Η ιστορία της έλευσης στην Ελλάδα των γερμανικών τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης (ΤΟΜΑ) Marder είναι πραγματικά «χαριτωμένη». Τουλάχιστον όπως εξελίχθηκε τις τελευταίες μέρες στη δημόσια σφαίρα όπου έγινε ένας ολοκληρωμένος «χαμός» γύρω τους. Με σωρεία αντιφατικών πληροφοριών να κυκλοφορούν, πολλών λανθασμένων, χωρίς αυτό να εμποδίζει την εύκολη αναπαραγωγή τους, τη μετατροπή τους σε αντιπολιτευτικά επιχειρήματα αλλά και συμπολιτευτικές ατάκες. Με κεντρικό στοιχείο όμως τη σύγχυση του κοινού. Καθώς από την μια άκουγε πως «έρχεται στην Ελλάδα ένα σημαντικό όπλο» και από την άλλη «υποβαθμίζεται η αμυντική μας ικανότητα, είναι παγίδα για να μας πουλήσουν άρματα μάχης».
Θα προσπαθήσουμε εδώ λοιπόν να διαλευκάνουμε τις κυριότερες από αυτές τις φημολογίες και ισχυρισμούς, όπως και το καίριο πολιτικό παρασκήνιο, μήπως και «καθαρίσει» λίγο το τοπίο. Με μια δέσμευση, να κρατήσουμε, όσο γίνεται, ηπιότερους, τους χαρακτηρισμούς προθέσεων και πράξεων.
ΠΡΩΤΗ ΦΗΜΟΛΟΓΙΑ: «ΑΝΥΠΑΡΚΤΑ ΠΥΡΟΜΑΧΙΚΑ». Κυκλοφόρησε λοιπόν η ιστορία, πως τα πυρομαχικά που χρησιμοποιούν τα Marder για το πυροβόλο τους των 20 χιλιοστών, είναι είτε ανύπαρκτα καθώς «διεθνώς έχει σταματήσει η παραγωγή τους», είτε πως αν χρειαστεί να παραχθούν τα φτιάχνουν «μόνο 2 εταιρίες γερμανικών συμφερόντων», άρα αν πάρουμε τα άρματα θα είμαστε «δέσμιοι των Γερμανών». Η αλήθεια; Σε πρόχειρη έρευνα, τουλάχιστον 3 γνωστές εταιρίες πυρομαχικών, η νορβηγική Nammo, η νοτιαφρικανική Denel (με άδεια από τη Nammo) και η γαλλική Nexter παράγουν τα συγκεκριμένα πυρομαχικά τύπου 20×139. Μάλιστα η Nexter τα παράγει και για τοπική χρήση, καθώς πυργίσκοι με ανάλογο πυροβόλο (τύπος F2 της Giat) είναι εγκατεστημένοι σε πλοία του γαλλικού Ναυτικού.
Στη συνέχεια, τα συγκεκριμένα πυρομαχικά ήδη υπάρχουν στην Ελλάδα. Καθώς είναι τα ίδια με εκείνα που χρησιμοποιούνται στα αντιαεροπορικά πυροβόλα Rheinmetall Rh202 που διαθέτει ο Ελληνικός Στρατός και η Αεροπορία, ενώ ίδια έχουν και κάποια πυροβόλα κανονιοφόρων του Ναυτικού. Ακόμη, τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ) δηλαδή η παλαιά ΠΥΡΚΑΛ, μπορεί να τα κατασκευάσει αν χρειαστεί. Τέλος, ξέρουμε πως οι καινούργιες φρεγάτες μας, οι FDI, θα έρθουν με δύο πυργίσκους πυροβόλων 20 χιλιοστών Narwhal (της Nexter), οι οποίοι μάλλον (εδώ κρατάμε μια επιφύλαξη) θα είναι του τύπου 20A, που χρησιμοποιούν ακριβώς το πυρομαχικό 20×139!
