Alpha Jet… το Τελευταίο Σχολείο
Στις 16 Μαρτίου 2023 η Γαλλική Αεροπορική και Διαστημική Δύναμη-ΑΑΕ (Armee de l‘Air et de l‘Espace) έκλεισε ένα σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας της, όταν η τελευταία «σειρά» πιλότων μαχητικών αποφοίτησαν με τα «φτερά» του εκπαιδευτικού Alpha Jet, ένα ορόσημο που επίσης επιβεβαιώνει τη θέση τού στροβιλοελικοφόρου Pilatus PC-21 ως του μοναδικού αεροσκάφους προκεχωρημένης και αρχικής προεπιχειρησιακής εκπαίδευσης στις τάξεις της
Η παράδοση των πρώτων ελικοφόρων εκπαιδευτικών υψηλών επιδόσεων PC-21 στην Base Aerienne (BA) 709 στο Cognac το 2018 ήταν το βήμα-κλειδί που σηματοδότησε την υιοθέτηση ενός εντελώς νέου συστήματος εκπαίδευσης για την Armee de l’Air et de l’Espace, το οποίο στην προκεχωρημένη φάση του επικεντρώνεται περισσότερο στα επιχειρησιακά και οπλικά συστήματα παρά στις βασικές πτητικές δεξιότητες.
Aυτή η αλλαγή απαιτήθηκε λόγω της υιοθέτησης νέων γενιών μαχητικών (τόσο των Mirage 2000, που εκσυγχρονισμένα παραμένουν σε υπηρεσία, όσο φυσικά και των Rafale), τα οποία είναι πολύ πιο εύκολα και ασφαλή στην πτήση τους από τους προκατόχους τους, τα Mirage III/V, Mirage F.1 και Jaguar. Αυτοί οι παλαιότεροι τύποι είχαν καθορίσει το πλαίσιο προετοιμασίας χειριστών το οποίο ίσχυε μέχρι και πρόσφατα, παρά τις σημαντικές εξελίξεις που είχαν συμβεί στο μεταξύ στον τομέα των εναέριων μέσων, και έτσι επήλθε η αλλαγή που προαναφέρθηκε, για κάποιους ίσως και καθυστερημένα.
M2000 και Rafale, με υποδομή ψηφιακού ηλεκτρονικού ελέγχου πτήσης fly-by-wire, ενσωματώνουν προστασία από την πιθανότητα εξόδου από ελεγχόμενη πτήση στη διάρκεια έντονων ελιγμών σαν αυτούς που αναπτύσσονται σε αερομαχίες, είτε dog-fights και σε μικρές αποστάσεις εντός του οπτικού ορίζοντα-WVR (Within Visual Range) στην απόκτηση τακτικού πλεονεκτήματος με βλήματα IR είτε σε μεγαλύτερες αποστάσεις BVR (Beyond Visual Range), προσπαθώντας να αποφύγουν πυραύλους με ερευνητή RF ενεργού ραντάρ, ή σε όλες τις περιπτώσεις που αντιμετωπίζουν την επίγεια αεράμυνα GBAD (Ground Based Air Defence). Οι πιλότοι τους ανησυχούν πολύ λιγότερο για ένα τέτοιο ενδεχόμενο και πολύ περισσότερο για να αποφύγουν τις προσπάθειες του αντιπάλου τους να τους καταρρίψει.
Η προστασία αυτή ενισχύεται από νέο λογισμικό που ενσωματώνεται στην έκδοση F4 του Rafale, το οποίο μπορεί να επαναφέρει το αεροπλάνο σε ευθεία, οριζόντια και πλήρως ελεγχόμενη πτήση από οποιαδήποτε κατάσταση περιέλθει ύστερα από εντολοδότηση του πιλότου του. Επιπλέον, αμφότερα τα μαχητικά σε τρέχουσα γαλλική υπηρεσία προσγειώνονται με σχετικά χαμηλή ταχύτητα σε σύγκριση με τα προηγούμενα, ειδικά τα Mirage III/V που είχαν ταχύτητα προσέγγισης περίπου 190 κόμβων, γεγονός που λέγεται ότι ήταν αρκετά εκφοβιστικό –αν όχι και τρομακτικό- για τους νεαρούς χειριστές, ειδικά όταν επικρατούσαν συνθήκες με πλευρικό άνεμο. Από την άλλη, τα σύγχρονα αεροσκάφη διαθέτουν πολύ πιο περίπλοκη σουίτα ηλεκτρονικών αποστολής, είναι εξοπλισμένα με πολλούς αισθητήρες, οθόνες απεικόνισης και εξελιγμένα συστήματα που επιβάλλουν εντελώς διαφορετικές δεξιότητες.
Η είσοδος σε υπηρεσία του PC-21 σηματοδότησε την αρχή του τέλους για το Alpha Jet και μια μετάβαση από τον πίνακα οργάνων με κλασικά όργανα ή έστω μερική ηλεκτρονική υποδομή σε προηγμένο Glass Cockpit με ενσωματωμένη ικανότητα προσομοίωσης οπλικών και άλλων συστημάτων. Είναι όμως και μια εξαιρετικά σημαντική μετάπτωση από την -υψηλού κόστους- αεριοπροώθηση σε ένα πολύ πιο οικονομικό στροβιλοελικοφόρο αεροσκάφος.
Το αναλυτικό και πλούσια εικονογραφημένο άρθρο του Henri-Pierre Grolleau στο τεύχος μας που κυκλοφορεί. Μην το χάσετε!
