Πριν περίπου 20 χρόνια, το ΠΝ περιμέναμε πως θα αγόραζε τις πλεονασματικές φρεγάτες L Class, αντιαεροπορικού πολέμου από την Ολλανδία, σαν συμπληρωματική αγορά στις φρεγάτες S Class που την περίοδο εκείνη αγόρασε, σκουπίζοντας κυριολεκτικά τα όποια “αποθέματα”. Λόγω τέλους του Ψυχρού Πολέμου, η Ολλανδία θεωρούσε πως τα περισσότερα πλοία των φρεγατών M Class, οι διάδοχοι των Kortenaer, θα ήταν διαθέσιμες για πώληση σαν μεταχειρισμένα πλοία. Και είναι απορίας άξιο, πως το ΠΝ δεν φρόντισε τότε να τις αγοράσει. Και τις Μ, αλλά και τις L.
Τότε όμως, το ΠΝ, αφοσιωμένο σε άλλα προγράμματα, άφησε όλες αυτές τις ευκαιρίες να χαθούν. Αν σήμερα το ΠΝ είχε στην διάθεσή του 2 L CLass και 4 Μ Class, η κατάσταση στο Αιγαίο θα ήταν τελείως διαφορετική. Αντίθετα, έχουμε απομείνει με τις 40χρονες Kortenaer, με ότι σημαίνει αυτό για την ισορροπία των δυνάμεων.
Ξεχνάμε και τις τελευταίες ολλανδικές φρεγάτες κλάσης Μ, καταλήγουν στην Χιλή;
Τι απέγιναν οι L Class; Κατέληξαν στη Χιλή, που προφανώς είδαν στα πλοία αυτά μια εξαιρετική λύση για άμεση ενίσχυση του χιλιανού ναυτικού. Στην Ελλάδα, όχι μόνο δεν τις πήραμε, αλλά αποσύραμε και τα αντιτορπιλικά C.F.Adams… Τι απέγιναν οι πλεονασματικές M Class; Τέτοιες ευκαιρίες δεν χάνονται! Κατέληξαν στο φτωχό… Βέλγιο, την Πορτογαλία και τη Χιλή!
Τελικά, ίσως για την κατάσταση στο ΠΝ δεν ευθυνόμαστε εμείς, αλλά οι Χιλιανοί! Προφανώς δρουν σαν χώρα φίλη προς την Τουρκία, και αγοράζουν όλα τα πλοία που μας ενδιαφέρουν, προκειμένου η Ελλάδα να παραμείνει με τις υπερήλικες Kortenaer (πλάκα κάνουμε). Και σα να μην έφτανε αυτό, η Χιλή έχει κλείσει να πάρει τις τελευταίες M Class σε υπηρεσία με την Ολλανδία! Τελικά όμως αυτό δεν θα γίνει, καθώς αγοράστηκαν σε τιμή μετάλλου οι δυο Adelaide.
Βασικά, είχε κλείσει την αγορά, αλλά αυτή ίσως να μην υλοποιηθεί, καθώς αγοράσε τις Adelaide, ενώ έχει κλείσει και κάποιες από τις επόμενες Type 23 των Βρετανών. Συνεπώς, το deal με την Ολλανδία “χαλάει”, και τα δυο τελευταία πλοία της Ολλανδίας είναι διαθέσιμα! Αν σε αυτά προσθέσουμε και τα δυο πλοία του Βελγίου, τότε μιλάμε για 4 φρεγάτες, που μάλλον ταιριάζουν “κουτί” στις ανάγκες του ΠΝ! Ας δούμε όμως, τι είναι αυτές οι φρεγάτες; αξίζουν τον κόπο;
Οι ανθυποβρυχιακές φρεγάτες κλάσης Karel Doorman
O τύπος «Μ» (Multi-purpose/πολλαπλών ρόλων) περιλαμβάνει συνολικά οκτώ φρεγάτες ανθυποβρυχιακών καθηκόντων: Karel Doorman (F827), Willem van der Zaan (F829), Tjerk Hiddes (F830), Van Amstel (F831), Abraham van der Hulst (F832), Van Nes (F833), Van Galen (F834) και Van Speyk (F828).