Για να συμπυκνώσουμε: τα πυρομαχικά αυτά παράγονται διεθνώς, είναι εύκολο να παραχθούν, και μπορούν να παραχθούν στην Ελλάδα, ενώ ήδη υπάρχει στοκ από τα συγκεκριμένα σε ελληνική υπηρεσία-χρήση. Γενικότερα μιλώντας η παραγωγή συμβατικών πυρομαχικών, όπως αυτό που μιλάμε, ούτε απαιτεί κάποια εξωτική τεχνολογία και υποδομή ούτε έχει τεράστιο κόστος. Όλες οι μεγάλες βιομηχανίες πυρομαχικών μπορούν να προμηθεύσουν τα τυπικά διαμετρήματα ΝΑΤΟ, χωρίς πρόβλημα.
ΔΕΥΤΕΡΗ ΦΗΜΟΛΟΓΙΑ: «ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΣΑΠΑΚΙΑ». Αυτή η φήμη λέει πως τα Marder είναι σε άθλια κατάσταση, αποθηκευμένα για πολλά χρόνια. Η πραγματικότητα; Τα γερμανικά Marder είναι στις εγκαταστάσεις της εταιρίας DAR Metall στην πόλη Rockensussra, στην κεντρική Γερμανία. Είναι πράγματι στο ύπαιθρο, αλλά έχουν αποθηκευθεί κατά τα γερμανικά πρότυπα, οπότε οι όποιες φθορές από την ακινησία δεν αναμένεται να είναι σημαντικές. Σαφώς όμως θα χρειαστούν ένα στάδιο προσεκτικού ελέγχου-επισκευών για να έρθουν σε λειτουργική κατάσταση.
Είναι αυτό κρίσιμο ή αποτρεπτικό για την προμήθεια τους; Κατά την εκτίμηση μας όχι, γιατί προορίζονται για αντικατάσταση των σοβιετικής εποχής BMP-1 στον Ελληνικό Στρατό, τα οποία βρίσκονται σε πολύ κακή φάση, ουσιαστικά σε απαξίωση, παρά τις όποιες φιλότιμες προσπάθειες συντήρησης τους. Άρα η έλευση των σαφών πιο σύγχρονων Marder, που είναι και ως εξαρτήματα (π.χ. κινητήρας, πυροβόλο) γνωστά μας, θα είναι και πιο ομαλή και με σχεδόν σίγουρη την αξιοποίηση τους.
ΤΡΙΤΗ ΦΗΜΟΛΟΓΙΑ: «ΧΑΝΟΥΜΕ ΤΟ ΠΥΡΟΒΟΛΟ ΤΩΝ ΒΜP-1 ΚΑΙ ΠΑΙΡΝΟΥΜΕ ΤΟ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΟΤΕΡΟ ΤΩΝ MARDER». Εδώ έχει γίνει μια παραφιλολογία που προσπαθεί να συγκρίνει «μήλα» με «πορτοκάλια» και μάλιστα με βάση τη… μεζούρα. Να εξηγήσουμε λίγο: Τα BMP-1 έχουν ένα κοντόκαννο πυροβόλο άνευ οπισθοδρομήσεως 73 χιλιοστών, το οποίο βάλει ένα ρουκετοφόρο βλήμα. Το ίδιο το βλήμα, είναι χαμηλής σχετικά ταχύτητας, αξιοπρεπών επιδόσεων, αλλά χαμηλής ευστοχίας, ευάλωτο σε πλευρικούς ανέμους και αποτελεσματικό σε κοντινές αποστάσεις κάτω των 1.000 μέτρων. Συνολικά δηλαδή είναι ένα παμπάλαιο όπλο. Αποδίδει; Ναι με χρήση του πυροβόλου χειροκίνητα και εφόσον ο στόχος μείνει σχετικά ακίνητος. Το πρώτο γιατί ο αυτόματος γεμιστής έχει αχρηστευτεί (παλαιό πρόβλημα του τύπου) και το δεύτερο γιατί το πυροβόλο στηρίζεται σε ένα πολύ χαμηλό πύργο, όπου είναι αργοκίνητος και με ελάχιστο τόξο κίνησης στην κάθετο. Με απλά λόγια, αν το άρμα δουλεύει (…) πρέπει ο στόχος να «κάνει τη χάρη» στον πυροβολητή.
