Η παγίδα ήταν αριστοτεχνικά στημένη. Τα βορειοβιετναμικά MiG-21 που θα σηκώνονταν να αναχαιτίσουν την δύναμη των αμερικανικών βομβαρδιστικών θα γνώριζαν την έκπληξη της ζωής τους: τα «βομβαρδιστικά» θα ήταν πάνοπλα Phantom, διψασμένα για MiG.
Σκοπός της Επιχείρησης Bolo ήταν να δελεάσουν τα MiG-21 της Λαϊκής Αεροπορίας του Βιετνάμ και να τα εξουδετερώσουν. Το «δόλωμα» θα έπαιζαν τα F-4C της 8ης Πτέρυγας Μαχητικών που θα πετούσαν προσομοιάζοντας τους σχηματισμούς των F-105D που χτυπούσαν τις υποδομές του εχθρού στον Βορρά. Όταν οι πιλότοι των MiG θα ανακάλυπταν το τέχνασμα, θα ήταν αργά.
Η κατάληξη της επιχείρησης είναι γνωστή. Σε 12΄ τα Phantom κατέρριψαν επτά MiG-21PFL, σχεδόν τα μισά μαχητικά του τύπου που διέθεταν ενεργά το 1967 οι Βορειοβιετναμέζοι, χωρίς δικές τους απώλειες. Αυτό που δεν είναι τόσο γνωστό είναι ο ρόλος των F-104C στην παγίδα. Άλλωστε το One-O-Four είχε σχεδιαστεί βάσει της εμπειρίας της USAF στην Κορέα ως μαχητικό αεροπορικής υπεροχής. Αυτή θα ήταν η ευκαιρία τους.
Υπενθυμίζεται ότι Tactical Air Command είχε στείλει F-104C στην Νοτιοανατολική Ασία από το 1965 ειδικά για την αντιμετώπιση της απειλής των MiG. Εφοδιασμένα με πρόβολο για εναέριο ανεφοδιασμό, βελτιωμένο κινητήρα J79-GE-7A και πιο αποτελεσματικές επιφάνειες ελέγχου, τα τζετ της 479th TFW αναπτύχθηκαν στην Da Nang του Ν. Βιετνάμ και αργότερα στην βάση Udorn της Ταϊλάνδης αλλά τελικά κατέληξαν να χρησιμοποιούνται σε προσβολές επιγείων στόχων ολοκληρώνοντας 2.269 αποστολές με σχετικά μέτρια αποτελέσματα.
Αντίθετα με τις προσδοκίες των πιλότων των F-104, τα τρία Σμήνη της 435th TFS που θα συμμετείχαν στην επιχείρηση θα πετούσαν CAP (Combat Air Patrol) καλύπτοντας όλες τις βάσεις των MiG και τις πιθανές διαδρομές διαφυγής τους στην Κίνα. Κανονικά το ίχνος του F-104 στο ραντάρ έμοιαζε πολύ περισσότερο με αυτό των Thuds εν σχέσει με το αντίστοιχο των F-4C τα οποία εφοδιασμένα με ατρακτίδια ηλεκτρονικών αντιμέτρων QRC-160-1 θα υποδύοντο τα «πακέτα» των βομβαρδιστικών εν πτήσει προς τους στόχους τους. Ωστόσο δεν υπήρχαν αρκετά ατρακτίδια ECM, έτσι αποφασίστηκε τα Starfighter να πετάξουν CAP.
Στην επιχείρηση θα ελάμβαναν μέρος αεροσκάφη της 355ης, 388ης και 366ης Πτέρυγας Μαχητικών για την συγκρότηση ενός πλήρους «πακέτου» κρούσης, συν αεροσκάφη καταστολής αεράμυνας (SEAD) και υποστήριξης. Φυσικά ο Διοικητής της 8η Πτέρυγας, Σμήναρχος Όλντς, δεν θα μπορούσε να λείπει. Γι’ αυτό οι πιλότοι του τον λάτρευαν, επειδή διοικούσε «από το κόκπιτ».
Της δύναμης των F-104 ηγείτο ο Σμήναρχος Ρόμπερτ Πρισιέϊντο, με τα αεροσκάφη σε διαμόρφωση air-to-air –βλήματα Sidewinder στα ακρoπτερύγια και δύο δεξαμενές καυσίμου στους υποπτερυγικούς φορείς. Θα πετούσαν δε μόνο οι πιλότοι με τις περισσότερες ώρες στο One-O-Four.
