Kινητήρια δύναμη πίσω από όλα τα προγράμματα αναβάθμισης MLRS του Αμερικανικού Στρατού (και των άλλων χρηστών), ήταν η απαίτηση για την αύξηση τόσο του βεληνεκούς, όσο κυρίως της ακρίβειας βολής μέσω νέων πυρομαχικών. Θα πρέπει να αναφερθεί όμως και μια άλλη διάσταση που διέπει το θέμα και αφορά στη διεθνή συνθήκη περί απαγόρευσης των πυρομαχικών διασποράς (Convention on Cluster Munitions), την οποία δεν έχουν υπογράψει οι ΗΠΑ και η Ελλάδα (ούτε και η Τουρκία), αλλά όμως έχουν υπογράψει και την εφαρμόζουν από το 2010 άλλες χώρας-χρήστες του MLRS, όπως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Ελληνικά MLRS, οι λόγοι που δεν “προχωρά” η γερμανική πρόταση αναβάθμισης
Με δεδομένο ότι όλα τα παλαιότερα πυρομαχικά του συστήματος είναι της κατηγορίας cluster, αυτό επηρέασε τις σχετικές εξελίξεις στην Ευρώπη. Οι ΗΠΑ, που δεν δεσμεύονταν, προχώρησαν πολύ αργότερα σε κάποιες κινήσεις ευθυγράμμισης. Με κανονισμό του Πενταγώνου για τα υποπυρομαχικά διασποράς υπαγορεύθηκαν αλλαγές στη γόμωση που διαθέτουν τέτοια όπλα. Συγκεκριμένα, από τον Ιανουάριο του 2019, απαιτείται η ύπαρξη γομώσεων των οποίων τα υποπυρομαχικά που δεν εκρήγνυνται (UXO, (Unexploded Ordinance) να παραμένουν σε ποσοστό χαμηλότερο του 1%.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Ελληνικά MLRS, ποια είναι η παρούσα κατάσταση και οι δυνατότητες τους;
Οι ρουκέτες Μ30 DPICM (Dual Purpose Improved Conventional Sub munition), αν και τεχνολογίας GMLRS, με τα 404 βομβίδια Μ101 δεν πληρούσαν την ανωτέρω προϋπόθεση και καταργήθηκαν (παράχθηκαν μόλις 3.936 μονάδες). Τα πυρομαχικά MLRS που χρησιμοποιούνται σήμερα από τον Αμερικανικό Στρατό είναι οι ρουκέτες Μ31 ή GMLRS–U (Unitary), που φέρουν μοναδιαία γόμωση HE/BF βάρους 90 κιλών.
110 πυραύλους PrSM θα παραλάβει εντός του 2022 ο Στρατός των ΗΠΑ
Το βλήμα έχει βεληνεκές 15-84 km και καθοδηγείται στο στόχο μέσω INS/GPS, με αυξημένες ικανότητες αντιμετώπισης παρεμβολών. Διαθέτει πυροσωλήνα πολλαπλών διαμορφώσεων με δυνατότητα ενεργοποίησης κατά την πρόσκρουση, χρονοκαθυστέρησης ή προσέγγισης με «air bust» σε ύψος 3 έως 10 m πάνω από τον στόχο. Οι ρουκέτες Μ31/Μ31Α1 (βελτιωμένη έκδοση) δίνουν πλέον τη δυνατότητα χρήσης τόσο κατά μη θωρακισμένων όσο και θωρακισμένων/προστατευμένων στόχων. Επιπλέον, λόγω ακρίβειας (εκτιμάται ότι το CEP είναι μικρότερο των 5 μέτρων), τα νέα πυρομαχικά έχουν αυξημένη αποτελεσματικότητα και απαιτούν ανάλωση μειωμένου αριθμού ρουκετών κατά 80% σε σχέση με την οικογένεια M26, ενώ επιλύεται και το ζήτημα του περιορισμένου χρόνου αποθήκευσης των ρουκετών.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Οι δυο αμερικανικές λύσεις, M270A1-MUiC και M270Α2 για εκσυγχρονισμό των ελληνικών MLRS
Η απουσία ωστόσο της γόμωσης cluster στις Μ31/Μ31Α1 είχε ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση των δυνατοτήτων του MLRS κατά «στόχων περιοχής» έναντι των «στόχων σημείου» που καλύπτει η μοναδιαία γόμωση. Έτσι αναπτύχθηκε η έκδοση M30A1 ή GMLRS AW (Alternate Warhead). Πρόκειται για την ίδια ρουκέτα με τη Μ31Α1 (σύστημα ελέγχου-καθοδήγησης , κινητήρας) αλλά στη θέση της μοναδιαίας γόμωσης υπάρχει πλέον κεφαλή βάρους 90 κιλών με 160.000 προσχηματισμένα θραύσματα βολφραμίου.