Στην άλλη άκρη, στο Marder δηλαδή; Διαθέτει ένα κλασικό ταχυβόλο των 20 χιλιοστών, λειτουργικό, με «γρήγορο» πύργο και με μεγάλο τόξο κίνησης και καλύτερα σκοπευτικά, με αφθονία πυρομαχικών, με ανταλλακτικά, γνωστό στον Ελληνικό Στρατό, πολύ πιο ταιριαστό σε ένα ΤΟΜΑ, που παγκοσμίως εδώ και δεκαετίες όλα (δυτικά και ανατολικά), έχουν τέτοια ταχυβόλα, και όχι παλαιά ΠΑΟ ή κοντόκαννα πυροβόλα.
Γιατί η ανταλλαγή των BMP-1 με τα Marder 1A3 είναι μια εξαιρετική συμφωνία για την Ελλάδα;
ΤΕΤΑΡΤΗ ΦΗΜΟΛΟΓΙΑ: «ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ Η ΑΜΥΝΤΙΚΗ ΜΑΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΑ ΝΗΣΙΑ». Ίσως το πιο απογοητευτικό που ακούστηκε, αλλά τελικά εδώ έγινε η μεγαλύτερη σπέκουλα και πέτυχε και αντιδράσεις από πλευράς κυβέρνησης.
Στην πράξη και με κάποια δόση υπερβολής; Το ότι το BMP-1 υπηρετεί ακόμη και απασχολεί πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό και πόρους για να παίρνει μπρος, αυτό είναι το “σκανδαλώδες”. Κάποια στιγμή, οφείλουμε να παραδεχθούμε, πως κάθε οπλικό σύστημα έχει ένα όριο ζωής και χρησιμότητας. Όταν το ξεπεράσει, τότε είτε το έχουμε στις λίστες υλικού, είτε όχι, το ίδιο και το αυτό είναι. Θα πει κανείς το επιχείρημα: «Έστω, το BMP-1 είναι σε κακή κατάσταση, αλλά αν γίνει κάτι μέχρι να παραλάβουμε και αξιοποιήσουμε τα Marder, μήπως το αναζητήσουμε;». Ακούγεται σωστό. Αλλά δεν είναι. Καθώς η «απώλεια» 50-100 BMP-1 (τέτοιος είναι ο αριθμός που συζητείται να σταλεί στην Ουκρανία) δεν παράγει κάποιο μετρήσιμο κενό μαχητικής ικανότητας. Και το επιχείρημα αυτό έχει και ένα προβληματικό υπονοούμενο: Δηλαδή εννοούν -όσοι το επικαλούνται- πως η ελληνική άμυνα, γενικά ή τοπικά, είναι τόσο ευάλωτη που εξαρτάται από λίγες δεκάδες σοβιετικά τεθωρακισμένα του ’60; Φυσικά και όχι.
Να κάνουμε εδώ μια διευκρίνηση: Τα BMP-1 όταν ήρθαν στην Ελλάδα πριν 25 περίπου χρόνια, βεβαίως και προσέφεραν. Ήρθαν συνολικά 501, ήταν σε καλύτερη κατάσταση, έκλεισαν «τρύπες». Στην πορεία έδειξαν τα χρόνια προβλήματα τους και η πρόθεση για την πλήρη απόσυρση τους έχει διαφανεί εδώ και χρόνια και έχει κριθεί σχετικά από τα επιτελεία. Για αυτό και στείλαμε στην Αίγυπτο πάνω από 100 και άλλα στο Ιράκ, για αυτό και μετατρέψει κάποια σε αντιαεροπορικά, ενώ ψάχνουμε εδώ και χρόνια να δούμε πως θα τα ξεφορτωθούμε.
