Tου Ευστάθιου Παλαιολόγου
Σε αυτό το κείμενο θα ασχοληθούμε με την σύγκριση του 5,56Χ45 με το 7,62Χ51 στα πλαίσια του σχολιασμού για το «νέο τυφέκιο» του Ελληνικού Στρατού. Θέλω να πω από την αρχή ότι είμαι “υπέρμαχος” του 5,56Χ45. Η προτίμηση μου πηγάζει και από προσωπική «εκτεταμένη» εμπειρία και με τα δύο φυσίγγια (αλλά και με άλλα) σε συνθήκες που να μου επιτρέπουν μια ασφαλή αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας μου με έκαστο εκ των δύο, των λοιπών παραγόντων κοινών. Σημαντικό αυτό.
Η σύγκριση θα περιστραφεί γύρω από τους εξής παράγοντες:
- Βάρος
- Ανάκρουση
- Βεληνεκές
- Ισχύς
- Φονικότητα
- Συνδυασμός με παρελκόμενα
- Φόρτος
- Εμπόδια
- Ανθρώπινες επιδόσεις
- Εκπαίδευση/Μετεκπαίδευση
Είναι προφανές ότι η σύγκριση δεν αφορά μόνο τα διαμετρήματα ως τέτοια αλλά και όλα όσα τα αφορούν ή συνεπάγονται εξ αυτών.
–Βάρος. Πολλοί αναφερόμενοι στο βάρος βλέπουν μόνο και συγκρίνουν τα βάρη των όπλων που χρησιμοποιούν το κάθε διαμέτρημα και με δεδομένο ότι σύγχρονα δείγματα όπλων 7,62Χ51 έχουν σχετικά μειωμένο βάρος θεωρούν ασήμαντη την διαφορά. Η δική μου «ανάλυση» έχει ως εξής: Γραμμάρια = Κιλά = Πόνος. Στον περιβάλλον του Πεζού Μαχητή κάθε τι που προσθέτει βάρος έχει τεράστια σημασία ανεξαρτήτως του πόσο είναι το συγκεκριμένο βάρος από μόνο του. Σε κάθε περίπτωση τα 300-500 gr διαφοράς (γενικώς) σύγχρονων όπλων 5,56 και 7,62 δεν πρέπει να τυγχάνουν αποδοχής «ελαφρά τη καρδία». Ο καθοριστικός παράγοντας αύξησης βάρους φόρτου όμως είναι τα πυρομαχικά.
Τα φυσίγγια 5,56Χ45 έχουν το μισό βάρος απ’ ότι τα 7,62Χ51. Και επιπλέον χρησιμοποιούν λιγότερους και ελαφρύτερους γεμιστήρες. Οπόταν η διαφορά ενός βασικού φόρτου έστω 200 φυσιγγίων 5,56Χ45 με 200 φυσίγγια 7,62Χ51 είναι πέραν του 50% υπέρ του 5,56Χ45. Ενδεικτικά, 200 φυσίγγια 5,56Χ45 (12γρ) ζυγίζουν 2,4 κιλά. 200 φυσίγγια 7,62Χ51 (24γρ) ζυγίζουν 4,8 κιλά. Μια διαφορά 2,4 κιλών χωρίς να υπολογίσουμε καν το βάρος των γεμιστήρων ή των φυσιγγιοθηκών. Και αν σας φαίνονται λίγα τα 2,4 κιλά, υπολογίστε ότι είναι το βάρος ενός αλεξίθραυστου γιλέκου, ή ενός ΑΤ μιας χρήσης, ή 200 επιπλέον φυσιγγίων για το τυφέκιο, ή ταινίας 100 φυσιγγίων για το Μέσο Πολυβόλο που μας διατέθηκε (ενδεχομένως) κλπ κλπ. Σε κάθε περίπτωση, όποιος θεωρεί αμελητέα τα 2,4 κιλά θεωρώ ότι ποτέ δεν εκπαιδεύτηκε ρεαλιστικά.
