Αποκλειστική συνέντευξη στον Φαίδωνα Γ. Καραϊωσηφίδη, Εκδότη-Διευθυντή
Η συνέντευξη αναδημοσιεύεται από το τρέχον τεύχος της ΠΤΗΣΗΣ (Φεβρουάριος 2022) που κυκλοφορεί
Ο Πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής στην Ελλάδα Geoffrey R. Pyatt σε μια αποκλειστική του συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στην «Πτήση», σε απολογισμό των πεντέμισι ετών τής μέχρι στιγμής θητείας του, μιλάει για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, την κοινή προσπάθεια στον τομέα της Άμυνας και της Ασφάλειας, την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια και τις ελληνικές αγορές από τις ΗΠΑ, αλλά και τη σημασία της χώρας στις στρατηγικές επιδιώξεις της Ουάσιγκτον, την ενέργεια και τις επενδύσεις.
ΠΤΗΣΗ: Υπηρετήσατε ως Πρέσβης στην Ελλάδα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στην πραγματικότητα γεφυρώσατε τρεις διαφορετικές προεδρίες των Ηνωμένων Πολιτειών και δύο διαφορετικές ελληνικές κυβερνήσεις. Γνωρίζουμε ότι από την πρώτη στιγμή που ήλθατε στην Ελλάδα είχατε πολλές βλέψεις και ελπίδες για μια νέα σελίδα στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, για παράδειγμα, υπέρβαση των στερεοτύπων και του αντιαμερικανισμού. Πόσες από αυτές τις ελπίδες και τις προσδοκίες εκπληρώθηκαν και ποιες όχι; Τι έχει μείνει σε εκκρεμότητα για τον διάδοχό σας;
Πρέσβης Pyatt: Πρώτα απ’ όλα, σε αυτές τις περιπτώσεις ελπίζεις πάντα όταν αποχωρείς από τα συγκεκριμένα καθήκοντα, να αφήσεις την ποιότητα της συνεργασίας και τα συμφέροντα των ΗΠΑ καλύτερα απ’ ό,τι τα βρήκες. Από αυτή την άποψη, είναι σίγουρο ότι, όταν τερματίσω τα καθήκοντά μου εδώ στην Αθήνα, και δεν ξέρω ακόμη πότε θα γίνει αυτό, θα έχω τη μεγάλη ικανοποίηση για την πρόοδο που έχουμε κάνει στην ευρεία διμερή σχέση.
Η Άμυνα ήταν πάντα υψηλά στον κατάλογο των προτεραιοτήτων μου. Στη διάρκεια της διαδικασίας επικύρωσης του διορισμού μου στη Γερουσία των ΗΠΑ τον Ιούνιο του 2016, αν θυμάμαι καλά, μίλησα για την αμυντική σχέση αναφορικά με τις εγκαταστάσεις στη Σούδα. Να υπενθυμίσω επίσης ότι η πρώτη δεξίωση που έδωσα μετά την άφιξή μου στην Ελλάδα ήταν πάνω στο πλοίο USS Mount Whitney, και αυτό ήταν σκόπιμο, ως μήνυμα από την πλευρά της Πρεσβείας, για να καταστεί σαφές ότι ήθελα να δώσω προτεραιότητα στη συνεργασία μας στην Άμυνα και την Ασφάλεια, αναγνωρίζοντας τη στρατηγική σημασία της περιοχής που κατέχει η Ελλάδα, τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε από τους κύριους αντιπάλους μας, αλλά και τις ευκαιρίες που είδα για να αναπτύξουμε και να επεκτείνουμε τη συνεργασία μας.
Επομένως, αποτελεί πηγή μεγάλης ικανοποίησης για εμένα ότι μπορέσαμε να το πετύχουμε αυτό και ότι είχαμε όχι μία αλλά δύο σημαντικές ενημερώσεις στη Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μας [σ.σ. MDCA (Mutual Defense Cooperation Agreement)]. Αυτή η διευρυμένη συνεργασία στον τομέα της Άμυνας και της Ασφάλειας επιτεύχθηκε κάτω από δύο πολύ διαφορετικά πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα, συνέβη με τρόπο που είχε αμοιβαία οφέλη και για τις δύο χώρες και αφορά όχι μόνο στο τι κάνουμε στο πλαίσιο της MDCA, αλλά και για άλλα πράγματα. Μπορούμε να μιλήσουμε για τη μαζική επέκταση της βοήθειας Ασφάλειας στην Ελλάδα, το πρόγραμμα IMET, τα προγράμματα EDA (Excess Defense Articles) που ανέρχονται σε παραχωρήσεις υλικού δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων, οι οποίες έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία δύο χρόνια, με πολύ περισσότερα προγραμματισμένα για το μέλλον, επιπλέον της εντατικοποίησης των κοινών ασκήσεων και συνεκπαιδεύσεων και της πραγματικά ισχυρής συνεργασίας, όπως και τον βαθύ σεβασμό μεταξύ των ηγεσιών των ενόπλων μας δυνάμεων.