BMP-1 στον Ελληνικό Στρατό. Ποιο είναι το σοβιετικό ΤΟΜΑ που πρέπει να αποσύρουμε “χτες”;
Το επιχείρημα όμως αυτό, περί «μικρότερης άμυνας» που πήρε μεγάλη δημοσιότητα, τελικά λειτούργησε! Καθώς η όλη υπόθεση ανταλλαγής των BMP-1 με Marder δεν είχε από πίσω της κάποια προεργασία, και ήταν μια αρχική συμφωνία σε επίπεδο κορυφής, το ελληνικό υπουργείο Άμυνας βρέθηκε απροετοίμαστο μπροστά στην αρνητική δημοσιότητα και τις δραματικές κριτικές με βάση το γνωστό «πατριωτόμετρο».
Έτσι ο υπουργός Άμυνας έσπευσε να δηλώσει στη Βουλή πως «θα γίνει ταυτόχρονη αντικατάσταση….ώστε να μην μείνουν εκτεθειμένες οι Ένοπλες Δυνάμεις μας ούτε ένα δευτερόλεπτο». Η πυροσβεστική του αυτή διαβεβαίωση όμως, που κατά την εκτίμηση μας έγινε κάτω από την αντιπολιτευτική πίεση, που καταλήγει; Ίσως και στην ακύρωση της ανταλλαγής (όπως σχολιάζει σήμερα η γερμανική εφημερίδα Bild). Γιατί μέχρι να ελεγχθούν τα Marder από ελληνικό κλιμάκιο, να επιλεγούν τα ποια θέλουμε, να συμφωνηθούν οι λεπτομέρειες, να φθάσουν στην Ελλάδα, για να φύγουν τότε τα ΒMP-1, θα έχει λήξει ο πόλεμος στην Ουκρανία…
Να λοιπόν πως εντοπίζεται εδώ μια διπλή πολιτική αστοχία: Η αντιπολιτευτική υπερβολή και παραφιλολογία συνάντησε την κυβερνητική βιασύνη και έλλειψη μελέτης, ώστε να περιμένουμε πλέον αν θα δούμε ποτέ Marder στην Ελλάδα και με τι συνθήκες.
ΠΕΜΠΤΗ ΦΗΜΟΛΟΓΙΑ: «ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ ΔΕΝ ΣΤΕΛΝΟΥΝ ΤΑ MARDER ΚΑΤΕΥΘΕΙΑΝ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ; ΤΟ ΚΑΝΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΣ ΔΕΣΜΕΥΣΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΣ ΠΙΕΣΟΥΝ ΝΑ ΠΑΡΟΥΜΕ ΚΑΙ LYNX ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΣΤΑ LEOPARD». Εδώ πλέον αρχίζει η συνωμοσιολογία. Ας δούμε λίγο στο πρώτο μέρος την παγκόσμια επικαιρότητα, που μάλλον δυσκολεύεται να… γίνει αντιληπτή στην Ελλάδα. H οποία αποκαλύπτει ένα πολυσύνθετο πολιτικό παιχνίδι που παίζεται γύρω από τα Marder και γενικότερα από την πρόθεση ή όχι της Γερμανίας να στείλει βαρύ πολεμικό υλικό στην Ουκρανία. Τα Marder λοιπόν είχαν ήδη συζητηθεί να σταλούν στην Ουκρανία πάνω από δύο μήνες πριν, ενώ πιο πρόσφατα τα έχει ζητήσει (έως και… απαιτήσει με θράσος) το Κίεβο, μέσω του υπουργού Εξωτερικών της Ουκρανίας, Dmytro Kuleba.
Η εμμονή με αυτά, όπως και με παλαιά Leopard 1, δεν είναι τυχαία. Με υπόγεια αμερικανική παρότρυνση και συνεπικουρία από άλλες χώρες, το Βερολίνο πιέζεται έντονα να προσφέρει όπλα στην Ουκρανία, ώστε να αναλάβει τη δική του ευθύνη έναντι της Ρωσίας, να διαρρήξει πλήρως τις σχέσεις του με τη Μόσχα και να μην «κρύβεται» πίσω από τις άλλες μεγάλες (και μικρές) χώρες της Ε.Ε. Το “παιχνίδι” αυτό διεθνούς πολιτικής είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα παρασκήνια της όλης ουκρανικής κρίσης και αποσκοπεί να παράγει ανακατάξεις ισχύος εντός Ευρώπης, μειώνοντας την αυτονομία κινήσεων ισχυρών χωρών όπως η Γερμανία.