Οι παραδόσεις των πλοίων στο ολλανδικό ναυτικό ξεκίνησαν το έτος 1991 και ολοκληρώθηκαν το φθινόπωρο του 1995. Tα σκάφη αυτά έχουν εκτόπισμα 3.320 τόνων, μήκος 122,25 μέτρα, πλάτος 14,4 μ. και βύθισμα 6,2 μ.
Για την πρόωσή τους χρησιμοποιούν σύστημα CODOG (Combined Diesel or Gas turbine), που περιλαμβάνει δύο αεροστροβίλους RR Spey SM1C με απόδοση 33.800 ίππων και δύο κινητήρες diesel Stork-Wartsila 12SW280 απόδοσης 9.790 ίππων, οι οποίοι συνδέονται με δύο έλικες μεταβλητού βήματος. Η μέγιστη ταχύτητα που επιτυγχάνουν τα σκάφη είναι 30 κόμβοι, ενώ η μέγιστη αυτονομία φτάνει τα 5.000 ν. μίλια με 18 κόμβους.
Το πλήρωμα έχει περιοριστεί στα 154 άτομα, σε σχέση με τα 176 των φρεγατών τύπου «S», λόγω της υιοθέτησης εκτεταμένων αυτοματισμών. Κάτω από κανονικές συνθήκες, το πλοίο επιχειρεί χωρίς την παρουσία πληρώματος στο χώρο του μηχανοστασίου και μόνο ένα άτομο παρακολουθεί τη λειτουργία των κινητήρων μέσω οθονών απεικόνισης και ελέγχου.
Κατά τη διάρκεια της σχεδίασης δόθηκε ιδιαίτερη μέριμνα στην άνετη διαβίωση του πληρώματος, ενώ το σχήμα του σκάφους επιλέχθηκε, ώστε να επιτρέπει τη διατήρηση υψηλών ταχυτήτων ακόμη και με ισχυρό κυματισμό. Το βελτιωμένο σύστημα πηδαλίων εξασφαλίζει τη δυνατότητα αποπροσγείωσης του οργανικού ελικοπτέρου υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες. Επίσης, στην κατασκευή της φρεγάτας έχουν χρησιμοποιηθεί τεχνικές καταστολής του εκπεμπόμενου θορύβου και μείωσης του ηλεκτρομαγνητικού ίχνους.
O οπλισμός των φρεγατών τύπου «Μ» μπορεί να χαρακτηριστεί ιδιαίτερα ισορροπημένος. Το κύριο πυροβόλο είναι το OTO Melara Compatto των 76 χιλ. με βελτιωμένη ταχυβολία (100 β.α.λ.) και μέγιστο βεληνεκές 16 χλμ. για στόχους επιφανείας και 12 χλμ. για εναέριους (αεροσκάφη). Για την αντιαεροπορική άμυνα χρησιμοποιείται το σύστημα κάθετης εκτόξευσης Mk48 (VLS), που διαθέτει 16 υποδοχές για βλήματα Sea Sparrow RIM-7M. To σύστημα έχει εγκατασταθεί στο πλευρό του υποστέγου του ελικοπτέρου και έχει καλυφθεί εξωτερικά με επιπρόσθετες πλάκες θωράκισης για παροχή βαλλιστικής προστασίας και περιορισμό του ηλεκτρομαγνητικού ίχνους.
Επίσης, στα πλοία έχουν τοποθετηθεί δύο τετραπλοί εκτοξευτές βλημάτων επιφανείας-επιφανείας RGM-84 Harpoon Block 1C (πολεμική κεφαλή 227 κιλών), ένα αντιπυραυλικό σύστημα Goalkeeper των 30 χιλ., δύο πυροβόλα Oerlikon των 20 χιλ. και δύο διπλοί τορπιλοσωλήνες Μk32 για ανθυποβρυχιακές τορπίλες Mk46 Mod 5 των 324 χιλ.