Κάθε φορά που βρίσκομαι με τον στρατηγό Wolters [σ.σ. Στρατηγός Tod D. Wolters, διοικητής U.S. European Command] ή τον στρατηγό Cavoli [σ.σ. Στρατηγός Christopher G. Cavoli, διοικητής U.S. Army Europe and Africa] ή τον ναύαρχο Burke [σ.σ. ναύαρχος Robert Peter Burke, διοικητής United States Naval Forces Europe-Africa & Allied Joint Force] θυμάμαι πόσο θαυμάζουν τους ομολόγους τους στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και τη σημασία αυτής της συνεργασίας. Και πρέπει επίσης να αναφέρω και την εξαιρετική συνεργασία με τον Στρατηγό Harrigian [σ.σ. στρατηγός Jeffrey L. Harrigian, διοικητής U.S. Air Forces in Europe] και την USAFE, ειδικά από τότε που ξεκινήσαμε να μιλάμε για την Άσκηση ΗΝΙΟΧΟΣ.
ΠΤΗΣΗ: Θίξατε πολλά θέματα και δώσατε και αρκετές απαντήσεις σε ερωτήματα που θα θέταμε, αλλά επιτρέψτε μας να επανέλθουμε στο εξής: υπάρχει σε πολλούς στην Ελλάδα η άποψη ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις βρίσκονται στο καλύτερο σημείο που έχουν βρεθεί ποτέ. Κατά τη γνώμη σας, υπάρχουν τομείς που χρειάζονται περαιτέρω βελτίωση ή δεν έχουν εξερευνηθεί αρκετά μέχρι τώρα;
Πρέσβης Pyatt: Δεν είναι μόνο ελληνική, αλλά και αμερικανική άποψη. Την έχουμε ακούσει από τον Πρόεδρο Μπάιντεν και από τον υπουργό Εξωτερικών Μπλίνκεν, ο οποίος το κατέστησε πολύ πολύ σαφές όταν φιλοξένησε τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια για τον Στρατηγικό μας Διάλογο τον Οκτώβριο του 2021.
Θα θυμάστε επίσης ότι με αφορμή τη διακοσιοστή επέτειο της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας ο ίδιος ο Πρόεδρος Μπάιντεν υπογράμμισε την ελπίδα του να είναι αυτός που θα προεδρεύει της ισχυρότερης σχέσης των ΗΠΑ με την Ελλάδα, την οποία έχουν γνωρίσει ποτέ οι χώρες μας. Αυτός είναι ένας πολύ τολμηρός στόχος, αν σκεφτείτε πόσο στενά συνεργάστηκαν οι Ηνωμένες Πολιτείες με την Ελλάδα σε ορισμένες πραγματικά κρίσιμες στιγμές στην ιστορία των χωρών μας!
Προφανώς θα συνεχίσουμε να επενδύουμε στη σχέση Άμυνας και Ασφάλειας, γιατί αυτό είναι θεμελιώδες για τα συμφέροντα των χωρών μας. Είμαι επίσης πολύ περήφανος για την πρόοδο που έχουμε σημειώσει στην οικονομική μας σχέση, εμπορική και επενδυτική. Πολλά από αυτά αντικατοπτρίζουν κυριολεκτικά χρόνια δουλειάς, ξεκινώντας από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης το 2018, τη δουλειά που έχουμε κάνει με αμερικανικές εταιρείες όπως είναι η Microsoft, η Pfizer, η Amazon Web Services, η Digital Realty και η Deloitte, αλλά και όλες τις άλλες που σίγουρα γνωρίζετε.