Rheinmetall: Προτείνει 88 Leopard I και 100 Marder στην Ουκρανία
Έτσι η τελευταία, που το ζήτημα παροχής όπλων στη Ουκρανία έχει παράγει και εσωτερική πολιτική κρίση, με διαφωνίες μεταξύ των δύο κομμάτων της συγκυβέρνησης, Σοσιαλδημοκρατών και Πράσινων, βρήκε μια λύση μέσω της πρακτικής “Ringtausch” όπως αποκαλείται. Δηλαδή μιας τριγωνικής συναλλαγής, όπου όποια ευρωπαϊκή χώρα έχει σοβιετικό παλαιό πολεμικό υλικό το στέλνει στην Ουκρανία και η Γερμανία το αναπληρώνει από δικά της παρόμοια στοκ.
Ως δεύτερο ζήτημα που παρεμποδίζει την απευθείας αποστολή Marder στην Ουκρανία είναι και η παρεμβολή της Ελβετίας! Ακούγεται παράξενο, αλλά η συγκεκριμένη χώρα έχει λόγο σε αυτά, καθώς ομοσπονδιακός νόμος της, απαγορεύει την εξαγωγή δικών της όπλων σε εμπόλεμες ζώνες, στο παραδοσιακό πνεύμα ουδετερότητας της. Έτσι ήδη αντιδρά στην αποστολή των γερμανικών Marder στην Ουκρανία, γιατί τα πυρομαχικά που χρησιμοποιούν όπως και κάποια εξαρτήματα τους είναι κατασκευασμένα στην Ελβετία! Και χρειάζεται η άδεια της για επανεξαγωγή.
Στη συνέχεια η Ελβετία για τον ίδιο λόγο απαγόρευσε στη Δανία, την αποστολή 20 ΤΟΜΑ τύπου Piranha III στην Ουκρανία, ακριβώς γιατί αυτά είχαν κατασκευαστεί από την ελβετική εταιρία Mowag. Ξανά στη Γερμανία, όπου αντιδρά στην εξαγωγή ελβετικών πυρομαχικών 35 χιλιοστών, για τα αντιαεροπορικά Gepard, που το Βερολίνο υποσχέθηκε πως θα στείλει στην Ουκρανία.
Πάμε τώρα στην ουσία της συνωμοσιολογίας: Που κατάφερε να μπλέξει δύο άσχετα ζητήματα. Το πρώτο είναι η ανταλλαγή όπως είπαμε ελληνικών BMP-1 με γερμανικά Marder. Το δεύτερο είναι η γνωστή πρόταση γερμανικών εταιριών, των KMW και Rheinmetall, να γίνει αναβάθμιση των ελληνικών Leopard 2, να γίνει στην Ελλάδα γραμμή παραγωγή σύγχρονων τεθωρακισμένων οχημάτων Lynx και αγορά τους από τον Ελληνικό Στρατό, και ταυτόχρονα να μας δοθούν ότι Marder υπάρχουν από τα γερμανικά αποθέματα ως «μπόνους» και συμπλήρωση αναγκών. Για την πρόταση αυτή έχουμε γράψει αναλυτικά όπως μπορείτε να δείτε παρακάτω.
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Εκσυγχρονισμός Leopard 2A4 & ΤΟΜΑ Lynx, οι τελευταίες εξελίξεις
Η υπόθεση αυτή είναι σύνθετη, περιέχει προφανώς μεγάλο κόστος για την Ελλάδα, προσφέρει όμως σημαντικά οφέλη, κυρίως στην προμήθεια ενός υπερσύγχρονου ΤΟΜΑ (το Lynx), δηλαδή μια καίρια ενίσχυση σε ένα από τους πιο υστερούντες τομείς του Στρατού μας. Ταυτόχρονα αναβαθμίζει και ομογενοποιεί ένα μεγάλο στόλο Leopard 2 και τέλος προσφέρει τα παλαιά αλλά ακόμη ικανά και «δυτικής» λογικής Marder, ως εξτρά.