–Ανάκρουση. Η ανάκρουση, και γενικώς η ευκολία χρήσης, είναι σημαντικό στοιχείο που επηρεάζει την ικανότητα του Μαχητή να αξιοποιήσει αποτελεσματικά τον οπλισμό του. Μεταξύ των δύο διαμετρημάτων δεν χωρά σύγκριση. Κάθε όπλο 5,56Χ45 θα παραμένει σημαντικά πιο ελεγχόμενο από κάθε όπλο 7,62Χ51 των λοιπών παραγόντων κοινών. Γιατί η χαμηλή ανάκρουση είναι σημαντική; Σε περιβάλλον επιχειρήσεων όπου οι στόχοι εμφανίζονται ξαφνικά, για περιορισμένο χρόνο, κινούνται, κρύβονται, ανταποδίδουν πυρά, δεν είναι σε γνωστές αποστάσεις κλπ ο Μαχητής στις πλείστες των περιπτώσεων εφαρμόζει τακτικές «fire for effect», δηλαδή τα ταχέα πυρά, επαρκώς (αλλά όχι ακριβώς) σκοπευμένα μέχρι ο στόχος να μην κινείται άλλο ή να μην φαίνεται άλλο.
Αυτό οδηγεί σε πολλές άστοχες βολές οι οποίες διορθώνονται καθώς συνεχίζουν τα πυρά. Η δυνατότητα γρήγορης επαναφοράς του όπλου στον στόχο είναι καθοριστική. Επίσης, σε περιβάλλον επιχειρήσεων οι ασταθείς ενδιάμεσες θέσεις βάλλοντος είναι ο κανόνας και εκεί υπερέχει σαφώς ένα όπλο με χαμηλή ανάκρουση. Οπόταν, η χαμηλή ανάκρουση του ενδιάμεσου διαμετρήματος είναι στοιχείο που αυξάνει την αποτελεσματικότητα του Μαχητή.
–Βεληνεκές. Ένα συχνό σημείο κριτικής κατά του 5,56Χ45. Με συχνές αναφορές στα «διδάγματα από το Αφγανιστάν». Κατ’ αρχάς, το πρώτο δίδαγμα από το Αφγανιστάν είναι ότι δεν είναι όλοι οι πόλεμοι «Αφγανιστάν». Μετά, η αποτελεσματικότητα σε βεληνεκές του Πεζού Μαχητή είναι ανεξάρτητη από το διαμέτρημα. Πρώτος παράγοντας αποτελεσματικότητας είναι η ανθρώπινη ικανότητα εντοπισμού στόχων σε απόσταση σε περιβάλλον επιχειρήσεων. Κάπου κοντά στα 500μ εξαντλείται. Τα οπτικά μέσα με μεγέθυνση βοηθούν αλλά όχι στον βαθμό που θα θεωρούσαν κάποιοι.
Δεύτερος παράγοντας είναι η ικανότητα του σκοπευτή να εκδηλώσει αποτελεσματικά πυρά σε τέτοιες (πέραν των 300μ) αποστάσεις. Σε ένα περιβάλλον μάχης αυτό δεν είναι τόσο εύκολο όσο σε ένα επίπεδο, μιας κατεύθυνσης, πεδίο βολής. Ενδεικτικό το γεγονός ότι ακόμα και από την εποχή του Α’ΠΠ και μετέπειτα, στον Β’ΠΠ, στην Κορέα και εντεύθεν, με τα πολύ ισχυρά φυσίγγια από μακρές κάννες κλπ, η αποτελεσματικότητα των Πεζών Μαχητών εξαντλείτο κάπου εκεί στα 300μ, παρ’ όλο που δεν είναι καθαρά θέμα σκόπευσης. Περί τακτικής ακρίβειας έχω αναφερθεί πολλές φορές επίσης.
–Ισχύς. Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει την υπεροχή σε ισχύ του 7,62Χ51. Άλλωστε η κατάταξη του στην κατηγορία των φυσιγγίων πλήρους ισχύος (30-06, 0,303, 7,62Χ54R κλπ) είναι ενδεικτική. Τα φυσίγγια ενδιάμεσης ισχύος όπως το 5,56Χ45 (7,62Χ39, 5,45Χ39 κλπ) είναι αυτό, ενδιάμεσης. Μεταξύ των πλήρους και των χαμηλής ισχύος (πυρομαχικά πιστολιού). Η μετάβαση των Στρατών στα ενδιάμεσης ισχύος φυσίγγια συνέβηκε διότι αυτό το πλεόνασμα ισχύος ήταν κάτι που δεν μπορούσε να τύχει εκμετάλλευσης σε επιχειρησιακές συνθήκες αλλά αντίθετα συνεπαγόταν πολλών μειονεκτημάτων.
