Τι τρέχει με τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων και τις FREMM;

 

Οι περισσότεροι θα θυμούνται το δημοσίευμά μας (εδώ) για την πιθανότητα αγοράς γαλλικών φρεγατών FREMM. H πιθανότητα και μόνο υπογραφής ενός αμυντικού συμβολαίου, που ακόμη και για δυο μόνο πλοία θα ξεπερνούσε το 1 δις ευρώ, μας εξέπληξε όλους, την στιγμή που δίνεται μια “μάχη” προκειμένου να βρεθεί το περίπου 1,1-1,3 δις ευρώ για την αναβάθμιση των F-16 Block 52+/+Adv σε F-16V. Αν δηλαδή μπορούμε να μιλάμε για αγορά νέων πλοίων, γιατί δεν μιλάμε και για την αναβάθμιση των ΜΕΚΟ200ΗΝ; για αγορά τορπιλών για τα 214; για αναβάθμιση των Apache AH-64A+; Φυσικά και χρειαζόμαστε νέα πλοία, οι φρεγάτες S κινδυνεύουν να μείνουν σε υπηρεσία περισσότερα χρόνια από ότι τα “Θηρία” και τα FRAM.
Την απάντηση της έδωσε το αποκαλυπτικό δημοσίευμα του Defence-Point, το οποίο και αναδημοσιεύσαμε εδώ. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει,
“Το μεγάλο θέμα είναι η χρηματοδότηση των φιλόδοξων εξοπλιστικών προγραμμάτων, διότι όπως είναι γνωστό «λεφτά υπάρχουν»… αλλά με το σταγονόμετρο! Άρα, πώς είναι δυνατόν να προχωράνε τέτοιοι σχεδιασμοί όταν το ταμείο είναι μείον; Υπάρχει απάντηση και είναι ενθαρρυντική…
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει λάβει την απόφαση να επιστρέψουν τα κράτη-μέλη στην Ελλάδα τα χρήματα που κέρδισαν από τα ελληνικά ομόλογα και αυτά αντιστοιχούν σε αρκετά δισεκατομμύρια! Στην περίπτωση της Γαλλίας υπολογίζονται σε 2 δισεκατομμύρια ευρώ, στην περίπτωση της Γερμανίας σε 4-6 δισεκατομμύρια ευρώ. Είναι και άλλες χώρες.”

Σε πρώτη ανάγνωση, πολλοί πίστεψαν αυτό που αναφέρει το δημοσίευμα, ενώ αρκετοί θεωρούν πως απλά too good to be true! Πιθανότατα, αλλά ας δούμε πρώτα, υπάρχει βάση σε αυτό τον ισχυρισμό;
Κι όμως ναι! Όπως έγραψαν οι Financial Times στις 10 Οκτωβρίου 2017, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δια ανακοίνωσης του επικεφαλή της, Μάριο Ντράγκι, αναγνώρισε πως έχει κερδίσει 7,8 δις ευρώ από τα ελληνικά κρατικά ομόλογα που έχει στην κατοχή της! Το δημοσίευμα μπορείτε να το βρείτε εδώ. Τα ομόλογα αγοράστηκαν με βάση το πρόγραμμα Securities and Markets bond-buying programme (SMP), περισσότερα για το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ, ένα πρόγραμμα που έγινε για να ενδυναμωθεί το ευρώ και να βοηθηθούν χώρες της Ευρωζώνης με προβλήματα αξιοπιστίας των ομολόγων τους (μεταξύ αυτών και η χώρα μας).
 