Μας συμφέρει αυτή η πρόταση; Εκτιμάμε πως ναι. Θα το πάρει απόφαση η Ελληνική Πολιτεία; Αυτή ξέρει. Αλλά να λέμε πως σε ένα τόσο τεράστιο πακέτο βιομηχανικής συνεργασίας, πώλησης, παραγωγής, αναβάθμισης, αυτό που θα «δελεάσει» ή θα «παγιδεύσει» την Ελλάδα να το αποδεχθεί είναι η παραχώρηση των παλαιών Marder, είναι απλώς αφελές. Καμία χώρα δεν υπογράφει τέτοιες συμφωνίες δισεκατομμυρίων ευρώ, γιατί την κολάκευσε η «ουρά» του όλου προγράμματος. Εκατό Marder, αν μας δώσουν οι Γερμανοί, είναι ένα ακόμη μεταχειρισμένο σύστημα σε τόσα που ήδη έχουμε. Σαφώς καλύτερο από το BMP-1 που αντικαθιστά, αλλά ούτε υπερόπλο είναι, ούτε βέβαια τόσο «μαγικό» ώστε να μας υποχρεώσει να υπογράψουμε την απείρως πιο πολύπλοκη και σημαντική πρόταση που έχει κατατεθεί από τις γερμανικές βιομηχανίες.
Οι προβληματικοί κυβερνητικοί χειρισμοί
Να συνοψίσουμε εδώ τα παραπάνω: Τα εν Ελλάδι BMP-1 πλέον δεν μπορούν να προσφέρουν. Έχουν απαξιωθεί, ήδη πωλούνται και αποσύρονται από τη χώρα μας εδώ και χρόνια και κανείς δεν διαμαρτυρήθηκε. Το να «ανακαλύπτονται» εκ νέου, να περιγράφονται ως «βαριά οπλισμένα» είναι αφελές και χωρίς περιεχόμενο. Και αποτελεί κακής ποιότητας αντιπολίτευση.
Θέλει κανείς να ψέξει την κυβερνητική πρακτική στο θέμα των Marder; Ήδη επισημάναμε πως δεν υπήρχε σχετική προεργασία στη συμφωνία, με αποτέλεσμα βεβιασμένες δηλώσεις περί ταυτόχρονης ανταλλαγής. Επίσης ήταν λάθος να ενημερώνεται η ελληνική κοινωνία για την ανταλλαγή Marder με BMP-1 από ανακοίνωση του Γερμανού Καγκελαρίου Σολτς. Το ελάχιστο που έπρεπε να γίνει ήταν μια κοινή ανακοίνωση. Αποτελεί όχι απλά επικοινωνιακό λάθος αλλά και διπλωματικό καθώς μας εμφανίζει ως «ελάσσονες» σε μια συμφωνία σημαντική.
Στη συνέχεια και σε ευρύτερο πλαίσιο: Είναι προβληματικός ο χειρισμός της όλης υπόθεσης μεταφοράς ελληνικών όπλων στην Ουκρανία. Πιστεύει η κυβέρνηση πως πρέπει να ενισχύσουμε με όπλα το Κίεβο; Το έχει δηλώσει ευθαρσώς, οπότε ας το κάνει δημόσια, με ανακοίνωση τι στέλνουμε, έστω και περιληπτικά. Και να αναλάβει τη σχετική ευθύνη.
Αντί για αυτό κυκλοφορούν λανθασμένες πληροφορίες (αρχικά και εμείς στην ΠΤΗΣΗ είχαμε γράψει περί «20.000 Καλάσνικοφ» γιατί αυτό είχαμε μάθει), μετά εμφανίζεται ο υπουργός Αμύνης να δίνει στην Βουλή αόριστες απαντήσεις του τύπου «δώσαμε 400 Καλάσνικοφ και πυρομαχικά», χωρίς επεξηγήσεις. Ενώ πλέον διεθνώς αλλά και εντός χώρας κυκλοφορούν άρθρα, σχόλια και ειδήσεις, για αποστολή σημαντικού όγκου πυρομαχικών (έστω από τα περισσεύματα και τα “ληγμένα”), και πάλι όμως χωρίς να επιβεβαιώνονται επίσημα ή να διαψεύδονται. Χθες και σήμερα στη Βουλή ο κ. Παναγιωτόπουλος κάπως ξεκαθάρισε την κατάσταση, αλλά αφού είχε γίνει ο επικοινωνιακός και πολιτικός κόλαφος.