Τα σκάφη φέρουν και ελικόπτερο SH-14D Lynx της GKN Westland, που αναλαμβάνει την εκτέλεση μιας σειράς αποστολών: ανθυποβρυχιακό αγώνα, αναγνώριση, μεταφορά τμήματος νηοψίας, δίωξη ναρκωτικών κ.ά. Τα Lynx εξοπλίζονται με βυθιζόμενο σόναρ και δύο τορπίλες Mk46, ενώ έχουν υποστεί αναβάθμιση με την τοποθέτηση προηγμένου συστήματος FLIR 2000HP, GPS και ραδιοϋψομέτρου.
O ηλεκτρονικός εξοπλισμός των πλοίων περιλαμβάνει το δισδιάστατο (2D) ραντάρ επιτήρησης αέρος/επιφανείας LW08, το τρισδιάστατο (3D) ραντάρ ένδειξης στόχων SMART-S, το ραντάρ χαμηλής πιθανότητας υποκλοπής (LPI) Scout, το ραντάρ ναυτιλίας Racal Decca 1226, δύο συστήματα ελέγχου πυρός STIR 240 και το ηλεκτροοπτικό σύστημα έρευνας/ιχνηλάτησης IRSCAN.
To IRSCAN είναι ένα παθητικής λειτουργίας υπέρυθρο σύστημα επιτήρησης, με δυνατότητα αυτόματου εντοπισμού και ιχνηλάτησης στόχων ημέρα και νύχτα. Χρησιμοποιώντας σύγχρονες τεχνικές παρέχει αξιόπιστα στοιχεία στόχευσης, ακόμη και σε δυσχερείς καιρικές συνθήκες. Το σύστημα έχει πλήρως αυτόνομη λειτουργία, με πολύ χαμηλό ρυθμό ψευδοσυναγερμών.
ΑΠΟΨΗ: Χρειαζόμαστε μεταχειρισμένες φρεγάτες τώρα, και αμέσως μετά έναρξη ναυπηγικού προγράμματος
Το IRSCAN τροφοδοτεί με ακριβή δεδομένα άλλες συσκευές ιχνηλάτησης, οπλικά συστήματα και συστήματα διοίκησης και ελέγχου, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τη ναυτιλία του σκάφους κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Το σύστημα λειτουργεί στη ζώνη συχνοτήτων 8-10 mm και λόγω του περιορισμένου μεγέθους του μπορεί να εγκατασταθεί σε όλους τους τύπους πλοίων, ανεξαρτήτως εκτοπίσματος.
Οι φρεγάτες τύπου «Μ» εφοδιάζονται με το, χαμηλής συχνότητας, παθητικό σόναρ μεταβλητού βάθους DSBV 61 Anaconda της Τhomson-Marconi, και το ενεργό σόναρ τροπίδος, μέσης συχνότητας, PHS-36 της Signaal. To σύστημα διαχείρισης μάχης (CMS) είναι το Signaal SEWACO VIIB, το οποίο ολοκληρώνει τα στοιχεία από τους αισθητήρες του πλοίου και παρέχει έλεγχο πυρός στα οπλικά συστήματα.
Την «καρδιά» του συστήματος αποτελούν δύο υπολογιστές εμπορικής προέλευσης (COTS) VAX 4000-5000 και δύο στρατιωτικών προδιαγραφών SMR-4. Tα σκάφη του τύπου χρησιμοποιούν το σύστημα ESM/ECM AR 700/APECS II της ARGO Systems (παρόμοιο με των φρεγατών κλάσης «Ύδρα»), το οποίο επιτυγχάνει μέγιστη εμβέλεια εντοπισμού σήματος 370 χλμ. για πλοία και 93 χλμ. για αεροσκάφη και μπορεί να παρεμβάλει ταυτόχρονα έως και 16 στόχους. Με το συγκεκριμένο σύστημα συνδυάζονται δύο πολλαπλοί εκτοξευτές αεροφύλλων/φωτοβολίδων Loral Hycor Μk36 SRBOC.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Ποιες οι επιλογές για άμεση ενίσχυση του ΠΝ αν δεν αγοραστούν οι Adelaide;
Τέλος, έχει τοποθετηθεί σύστημα παραπλάνησης τορπιλών AN/SLQ-25 Nixie και ζεύξη δεδομένων VESTA για την παροχή στοιχείων βολής από το ελικόπτερο.