Είμαι πεπεισμένος ότι μπορούμε να κάνουμε περισσότερα σε αυτόν τον τομέα όσον αφορά στην οικονομική και επενδυτική μας σχέση. Με ιδιαίτερη χαρά είδα, μόλις πριν από δύο ημέρες, το tweet του διευθυντή του Οικονομικού Γραφείου του Πρωθυπουργού, Αλέξη Πατέλη, για δυο ακόμη μεγάλες συμφωνίες με επενδυτές των ΗΠΑ.
Μετά υπάρχει και η σχέση των λαών μας που το θυμάμαι κάθε φορά που επισκέπτομαι έναν Έλληνα ομόλογό μου ή έναν Έλληνα φίλο που έχει σπουδάσει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτοί είναι οι πιο ισχυροί και ανθεκτικοί δεσμοί!
Έτσι, το είδος της δουλειάς που κάνουμε με την υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως αφορά στην ανάπτυξη ευκαιριών για εκπαιδευτικές ανταλλαγές, για να βοηθήσουμε περισσότερους Αμερικανούς να γνωρίσουν την Ελλάδα, να έρθουν εδώ, να σπουδάσουν εδώ. Αυτός είναι ένας φανταστικός πολλαπλασιαστής για αυτό που θέλουμε να πετύχουμε στον τομέα αυτό και βασίζεται στους πολύ ισχυρούς δεσμούς της Διασποράς που ήδη απολαμβάνουμε, αλλά τον επεκτείνει πολύ ευρύτερα.
Επειδή σίγουρα οι αναγνώστες της «Πτήσης» ενδιαφέρονται, θα πρέπει επίσης να αναφέρω ότι έχω επικεντρωθεί πολύ στην προσπάθεια να αλλάξω τη συζήτηση στην Ουάσιγκτον για την Ελλάδα, και συγκεκριμένα να εντάξω τη σχέση ΗΠΑ-Ελλάδας στην ευρύτερη συζήτηση που διεξάγεται στις ΗΠΑ και την Ουάσιγκτον για τα στρατηγικά συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών στη νοτιοανατολική πλευρά του ΝΑΤΟ και στη Μέση Ανατολή. Από αυτή την άποψη, οι προσπάθειές μου έχουν βοηθηθεί πολύ από την αυξανόμενη φιλοδοξία της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Ο ρόλος της Συμφωνίας των Πρεσπών είχε αντίκτυπο και μεταμόρφωσε το πώς σκέφτονται οι αναλυτές Ασφαλείας στην Ουάσιγκτον τον ρόλο της Ελλάδας στα Δυτικά Βαλκάνια.
Θυμάμαι, όταν προετοιμαζόμουν για αυτή τη δουλειά και είχα συναντηθεί με την πρώην υπουργό Εξωτερικών Όλμπραϊτ, είχα ακούσει τότε τις σκέψεις της σχετικά με το πόσο δύσκολα ήταν μερικά από αυτά τα ζητήματα γύρω από το όνομα και πόσο απογοητευτικό ήταν το γεγονός για εκείνη. Τώρα βλέπετε την πολύ ισχυρή υποστήριξη της Ουάσιγκτον για το έργο που κάνει η Ελλάδα στο Κοσσυφοπέδιο. Επισημαίνω την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια στην Κροατία, αλλά και μόλις πρόσφατα τη συνάντησή του με τον Μίροσλαβ Λάιτσακ [σ.σ. τον ειδικό εκπρόσωπο της ΕΕ για τον διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας και άλλων περιφερειακών θεμάτων της περιοχής], συντονίζοντας με την Ευρωπαϊκή Ένωση την ευρύτερη στρατηγική για τα Δυτικά Βαλκάνια, όπου τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Ελλάδας συγκλίνουν.
Υπάρχει επίσης ο κρίσιμης σημασίας ελληνικός ρόλος στην Ανατολική Μεσόγειο, τη «διαδικασία 3+1» στην οποία είμαστε τόσο δεσμευμένοι. Είναι και η ακμάζουσα σχέση της Ελλάδας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο ακόμη και την Ινδία, στοιχεία που ενισχύουν τις αμερικανικές στρατηγικές προσπάθειες και αξιοποιούν τις διευρυνόμενες ευκαιρίες συνεργασίας που βλέπουμε στην Ανατολική Μεσόγειο και το Λεβάντε [σ.σ. δυτική Μέση Ανατολή], εδραζόμενες στις αποκαλούμενες «Συμφωνίες του Αβραάμ» για την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με πολλούς από τους Άραβες γείτονές του.