–Φονικότητα. Άλλο αγαπημένο σημείο κριτικής για το 5,56Χ45. Εξ αρχής θα δηλώσω ότι το 5,56Χ45 ΝΑΤΟ δεν είναι το πιο αποτελεσματικό φυσίγγιο εκεί έξω. Ξέρετε κάτι; Ούτε το 7,62Χ51. Χειρότερο και από τα δύο είναι το 7,62Χ39. Έχετε ακούσει κανένα να διαμαρτύρεται γι αυτό; Όχι. Ξέρετε γιατί; Διότι η Φονικότητα είναι πολύ σχετική έννοια. Η Φονικότητα δεν εξαρτάται από το διαμέτρημα (εφόσον αναφερόμαστε σε πυρομαχικά τυφεκίων). Εξαρτάται πρώτα και πάνω απ’ όλα από να πετύχεις τον στόχο!
Μπορεί να ακούγεται αστείο αλλά τον να πετύχεις τον στόχο είναι το πιο δύσκολο στην εξίσωση της φονικότητας (διαβάστε αυτό και σε συνδυασμό με τα όσα αναφέρω πιο πάνω περί ανάκρουσης κλπ). Έπειτα, εξαρτάται σαφώς από το σημείο προσβολής (μι προσβολή στο κεφάλι από .22LR είναι πολύ πιο φονική από μια προσβολή στο χέρι από 0,50¨). Εξαρτάται σαφώς και από την γεωμετρία της προσβολής τόσο ως προς τη βολίδα όσο και ως προς το σώμα (δηλαδή τις ΑοΑ είχε η βολίδα όταν ήρθε σε επαφή με τον στόχο και τι διαδρομή προδιαγράφει η πορεία της σε σχέση με τον όγκο του στόχου).
Εξαρτάται σαφέστατα και από την ταχύτητα πρόσκρουσης. Και, εξ ίσου αν όχι περισσότερο σημαντικό, εξαρτάται από την κατασκευή της βολίδας (π.χ. δυνατότητες θραυσματοποίησης, τάσεις περιστροφής κλπ). Εκ των πραγμάτων, στα στρατιωτικά φυσίγγια λαμβάνονται κι άλλοι παράγοντες υπόψη πέραν της όποιας άποψης περί φονικότητας, όπως διατρητικότητα υλικών, αντοχή στο περιβάλλον, αντοχή σε αποθήκευση, αξιόπιστη λειτουργία, κλπ κλπ. Τα φυσίγγια που εκ της φύσεως τους είναι όχι ικανοποιητικώς φονικά είναι αυτά των πιστολιών. Κι εκεί όμως άλλοι παράγοντες κρίνονται ως πιο σημαντικοί, όπως το μέγεθος του ίδιου του όπλου που θα τα βάλει.
–Συνδυασμός με παρελκόμενα. Και πάλιν εδώ υπάρχει μια κάποια υπεροχή των όπλων που χρησιμοποιούν 5,56Χ45 λόγω της μικρής διαφοράς σε βάρος των τυφεκίων. Ένα Μ-4 με πλήρη συλλογή παρελκόμενων (έστω ACOG, Φανάρι, Καταδείχτη LASER, Εμπρόσθια Λαβή) και πλήρη γεμιστήρα παραμένει ακόμα πιο ελαφρύ από ένα «γυμνό» G3. Ποιο νομίζετε θα επιτρέψει στον Μαχητή να είναι πιο αποτελεσματικός; Σύγχρονα δείγματα τυφεκίων 7,62Χ51 είναι πιο ελαφριά από το G3 οπόταν παραμένουν πιο διαχειρίσιμα από άποψη βάρους με τοποθέτηση παρελκομένων. Εκεί που τα πράγματα ξεκινούν και γίνονται λιγότερο διαχειρίσιμα είναι με την προσθήκη βομβιδοβόλου.
Ίσως κάποιοι να αναφέρουν την τάση για επιστροφή στα αυτόνομα (Stand Alone) βομβιδοβόλα (σε περιβάλλον Ειδικών Επιχειρήσεων υπήρχαν από παλιά για άλλους λόγους). Με κύριο εκπρόσωπο (ή μόνο) αυτής της τάσης το Σώμα Πεζοναυτών των ΗΠΑ. Και ο λόγος που έγινε αυτή η μετάβαση είναι η εισαγωγή του Μ-27 σε ευρύτερη υπηρεσία. Το βαρύ τυφέκιο διαπιστώθηκε ότι καθίσταται δύσκολα διαχειρίσιμο με την τοποθέτηση βομβιδοβόλου. Αντιθέτως, άλλοι επιμένουν στα ενσωματωμένα (εφόσον καλούνται να επιλέξουν εκ των δύο) καθώς σε επιχειρήσεις ΠΖ το βομβιδοβόλο πρέπει να είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμο.