Παναγιωτόπουλος για BMP-1: Στόχος η ταυτόχρονη αντικατάσταση από τα γερμανικά τεθωρακισμένα
Άποψη του υπογράφοντος: Η ενίσχυση της Ουκρανίας είναι πρωτίστως μια κεντρική κίνηση διεθνούς πολιτικής και εφόσον γίνεται πρέπει να ανακοινώνεται, να δεσμεύει «τρίτους» αλλά και να δεσμεύει εμάς. Εξυπηρετώντας και την εσωτερική μας διαφάνεια. Η μεσοβέζικη τακτική, του στέλνω αλλά το κρατώ κρυφό, απλώς για να βγει στην επιφάνεια λίγο αργότερα δεν κολακεύει κανένα. Ή το πράττεις και διεκδικείς την ανάλογη «αναγνώριση» ή παραμένεις σε ένα θολό τοπίο, σε μια περιοχή όμως του κόσμου όπου κανένα μυστικό δεν κρατιέται. Το τελευταίο μάλιστα το καυτηρίασε και ο ίδιος ο υπουργός Άμυνας σήμερα στη Βουλή, μιλώντας για “επιτελεία ‘ελβετικό τυρί’ από πλευράς διαρροών”. Ας προσέχαμε…
Παναγιωτόπουλος: Δεν στέλνουμε όπλα που δεν έχουμε μεριμνήσει για την αντικατάστασή τους
Να θίξουμε ένα τελευταίο ζήτημα, ως 6η πιθανολόγηση: «ΚΑΚΩΣ ΣΤΕΛΝΟΥΜΕ BMP-1 ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ, ΚΑΘΩΣ ΕΤΣΙ ΔΙΑΡΡΗΓΝΥΟΥΜΕ ΤΕΛΕΙΩΣ ΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΡΩΣΙΑ». Ο υπογράφων είχε παρόμοιο προβληματισμό στις αρχές της ρωσικής εισβολής. Έκτοτε όμως έχουν αλλάξει πάρα πολλά. Αρχικά η Ρωσία έχει με τη στάση της «σπάσει» τις σχέσεις της με όλη την Ευρώπη και ειδικά την Ευρωπαϊκή Ένωση (άρα και με την Ελλάδα). Οι μόνες χώρες με τις οποίες πλέον συνομιλεί στην ήπειρο μας, είναι η Σερβία και εν μέρει η Ουγγαρία. Άρα η ρωσική διπλωματία, όποτε λήξει ο πόλεμος αλλά και ήδη, έχει να αντιμετωπίσει ένα συντριπτικό όγκο καχυποψίας, κακών σχέσεων, κυρώσεων, απώλειας αγορών και επενδύσεων, κούρσας εξοπλισμών, ίσως και παραπομπή σε διεθνή δικαστήρια.
Σε όλα αυτά η Ελλάδα -θέλοντας και μη- μετέχει ήδη και θα μετέχει και αύριο. Το να υποθέτουμε λοιπόν ότι η Μόσχα μπροστά σε αυτό το χάος, που η ίδια έδωσε την αφορμή να δημιουργηθεί, θα ασχοληθεί ειδικά με την μικρή Ελλάδα και θα μας «καταδιώξει» είναι και πάλι υπερβολή.