Επομένως, υπάρχουν πολλά, πολύ καλά στοιχεία, και όπως είπα, είναι σημαντικό ότι «δεξαμενές σκέψης» όπως το Atlantic Council και το Brookings Institution εξετάζουν τώρα πολύ πιο συστηματικά τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα και την αντιμετωπίζουν πλέον όχι ως πηγή προβλημάτων, αλλά μάλλον ως ξεκάθαρο πάροχο Ασφάλειας σε μια περιοχή με στρατηγική δυναμική.
ΠΤΗΣΗ: Να προχωρήσουμε σε ορισμένες ερωτήσεις σχετικά με τους ελληνικούς εξοπλισμούς. Η Ελλάδα, έπειτα από μια περίοδο σοβαρής οικονομικής κρίσης κατά την οποία, παρ’ όλα αυτά, συνέχισε να διατηρεί τις αμυντικές δαπάνες της πάνω από το 2% του ΑΕΠ, επιδίωξε πρόσφατα κάποια αμυντικά προγράμματα, περιλαμβανομένων νέων φρεγατών και νέων μαχητικών αεροπλάνων. Κάποια από αυτά τα προγράμματα έχουν καταλήξει και άλλα, όπως το πρόγραμμα νέων κορβετών, βρίσκεται σε εκκρεμότητα. Σε αυτά διαφαίνεται ότι οι ΗΠΑ δεν μπόρεσαν να ικανοποιήσουν τις ελληνικές αμυντικές ανάγκες. Ποιες είναι οι σκέψεις σας για αυτό; Είναι η πολιτική των ΗΠΑ πολύ αυστηρή σε σύγκριση με τις πολιτικές που ακολουθούν ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, όπως για παράδειγμα η Γαλλία, που καταλήγει εμπόδιο σε τέτοιες περιπτώσεις;
Πρέσβης Pyatt: Θέλω να ξεκινήσω… διαφωνώντας με την ερώτησή σας, διότι πιστεύω ότι απλώς δεν είναι αλήθεια ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες απέτυχαν ή δεν μπόρεσαν να ικανοποιήσουν τις ελληνικές αμυντικές απαιτήσεις!
ΠΤΗΣΗ: Μερικοί άνθρωποι το πιστεύουν αυτό, αλλά δεν συμφωνούμε απαραίτητα με αυτήν τη θέση.
Πρέσβης Pyatt: Το καταλαβαίνω και χαιρετίζω την ευκαιρία να απαντήσω σε αυτό. Πρώτα απ’ όλα, όπως ανέφερα στην αρχή, θα ήθελα να επισημάνω τη φανταστική δουλειά που έχουν κάνει από κοινού οι δύο κυβερνήσεις μας στο πλαίσιο του προγράμματος EDA (Excess Defense Articles). Παρακαλώ, κοιτάξτε τι έχουν κάνει οι Ηνωμένες Πολιτείες μόνο κατά το διάστημα των πέντε ετών της θητείας μου εδώ. Ένα μεγάλο μέρος του στόλου των CH-47 Chinook του Ελληνικού Στρατού παρασχέθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του EDA, ενώ το ίδιο έγινε και με το συνολικό πρόγραμμα των ελικοπτέρων OH-58 Kiowa. Για αυτό δούλεψα απευθείας με τον στρατηγό Στεφανή και με τον ναύαρχο Αποστολάκη και θυμάμαι πόσο δύσπιστοι ήταν κάποιοι για το πρόγραμμα. Τώρα, φυσικά, αυτό έχει εξελιχθεί σε μια μεγάλη επιτυχία για τον Ελληνικό Στρατό και την ενσωμάτωση των συστημάτων σε αυτόν.
Μόλις πρόσφατα, τους τελευταίους δύο μήνες, είχαμε την ενσωμάτωση των σκαφών Ειδικών Επιχειρήσεων Mk5, για τα οποία γνωρίζω ότι οι Ελληνικές Ειδικές Δυνάμεις και o Στρατηγός Φλώρος προσωπικά ήταν και είναι πολύ ανυπόμονοι. Ύστερα είναι τα τεθωρακισμένα οχήματα ασφαλείας M1117, για τα οποία κάναμε τις πρώτες παραδόσεις τον Δεκέμβριο, ένα τεράστιο πρόγραμμα, στο πλαίσιο του οποίου θα έλθουν πολλά ακόμη. Υπάρχουν όμως και άλλα που έχουμε σε διαδικασία υλοποίησης: τρία περιπολικά πλοία κλάσης Island που έχει ζητήσει η Ελλάδα και είκοσι κινητήρες για τα F-4, προγράμματα τα οποία θα υλοποιηθούν με την ίδια διαδικασία. Έχουμε λοιπόν ένα πολύ ισχυρό ιστορικό παροχής βοήθειας.
