Τον πόλεμο στην Ουκρανία ως ευκαιρία φαίνεται ότι αντιλαμβάνεται η Άγκυρα, επιχειρώντας να (αυτο)προβληθεί ως ο ιδανικός διαμεσολαβητής μίας σύγκρουσης, η οποία ήδη έχει προκαλέσει των θάνατο χιλιάδων ανθρώπων, στρατιωτών αλλά και αμάχων…
Προφανώς η Τουρκία δεν κινείται απολύτως μόνη της στο διπλωματικό πεδίο. Το Κίεβο – με το οποίο διατηρεί αγαστές σχέσεις – επιβεβαιώνει την επιθυμία του για τουρκική παρέμβαση στον πόλεμο.
Αυτό επιβεβαίωσε άλλωστε και ο Μιχαήλ Ποντόλιακ, αναπληρωτής επικεφαλής του προεδρικού γραφείου της Ουκρανίας σε δηλώσεις του, όπου επισήμανε ότι η Ουκρανία θέλει η Τουρκία να συνεχίσει τον ρόλο της μεσολαβητή στον συνεχιζόμενο πόλεμο μεταξύ Μόσχας και Κιέβου.
Ο ίδιος μάλιστα υπογράμμισε ότι η Τουρκία έχει λάβει σημαντικά βήματα για να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία και να επιτύχει κατάπαυση του πυρός, ενώ εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της χώρας προς την Τουρκία.
“Μπορώ να πω ότι η Δημοκρατία της Τουρκίας έχει γίνει ένας πολύ ενεργός μεσολαβητής. Η Τουρκία έχει πραγματικά αναλάβει μια σημαντική ευθύνη. Η Ρωσία γενικά δεν συμμορφώνεται με τα διεθνή πρότυπα και αρχές. προσπαθεί πάντα να παραβιάζει τις διεθνείς αρχές» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ποντόλιακ.
“Με τις προσπάθειες της Τουρκίας, καταφέραμε να καταλήξουμε σε μια θετική συμφωνία στην Κωνσταντινούπολη, αλλά οι μετέπειτα εξελίξεις έδειξαν ότι η Ρωσική Ομοσπονδία είναι ένας σκληρός αντίπαλος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Θέλουμε η Τουρκία να συνεχίσει να είναι μεσολαβητής γιατί η Τουρκία φαίνεται πολύ, πολύ αποτελεσματική στη διαμεσολάβηση Φυσικά η διαδικασία της Κωνσταντινούπολης είναι η πιο αποτελεσματική από όλες στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων» είπε ο ίδιος.
Ολοκληρώθηκαν οι συνομιλίες ανάμεσα στους Ουκρανούς και Ρώσους διαπραγματευτές στην Κωνσταντινούπολη
Ο Ποντόλιακ υπογράμμισε και έναν ακόμη λόγο για τον οποίο η Τουρκία θέλει αυτός ο πόλεμος να λήξει άμεσα:
“Βλέπουμε ότι ο τερματισμός του πολέμου είναι εξαιρετικά σημαντικός για την Τουρκία γιατί αυτός ο πόλεμος είναι μεγάλος κίνδυνος για την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Αυτός είναι ένας μεγάλος κίνδυνος, τόσο στον εμπορικό όσο και στον στρατιωτικό τομέα. Επομένως, κατά τη γνώμη μου, η Τουρκία είναι μια χώρα με μια ιδιαίτερη δυναμική ως μεσολαβητής σήμερα».
Τι θέλει να επιτύχει η Άγκυρα – τα οφέλη για το διεθνή της ρόλο αλλά και οι συνέπειες για την οικονομία της
Από την αρχή της σύγκρουσης, η Άγκυρα προσφέρθηκε να μεσολαβήσει μεταξύ των δύο πλευρών και να φιλοξενήσει ειρηνευτικές συνομιλίες, υπογραμμίζοντας την υποστήριξή της για την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ουκρανίας.
Βεβαίως η Άγκυρα έχει στενές σχέσεις και με τη Μόσχα ενώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι αν και μέλος του ΝΑΤΟ, δεν επέβαλε στη Ρωσία τις κυρώσεις που αποφάσισε η βορειοατλαντική συμμαχία.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος Ερντογάν υπογράμμισε σε δηλώσεις του τις προηγούμενες ημέρες, ότι υπάρχει άμεση ανάγκη για την επιβολή κατάπαυσης του πυρός, η οποία με τη σειρά της θα ανοίξει το δρόμο για διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία.
Ο Ερντογάν επανέλαβε δε την πρότασή του να φιλοξενήσει τον ουκρανό Πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι όσο και τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στην Τουρκία για συνομιλίες, σημειώνοντας ότι μια πιθανή σύνοδος κορυφής μεταξύ των δύο ηγετών στην Κωνσταντινούπολη θα μπορούσε να δώσει τέλος στον πόλεμο.