Ν. Παναγιωτόπουλος: Έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για τον εκσυγχρονισμό των MLRS
H Lockheed Martin αναπτύσσει τη ρουκέτα αυξημένης εμβέλειας ER–GMLRS, για χρήση από την έκδοση M270A2, με μεγαλύτερο κινητήρα και αυξημένο διαθέσιμο χώρο για καύσιμα. Θα παρέχει φάκελο εμπλοκής 15-150 km, με σύστημα INS/GPS και δυνατότητα να φέρει τόσο γόμωση U όσο και AW. Επί του πρακτέου μπορεί να υποκαταστήσει τον πύραυλο ATACMS εναντίον κάποιων κατηγοριών στόχων, αλλά με μεγαλύτερο όγκο πυρός, καθώς τοποθετούνται έξι ER-GMLRS ανά pod αντί για ένα βλήμα ATACMS.
91 δευτερόλεπτα χρειάστηκε ο διάδοχος του ATACMS για να πλήξει στόχο στα 85 χλμ
Η ER-GMLRS διατηρεί χώρο στο ρύγχος και το σώμα για μελλοντικές αναβαθμίσεις ή νέο κινητήρα. Η χρήση της ER-GMLRS μειώνει τον κίνδυνο επιχειρήσεων του MLRS καθώς παρέχει τη δυνατότητα για πλήγματα σε μεγαλύτερο βάθος, ενώ το ίδιο το σύστημα παραμένει εκτός εμβέλειας ανταποδοτικού πυρός.
Η χρήση πυρομαχικών με μοναδιαία γόμωση και μεγάλη εμβέλεια καθιστά πλέον το σύστημα MLRS στρατηγικό όπλο, αφού παρέχεται η δυνατότητα πλήγματος σε σταθμούς ραντάρ, κέντρα C2, συστήματα SAM, εκτοξευτές SRBM, Α/Δ, λιμάνια κ.α. Η πραγματική αλλαγή όμως θα έλθει μελλοντικά, όταν θα ενταχθεί σε υπηρεσία και το νέο βλήμα Deep Strike PrSM (Precision Strike Missile) της Lockheed Martin, που είναι σε προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης, ήδη με τρεις πετυχημένες δοκιμές το 2019 και 2020 και το οποίο αναμένεται να επιτύχει IOC το 2023 και πλήρη επιχειρησιακή διαθεσιμότητα το 2025.
Τρίτη επιτυχημένη δοκιμή για τον διάδοχο του ATACMS (Βίντεο)
Το PrSM θα προσφέρει σημαντικά αυξημένη εμβέλεια σε σχέση με το ATAMCS, ήτοι 499 km (κατά άλλες πηγές 550+ km) και δυνατότητα φόρτωσης τεσσάρων βλημάτων ανά εκτοξευτή, έναντι δύο ATACMS. H «επίσημη» μέγιστη εμβέλεια των 499 km πιθανά οφείλεται στους περιορισμούς της συνθήκης INF (αφορά σε συστήματα κρούσης με εμβέλεια 500-5.488 km), από την οποία ωστόσο οι ΗΠΑ αποχώρησαν τον Αύγουστο του 2019. Ήταν ακριβώς τότε όταν η Ουάσιγκτον κατηγόρησε τη Μόσχα ότι καταστρατηγεί τη συνθήκη και ανακοίνωσε την απόφασή της να προχωρήσει και αυτή στην ανάπτυξη συστημάτων πέραν των περιορισμών της INF, ένα από τα οποία είναι και το Deep Strike PrSM.
Μία (ακόμα) επιβεβαίωση της Π&Δ: ATACMS στα νησιά και τίποτα δεν είναι πια ασφαλές στην Τουρκία
Η καθοδήγηση του βλήματος γίνεται με σύστημα INS/GPS και η σχεδίαση είναι ανοικτής αρχιτεκτονικής ώστε να υπάρχει ευελιξία στη χρήση διαφορετικών γομώσεων ανάλογα με την αποστολή. Βασικοί στόχοι θα είναι SAM, SRBM, κέντρα C2 κ.ά. Είναι ενδεικτικό ότι υπάρχει η σκέψη να χρησιμοποιείται και σε ρόλο anti ship με κατάδειξη στόχου από άλλο μέσο: UAS, ΑΦΝΣ ή πλοίο επιφανείας. Το βλήμα θα είναι συμβατό με το HIMARS, το M270A2 αλλά και την έκδοση M270A1.
