To APS Trophy είναι πλέον στην Ελλάδα κάτι σαν “θρύλος”. Θεωρείται σαν το απόλυτο σύστημα προστασίας αρμάτων, ένα Iron Dome για άρματα μάχης, που τα καθιστά απρόσβλητα από τον εχθρό. Ξέρετε κάτι; είναι αλήθεια, APS Trophy συνεπάγεται την υψηλότερη δυνατή προστασία για ένα πανάκριβο άρμα μάχης, αλλά και για το πλήρωμά του. Αλλιώς, το άρμα μάχης, αξίας 10+ εκ. ευρώ, και το πολύτιμο ανθρώπινο φορτίο του, κινδυνεύουν να χαθούν από ένα πύραυλο λίγων δεκάδων χιλιάδων ευρώ. Ή, ένα άρμα να βγει εκτός μάχης, από ένα φορητό αντιαρματικό επιπέδου RPG-7.
Γερμανικό Leopard2A7 με APS Trophy, επιτυχημένες οι δοκιμές (άντε και στα δικά μας, κυριολεκτικά)
To APS Trophy είναι μια εξαιρετική περίπτωση ενσωμάτωσης υψηλής τεχνολογίας στους χαλύβδινους θώρακες, με σκοπό την ενεργητική αύξηση της επιβιωσιμότητάς τους. Το σύστημα σκανάρει τα πάντα γύρω από το άρμα με μικροκυματικό ραντάρ, κι όταν εντοπίσει εισερχόμενο βλήμα, το καταρρίπτει με hard kill μέσα (προωθητικό γέμισμα). Φυσικά έχει πράγματι διαπιστωθεί πως τα καταφέρνει. Όχι σαν κάποια ρωσικά συστήματα που ισχυρίζονται πως καταρρίπτουν μέχρι και υπερηχητικά βλήματα πυροβόλου APFDS.
ΗΠΑ, Γερμανία και Βρετανία βάζουν Trophy στα άρματά τους. Εμείς;
To Trophy έχει αποδείξει την αξία του σε συγκρούσεις είτε στο Λίβανο, είτε στη Λωρίδα της Γάζας. Εκεί, η Χαμάς ή ή Χεζμπολάχ, δεν κατάφεραν με δεκάδες πυραύλους να διατρήσουν το θόλο προστασίας των ισραηλινών Merkava, ενώ αναχαιτίσεις έχουν επιτύχει και άλλα οχήματα, πάντα όμως με το APS Trophy. Το σύστημα έγινε τόσο γνωστό, που ο Αμερικανός Στρατός αγόρασε αριθμό προς τοποθέτηση σε άρματα μάχης Μ1Α2Sep3, αλλά και ο γερμανικός στρατός για τα Leopard 2A7+.
Τότε όμως, διαπιστώθηκε πως το σύστημα είναι εντυπωσιακό σε δυνατότητες μεν, αλλά με σοβαρά μειονεκτήματα δε. Το μεγαλύτερό του είναι οι πολύ μεγάλες ανάγκες του σε ενέργεια. Είναι τέτοια η απαίτηση για ηλεκτρική ενέργεια που χρειάζεται κανονική λειτουργία του κινητήρα για να μπορεί να το υποστηρίξει, αλλά και πάλι, απαιτούνται ειδικές ενισχύσεις στο ηλεκτρικό σύστημα για την απρόσκοπτη λειτουργία του.
Επίσης, η χρήση του κινητήρα συνεχώς, κάνει το άρμα έναν υπέροχο “θερμό” στόχο σε όλα τα συστήματα παρατήρησης. Μπορεί η Χαμάς και η Χεζμπολάχ να μην έχουν αεροπορία, ή επιθετικά ελικόπτερα, αλλά οποιοδήποτε άλλη μορφή σύγκρουσης θα κατέληγε το άρμα να εκτεθεί σε έναν υποηχητικό αντιαρματικό πύραυλο.
Ολοκλήρωση παραδόσεων συστημάτων αυτοπροστασίας Trophy στον Στρατό των ΗΠΑ
Τέλος, η χρήση ραντάρ κάνει το άρμα εντοπίσιμο όχι απλά μέσω οπτικής ή υπέρυθρης απευθείας επαφής, αλλά και από τα συστήματα SIGINT/COMINT του αντιπάλου. Ένα όχημα, με ραντάρ τόσο ισχυρό στο έδαφος, θα εντοπιστεί από τον αντίπαλο τόσο γρήγορα και με τόσο μεγάλη ακρίβεια, που θα συγκεντρώσει επάνω του ένα μπαράζ πυροβολικού χωρίς καν να έχει στοχοποιηθεί από άλλο μέσο.