Υπάρχουν βεβαίως και οι προμήθειες μέσω του προγράμματος Διεθνών Στρατιωτικών Πωλήσεων των Ηνωμένων Πολιτειών. Το πρόγραμμα FMS είναι πραγματικά μοναδικό, επειδή παρέχει υποστήριξη πλήρους φάσματος όσον αφορά στην εκπαίδευση, τη συντήρηση, τις εγγυήσεις και την παράδοση. Όλοι αυτοί οι μηχανισμοί που υπάρχουν στο συγκεκριμένο πλαίσιο, διασφαλίζουν ότι στις περιπτώσεις που οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις επιλέξουν να αποκτήσουν ένα σύστημα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, θα γνωρίζουν ότι αυτό το σύστημα πρόκειται να παραδοθεί! Γνωρίζουν ότι θα λειτουργήσει όπως «διαφημίζεται» και ξέρουν ότι θα ενσωματωθεί χωρίς πρόβλημα με άλλα συστήματα του ΝΑΤΟ.
Άρα, υπάρχουν πολλές παρεξηγήσεις σε αυτόν τον τομέα. Μιλήσατε για τη Γαλλία και φαντάζομαι ότι αναφέρεστε στον ανταγωνισμό των φρεγατών. Η λέξη κλειδί σε αυτό είναι… ο ανταγωνισμός, και σε αυτόν κάποιες φορές κερδίζεις και άλλες χάνεις. Συγχαίρω το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό για το πόσο αποτελεσματικά διαπραγματεύτηκε την τιμολόγηση και την παράδοση των φρεγατών Belh@rra. Εύχομαι το πρόγραμμα να εξελιχθεί με πλήρη επιτυχία, γιατί θα βοηθήσει να γίνει το Ελληνικό Ναυτικό ισχυρότερος εταίρος για το Ναυτικό των ΗΠΑ και τον 6ο Στόλο σε αυτήν την κρίσιμη περιοχή.
Έχω συζητήσει με τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας, με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας και με τον Α/ΓΕΕΘΑ Στρατηγό Φλώρο την απάντηση των Ηνωμένων Πολιτειών στο αίτημα τιμολόγησης και διαθεσιμότητας [σ.σ. Letter of Request for Price & Availability] της Ελλάδας τόσο για τη φρεγάτα επόμενης γενιάς όσο και για την αναβάθμιση των Φ/Γ ΜΕΚΟ. Κάναμε αυτό που θεωρούμε ότι είναι μια πολύ συναρπαστική πρόταση για τις αναβαθμίσεις των ΜΕΚΟ, που θα διασφαλίσει ότι αυτές οι πλατφόρμες θα έχουν περαιτέρω δεκαετίες επιχειρησιακής ζωής και θα δώσουν την ευκαιρία αξιοποίησης με τρόπο που θα παρέχει τη μεγαλύτερη δυνατή απόδοση για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις έναντι της επένδυσης, με τρόπο πλήρως ενσωματωμένο με άλλες προμήθειες του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως για παράδειγμα τα ελικόπτερα ASW [σ.σ. ανθυποβρυχιακού πολέμου] MH-60 Romeo και τα αναβαθμισμένα P-3.
Έχουμε επίσης καταθέσει, επειδή το ζήτησε η Ελλάδα, την πρότασή μας για την ελληνική μελλοντική φρεγάτα, την HF-2 με πρότυπο το Littoral Combat Ship, και αν υπάρξει μια ευκαιρία στο μέλλον, ελπίζουμε ότι το Ελληνικό Ναυτικό θα την εξετάσει.
Μπορώ όμως να σας πω ότι ο ισχυρισμός που προβάλλεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες με κάποιο τρόπο περιόρισαν τη συνεργασία τους με την Ελλάδα στο συγκεκριμένο θέμα για κάποιο εξωτερικό λόγο, είναι απλώς αναληθής.