–Φόρτος. Εδώ θα αναφερθώ στην διαρρύθμιση του Φόρτου μιας και στο βάρος αναφέρθηκα στην αρχή. Δεν είναι ασήμαντο το γεγονός ότι ένας φόρτος 7,62Χ51 απαιτεί σημαντικά μεγαλύτερο «οικόπεδο» επί της εξάρτησης σε σχέση με αντίστοιχο φόρτο 5,56Χ45. Ενδεικτικά, και ως παράδειγμα, φέρτε στο νου την εξάρτυση του χειριστή ΗΚ11Α1. 6 φυσιγγιοθήκες των δύο γεμιστήρων (των 20 φυσιγγίων) δημιουργούν ένα ογκώδες (σαφώς και βαρύ) σύνολο. Αν αυτός ο φόρτος των 240 φυσιγγίων μεταφραζόταν σε 5,56Χ45 τότε θα απαιτούνται μόνο 3 φυσιγγιοθήκες του ίδιου μεγέθους. Όταν στην διαρρύθμιση του φόρτου ξεκινήσουν και μπαίνουν κι άλλοι παράγοντες όπως π.χ. πλάκες θωράκισης, ή Ασύρματος Ομάδας κλπ, αυτές οι «μικρολεπτομέρειες» αποκτούν ιδιαίτερη αξία.
–Ενδιάμεσα Εμπόδια. Κι εδώ σαφής υπεροχή του 7,62Χ51 λόγω ισχύος (βάρους βολίδας/ενέργειας) που ανάφερα και πιο πάνω. Ως ενδιάμεσα εμπόδια θεωρούμε υλικά που δύναται να παρέχουν στον στόχο σχετική κάλυψη. Π.χ. ένα όχημα, ή ένα κλαδί. Συνήθως η διάτρηση, σε σημείο που να υπάρχει αποτελεσματικότητα, τέτοιων εμποδίων απαιτεί όγκο πυρών ή ακρίβεια. Γι’αυτό, τα σχετικά μέσα υποστήριξης των Τμημάτων όπως τα Πολυβόλα Γενικής Χρήσης και τα Τυφέκια Ακροβολιστή παραμένουν στο βαρύτερο διαμέτρημα. Για ένα τυφεκιοφόρο η αξία παραμένει αλλά προέχουν άλλα πράγματα διότι στις αποστάσεις που λειτουργεί αποτελεσματικά ο ίδιος κυρίαρχο ρόλο παίζει ο ελιγμός και η τακτική κινητικότητα.
–Ανθρώπινες επιδόσεις. Με αυτόν το τίτλο θα ερμηνεύσω αυτό που προανέφερα ως Τακτική (ή Πρακτική) Ακρίβεια. Η αποτελεσματικότητα στην χρήση του φορητού οπλισμού δεν είναι εξίσωση βαλλιστικής, όπως έγραψα κι αλλού. Θα μεταφέρω αυτούσιο το τι έχω γράψει στο παρελθόν περί Τακτικής Ακρίβειας.
«Είναι η ακρίβεια εκείνη που μπορεί να επιτευχθεί από τον χειριστή σε δεδομένες τακτικές καταστάσεις. Δηλαδή κυρίαρχος παράγοντας είναι ο χειριστής και το πώς επηρεάζεται αυτός από την τακτική κατάσταση. Σε αντιδιαστολή με την εγγενή ακρίβεια που είναι παράγωγη του συνδυασμού τυφέκιο/πυρομαχικό, και ενδεχομένως και του παράγοντα χειριστή υπό ιδανικές συνθήκες.
Δηλαδή το τι μπορεί να κάνει ένα τυφέκιο/πυρομαχικό σε θεωρητικό επίπεδο είναι διαφορετικό από τι μπορεί να πετύχει ένας χειριστής με αυτά στο πεδίο της μάχης κλπ.