«Με την παγκοσμιοποίηση, αυξάνονται και οι ευθύνες μας ο ένας απέναντι στον άλλον», είπε ο Ερντογάν, προσθέτοντας: «Ακόμα κι αν ξεχνάμε ή αρνούμαστε να το παραδεχτούμε, ό,τι συμβαίνει μας υπενθυμίζει για άλλη μια φορά ότι όλη η ανθρωπότητα βρίσκεται στην ίδια βάρκα. Γίναμε μάρτυρες αυτής της πικρής αλήθειας σε πολλούς τομείς, από τις συγκρούσεις έως τις οικονομικές κρίσεις, από την πανδημία έως τις περιβαλλοντικές καταστροφές».
Από τις παραπάνω δηλώσεις των τούρκων αξιωματούχων αλλά και τις κινήσεις της Άγκυρας το τελευταίο διάστημα, μπορούμε κάνουμε μια σειρά εκτιμήσεων για τις προθέσεις της: Η Τουρκία προσπαθεί να κάνει μια πλήρη επαναφορά τη διεθνή σκηνή, “σβήνοντας” τις φωτιές της αντιπαράθεσης με μια σειρά από χώρες (Ισραήλ, ΗΠΑ, αραβικός κόσμος κτλ.)
- Επιθυμεί διακαώς να εμφανίσει ένα άλλο πρόσωπο, μιας χώρας σοβαρής χώρας που σέβεται τους συμμάχους του κτλ, ώστε να διασκεδάσει τις (κακές) εντυπώσεις που έχει δημιουργήσει στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ.
- Να γίνει φορέας μιας ειρηνευτικής προσπάθειας και – ιδανικά – να φιλοξενήσει μια συνάντηση Πούτιν – Ζελένσκι που θα δίνει τέλος στον πόλεμο. Την ίδια ώρα βέβαια τα τουρκικά στρατεύματα βομβαρδίζουν το ιρακινό κουρδιστάν…
- Να αποδείξει την αξία της στην Ουάσινγκτον, προσφέροντας χρήσιμες υπηρεσίες στην σύγκρουση Ρωσίας – Ουκρανίας. Κάτι που δεν πέτυχε στο Αφγανιστάν, αλλά τώρα πιέζεται ακόμη έντονα, εξαιτίας τόσο των προβλημάτων στην οικονομία της όσο και από τη δυσμενή αντιμετώπισή της στα εξοπλιστικά της αιτήματα από τον Λευκό Οίκο. Ο Ερντογάν έχει ανάγκη να ακούσει θερμά λόγια από την άλλη άκρη του Ατλαντικού, ειδικά με τις εκλογές του Ιουνίου του 2023 να πλησιάζουν.
Πόσα από τα παραπάνω θα καταφέρει τελικά να επιτύχει η Τουρκία; Αυτή τη στιγμή αυτό που καταγράφεται είναι τα “καλά λόγια” από την Ουκρανία. Μια χώρα όμως σε ιδιαίτερα δυσμενή θέση, η οποία αναζητά βοήθεια απ’όπου μπορεί να τη λάβει.
Κατά τα άλλα, δεν διακρίνεται μέχρι τώρα κάποια ιδιαίτερη πρεμούρα της Δύσης να βασιστεί στην Τουρκία, τουλάχιστον για τη λύση του συγκεκριμένου ζητήματος.
ΕΕ και ΝΑΤΟ έχουν πάρει τις αποφάσεις τους, η ροή των βαρέων όπλων προς την Ουκρανία έχει ήδη ξεκινήσει και οι περισσότερες χώρες εμφανίζονται αποφασισμένες να κρατήσουν σκληρή στάση έναντι της Μόσχας, σε αντίθεση με την Άγκυρα.
Οπότε η Τουρκία έχει μείνει να προσπαθεί να δημιουργήσει “θόρυβο” γύρω από τις πρωτοβουλίες της, ευελπιστώντας ότι θα κερδίσει κάτι από αυτόν τον αιματηρότατο πόλεμο επί ευρωπαϊκού εδάφους.
Κάτι το οποίο θα είναι πιο χειροπιαστό από τις δηλώσεις συμπάθειας των ουκρανών αξιωματούχων και τη “χλιαρή” αντιμετώπιση από τη ρωσική διπλωματία, η οποία είναι προφανές ότι χρησιμοποιεί – τουλάχιστον για την ώρα – τις διαπραγματεύσεις με το Κίεβο ως ένδειξη ότι δήθεν επιθυμεί τη λήξη του πολέμου, την ώρα που στο πεδίο προχωράει στο επόμενο μέρος της εισβολής στην Ουκρανία.