ΠΤΗΣΗ: Ορισμένοι στην Ελλάδα ισχυρίζονται ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν σε ορισμένες περιπτώσεις αποδεσμεύσει για πώληση στη χώρα μας κρίσιμα οπλικά συστήματα υψηλής τεχνολογίας. Διαψεύσατε πολλές φορές δημοσίως αυτούς τους ισχυρισμούς ως ψευδείς ή ακόμα και ως fake news. Μπορείτε να μας ξεκαθαρίσετε την κατάσταση και να βάλετε τέλος σε τέτοιες φήμες; Υπάρχει κάποιο παράδειγμα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αρνήθηκαν να παράσχουν ένα οπλικό σύστημα που ζήτησε η Ελλάδα;
Πρέσβης Pyatt: Δεν υπάρχει καμία περίπτωση -μηδέν!- που να γνωρίζω επί της θητείας μου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αρνηθεί στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις κάποιο αμυντικό σύστημα που ζήτησε η Ελλάδα. Ξέρω ότι υπάρχει πολλή παραπληροφόρηση σχετικά με αυτό. Θυμηθείτε, για παράδειγμα, τη δημόσια απάντησή μου στον ισχυρισμό παλαιότερα ότι είχαμε αρνηθεί το πυραυλικό σύστημα Harpoon για τα F-16 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας. Δεν είναι αλήθεια! Να σας αναφέρω μάλιστα ότι παρείχαμε πληροφόρηση για τιμές και διαθεσιμότητα (price and availability) για αυτούς τους πυραύλους εκείνο το καλοκαίρι.
ΠΤΗΣΗ: Κύριε Πρέσβη, αναφέρατε το παράδειγμα των Harpoon, αλλά οι αναγνώστες μας συνεχίζουν να μας ρωτούν εάν ο αντιαεροπορικός πύραυλος SM-2, ένα κρίσιμο σύστημα για την άμυνα περιοχής μεγάλων ναυτικών μονάδων, είναι διαθέσιμος, αν η Ελλάδα ζητήσει να τον αγοράσει, όπως επίσης και για τη διαθεσιμότητα καταδρομικών Ticonderoga ως EDA, επειδή στο παρελθόν αναφέρατε ότι βρίσκονταν υπό συζήτηση.
Πρέσβης Pyatt: Σε ό,τι αφορά στην αποδέσμευση συγκεκριμένων συστημάτων, πρέπει να την επεξεργαστούμε μέσω της διαδικασίας μας, περιλαμβανομένης της γνωστοποίησης τέτοιων επικείμενων πωλήσεων στο Κογκρέσο. Αυτό το κάνουμε μόνο όταν έχουμε αίτημα από τις ένοπλες δυνάμεις κάποιας χώρας. Επομένως, δεν μπορώ να απαντήσω σε καμία ερώτηση που ξεκινά με το «…αν ζητούσε η Ελλάδα…», γιατί δεν λειτουργεί έτσι το σύστημά μας.
Σχετικά με το ζήτημα των συστημάτων μέσω πλαισίου Excess Defence Articles αναφέρατε τα καταδρομικά Ticonderoga. Και πάλι, βραχυπρόθεσμα, στα ναυτικά συστήματα είχαμε την παράδοση των σκαφών Mk5 και τώρα έχουμε αίτημα του Ελληνικού Ναυτικού για περιπολικά ανοικτής θαλάσσης Κλάσης Island. Η ακτοφυλακή των ΗΠΑ κάλεσε την Ελλάδα να έρθει την άνοιξη για να πραγματοποιήσει επιθεώρηση σε αυτά τα πλοία, με τον ίδιο τρόπο που εξελίχθηκε, για παράδειγμα, το πρόγραμμα των M1117.
Στις μεγάλες ναυτικές μονάδες επιφανείας έχουμε ένα επιπρόσθετο εμπόδιο, που είναι η απαίτηση νομοθέτησης από το Κογκρέσο, η οποία ισχύει για τα όλα τα μεγάλα πλοία. Ενημερώσαμε την Ελλάδα ότι υπάρχουν πιθανότητες στο εγγύς μέλλον για διαθεσιμότητα τέτοιων μονάδων ως EDA, συμπεριλαμβανομένης μιας συζήτησης που εξελίσσεται αυτή τη στιγμή στο Κογκρέσο για τα LCS (Littoral Combat Ship). Πρόκειται όμως για μια διαβούλευση που δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, επομένως πρέπει να περιμένουμε να δούμε πώς θα εξελιχθεί.