 
Τα ομόλογα, είτε είναι κρατικά, είτε εταιρικά, αν πληρωθούν κανονικά, που στην περίπτωση της Ελλάδας πληρώνονται χάρη στα παράλληλα προγράμματα στήριξης (Μνημόνια), αποφέρουν κέρδη στον κάτοχό τους. Στην περίπτωση της Ελλάδας, τα κέρδη μέχρι σήμερα πλησιάζουν τα 8 δις. Κατά την διάρκεια των συζητήσεων και για τα Τρία Μνημόνια που έχει υπογράψει η χώρα, οι ευρωπαίοι εταίροι μας έχουν υποσχεθεί, την επιστροφή των τόκων αυτών στην χώρα μας.
Υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα. Τα κέρδη δεν μένουν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αλλά διανέμονται στα μέλη της, τις χώρες της Ευρωζώνης. Υπάρχου αναφορές, πως η Γαλλία θα λάβει 1,5-2 δις ευρώ, και η Γερμανία 2-3 δις από αυτά τα χρήματα. Πριν αρχίσουμε να λαϊκίζουμε, και να μιλάμε για τοκογλύφους κλπ κλπ, ας αναλογιστούμε το ύψος των δανείων που έχουν δώσει οι χώρες αυτές. Κλείνουμε την παρένθεση, και συνεχίζουμε.
Τα καλοκαίρι που μας πέρασε, και προ της ανακοίνωσης Ντράγκι, η Handelsblatt σε δημοσίευμά της ανέφερε πως τα κέρδη της Γερμανίας από την Ελλάδα ήταν 1,3 δις ευρώ, κυρίως μέσω των ομολόγων (το δημοσίευμα εδώ). Αλλά το ποσό είναι πολύ μικρό, αναλογικά με την συμμετοχή της Γερμανίας στο πρόγραμμα διάσωσης και την ΕΚΤ, και ο υπολογισμός είχε γίνει προ του 2017. Σε κάθε περίπτωση γίνεται αντιληπτό, πως υπάρχουν κάποια, μη αμελητέα χρήματα, που οι Ευρωπαίοι έχουν υποσχεθεί να μας τα δώσουν αν εφαρμόσουμε τις μεταρριθμύσεις που έχουμε δεσμευτεί να κάνουμε στα Μνημόνια. Πράγμα που κάνουμε (κάπου εδώ να πούμε πως στα σχόλια δεν επιθυμούμε πολιτικές τοποθετήσεις, θα παρακαλέσουμε να μείνουμε στο αμυντικό σκέλος του δημοσιεύματος).

Πόσο εύκολα όμως μια ευρωπαϊκή κυβέρνηση μπορεί να “χαρίσει” χρήματα σε μια άλλη ευρωπαϊκή κυβέρνηση; εμείς εύκολα βρίζουμε τους ευρωπαίους, εκείνοι δεν έχουν δικαίωμα στον λαϊκισμό; θεωρούμε πως δεν υπάρχουν δεκάδες φωνές που λένε εδώ και χρόνια να αφήσουν τους Έλληνες να καταστραφούν, χρεωκοπήσουν κοκ; θα δεχτούν τώρα αγόγγυστα να μας χαρίσουν μερικά δις ευρώ; υπάρχει και κάτι που λέγεται ποινική ευθύνη, και για την επιστροφή των χρημάτων από πολλές χώρες απαιτείται ευρεία  πολιτική συναίνεση.
Κάπου εδώ η Γαλλία, που ανεξαρτήτως κυβέρνησης μας έχει στηρίξει όλα αυτά τα χρόνια σημαντικά, θα πρέπει να μας επιστρέψει κάποιο σημαντικό ποσό χρημάτων. Η υπόθεση που κάνει το DP είναι σημαντική. Οι Γάλλοι λένε “Θα σας επιστρέψουμε χρήματα, αρκεί με αυτά να αγοράσετε γαλλικά όπλα”, αυτή είναι προφανώς μια γαλλική πρόταση σε λίγες λέξεις. Η Γαλλία προσπαθεί εδώ και πολλά χρόνια να ενισχύσει τις αμυντικές εξαγωγές της. Αλλά δεν το καταφέρνει.
Το Rafale δεν έχει καμία σχέση με το Mirage 2000 (για να μην μιλήσουμε για Mirage III/F1) σε ότι αφορά τις εξαγωγικές επιδόσεις, και τις πωλήσεις των ανταγωνιστών του (Typhoon, F-16/F-15/F-18, Su-30/35). Γαλλικά πλοία εξάγονται, αλλά κλάσμα αυτών που κατασκευάζονταν πριν μερικές δεκαετίες, οι ΜΜ40 δεν είχαν την πορεία των ΜΜ38 κοκ. Μια ώθηση λοιπόν στην γαλλική αμυντική βιομηχανία είναι καλοδεχούμενη.