Η νέφωση που έφθανε σε ύψος 7.000 ποδών και η αργή ανταπόκριση της βορειοβιετναμικής Αεροπορίας περιόρισαν τις ευκαιρίες για πολλές καταρρίψεις. Τέσσερα από τα MiG-21PFL που επιχείρησαν να αναχαιτίσουν την αμερικανική δύναμη μπόρεσαν να διαφύγουν βρίσκοντας καταφύγιο στα σύννεφα.
Προβλήματα συγχρονισμού σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες μείωσαν το μέγεθος του «πακέτου» αφήνοντας τα F-4C της 366th TFW μακριά από τούς τομείς περιπολίας τους πάνω από τα αεροδρόμια Kep και Cat Bi. Στα εξοπλισμένα με ατρακτίδια ηλεκτρονικών αντιμέτρων F-104C είχε ανατεθεί μια περιοχή CAP πάνω από τον Μαύρο Ποταμό, νοτιοδυτικά του Ανόϊ, με αποστολή την παροχή βοηθείας στα F-4C εάν απαιτείτο. Η περιοχή αυτή ήταν γνωστή για το πλήθος των πυροβολαρχιών SA-2 και των MiG που ενδημούσαν εκεί.
Με την άφιξή τους, τα F-104C χωρίστηκαν σε ζευγάρια εκτελώντας κύκλους στα 8.000 πόδια για περίπου 45 λεπτά, μέχρι την αποδέσμευσή τους για το ταξίδι της επιστροφής –προς μεγάλη απογοήτευση των πιλότων τους που ήθελαν να δείξουν τί άξιζε το ‘Zipper’ απέναντι στα MiG. Ένα μόνο βορειοβιετναμικό μαχητικό που πλησίασε στα 4 μίλια άλλαξε αμέσως πορεία μόλις τα F-104 έστριψαν να το αναχαιτίσουν. Η δευτερεύουσα αποστολή τους, η προστασία της διαδρομής διαφυγής της φίλιας δύναμης, παρέμεινε επίσης ανενεργή αφού τα MiG δεν καταδίωξαν τα Phantom που αποχωρούσαν.
«Η ‘Bolo’ δεν ήταν και πολύ έκπληξη» θυμάται ο Σμηναγός Τζην Γουέστ. «Συχνά αναρωτιόμουν γιατί άργησε τόσο! Είχε σχεδιαστεί για την 1η Ιανουαρίου αλλά ο καιρός ήταν πραγματικά άσχημος κι έτσι αναπρογραμματίστηκε για την επομένη. Απογειωθήκαμε και κατευθυνθήκαμε βόρεια…
Όταν περάσαμε το Λάος ο Πρισιέϊντο αντιμετώπισε πρόβλημα ναυτιλίας, έτσι επικεφαλής τέθηκε ο Σμήναρχος Γκέινς. Ο καιρός δεν ήταν και ο καλύτερος, με ορατότητα ένα-δύο μίλια και νέφωση ως τα 8.000 πόδια. Το κόκκινο προειδοποιητικό φως εκτόξευσης SAM στον δέκτη RHAW έμεινε αναμμένο σε ολόκληρη την αποστολή. Ένας αριθμός MiG την έφαγε και θα έλεγα ότι είχαμε μια καλή μέρα στον Βορρά…»
Αλέξανδρος Θεολόγου
Εντυπωσιακά, όμορφα, πολύ γρήγορα,ικανά για πολλά ρεκόρ, αλλά παντελώς άχρηστα για οποιαδήποτε σχεδόν πολεμική χρήση τα αγαπητά Starfighter. Ευτύχησαν να πρωταγωνιστήσουν στο “the right stuff” και έτσι δημιούργησαν το δικό τους θρύλο, ειδικά στους μη έχοντες και μεγάλη σχέση με τον χώρο της ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ αεροπορίας.
Ενδιαφέρον ότι τα -C (πραγματικά sportscars σε σχέση με τα δικά μας -G, πολύ ελαφρότερη δομή, όχι ραντάρ ελέγχου πυρός πολλαπλών διαμορφώσεων αλλά ένα απλό ραδιοαποστασιόμετρο, όχι αδρανειακό σύστημα πλοήγησης), όποτε θεάθηκαν στο Βιετνάμ με ΑΙΜ-9, τα έφεραν στα ακροπτερύγια, με δεξαμενές υποπτερυγίως. Οι φορείς ατράκτου για ΑΙΜ-9 που βλέπουμε συχνά σε ελληνικά, ταϊβανέζικα, ολλανδικά και νορβηγικά απουσίαζαν τελείως.
