Σε έναν ακόμα Ρωσοτουρκικό πόλεμο, το σημαντικότερο ίσως του 19ου αιώνα, ο ρωσικός στρατός προελαύνει και διασπά το χειμώνα του 1878 τις γραμμές των Τούρκων στη Βουλγαρία. Μετά από μερικές αποτυχημένες προσπάθειες να αναχαιτίσουν την κίνηση της ρωσικής Δυτικής στρατιάς του υποστρατήγου Ιωσήφ Γκούρκο, οι Οθωμανικές δυνάμεις υποχώρησαν στα προάστια της Σόφιας.
Ο Ρωσοτουρκικός πόλεμος του 1877 ξέσπασε σε μια Ευρώπη που είχε αλλάξει πολύ στα τελευταία 50 χρόνια. Η αλληλεγγύη των μοναρχιών της Ευρώπης είχε σταδιακά διαλυθεί λόγω ισχυροποίησης της Πρωσσίας στην κεντρική Ευρώπη και ανταγωνισμού Ρωσίας και Οθωμανικής αυτοκρατορίας στην Ανατολή. Στην τελευταία, η Ρωσία συγκρούστηκε με τους Τούρκους στα 1853, με τον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας να εμφανίζεται έξω από τη Σινώπη και να κατακαίει τον οθωμανικό στόλο. Η επίθεση οδήγησε στην κλιμάκωση του πολέμου, με τη Γαλλία και τη Βρετανία να υποστηρίζουν τον σουλτάνο και να ανοίγουν το μέτωπο της Κριμαίας. Ο σκληρός πόλεμος της Κριμαϊκής χερσονήσου κατέληξε σε ήττα της Ρωσίας, αν και περισσότερο ως απώλεια γοήτρου παρά εδαφών, αλλά και ανάγκασε την Οθωμανική αυτοκρατορία να υπογράψει τη συνθήκη του Γκιουλχανέ, Η οποία καταργούσε τις διακρίσεις σε βάρος των χριστιανών υπηκόων της, απεμπολούσε την ειδική φορολόγηση τους και επέτρεπε την κατάταξη τους στον οθωμανικό στρατό.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ: 30 Νοεμβρίου 1853: Nαυμαχία της Σινώπης, οι Ρώσοι καταστρέφουν τον τουρκικό στόλο
Ωστόσο, η Οθωμανική Πύλη δεν τήρησε τις υποσχέσεις της. Ανίκανη να ξεπεράσει τη βαθιά ριζωμένη παράδοση θρησκευτικών διακρίσεων και τη νοοτροπία αντιμετώπισης των υπηκόων της ως “πραγμάτων” επί των οποίων είχε εξουσία ζωής και θανάτου, συνέχιζε να προβάλει προσκόμματα και να αντιμετωπίζει τους χριστιανούς εχθρικά. Οι διωγμοί εναντίον τους συνεχίστηκαν πυροδοτώντας με τη σειρά τους συχνές εξεγέρσεις. Όπως εκείνη των χριστιανών Μαρωνιτών του Λιβάνου το 1860 και την επανάσταση στην Κρήτη το 1866.
Η Οθωμανική καταπίεση προκάλεσε εκ νέου την αντίδραση της Ρωσίας, που επιθυμούσε διακαώς τη “ρεβάνς” από τον Κριμαϊκό πόλεμο και ξεσήκωσε το λάβαρο του πανσλαβισμού: υποστηρίζοντας και υποδαυλίζοντας τους καταπιεσμένους σλαβικούς πληθυσμούς των Βαλκανίων, Σέρβων, Βουλγάρων, Ρουμάνων, Μαυροβουνίων, παίρνοντας τη θέση του υπερασπιστή τους.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ – 9/21 Νοεμβρίου 1866: Το ολοκαύτωμα της μονής Αρκαδίου
Στο μεταξύ, η ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή ήταν σε φάση ανακατατάξεων. Η Βρετανία αντιμετωπίζοντας οικονομικά προβλήματα είχε αποσυρθεί σε μεγάλο βαθμό από τα ζητήματα της ευρωπαϊκής ηπείρου αφήνοντας το ελεύθερο σε μια νέα ανερχόμενη δύναμη, την Πρωσσία. Η τελευταία, υπό την καθοδήγηση του καγκελαρίου Μπίσμαρκ, εξοβέλισε την Αυστρουγγαρία από την κεντρική Ευρώπη, εξαπέλυσε τρεις πολεμικές επιχειρήσεις κατά της Δανίας (1864), της Αυστρουγγαρίας (1866) και της Γαλλίας (1870-1871) ανερχόμενη σε ρυθμιστή των εξελίξεων. Οι καλές σχέσεις της Πρωσσίας με τη Ρωσία, που συνοψίζονταν στο να διατηρούν τη Ρωσία ισχυρή αλλά εκτός των ευρωπαϊκών υποθέσεων, οδήγησε στην σύμπηξη της Λίγκας των Τριών Αυτοκρατόρων (Ρωσίας, Αυστρουγγαρίας και Πρωσσίας) ως εγγύηση σταθερότητας.
Η συνέχεια στο Military History