Η πρόταση είναι προφανώς win-win. Η Ελλάδα παίρνει πλοία απολύτως απαραίτητα για την συνέχιση της ναυτικής κυριαρχίας στο Αιγαίο και την Μεσόγειο, και η Γαλλία ενισχύει πλαγίως την αμυντική της βιομηχανία. Η τελευταία προσφέρει υψηλότατη εγχώρια προστιθέμενη αξία, και πάμπολες θέσεις εργασίας, οι περισσότερες υψηλής έντασης γνώσης.
Μια τέτοια “μεταβίβαση”, τα χρήματα που έχουν υποσχεθεί στους Έλληνες αντί πολεμικού υλικού, σίγουρα θα περνούσε εύκολα από την γαλλική Βουλή. Μην ξεχνάμε πως οι κυβερνήσεις πληρώνουν πολλές φορές για να διατηρήσουν θέσεις εργασίας, τώρα κάνουν το ίδιο. Χωρίς να υπολογίσουμε πως ενισχύουν μια φίλη και σύμμαχο δημοκρατική χώρα, που με τα πλοία αυτά θα προστατεύσει την Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο, όπου γαλλικές εταιρείες κάνουν γεωτρήσεις!
Δεν γνωρίζουμε αν κάτι τέτοιο αντίστοιχο ενδιαφέρει και την Γερμανία. Η τελευταία δεν έχει δείξει τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην προώθηση αμυντικού υλικού, αλλά ούτως ή άλλως οι εξαγωγές της αυξάνονται κάθε χρόνο. Άλλωστε η ελληνική κυβέρνηση θα επιθυμούσε ένα μέρος των χρημάτων των κερδών της ΕΚΤ, αν καταφέρει να τα πάρει, να οδεύσουν και σε άλλες κατευθύνσεις, όπως για παράδειγμα στην μείωση του χρέους.

Πάντως, με αυτά τα χρήματα, αν κινηθούμε έξυπνα, μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε ένα νέο μικρό ΕΜΠΑΕ, ενισχύοντας το υλικό των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων με ολοκαίνουργιο. Αρκεί να μην κάνουμε τα λάθη του παρελθόντος.
Καταλήγουμε λοιπόν στο συμπέρασμα πως η πληροφορία για την απόκτηση φρεγατών FREMM, ή καλύτερα γαλλικών πολεμικών πλοίων επιπέδου κορβέτας ή φρεγάτας, αν μη τι άλλο έχουν κάποια οικονομική βάση, καθώς υπάρχει μια -τελείως θεωρητική- γραμμή χρηματοδότησης. Μπορεί μέχρι τώρα οι αγορές από τις ΗΠΑ να είχαν την χρηματοδότηση των FMS, αλλά τώρα πλέον και οι αγορές απο την Ευρώπη πιθανότατα να γίνουν ελκυστικές.
Με αυτό τον τρόπο θα μπορούσαμε να αγοράσουμε -επιτέλους- τορπίλες για τα 214 από την Γερμανία, να εκσυγχρονίσουμε τα Leo2A4 και τα Leo2HEL, να εκσυγχρονίσουμε τις ΜΕΚΟ200ΗΝ (άλλωστε ευρωπαϊκές εταιρείες είναι οι επικρατέστερες για τα περισσότερα απάρτια), να κοιτάξουμε για κοιτάξουμε για ελικόπτερα που θα αντικαταστήσουν τα UH-1 (κάποια στιγμή ίσως πρέπει να δούμε και το UH-72, όπως ήδη έχουμε αναφέρει εδώ).
Το τι θα γίνει τελικά δεν το ξέρουμε. Αλλά ευχόμαστε, κάποια στιγμή, μια μεικτή επιτροπή των Υπουργείων Άμυνας, Οικονομικών και Εξωτερικών, να διαπραγματευτούν την επιστροφή των 7,8 δις με την μορφή αμυντικών προγραμμάτων.