Θα ήθελα να σημειώσω ότι υπάρχει ισχυρή υποστήριξη του Κογκρέσου για τη συνεργασία των ΗΠΑ με την Ελλάδα στον τομέα της Ασφάλειας. Έτσι, το γεγονός ότι τα ίδια τα μέλη του Κογκρέσου ενθαρρύνουν την αμερικανική κυβέρνηση να κάνει όσο το δυνατόν περισσότερα για να αυξήσει την υποστήριξή μας στον τομέα της Ασφάλειας και τη σχέση μας σε παροχή βοήθειας στην Ελλάδα είναι πολύ χρήσιμο.
Με την ευκαιρία θα ήθελα να αναφερθώ σε έναν πολύ σημαντικό παράγοντα, σε ένα μικρό αλλά εξαιρετικά αξιόλογο πρόγραμμα που ονομάζεται IMET, το πρόγραμμα Διεθνούς Στρατιωτικής Επιμόρφωσης και Εκπαίδευσης (International Military Education and Training). Όταν ήρθα στην Ελλάδα, το πρόγραμμα ΙΜΕΤ ήταν πολύ μικρό, σχεδόν οριακό. Σήμερα το Κογκρέσο έχει μεγαλώσει το κονδύλι του IMET για την Ελλάδα, με τρόπο που μας επέτρεψε να επεκτείνουμε το εύρος και τον αντίκτυπό του.
Πρόκειται για τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνουμε τις μελλοντικές γενιές αυτής της στρατιωτικής συνεργασίας για την οποία μίλησα. Δεν υπάρχει τίποτα που να έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στην εξέλιξη της σχέσης σε στρατιωτικό επίπεδο από το να ταξιδέψει ένας Έλληνας στρατιωτικός από την αεροπορία, τον στρατό ξηράς ή το ναυτικό στις Ηνωμένες Πολιτείες και να ζήσει εκεί για έξι μήνες ή περισσότερο, να εκπαιδευτεί με τους Αμερικανούς συναδέλφους του και να αναπτύξει έτσι αυτές τις προσωπικές σχέσεις. Θυμάμαι την περίπτωση ενός Έλληνα αξιωματικού, σήμερα πλέον ανώτερο στέλεχος της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας σε σημαντική θέση της ηγεσίας της, ο οποίος μου μίλησε για την περίοδο που, πριν από 20 χρόνια, είχε βρεθεί στην Καλιφόρνια για εκπαίδευση στον Αεροναύσταθμο Lemoore, όπου και γνώρισε από πρώτο χέρι τον τρόπο που η Αεροπορία του Αμερικανικού Ναυτικού προετοίμαζε τους δικούς της μελλοντικούς Ιπταμένους. Αυτές είναι λοιπόν οι επενδύσεις που θέλουμε να συνεχίσουμε να κάνουμε.
Όσον αφορά στις φρεγάτες και τη σχέση του Πολεμικού Ναυτικού ειδικότερα, θέλω να βεβαιωθώ ότι όποιες αποφάσεις λαμβάνει το Ελληνικό Ναυτικό για μελλοντικές προμήθειες έχουν περιθώριο για αγορές από τις Ηνωμένες Πολιτείες, γιατί έτσι συνεχίζουμε να αναπτύσσουμε αυτή την ισχυρή σχέση Ναυτικού με Ναυτικό, που είναι σήμερα τόσο ορατή. Για παράδειγμα, κάθε φορά που έχουμε μια ομάδα μάχης αεροπλανοφόρων στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως αυτή που υπάρχει αυτή την περίοδο γύρω από το USS Harry S. Truman, το Ελληνικό Ναυτικό με φρεγάτες και με υποβρύχια όχι μόνο συνεργάζεται, αλλά μπορεί να ενσωματωθεί πλήρως σε αυτό το carrier battle group.
Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε πάνω σε αυτό, και δεν το κάνουμε για εμπορικούς λόγους· το κάνουμε γιατί συμβάλλει στην ασφάλεια και των δύο χωρών. Θέλουμε να δούμε μια ισχυρή και ασφαλή Ελλάδα, γιατί αυτό κάνει το ΝΑΤΟ ισχυρότερο και και έτσι προωθούνται και τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το δεύτερο μέρος της αποκλειστικής συνέντευξης θα δημοσιευτεί αύριο
