1 vs 2: Μια παράξενη αερομαχία

Ο σκιώδης πόλεμος των ΗΠΑ στο Λάος είχε πολλά μυστικά τα οποία παρέμειναν απόρρητα για καιρό. Αλήθεια, πόσοι γνωρίζουν για την κατάρριψη βορειοβιετναμικού αεροσκάφους από «πολιτικό» ελικόπτερο; Αυτή είναι η ιστορία του killer Huey της Air America που κάνει την ομώνυμη ταινία να μοιάζει με… περιπέτεια κατάλληλη για ανηλίκους!
Στις 12 Ιανουαρίου 1968, η βάση ραντάρ των Αμερικανών στο Phou Pha Τhi θα δεχόταν επίθεση. Σκαρφαλωμένο στην κορυφή ενός βουνού 1.786 μ στην Αναμιτική οροσειρά, το Lima Site 85 όπως ήταν απλώς γνωστό, καθοδηγούσε τα αμερικανικά βομβαρδιστικά στις επιθέσεις τους κατά στόχων στο Β. Βιετνάμ και οι Βορειοβιετναμέζοι είχαν μάθει γι’ αυτό. Το ραντάρ επάνδρωνε προσωπικό της USAF που για όλους, εκτός από όσους είχαν υψηλή διαβάθμιση ασφαλείας, ήταν «υπάλληλοι της Lockheed». Όχι πως στην πραγματικότητα είχε σημασία.
Η μυστική βάση –ορμητήριο επί σειρά ετών των υποστηριζόμενων από την CIA ανταρτών Χμον, των αμερικανικών Ειδικών Δυνάμεων και ελικοπτέρων έρευνας-διάσωσης για ‘black ops’ εναντίον του Βορειοβιετναμικού Στρατού– απείχε μόνο 125 ναυτ. μίλια από το Ανόϊ. Η Air America, η αεροπορική εταιρία της CIA, παρείχε εφοδιασμό από αέρος, τεχνικούς και προσωπικό ασφαλείας. Εκείνη την ημέρα θα παρείχε κάτι περισσότερο.

Νωρίς το απόγευμα, τέσσερα βορειοβιετναμικά An-2 ‘Colt’ εξοπλισμένα με μικρές βόμβες (τροποποιημένα βλήματα όλμου 120 χιλ.) και καλάθους ρουκετών των 57 χιλ. απογειώθηκαν από το Dien Bien Phu και πέταξαν δυτικά για το Λάος. Εμφανίστηκαν σαν φαντάσματα πάνω από το LS-85 και δύο από αυτά άρχισαν τις διελεύσεις χτυπώντας την βάση και καταστρέφοντας το ραδιοβοήθημα TACAN στην άκρη της ενώ τα υπόλοιπα έκαναν κύκλους περιμένοντας την σειρά τους. Κατά σύμπτωση, η επίθεση έγινε όταν στο ελικοδρόμιο βρισκόταν το Bell 205 (πολιτική έκδοση του UH-1D) του κυβερνήτη της Air America Τεντ Μουρ οποίος μετέφερε πυρομαχικά στην βάση.
«Ήταν σαν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο» θυμόταν αργότερα. Ο Μουρ απογειώθηκε και όρμησε με το ελικόπτερό του (XW-PFH) πίσω από ένα An-2 καθώς αυτό έστρεφε προς τα σύνορα με το Βιετνάμ. Φέρνοντας το ελικόπτερο πάνω από το διπλάνο, ο ιπτάμενος μηχανικός Γκλεν Γούντς άρχισε να βάλει εναντίον του με ένα ΑΚ-47 από την ανοικτή πόρτα… Το κυνηγητό κράτησε πάνω από 20 λεπτά όταν ξαφνικά ένα δεύτερο An-2 πέρασε κάτω από το Huey.

O Μουρ και ο Γουντς είδαν το πρώτο αεροπλάνο να πέφτει και να τσακίζεται στην κορυφογραμμή, δυτικά της μεθορίου, προσπαθώντας να περάσει από πάνω της. Τρία λεπτά αργότερα το δεύτερο Colt χτυπούσε σε μια απόκρημνη πλαγιά, τρία μίλια βορειότερα. Τα άλλα δύο διπλάνα διέφυγαν μην μπορώντας να κάνουν τίποτα. Μέσα σε λίγες ώρες, μια ομάδα ανθρώπων της CIA μετρούσε τις τρύπες από σφαίρες στα συντρίμμια των δύο αεροσκαφών. Φεύγοντας πήραν μαζί τους το πηδάλιο ενός An-2 ως σουβενίρ για την βάση της Air America στο Long Tieng.
Η πρώτη κατάρριψη αεροσκαφών από ελικόπτερο στον πόλεμο του Βιετνάμ δεν κατάφερε να αλλάξει την ροή των γεγονότων, απλώς την καθυστέρησε. Δύο μήνες αργότερα Βορειοβιετναμέζοι καταδρομείς επιτέθηκαν κατά του Lima Site 85 καταστρέφοντάς το και προκαλώντας τις μεγαλύτερες απώλειες προσωπικού της USAF σε ολόκληρο τον πόλεμο…
Ο πίνακας ‘An Air Combat First’ του γνωστού aviation artist Keith Woodcock που βρίσκεται στα κεντρικά της CIA στο Λάνγκλεϋ της Βιρτζίνια, δωρήθηκε τον Ιούλιο του 2007 από πρώην μέλη της Air America, παρουσία μεταξύ άλλων και του κυβερνήτη Μουρ. Η απεικόνιση της μονομαχίας εκείνης πάνω από το Λάος αναπαριστά μια πτυχή μόνο της μεγάλης, επώδυνης και εν πολλοίς σκοτεινής ιστορίας του «Πολέμου των 10.000 Ημερών».
Αλέξανδρος Θεολόγου
Πρώτη δημοσίευση 18/1/2019