Θα υπάρξει κρίση στις ελληνορωσικές σχέσεις; Ναι και ήδη διαδραματίζεται. Αλλά η μικρή ελληνική συνεισφορά σε στρατιωτικό υλικό (μικρή συγκριτικά με ότι στέλνουν στην Ουκρανία άλλες χώρες) δύσκολα θα χειροτερεύσει τις ήδη προβληματικές σχέσεις. Η κα Ζαχάροβα έχει εξαπολύσει τους μύδρους της εναντίον μας -εκπροσωπώντας το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών και όχι τον εαυτό της- εδώ και εβδομάδες και πριν ανακοινωθεί η συμφωνία ανταλλαγής Marder με BMP-1. Ακόμη περισσότερο; Όσο η Τουρκία κρατά αμφίσημη στάση έναντι της Ρωσίας, είναι υποχρεωτικό για την Ελλάδα να διαφοροποιηθεί, ακριβώς για να αναδείξει την τουρκική υποκρισία. Δεν είναι η καλύτερη λύση βέβαια να καθορίζουμε την εξωτερική μας πολιτική ως αντιδιαστολή του τι κάνει η Τουρκία, αλλά στην παρούσα εποχή δεν έχουμε και πολλές επιλογές. Είναι σημαντικό λοιπόν να γνωρίζουμε τα όρια κινήσεων μας.
H Τουρκία και τα οφέλη της διαμεσολαβησής της στην Ουκρανία – οι στόχοι και οι επιθυμίες της Άγκυρας
Συμπερασματικά στο τελευταίο που είναι και το κρισιμότερο: Η ελληνορωσική κρίση ήδη υπάρχει, δύσκολα θα θεραπευθεί, θα χειροτέρευε έτσι κι αλλιώς, λόγω συμμετοχής της Ελλάδας στις κυρώσεις της Ε.Ε., στην απόσυρση μας από την προμήθεια ρωσικού πετρελαίου, λόγω δημιουργίας του σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, λόγω σύσφιξης των σχέσεων μας με τις ΗΠΑ. Η χώρα μας δηλαδή έχει μπει -οικειοθελώς αλλά και έχει συμπαρασύρθει- σε ένα κυκεώνα δραματικών γεωπολιτικών αλλαγών που κανείς δεν γνωρίζει πως θα καταλήξουν. Και οι οποίες συμβαίνουν και εξελίσσονται, είτε «μετέχουμε» είτε «απέχουμε».
Έτσι φαίνεται -χωρίς το ξαναλέμε να είναι ιδανική λύση- πως η δική μας προσπάθεια να συνταχθούμε με τους Ευρωπαίους συμμάχους μας, την Ε.Ε., τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ ευρύτερα, είναι η παραδοσιακή επιλογή ασφαλείας μας, αυτή που έχουμε κάνει πολλές φορές στο παρελθόν. Δεν είναι δηλαδή μια πολιτική πρακτική που έχει αποφασισθεί μετά από ενδελεχή προβολή και ανάλυση, αλλά ακολουθούμε μια ιστορική πεπατημένη, αυτή της συμπόρευσης με τη Δύση. Όπως δηλαδή κάνουμε από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, χωρίς διακοπή, παρά μόνο με ενίοτε «αναταράξεις».
Θα μας αποδώσει αυτή η πολιτική; Δεν το ξέρει κανείς αλλά είναι μάλλον φαντασίωση, έως και ονείρωξη, να ελπίζει κανείς πως θα μπορούσε η χώρα μας με το υπάρχον χρέος, τις δομικές αδυναμίες, και την διαρκή τουρκική απειλή, να παράγει μια αμφίσημη πολιτική «και με τον αστυφύλακα (ΝΑΤΟ-ΕΕ) και με τον χωροφύλακα (Ρωσία)» και να ελπίζει πως έχει το διεθνές βάρος να τη διαχειριστεί έως τέλους.
Τελικά το Marder, έστω ως παλαιό TOMA μας φάνηκε χρήσιμο πριν καν έρθει (αν έρθει) στην Ελλάδα. Καθώς αποκάλυψε πολλούς στην άγνοια τους, στην αφέλεια τους, στην αμέλεια τους, αλλά και στην κακοτροπιά τους. Αλλά αποκάλυψε και την προβληματική μας πολιτική σκηνή, με αντιπολίτευση «ελαφρών βαρών» που βιάζεται να υιοθετήσει κάθε φημολογία και παραδοξολογία, αλλά και μια αμήχανη κυβέρνηση, που πράττει βεβιασμένα σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον. Και όλα αυτά πριν καν το άρμα «πατήσει» Ελλάδα!
