Αναζητώντας στοιχεία από εφημερίδες που κατέγραψαν το γεγονός του τορπιλισμού της Έλλης, μπορούμε να αντλήσουμε μια σειρά από ενδιαφέρουσες και λιγότερο γνωστές πληροφορίες για το περιστατικό, που συνέβη στις 15 Αυγούστου 1940. Η “Έλλη”, ήταν ένα ελαφρύ καταδρομικό (εύδρομον) που ναυπηγήθηκε το 1913 στις ΗΠΑ και αγοράστηκε το 1914 από την Ελλάδα.
Είχε εκτόπισμα 2.115 τόνων, πλήρωμα 235 ανδρών και ως οπλισμό, διέθετε 3 πυροβόλα των 152χιλ., 2 πυρ/λα των 66χιλ., 2 Α/Α πυρ/λα 40χιλ. και 2 τορπιλοσωλήνες των 53 εκ.
Την περίοδο 1926-27, μετέβη στη Γαλλία για εκσυγχρονισμό. Μετατράπηκε σε ναρκοθέτιδα με δυνατότητα πόντισης 110 ναρκών. Τα 4 πλευρικά πυροβόλα αφαιρέθηκαν και τα κύρια πυροβόλα μεταφέρθηκαν στο κέντρο. Οι εργασίες κόστισαν 130 χιλιάδες λίρες.
Σύμφωνα με το φύλλο της 17ης Αυγούστου 1940 της “Καθημερινής”, η “Έλλη”, βρισκόταν αγκυροβολημένη 800 μέτρα έξωθεν του λιμενοβραχίονα της Τήνου. Η εφημερίδα αναφέρει πως ευρέθησαν αμέσως υπολείμματα από τις τορπίλες, χωρίς όμως να αναφέρει την (ιταλική) προέλευσή τους. “Άνανδρος πράξη του άγνωστου πειρατού”. Η “Καθημερινή”, έκανε λόγο για 3 εκρήξεις. “Τα πάντα εσείσθησαν ωσαν να επρόκειτο περί εκρήξεως ηφαιστείου”.
Η μια τορπίλη έπληξε την “Έλλη” περίπου στη μέση και τυλίχτηκε σε φλόγες και καπνούς. Προσέκρουσε κάτω από το λεβητοστάσιο, με αποτέλεσμα ο λέβητας να εκραγεί και να ακολουθήσει πυρκαγιά από τα υγρά καύσιμα. Το σκάφος έκλεινε αμέσως 10 με 15 μοίρες. “Εβυθίσθη περί τις 9:45 αφού έκλινε ολόκληρον προς την αριστερά πλώραν”. Οι δυο τορπίλες που αστόχησαν, εξερράγησαν η μια σε ύφαλο και η άλλη επί του λιμενοβραχίονα.
Επιχειρήθηκε ρυμούλκηση του πλοίου στα αβαθή, η οποία απέτυχε (“τα ρυμουλκά εθραύσθησαν”), όπως απέτυχαν και οι προσπάθειες κατάσβεσης της πυρκαγιάς. Ο κυβερνήτης του πλοίου, πλοίαρχος Χατζόπουλος, αποφάσισε να μην εγκαταλείψει την “Έλλη”, αλλά μέλη του πληρώματος τον απομάκρυναν δια της βίας.
H εφημερίδα αναφέρει επίσης την υπερπτήση αγνώστου αεροσκάφους πάνω από την Τήνο στις 15 και 16 Αυγούστου. Αργότερα, διαπιστώθηκε πως επρόκειτο για ιταλικό αναγνωριστικό που πρωτοεθεάθη στις 06:45 το πρωί της 15ης, ερχόμενο από ανατολικά, σε ύψος 1.200 μέτρων. Το πλήρωμα της “Έλλης”, επάνδρωσε τα Α/Α πυροβόλα, αλλά διατάχτηκε να μην ανοίξει πυρ.
Στις 1:30 το μεσημέρι, αναχώρησαν από Τήνο προς Πειραιά 5 ατμόπλοια, μεταφέροντας τους προσκυνητές και τους τραυματίες. Τα πλοία, μαζί με ένα ακόμη που προστέθηκε προερχόμενο από τη Σύρο, συνοδεύονταν για λόγους ασφαλείας από τα αντιτορπιλικά “Βασίλισσα Όλγα” και “Βασιλεύς Γεώργιος”. Τα επιβατικά, ακολούθησαν ευθεία πορεία με ταχύτητα 9 μιλίων, ενώ τα αντιτορπιλικά, που μπορούσαν να πλεύσουν με τριπλάσια ταχύτητα, περιπολούσαν διαγράφοντας κύκλους γύρω από τα ατμόπλοια, για προστασία τους από τυχόν νέα επίθεση εχθρικού υποβρυχίου.
Ο απολογισμός ήταν 9 νεκροί και 24 τραυματίες. Η κυβέρνηση Μεταξά, θα ανακοινώσει στις 30 Οκτωβρίου, πως η επίθεση εκτελέστηκε από ιταλικό υποβρύχιο (Delfino).
Πηγή φωτογραφιών: Καθημερινή