Οι ΗΠΑ δείχνουν τον δρόμο: νέα ταξιαρχία M1A2 SEPv3 Abrams με στάνταρ σύστημα αυτοπροστασίας Trophy
Συνεπώς, το APS Trophy, και ανάλογα συστήματα, είναι το κορυφαίο σε προστασία, αν το άρμα μάχης πρόκειται να επιχειρεί σε συγκρούσεις εναντίον ατάκτων, αλλά δεν θα έχει τόση τύχη σε συγκρούσεις εναντίον οργανωμένων τακτικών συγκροτημάτων με σύγχρονο εξοπλισμό. Για την ιστορία, ακόμη και το ουκρανικό Pulat, που χρησιμοποιούν οι τούρκοι σαν Akkor-Pulat, έχει τα ίδια μειονεκτήματα με το Trophy. Στη Συρία δηλαδή μπορεί να αποδίδει, στον Έβρο όμως θα είναι σαν να έχουν βάλει ένα τεράστιο φωτεινό βέλος οι Τούρκοι πάνω στα Μ60Τ. Καλά θα πάει κι αυτό…
Ξέρουμε πως τα συστήματα APS έχουν μέλλον, αρκεί να περιοριστούν τα προβλήματα που εντόπισαν οι Αμερικανοί και οι Γερμανοί, στις πρώτες εφαρμογές τους. Θεωρούμε και οι Τούρκοι θα πρέπει να το έχουν εντοπίσει στα δικά τους Pulat, αλλά δεν έχουν και πολλές επιλογές, καθώς κάθε τόσο, όλο και κάποιο Μ60 γίνεται στόχος σε κάποιον αντιαρματικό πύραυλο των Κούρδων. Οι συνεχιζόμενες απώλειες, φανερώνουν πως τα άρματα, δεν μπορούν να έχουν συνεχώς ενεργοποιημένο το APS.
Δοκιμές ενεργητικού συστήματος προστασίας TROPHY σε Leopard 2
Ακόμη κι αν τα άρματά μας είχαν για παράδειγμα το GENAIRCON της IDE, την προηγμένη λύση διαχείρισης της ενέργειας, και πάλι, πολύ δύσκολα θα μπορούσαν να πετύχουν επάρκεια ισχύος χωρίς χρήση του κυρίως κινητήρα. Άρα, το APS που θα επιλεγεί από τον ΕΣ θα πρέπει να είναι energy efficient, κοινώς, να μην καταναλώνει τόσο πολλή ενέργεια για να είναι συνεχώς λειτουργία.
Η Rafael προτείνει το Trophy για τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών Leopard 2!
Τέλος, το κόστος ενός APS Trophy δεν είναι χαμηλό, και πιστεύεται πως φτάνει ή και ξεπερνά το 1 εκ. ευρώ ανά άρμα (χωρίς τα αναλώσιμα). Αν σκεφτούμε πως υπό συνθήκες, μια αναβάθμιση των Leopard 2A4 σε Α7 μπορεί να συμπιεστεί στα 2 εκ. ευρώ, τότε διαπιστώνουμε πως το κόστος μπορεί να εκτοξευτεί τόσο πολύ, που να ακυρώσει την όλη προσπάθεια. Αυτό το λέμε σε απάντηση μερικών φίλων, που ίσως και διαβάζοντας μόνο εμάς, και άρθρα μας για το Trophy, θεώρησαν πως η μη εγκατάστασή του είναι No Go. Δεν είναι, υπάρχουν κι άλλες λύσεις.
Ο μόνος τρόπος για να γίνει αποδοτική μια αναβάθμιση με APS, είναι να μην γίνεται χρήση ενεργοβόρων μεθόδων εντοπισμού, όπως είναι τα ραντάρ, αλλά άλλων, ηλεκτρο-οπτικών συστημάτων. Τα ΕΟ συστήματα καταναλώνουν ελάχιστη ενέργεια, και χάρη στις προηγμένες μεθόδους ανάλυσης εικόνας, εντοπίζουν άμεσα τις απειλές. Φυσικά, υπάρχουν και ραντάρ τα οποία όμως καταναλώνουν λιγότερη ισχύ. Αυτή τη στιγμή, σε υπηρεσία βρίσκεται μόνο ένα τέτοιο σύστημα, το ELBIT Iron Fist, του οποίου το κόστος είναι κλάσμα αυτού του APS Trophy.
