Πυρηνικά καταδρομικά ‘Kirov’: Η Ρωσία επιστρέφει σε δοκιμασμένες ψυχροπολεμικές λύσεις αλλά με νέα όπλα

Ένα σύμβολο της σοβιετικής ναυτικής ισχύος, το βαρύ πυρηνοκίνητο καταδρομικό κατευθυνομένων πυραύλων «Ναύαρχος Ναχίμοφ» (080) επιστρέφει το 2022 στην ενεργό υπηρεσία μετά από χρόνια εκτενών επισκευών και αναβαθμίσεων με νέα οπλικά συστήματα. Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο TASS, τα ναυπηγεία Sevmash έχουν ολοκληρώσει τις εργασίες στο σκάφος και τώρα βρίσκονται στην φάση «τοποθέτησης των διαφόρων συστημάτων και μηχανισμών».
Το «Ναύαρχος Ναχίμοφ», το τρίτο από τα τέσσερα πυρηνικά καταδρομικά μάχης κλάσης Kirov (Σχέδιο 1144) που ναυπηγήθηκαν επί Σοβιετικής Ένωσης, βρισκόταν δεξαμενισμένο στα ναυπηγεία Sevmash από το 1999 όμως οι εργασίες επισκευής και εκσυγχρονισμού του άρχισαν μόλις το 2013. Τα 25.800 τόννων Kirov θεωρούνται από πολλούς τα πλέον εμβληματικά πολεμικά του Ρωσικού Ναυτικού, έχοντας μια «αύρα» ισχύος άλλης εποχής.

Η τρόπιδα του «Καλίνιν» όπως ονομαζόταν το πλοίο αρχικά, τέθηκε στις 17 Μαΐου 1983. Καθελκύσθηκε στις 25 Απριλίου 1986, εντάχθηκε στην δύναμη του Βόρειου Στόλου στις 30 Δεκεμβρίου 1988 και στις 22 Απριλίου 1992 μετονομάσθηκε σε «Αντμιράλ Ναχίμοφ». Το 1998 αποσύρθηκε καθώς μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ η διατήρηση των σκαφών αυτών απεδείχθη εξαιρετικά δαπανηρή υπόθεση.
Σημειωτέον ότι το ομώνυμο πλοίο της κλάσης, το «Κίροφ» (μετονομασθέν σε «Ναύαρχος Ουσακόφ») φέρεται ότι το 1990 είχε ατύχημα σε έναν από τους πυρηνικούς αντιδραστήρες του και ουδέποτε επισκευάσθηκε πλήρως. Το «Ναύαρχος Λάζαρεφ» (πρώην «Φρούνζε») εισήλθε σε υπηρεσία το 1994 όμως περιήλθε σε τόσο κακή κατάσταση που αν και δεξαμενίσθηκε για επισκευές τελικά αποφασίσθηκε να μην εκσυγχρονισθεί. Αμφότερα προορίζονται να διαλυθούν το 2021.

Σήμερα το μοναδικό πλοίο της κλάσης που βρίσκεται σε ενεργό υπηρεσία είναι η ναυαρχίδα του Βόρειου Στόλου, το «Πιότρ Βελίκυ» («Πέτρος ο Μέγας», πρώην «Γιούρι Αντρόποφ») το οποίο προορίζεται επίσης να εκσυγχρονιστεί το επόμενο έτος. Γιατί όμως η Ρωσία επενδύει σε αυτούς τους «δεινόσαυρους» του Ψυχρού Πολέμου; Επειδή… τους έχει.
Τα Kirov είναι γνωστά, δοκιμασμένα και βρίθουν όπλων. Ταχύτατα, σχεδιάσθηκαν για να αντιμετωπίζουν αμερικανικά υποβρύχια βαλλιστικών πυραύλων αλλά αργότερα στην αποστολή τους προστέθηκε και ο αγώνας εναντίον αεροπλανοφόρων, καταδρομικών και αντιτορπιλλικών από απόσταση ασφαλείας (stand-off attack) με πυραύλους επιφανείας-επιφανείας Ρ-700 Granit (κωδ. ονομασία ΝΑΤΟ, SS-N-19 ‘Shipwreck’). Γιατί λοιπόν να μην τα αξιοποιήσει, ιδίως από την στιγμή που οι οικονομικές δυνατότητες ναυπήγησης σύγχρονων φρεγατών και αντιτορπιλλικών (πολλώ δε μάλλον καταδρομικών και δη πυρηνικών) είναι περιορισμένες;

Άλλωστε η Μόσχα χρειάζεται τέτοια πλοία για προβολή ναυτικής ισχύος στην Αρκτική –και για να βάλει σε δεύτερες σκέψεις όσους διανοηθούν να αμφισβητήσουν την ολοένα και πιο ενεργή στρατηγική παρουσία της εκεί. Εκσυγχρονισμένα, με σημαντικά μικρότερο κόστος και χρονοδιάγραμμα παράδοσης απ’ ότι αν ναυπηγούντο από την αρχή και εφοδιασμένα με νέα ραντάρ, συστήματα και σόναρ, τα πανίσχυρα αυτά πλοία θα είναι ακόμη πιο επίφοβα.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι τα νέα όπλα θα περιλαμβάνουν βλήματα Kalibr-NK, πυραύλους cruise P-800 Oniks και αργότερα πολυηχητικά βλήματα 3M22 Tsirkon στην θέση των Granit. Η ταχύτητα των 8-10 Μαχ του Tsirkon θεωρείται αρκετή για να βγάλει εκτός μάχης κάθε γνωστό τύπο πολεμικού πλοίου σε υπηρεσία με ένα και μοναδικό πλήγμα. Υπενθυμίζεται ότι βλήματα με ταχύτητα μόλις ένα τρίτο της δικής του έχουν δείξει ότι μπορούν να κόψουν άνετα ένα πλοίο στα δύο.
Επίσης το «Ναύαρχος Ναχίμοφ» φέρεται ότι θα εξοπλισθεί με μια ναυτική έκδοση των αντιαεροπορικών S-400 η οποία θα επιτρέψει την αναχαίτιση αεροσκαφών –συμπεριλαμβανομένων stealth– βαλλιστικών πυραύλων και πυραύλων cruise σε μεγάλες αποστάσεις. Ρωσικά δημοσιεύματα αναφέρουν ότι εκτός από τις νέες φρεγάτες (Σχέδιο 22350) και τις κορβέτες (Σχέδιο 20380) που ναυπηγούνται, το Ναυτικό σχεδιάζει να εξοπλίζει με τις προηγμένες τορπίλλες διπλού ρόλου (κατά τορπιλλών/ανθυποβρυχιακές) του συστήματος Paket-NK και τα αναβαθμισμένα καταδρομικά κλάσης Kirov.
Αλέξανδρος Θεολόγου