοπτική της κινεζικής πρωτοβουλίας, αλλά και στην στρατιωτική του διάσταση η οποία περιγράφεται ως επαύξηση της κινεζικής δυνατότητας να «κατασκοπεύει εμπορικά τους αντιπάλους της», να μπορεί να υπερασπιστεί σημαντικές θαλάσσιες εμπορικές διαδρομές, όπως και να χτίσει βάσεις για το πολεμικό της ναυτικό. Το οποίο όχι μόνο μεγαλώνει συνεχώς σε αριθμούς αλλά και σε παρουσία διεθνώς, πέρα από την Ασία. Ως παράδειγμα αναφέρεται η κατασκευή ναυτικής βάσης στο Τζιμπουτί, δίπλα στον εμπορικό λιμένα που επίσης ελέγχεται από την Κίνα, με ικανότητα πλέον ελέγχου της θαλάσσιας κίνησης στην Ερυθρά θάλασσα και άρα στο Σουέζ.
Μάλιστα τονίζεται πως η Κίνα εστιάζει να έχει παρουσία σε κεντρικούς λιμένες πάνω στις κρίσιμες εμπορικές διαδρομές σε μια ιδιότυπη “περικύκλωση”, ενώ έχει προωθήσει μέχρι και ειδικό λογισμικό εμπορικής διαχείρισης, το Logink, που έχουν υιοθετήσει μεγάλα λιμάνια, όπως του Αμβούργου και του Ρότερνταμ. Ένα λογισμικό όπως που οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει τις δικές τους ναυτιλιακές να μην χρησιμοποιούν, γιατί μπορεί να είναι «πύλη» για κυβερνοκατασκοπεία και χάκινγκ.
Οι αμερικανικές αυτές καχυποψίες είναι ισχυρότατες και πολύχρονες καθώς βλέπουν την οικονομική και πλέον στρατιωτική άνοδο της Κίνας, ως τον μεγαλύτερο εχθρό, που απειλεί να τους πάρει την διπλή παγκόσμια πρωτοκαθεδρία (σε οικονομικά μεγέθη και σε στρατιωτική ισχύ). Μια αμερικανική φιλοσοφία βέβαια που ναι μεν έχει υπόσταση καθώς η Κίνα δεν κρύβει τις φιλοδοξίες της, αλλά είναι και σε μεγάλο βαθμό αυτοτροφοδοτούμενη: Καθώς αν οι ΗΠΑ βλέπουν εχθρικά την Κίνα (από εποχής Ομπάμα και πολύ πιο έντονα στην περίοδο Τραμπ), τότε το Πεκίνο δεν έχει κι αυτό άλλη επιλογή, από το πάρει σχετική αντίπαλη θέση!
Ο προβληματισμός της Ουάσιγκτον δεν είναι άσχετος και με την Ελλάδα. Εδώ οι ΗΠΑ βλέπουν με καχυποψία την επένδυση της κινεζικής COSCO στον Πειραιά. Ενώ η σημαντική χρηματοδότηση από αμερικανικά κεφάλαια που έχει εξασφαλίσει η Onex για τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, επίσης στηρίζεται στην αμερικανική ανάγκη να έχουν «παρουσία» στην περιοχή μας και να στηρίξουν εγχώριες επενδύσεις, κλείνοντας την πόρτα σε αντίστοιχες κινεζικές προσπάθειες. Θυμίζουμε πως η COSCO έχει εκφράσει το ενδιαφέρον της για κατασκευή ναυπηγείου στην ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη.
Ακόμη ως αντίβαρο στις κινεζικές επιδιώξεις και επενδύσεις για το «Μια ζώνη ένας δρόμος» που έχουν ήδη φθάσει τα 3,7 τρισεκατομμύρια (!) δολάρια, με χιλιάδες έργα παγκοσμίως (σιδηροδρομικές γραμμές, λιμάνια, αεροδρόμια), προβάλλεται π.χ. στην περιοχή μας, το σχέδιο IMEC, περί «διαδρόμου Ινδίας Ευρώπης», μέσω της Μέσης Ανατολής και με «άφιξη» στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας.
Γενικότερα γίνεται αυτή τη στιγμή μια ανοιχτή πλέον παγκόσμια… σύγκρουση, εμπορικής και επενδυτικής φύσεως, για το ποιος θα προλάβει να κάνει τις απαραίτητες επενδύσεις διεθνούς εμπορικής και ενεργειακής μεταφοράς ώστε να τις έχει και υπό τον έλεγχο του. Με μεγαλεπήβολα σχέδια να εξαγγέλλονται το ένα πίσω από το άλλο, όπως η σύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ-Αιγύπτου για μεταφορά φυσικού αερίου (EastMed), η αντίστοιχη ηλεκτρική διασύνδεση, ο διάδρομος από την Ινδία κ.ο.κ. Το τι θα υλοποιηθεί βέβαια είναι μεγάλη κουβέντα καθώς κάθε πλευρά προβάλλει-προμοτάρει και κάτι διαφορετικό, ενώ οι γεωπολιτικές εξελίξεις, π.χ. η ανάφλεξη τώρα στη Μέση Ανατολή, υπονομεύουν εύκολα τις διάφορες προθέσεις.
G20: Υπογραφή συμφωνίας για ένα μεγα-σχέδιο σύνδεσης Ινδίας, Μέσης Ανατολής και Ευρώπης
Το συμπέρασμα όμως είναι σαφές: Η Ελλάδα, θέλοντας και μη, ωθείται σε εξωστρέφεια καθώς όλες αυτές οι πρωτοβουλίες περνούν από το γεωγραφικό μας χώρο, και μας “μετρούν” ως παράμετρο. Άρα είναι δική μας υποχρεώση να αυξήσουμε το όποιο γεωπολιτικό μας όφελος και αποτύπωμα, πριν γίνουμε απλοί παρατηρητές στον τόπο μας!
