Μέχρι τώρα παραμένει ασαφές αν η έκρηξη στο ρωσικό καταδρομικό Moskva, σε αποθήκη πυρομαχικών, έγινε από κάποιο λάθος χειρισμό, ατύχημα, ή από χτύπημα ουκρανικού αντιπλοικού πυραύλου Neptune. Αξίζει πάντως να θυμηθούμε τι είναι ο συγκεκριμένος πύραυλος και πως εξελίχθηκε για να ενισχύσει την παράκτια άμυνα της χώρας. Τονίζουμε εδώ, πως αν ο Neptune κατέστρεψε το Moskva των 12.000 τόνων, αυτό θα είναι το μεγαλύτερο πολεμικό πλοίο που έχει βγει εκτός μάχης (ή και βυθιστεί) από αντιπλοικό πύραυλο στην ιστορία.
Ο Neptune (R-360 Neptun σε ουκρανική κωδικοποίηση) είναι ένα σχετικά σύγχρονης σχεδίασης βλήμα κατά σκαφών επιφανείας, ουσιαστικά μετεξέλιξη του σοβιετικού Kh-35, ενός υποηχητικού ελαφριού πυραύλου cruise της τάξης των 500-600 κιλών με χρήση τουρμποφάν κινητήρα και εμβελείας 250+ χιλιομέτρων με σύστημα αδρανειακής πλοήγησης και τελική στοχοποίηση με ραντάρ. Το σοβιετικό-ρωσικό βλήμα είναι σε εκτεταμένη χρήση σήμερα στη Ρωσία σε πολλές παραλλαγές (αέρος-επιφανείας, επιφανείας-επιφανείας, ξηράς-επιφανείας) ενώ έχει και εξαγωγές, π.χ. σε Αλγερία, Ινδία, Βενεζουέλα, Βιετνάμ κ.λπ.
Πάνω σε αυτή τη σχεδίαση η ουκρανική εταιρία Luch προσέθεσε ένα νέο πυραυλικό booster, με το βλήμα να φθάνει τα 870 κιλά βάρος και το μήκος τα 5,05 μέτρα, με τον κινητήρα να αλλάζει επίσης με ουκρανικής κατασκευής, τον παρεμφερή MS400 της Motor Sich ώσης 400 Kgf, και βάρους 85 κιλών. H πολεμική κεφαλή είναι 150 κιλά (όπως και του Kh-35) αλλά τα ηλεκτρονικά είναι και αυτά ουκρανικά.
Η Luch που είχε την γενική επίβλεψη είναι μια ιστορική σοβιετική εταιρία με έδρα το Κίεβο, που μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ βρέθηκε ως «κληρονομιά» της Ουκρανίας μαζί με πολλές άλλες υψηλής αμυντικής τεχνογνωσίας. H εταιρία είχε στο παρελθόν αναπτύξει συστήματα ελέγχου για πολλές οικογένειες σοβιετικών πυραύλων κάθε τύπου, διαγνωστικά συστήματα, ηλεκτρικά μοτέρ ελέγχου επιφανειών πυραύλων και τορπιλών κ.λπ. Σήμερα κατασκευάζει μια μεγάλη ποικιλία όπλων όπως τους αντιαρματικούς Stugna και Corsar, το κατευθυνόμενο βλήμα 120 χιλιοστών για άρματα Konus, τις ρουκέτες αέρος-επιφανείας AR-8L, τον ναυτικό πυργίσκο πυραύλων επιφανείας μικρού βεληνεκούς BARER-VK κ.λπ.
To όλο σύστημα Neptune δοκιμάστηκε σε φορέα εκτόξευσης 4 πυραύλων USPU-360 πάνω σε οκτάτροχο σασί KrAZ 7634HE (πάλι από μια παλιά σοβιετική εταιρία οχημάτων, την AutoKrAZ με ουκρανική έδρα) το 2018. Η εμβέλεια του υπολογίζεται κάπου μεταξύ 200 και 300 χιλιομέτρων.
Η πρόθεση της Ουκρανίας ήταν να προμηθευθεί τουλάχιστον 3 τάγματα για παράκτια άμυνα, ώστε να αντιπαρατάξει κάτι επίφοβο για τον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας τον οποίο δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει αλλιώς. Πέρυσι παρελήφθη η πρώτη πυροβολαρχία αλλά δεν είναι γνωστό πόσα βλήματα-οχήματα εκτόξευσης αφορούσε, πιθανολογείται πάντως πως μια-δύο δεκάδες βλήματα είχαν παραδοθεί.
Η Ουκρανία παρέλαβε το πρώτο εγχώριο σύστημα αντιπλοϊκών πυραύλων Neptune
Συμπερασματικά αν οι Ουκρανοί κατάφεραν πλήγμα στο Moskva, θα έχουμε μια εντυπωσιακή «αντιπαράθεση» σοβιετικών-ρωσικών συστημάτων μεταξύ τους, που προβληματίζει ιδιαίτερα. Καθώς το Moskva έχει ίσως μια από τις πιο εντυπωσιακές δυνατότητες αεράμυνας που συναντώνται σήμερα σε πλοίο επιφανείας. Οι 64 πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς S-300F συμπληρώνονται από 40 βλήματα μέσου βεληνεκούς SA-N-4 Gecko αλλά και από 6 ρωσικά πυροβόλα άμυνας σημείου AK-630 των 30 χιλιοστών, όλα υποστηριζόμενα από ποικιλία ραντάρ εντοπισμού, κατεύθυνσης πυρός και βέβαια συστήματα παρεμβολών.
Αν μια τέτοια άμυνα μπορεί να διαπεραστεί από ένα υποηχητικό βλήμα σαν το Neptune (έστω από εκτόξευση 2-3-4 από αυτά) το οποίο είναι παρόμοιου τεχνολογικού επιπέδου με τα προαναφερόμενα όπλα, δηλαδή δεν ανήκει σε κάποια τελείως νέα γενιά όπλων, τότε μπορεί κανείς να φανταστεί τι μπορεί να πετύχουν πιο σύγχρονα βλήματα, με αυξημένη αντοχή σε αντίμετρα, μεγαλύτερες ταχύτητες και ποιοτικότερους αισθητήρες τελικής στοχοποίησης.
Ολοκληρώθηκε με βολή αποδοχής η ανάπτυξη του ουκρανικού αντιπλοϊκού πύραυλου Neptune
