Πόσο συμφέρουσα είναι η επιλογή του F-35 για την ΠΑ αναφορικά με το κόστος ώρας πτήσης του;

Στο σύγχρονο αεροπορικό επιχειρησιακό περιβάλλον που υπόκειται σε ασφυκτική πίεση αναφορικά με τα διαθέσιμα κονδύλια για την αγορά, υποστήριξη και αναβάθμιση αεροσκαφών, κάθε Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) ανά τον κόσμο μελετά και επεξεργάζεται με μεγάλη προσοχή τα υφιστάμενα στοιχεία κόστους των επιχειρήσεων των αεροσκαφών της. Το Κόστος Ώρας Πτήσης (ΚΩΠ) είναι το κύριο εργαλείο το οποίο χρησιμοποιούν οι ΠΑ για να προϋπολογίσουν κονδύλια για την υποστήριξη των επιχειρήσεων. Μια πολύ ενδιαφέρουσα χρήση του ΚΩΠ είναι τόσο η σύγκριση των διαφόρων τύπων αεροσκαφών που ανήκουν στην εκάστοτε ΠΑ, όσο και η σύγκριση του ΚΩΠ για τον ίδιο τύπο αεροσκάφους που επιχειρεί σε διαφορετικές ΠΑ, πχ F-16C/D.
Προκειμένου να υπάρξει μια όσο το δυνατό πιο ρεαλιστική αποτίμηση του ΚΩΠ, απαιτείται η συλλογή και επεξεργασία στοιχείων επιχειρησιακής εκμετάλλευσης του αεροσκάφους σε μόνιμη βάση, από τη μέρα της απόκτησής του μέχρι και τη μέρα της οριστικής απόσυρσής του. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν δεδομένα που εισάγονται σε διάφορα μαθηματικά μοντέλα, τα οποία αναλαμβάνουν να μας παρέξουν με μεγάλη ακρίβεια το ΚΩΠ. Δημιουργείται επομένως η απορία: Πως είναι δυνατόν η Ελληνική ΠΑ επί παραδείγματι, σαν υποψήφιος αγοραστής ενός νέου τύπου αεροσκάφους, να έχει εικόνα για το ΚΩΠ αυτού προκειμένου σαν σοβαρός οργανισμός να προϋπολογίσει κονδύλια για την υποστήριξη αυτού σε βάθος χρόνου, τη στιγμή που, ως νέος τύπος αεροσκάφους, δεν υφίστανται στοιχεία επιχειρησιακής εκμετάλλευσης αυτού;
Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι η ΠΑ έχει υπάρξει κατά το παρελθόν ένας από τους πρώτους χρήστες παγκοσμίως ενός νέου τύπου αεροσκάφους (Τ-6 Α), ενώ είχε υπάρξει δέσμευση σε πολύ υψηλό πολιτικό επίπεδο (ΚΥΣΕΑ) για την αγορά νέου τύπου μαχητικού για το οποίo δεν υπήρχαν στοιχεία επιχειρησιακής εκμετάλλευσης (Eurofighter), η οποία τελικά δεν προχώρησε. Κατ’ αντιστοιχία, θα μπορούσε το ερώτημα να μεταφερθεί στο F-35A, πόσο δηλαδή θα μας κόστιζε η υποστήριξή του ώστε, πέραν της αγοράς ενός αριθμού αεροσκαφών, να μπορούμε να το υποστηρίξουμε αποτελεσματικά σε βάθος χρόνου, και ποιος θα ήταν ο ενδεδειγμένος συνδυασμός τύπων αεροσκαφών και αριθμού αυτών ανά τύπο για την ΠΑ μετά το 2030;
Αυτός ήταν και ο αντικειμενικός σκοπός της επιστημονικής δημοσίευσης, δηλαδή να αναπτύξει ένα παραμετρικό μοντέλο υπολογισμού του ΚΩΠ ενός νέου τύπου αεροσκάφους για το οποίο δεν υφίστανται αξιοποιήσιμα στοιχεία επιχειρησιακής εκμετάλλευσης. Η εν λόγω μελέτη εστίασε την προσοχή της στην ανάπτυξη ενός μοντέλου για τον υπολογισμό του ΚΩΠ που θα έχει ως μεταβλητές κατάλληλες σχεδιαστικές παραμέτρους του αεροσκάφους, οι οποίες καθορίζονται και παγιώνονται στα αρχικά στάδια της σχεδίασης αυτού. Το μοντέλο βασίστηκε σε δημοσιευμένα επίσημα στοιχεία ΚΩΠ διαφόρων τύπων αεροσκαφών της ΠΑ, τα οποία συσχετίστηκαν με σχεδιαστικές τους παραμέτρους και οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι το ΚΩΠ μπορεί να προβλεφθεί με μεγάλη ακρίβεια από 2 παραμέτρους, ήτοι τη μέγιστη ειδική κατανάλωση καυσίμου (Specific Fuel Consumption) και το βάρος του αεροσκάφους χωρίς καύσιμο και ωφέλιμο φορτίο (Empty Weight).
Η ακρίβεια πρόβλεψης του μοντέλου ελέγχθηκε συγκρίνοντας αποτελέσματά του με επίσημα δημοσιευμένα στοιχεία ΚΩΠ για διάφορους τύπους αεροσκαφών, κυρίως της Αμερικάνικης Πολεμικής Αεροπορίας (USAF). Η εφαρμογή του μοντέλου μας παρέχει αξιόπιστες εκτιμήσεις για το ΚΩΠ ενός μεγάλου αριθμού νέων τύπων τόσο μαχητικών (πχ F-35, Eurofighter, Rafale, JAS-39 Gripen, Su-57) όσο και εκπαιδευτικών αεροσκαφών (πχ Μ-346, Τ-Χ, Τ-100, Τ-50), ενώ ταυτόχρονα χρησιμοποιήθηκε ως βάση σύγκρισης το ΚΩΠ του F-16 Block 52+.
Ενδεικτικά στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθενται μερικά από τα αποτελέσματα του μοντέλου για διάφορους τύπων αεροσκαφών, με βάση σύγκρισης το ΚΩΠ του F-16 Block 52+, όπως προαναφέρθηκε:

 
Ένα από τα συμπεράσματα Ελληνικού αλλά και παγκόσμιου ενδιαφέροντος είναι ότι το ΚΩΠ των περισσοτέρων μαχητικών αεροσκαφών ‘νέας γενιάς’ δεν θα είναι κατά πολύ υψηλότερο από αυτό του F-16 Block 52+ (για το F-35Α υπολογίζεται ως 25% υψηλότερο του F-16 Block 52+ και είναι αντίστοιχο με το ΚΩΠ του F-4E της ΠΑ), γεγονός που ενδέχεται πως θα επηρεάσει αποφάσεις αναφορικά με αποσύρσεις αεροσκαφών, αναβαθμίσεις στόλων F-16 καθώς και απόκτησης αεροσκαφών F-35Α από υφιστάμενους χρήστες F-16. Δεδομένου δε του εκτιμώμενου ΚΩΠ του F-35Α, ίσως η συζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο, και ιδιαίτερα μεταξύ των χρηστών του F-16, να πρέπει να κατευθυνθεί σε ζητήματα ‘επιπλέον κόστους ανά παρεχόμενες επιπλέον επιχειρησιακές δυνατότητες του F-35Α’.
Tου Ηλία Λάππα, Επισμηναγού εν αποστρατεία, Αναπληρωτή Καθηγητή Αεροναυπηγικής, University of South Wales, United Kingdom
και του Μιχαήλ Μποζούδη, Σμηνάρχου εν αποστρατεία, Senior Cost Engineer, NATO

Περίληψη δημοσίευσης ‘The Development of an Ordinary Least Squares Parametric Model to Estimate the Cost Per Flying Hour of ‘Unknown’ Aircraft Types and a Comparative Application’