Πώς οι Κινέζοι έκαναν «όπλο» τις φάλαινες

Λένε ότι ο καλύτερος τρόπος να κρύψεις κάτι είναι να το έχεις σε κοινή θέα. Και αυτό έκαναν οι Κινέζοι συνδυάζοντας την αρχαία τεχνική της στεγανογραφίας με την σύγχρονη τεχνολογία: επιστήμονες βρήκαν έναν επαναστατικό τρόπο να στέλνουν κρυφά μηνύματα προς και από τα υποβρύχια του κινεζικού Ναυτικού κάνοντάς τα να μοιάζουν με τους ήχους που εκπέμπουν οι φάλαινες φυσητήρες.
Το «τραγούδι» του συγκεκριμένου είδους (Physeter macrocephalus) αποτελεί ένα εξαιρετικό καμουφλάζ που υπόσχεται να δυσκολέψει την αναχαίτιση των επικοινωνιών των υποβρυχίων του Ναυτικού του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού και τον εντοπισμό τους. Οι ήχοι που βγάζουν τα ζώα επεξεργάζονται και πάνω τους δημιουργείται ένα σύστημα κωδικοποίησης το οποίο επιτρέπει την μετάδοση απόρρητων μηνυμάτων που ακούγονται σαν να επικοινωνούν οι γίγαντες των βυθών μεταξύ τους. Για να πάρει το μήνυμα ο παραλήπτης απλώς αποκωδικοποιεί τους ήχους!

Σύμφωνα με κινεζικά δημοσιεύματα, η ερευνητική ομάδα του καθηγητή Jiang Jiajia στο Πανεπιστήμιο Tianjin είχε την ιδέα από τα ηχητικά κύματα που χρησιμοποιούν οι φυσητήρες και οι φάλαινες-πιλότοι για τον ηχοεντοπισμό και αναγνώριση αντικειμένων πλησίον τους. Οι φυσητήρες, γνωστές και ως σπερμοφόρες φάλαινες, είναι από τους ικανότερους δύτες του ζωϊκού βασιλείου κατέχοντας ρεκόρ κατάδυσης 2.250 μέτρων. Από την στιγμή που το «τραγούδι» των φαλαινών είναι από τους ήχους του ωκεανού που φιλτράρονται ως άχρηστοι από τα ακουστικά μέσα εντοπισμού υποβρυχίων, τί καλύτερο από το να χρησιμοποιηθεί ως… φυσικό καμουφλάζ;
Τα υποβρύχια κατά κανόνα χρησιμοποιούν δύο τρόπους για να κρατήσουν κρυφά ακουστικά σήματα με απόρρητα μηνύματα. Είτε παραμορφώνουν τα χαρακτηριστικά του σήματος ώστε να είναι πιο δύσκολο για τον αντίπαλο να το αποκωδικοποιήσει σε περίπτωση που αναχαιτισθεί ή στέλνουν ασθενέστερα σήματα που εντοπίζονται πιο δύσκολα. Ωστόσο και οι δύο μέθοδοι έχουν τα μειονεκτήματά τους.
Η πρώτη, ο μετασχηματισμός της πληροφορίας, βασίζεται σε μια διαδικασία παρόμοια με την κρυπτογράφηση. Όμως συνήθως γίνεται αντιληπτή από τον εχθρό καθώς ξεχωρίζει. Η δεύτερη, η αποστολή ασθενέστερου σήματος, είναι μεν πιο αποτελεσματική στην απόκρυψη αλλά στερείται εμβέλειας.
Κρύβοντας μια πληροφορία σε κοινή θέα  
Η στεγανογραφία (στεγανός + γραφή) είναι η διαδικασία κατά την οποία μια πληροφορία που πρέπει να αποσταλεί σε συγκεκριμένο παραλήπτη αποκρύπτεται μέσα σε ένα μέσο, υλικό ή άϋλο όπως π.χ τα αρχεία ενός υπολογιστή. Για μεγαλύτερη ασφάλεια, η μέθοδος στεγανογράφησης της πληροφορίας και ο τρόπος ανάκτησής της είναι κάτι που γνωρίζουν μόνο ο αποστολέας και ο παραλήπτης.
Αν και σήμερα χρησιμοποιείται κατά βάση στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, η στεγανογραφία είναι γνωστή από την αρχαιότητα. Όπως αφηγείται ο Ηρόδοτος, θέλοντας να ειδοποιήσει την Σπάρτη ότι ο Ξέρξης ετοιμάζεται να εισβάλλει στην Ελλάδα, ο Δημάρατος έγραψε το μήνυμά του σε ξύλινη πινακίδα την οποία επικάλυψε με κερί για να φαίνεται αχρησιμοποίητη. Οι παραλήπτες δεν είχαν παρά να ξύσουν την επιφάνεια για να διαβάσουν την πληροφορία που είχε περάσει απ’ όλους τους ελέγχους…
Η ψηφιακή στεγανογραφία ανθεί σήμερα στο Διαδίκτυο. Μηνύματα κρύβονται σε φωτογραφίες (στον κειμενικό χώρο του αρχείου jpg) ή γίνεται αλλαγή pixel σε μια φωτογραφία ώστε να περιέχει μήνυμα το οποίο μόνο ο παραλήπτης θα γνωρίζει πώς να διαβάσει. Υπάρχουν και πιο προχωρημένες τεχνικές, όπως η αξιοποίηση του συστήματος HICCUPS (Hidden Communication System for Corrupted Networks) για την μετάδοση πληροφοριών στο περιθώριο του πρωτοκόλλου TCP/IP.

Κινέζοι ειδικοί θεωρούν ότι κρύβοντας ένα μήνυμα στην «μεγαλύτερη εικόνα» χάρη στην νέα τεχνολογία θα κάνει τις υποβρύχιες επικοινωνίες ασφαλέστερες, ακόμη κι αν τα σήματα εντοπισθούν από τον αντίπαλο. Οποιαδήποτε απόπειρά του να «σπάσει» τον κώδικα θα είναι εξαιρετικά δύσκολη, απαιτώντας δεξιότητες που ενδεχομένως θα πρέπει πρώτα να αναπτύξει για να μπορέσει να αποκωδικοποιήσει ένα τέτοιο μήνυμα.
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της στεγανογραφίας έναντι της κρυπτογραφίας είναι ότι το μήνυμα που αποστέλλεται δεν τραβά την προσοχή. Αντιθέτως, μηνύματα σε κοινή θέα, ακόμη και κρυπτογραφημένα, προσελκύουν ενδιαφέρον ασχέτως πόσο δύσκολο είναι να αποκρυπτογραφηθούν. Και αργά ή γρήγορα όλοι οι κώδικες «σπάνε». Θυμηθείτε το Enigma.
Αλέξανδρος Θεολόγου