Παράγοντες σε μια ενδεχόμενη τακτική κατάσταση που επηρεάζουν την τακτική ακρίβεια είναι, ανάμεσα σε άλλα, το όπλο αυτό καθεαυτό (π.χ. ευκολία χειρισμού, ανάκρουση, βάρος κλπ), η χρήση ή όχι σκοπευτικών και άλλων βοηθημάτων (π.χ. διόπτρες και τι είδος, λαβές, αορτήρες κλπ), το επίπεδο εκπαιδεύσεως του χειριστή (π.χ. συχνότητα και ποιότητα βολών, το ρεαλιστικό περιβάλλον εκπαίδευσης, ικανότητα ταχείας εκτίμησης της απόστασης κλπ), η σωματική και ψυχική κατάσταση του χειριστή (π.χ. κούραση, αϋπνία, φόβος θανάτου, στρες κλπ), η θέση βάλλοντος (π.χ. ασταθής, σε κίνηση, πρόχειρη/εναλλακτική κλπ), το περιβάλλον (π.χ. συνθήκες φωτισμού, κρύο, βροχή, ορατότητα, απόσταση, άνεμος κλπ), και η δράση του εχθρού (π.χ. βολές από ΠΒ και λοιπά βαρέα όπλα, κατασταλτικά πυρά, κίνηση, απόκρυψη, κάλυψη κλπ).
Είναι εύκολα αντιληπτό ότι οι αποστάσεις που μπορεί να έχει ένας χειριστής να είναι αποτελεσματικός διαφέρουν από το τι μπορεί να πετύχει σε ένα πεδίο βολής. Ως γενικός «κανόνας» μπορεί να διατυπωθεί ως εξής: η απόσταση στην οποία ο σκοπευτής μπορεί να πετύχει 100% ευστοχία διαιρούμενη διά του 3. Π.χ. αν ο σκοπευτής μπορεί να έχει 100% στα 600μ τότε σε συνθήκες μάχης η τακτική του ακρίβεια πρέπει να θεωρείται ότι εξαντλείται στα 200μ.
Δεν θα ήταν λάθος αν λέγαμε ότι η αποτελεσματικότητα ενός τυφεκιοφόρου φτάνει μέχρι τα 100-200μ για πυρά «ακριβείας» ενώ για κατασταλτικής φύσεως ή πυρά παρενόχλησης μέχρι τα 400-500μ (δεν είναι αποτελεσματικά αλλά συμβάλλουν στα λοιπά πυρά πιο βαρειών όπλων όπως πολυβόλων) εφόσον η αντίληψη της τακτικής καταστάσεως και η ίδια η τακτική κατάσταση το επιτρέπουν.
Ο κοινός τυφεκιοφόρος έχει κρίσιμο ρόλο να επιτελέσει στις «συνήθεις αποστάσεις μάχης», δηλαδή μέχρι τα 300μ στις περισσότερες περιπτώσεις (90%) και στις απαιτητικές αποστάσεις CQB <100μ (50%) όπου ενδεχομένως προσωπικό και μέσα προσανατολισμένα σε μεγαλύτερες αποστάσεις να υστερούν.»
–Εκπαίδευση/Μετεκπαίδευση προσωπικού. Εδώ δεν θα καταπιαστώ με την εκπαίδευση σε σχέση με το «Χ» ή με το «Ψ» όπλο. Θα αναφερθώ στην επίδραση που έχει στην επίτευξη του επιθυμητού αποτελέσματος στην εκπαίδευση σε σχέση με το κάθε φυσίγγιο. Είναι κοινώς παραδεχτό ότι η χαμηλή ανάκρουση του 5,56Χ45 επιτρέπει στον νέο ή άπειρο σκοπευτή να πετύχει τους εκπαιδευτικούς σκοπούς ταχύτερα και ευκολότερα. Η σχετική υπεροχή συνεχίζεται πιο εμφανώς καθώς οι βολές γίνονται πιο απαιτητικές (σε κίνηση, από ενδιάμεσες θέσεις κλπ) και ακόμα πιο εμφαντικά όταν οι βολές γίνονται στα πλαίσια ρεαλιστικών σεναρίων. Η υπεροχή μεταφράζεται σε επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα.
Θέλω να επαναλάβω ότι το τυφέκιο ενός Στρατού είναι πολύ μικρή σημασία έχει στην ικανότητα του να επιχειρεί. Ακόμα και στο ίδιο το επίπεδο της Ομάδας Πεζικού υπάρχουν πολύ πιο σημαντικά πράγματα από το τυφέκιο, ή και το διαμέτρημα. Όλα συμβάλλουν στην αποτελεσματικότητα του Τμήματος με τον ένα ή άλλο τρόπο. Κυρίαρχο ρόλο παίζει πάντα η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ.
Στο επόμενο κείμενο θα εξετάσω τις επιλογές του Ελληνικού Στρατού ως προς το πρόγραμμα «νέου τυφεκίου»