To Iron Fist είναι επόμενης γενιάς APS, που κάνει χρήση εκτός από ραντάρ, και ηλεκτρο-οπτικών συστημάτων εντοπισμού. Μέχρι τώρα έχει τοποθετηθεί σε ελαφριά τεθωρακισμένα του ισραηλινού στρατού με εξαιρετικά αποτελέσματα, αν και δεν έχουν αναφερθεί πολεμικές εμπλοκές. Θεωρείται πως το κόστος είναι τόσο χαμηλό, που μπορεί να τοποθετηθεί και σε οχήματα όπως το Μ1114 ή άλλα 4Χ4. Συνεπώς, μπορεί άνετα να επιλεγεί για τον μελλοντικό εκσυγχρονισμό των ελληνικών Leopard 2A4. Από όσο γνωρίζουμε, το σύστημα δεν έχει ακόμη παρουσιαστεί στον ΕΣ ή στην Ελλάδα, εκτός από την εμφάνιση που είχε στη DEFEA 2021.
Εθνικό τυφέκιο; Ή πρώτα εθνικό αντιαρματικό για αντικατάσταση των Milan, Fagot, TOW;
H Elbit έχει κατασκευάσει ένα σύστημα που είναι φθηνό σε χρήση αλλά και στην απόκτηση, κάτι πολύ σημαντικό. Επίσης, είναι εύκολα αναβαθμίσιμο στο μέλλον, καθώς τα ΕΟ μέρη του μπορούν να αντικατασταθούν πολύ ευκολότερα από ότι ένα ραντάρ.
Μια άλλη λύση, είναι το γερμανικό Rheinmetall Strike Shield. To Strike Shield είναι ένα APS που σχεδιάστηκε όπως και το Iron Fist, προκειμένου να ξεπερνά τα προβλήματα των άλλων συστημάτων. Έχει χαμηλή κατανάλωση ενέργειας, ενώ η όποια ηλεκτρομαγνητική του υπογραφή θεωρείται αμελητέα, σε επίπεδο ασυρμάτου μονάδας. Το πλεονέκτημά του είναι πως μπορεί να αντιμετωπίσει απειλές που εκτοξεύονται ακόμη κι από αποστάσεις των… 10 μέτρων. Προσφέρεται μαζί με το Lynx, αλλά προφανώς και μπορεί να μπει σε μεγαλύτερα ή και μικρότερα οχήματα. Το κόστος του δεν είναι αυτή τη στιγμή γνωστό.
Η Νορβηγία δοκιμάζει το Κ-2 Black Panther. Θα είναι ο αντικαταστάτης των Leopard-2;
Η Rheinmetall έχει ήδη πουλήσει το σύστημα στην Ουγγαρία, για τα Lynx, ενώ εκτιμάται πως είναι θέμα χρόνου να γίνει στάνταρ σε πολλά τεθωρακισμένα. Βέβαια, υπάρχει πάντα το APS Trophy, και λογικό είναι να απαιτούνται μελέτες από τα Επιτελεία ανά τον κόσμο, προκειμένου να βρεθεί η χρυσή τομή, μεταξύ κόστους και απόδοσης.
Τα ολλανδικά τεθωρακισμένα CV90 «βάζουν» το ισραηλινό σύστημα αυτοπροστασίας Iron Fist
Κατά την άποψη μας αυτά τα δυο συστήματα, Elbit Iron Fist & Rheinmetall Strike Shield, είναι το μέλλον των συστημάτων APS. To Trophy είναι πράγματι ο “βασιλιάς”, αλλά σε ένα πεδίο σύγκρουσης κλασικού τύπου, ίσως είναι περισσότερο πρόβλημα παρά λύση. Αντίθετα, τα φθηνότερα, και μη ενεργοβόρα συστήματα, θα μπορούσαν να μπουν σε πολύ περισσότερα οχήματα, κάνοντας πολύ δύσκολη την προσβολή τους από Α/Τ όπλα.