Πρόγραμμα SLEP για τους MGM-140 ATACMS με δυνητικό ενδιαφέρον για τον ΕΣ
Η προοπτική Deep Strike PrSM στην ελληνική άμυνα
H τουρκική πλευρά θα επιχειρήσει να εφαρμόσει για τα Νησιά του Ανατολικού Αιγαίου στρατηγική A2/AD (Anti Access /Area Denial), δηλαδή να απομονώσει το νησί-στόχο από τον κυρίως κορμό της χώρας και να εμποδίσει την πρόσβαση σε αυτό των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ως A2/AD ορίζεται το σύνολο των όπλων/αισθητήρων που περιορίζουν την «ελευθερία κινήσεων» του αμυνόμενου και αφορά ναυτικές/αεροπορικές και χερσαίες δυνάμεις.
Η στρατηγική επιτυγχάνεται με χρήση διαφόρων μέσων που θα έχουν αναπτυχθεί σε προχωρημένες βάσεις, ανάμεσά τους: επάκτιες συστοιχίες πυραύλων κατά πλοίων (ATMACA), πυραυλικά συστήματα μεγάλου βεληνεκούς (SRBM), συστήματα αεράμυνας μεγάλης εμβέλειας (S-400) και πυροβολικό/ΠΕΠ ρουκετών μεγάλου βεληνεκούς (πολυάριθμοι τύποι). Είναι γνωστό ότι οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις διαθέτουν ήδη σήμερα τα συστήματα για την επίτευξη στρατηγικής A2/AD και μάλιστα μέσω των πολλών διαφορετικών μέσων επιτήρησης που έχουν (UAV, AEW&C, MPA κ.α.) μπορούν να τους παράσχουν επαρκή δεδομένα κατάδειξης στόχων σε πραγματικό χρόνο και με συνεχή κάλυψη.
O Αμερικανικός Στρατός σκοπεύει να χρησιμοποιήσει το βλήμα Deep Strike PrSM για να «διασπάσει» τον κλοιό A2/AD πλήττοντας FOB (Forward Operating Bases). Στα πλαίσια αυτά αναπτύσσεται η δυνατότητα του βλήματος να μπορεί να πλήξει και κινούμενους στόχους σε ξηρά και θάλασσα. Εξελίσσεται ένας εναλλακτικός αισθητήρας πολλαπλών λειτουργιών που περιλαμβάνει δυνατότητα πλήγματος κινούμενων στόχων ώστε να καλυφθεί, για παράδειγμα, η απαίτηση εξουδετέρωσης επάκτιων συστοιχιών LBASΜ (Land Based Anti Ship Missile).
Το βλήμα κατευθύνεται στο στόχο μέσω οδηγιών του INS/GPS και ενεργοποιεί τον ερευνητή RF για να εντοπίσει εκπομπές ραντάρ ή επικοινωνιών, ενώ καθώς προσεγγίσει περαιτέρω ενεργοποιεί τον αισθητήρα IIR για να εγκλωβίσει τον στόχο προ της τελικής προσβολής. Οι πτητικές δοκιμές του αισθητήρα έχουν ξεκινήσει το 2020 και αναμένεται η παράδοση του το 2025 στα πλαίσια της έκδοσης PrSM Spiral 1.
Οι US Marines αποσύρουν 16 πυροβολαρχίες Ρ/Κ πυροβόλων M777Α2. Ευκαιρία για τον Ελληνικό Στρατό;
Υπό αυτό το πρίσμα ο Deep Strike PrSM αποτελεί εξαιρετικά κρίσιμη προσθήκη στο ελληνικό οπλοστάσιο. Στα πλαίσια της ανωτέρω στρατηγικής, ένα ζήτημα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί από τον ΕΣ, είναι η αδυναμία των υφιστάμενων ραντάρ εύρεσης θέσης πυροβολικού να εντοπίσουν τακτικά βαλλιστικά βλήματα, ATACMS, ρουκέτες μεγάλης εμβέλειας όπως είναι οι WS-1A ή συστοιχίες ATMACA.
Η έλλειψη αυτή θα μπορούσε να καλυφθεί με την ενδεχόμενη απόκτηση ραντάρ ELM2084. Επιπλέον, η αναβάθμιση των MLRS καθιστά επιτακτική την ανάγκη για εκσυγχρονισμό των UAV Sperwer στο επίπεδο Sperwer-B ή εναλλακτικά την απόκτηση νέων σύγχρονων UAV όπως το Patroller. Δεν είναι μυστικό ότι το σημαντικότερο μέσο παροχής δεδομένων στόχευσης σε πραγματικό χρόνο, σε βάθος στην εχθρική επικράτεια για το πυροβολικό είναι τα συστήματα UAV και μάλιστα της κατηγορίας MALE.