Οι φρεγάτες κλάσης Karel Doorman αντικατέστησαν τις φρεγάτες κλάσεων Wolf και Van Speyk (ολλανδικές Leander) από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, και μπορούν να διεξάγουν επιχειρήσεις ανθυποβρυχιακού πολέμου, κρούσης επιφανείας και αντιαεροπορικής άμυνας.
Παρ’ όλα αυτά, ο κύριος ρόλος τους είναι ο ανθυποβρυχιακός αγώνας, αν και τα συγκεκριμένα πλοία έχουν λάβει μέρος ακόμη και σε επιχειρήσεις εντοπισμού σκαφών μεταφοράς ναρκωτικών στην Καραϊβική, σε συνεργασία με το αμερικανικό ναυτικό (US Navy). Από το έτος 2008, οι φρεγάτες τύπου «Μ» υπέστησαν πρόγραμμα αναβάθμισης των ηλεκτρονικών και οπλικών τους συστημάτων.
ΣΥΖΗΤΗΣΗ: Φρεγάτες ANZAC για το ΠΝ. Ίσως η μόνη βιώσιμη και οικονομική λύση;
Ο εκσυγχρονισμός που έγινε από κοινού από Ολλανδία και Βέλγιο, περιελάμβανε ενίσχυση του ελικοδρομίου προκειμένου να μπορεί να προσνηωθεί ελικόπτερο NH-90. Επίσης τοποθετήθηκε ένα Thales SeaWatcher 100 phased array adar και ηλεκτρο-οπτικό σύστημα Gatekeeper. To πρώτο που εκσυγχρονίστηκε ήταν το HNLMS Van Speijk F828 (2012), μετά το BNS Leopold I F930,μετά το HNLMS Van Amstel F831 και τέλος BNS Louise Marie F931.
Η Ελλάδα δεν ενδιαφέρεται;
Οι δυο φρεγάτες κλάσης Μ σε βελγική και οι άλλες δυο σε ολλανδική υπηρεσία, θα αποσυρθούν εντός της δεκαετίας. Οι ολλανδικές μάλλον θα προηγηθούν, και θα αντικατασταθούν από ένα πλοίο που εμείς το γνωρίζουμε σαν Omega Class.
Βέβαια το σχέδιο θα καθυστερήσει, αλλά τα πρώτα πλοία Μ λογικά θα βγουν εκτός υπηρεσίας το 2024-2025 περίπου, προκειμένου τα πληρώματα να μπορέσουν να εκπαιδευτούν στα νέα συστήματα. Ειδικά η Ολλανδία, μπορεί να “αντέξει” την απώλεια ακόμη και των δυο M Class, καθώς έχει σε υπηρεσία και 4 φρεγάτες κλάσης De Zeven Provinciën.
Δυστυχώς δεν συμβαίνει το ίδιο με το Βέλγιο, που θα μάλλον θα κρατήσει τα πλοία λίγο περισσότερο σε υπηρεσία, προκειμένου να μην μείνει χωρίς κύριες μονάδες στόλου.
Θεωρούμε όμως πως μετά την θετική εμπειρία από τις Kortenaer, το ΠΝ θα ενδιαφερόταν για την απόκτηση των 4 διαθέσιμων M Class από Βέλγιο και Ολλανδία. Άλλωστε, και οι δυο χώρες είναι μέλη της ΕΕ, και θα μπορούσαμε να δούμε πολλές “συνέργιες” στο θέμα αυτό. Από ευκολίες πληρωμής, μέχρι στήριξη σε θέματα “μεταναστευτικού”. Απλά, ας μην το αφήσουμε πάλι για την τελευταία στιγμή…