Το -C ξεχωρίζει από τα δικά μας -G λόγω του κάθετου ουραίου σταθερού μειωμένης χορδής (δεν προεξέχει τόσο πολύ πίσω απο την εξαγωγή του κινητήρα) και κάποιων στοιχείων του RWR κάτω από το ρύγχος.
Και βέβαια το βιετναμικό κάμο που φθάνει ως το ρύγχος με την ακανόνιστη διαχωριστική γραμμή το κάνει να “μυρίζει μπαρούτι” … στην Ταϊλάνδη, το εφφέ της άφιξής των ήταν, κατά τις αφηγήσεις, φοβερό: Η τρομερή 479th TFW, “παγκόσμια πυροσβεστική” των ΗΠΑ, με τη φήμη εκπαίδευσης σε ACM (μη προβλεπόμενο τότε στην USAF), με θρύλους σαν την “ψυχή” της Μαφίας των Μαχητικών Σμήναρχο Everest Riccioni και τις περίφημες “double attack” τακτικές του στην αερομαχία (προσομοίωση της κίνησης της βελόνης της ραπτομηχανής, μάχη μόνο στο κατακόρυφο πλάνο) για μεγιστοποίηση των προτερημάτων και ελαχιστοποίηση των ελαττωμάτων του “αστρομαχητή” να έχουν περάσει από τις τάξεις της, με τα διαβόητα κλιπς στις φτέρνες για συγκράτηση των ποδών στο εκτινασσόμενο (πολλοί εγκατέλειψαν χωρίς τα πόδια τους πριν από αυτό …) να κροταλίζουν προκλητικά στις πίστες σαν σπηρούνια του ιππικού, ψάρωσε όλη η βάση … Όχι για πολύ βέβαια … Άδικη θυσία κορυφαίων αεροπόρων για να ρίξουν μια – δυο Μ117 σε έναν πιθανό στρατωνισμό βορειοβιετναμέζων κάπου στο Λάος ….
Η πρώτη και η τελευταία φωτό αδημοσίευτες ως τώρα, οι άλλες κλασσικές αλλά υπέροχες! Μπράβο!
Φοβερό άρθρο για τον αγαπημενο μας Αστρομαχητή, και τα σχόλια του Νικόλα πάντα το κάνουν φοβερότερο.
Πρόκληση για τους πιλότους αλλά ακόμη μεγαλύτερη για τα επιτελεία που έπρεπε να “εφεύρουν” τη σωστή χρήση τους πέραν των 3 που αναφέρει ο Νικόλαος.
Προσωπικά αναρωτιέμαι τι έκαναν στην Κύπρο το ’74 όπου τουλάχιστον ένα – το 64-17783 της 191 Filo – κατερρίφθη κατά τη βύθιση του Kocatepe. Τα F-104 της 191 Filo οπωσδήποτε “επέτυχαν” την εν λόγω βύθιση καθώς και την πρόκληση πολύ σοβαρών ζημιών στa Adatepe και Mareşal Fevzi Çakmak. Δεν ξέρω όμως αν έγινε γνωστή ποτέ αποτίμηση της δράσης τους στις επιχειρήσεις υποστήριξης της εισβολής και δη συγκριτικά προς τα Super Sabre.
Το αεροπλάνο που έκανε την αεροπορία φτωχότερη. Aυτό το πράγμα προσέγγιζε κανονικά λόγω σχήματος και μεγέθους πτέρυγας με 240 κόμβους τη στιγμή που ένα F 86 με 130 κόμβους και ένα F100 με 165. Για να πέσει όμως η ταχύτητα προσέγγισης στους 165 κόμβους χρησιμοποιούσε πίεση αέρα από τον κινητήρα και τον διοχέτευε στις πτέρυγες για να παράγει άντωση! Αν όμως στην προσέγγιση είχες την παραμικρή απώλεια ισχύος η πιο συχνά έκανες μεγάλες αυξομειώσεις ισχύος η ερχόσουν με λίγο μεγαλύτερη κλίση (λόγω άγχους ή έλλειψης εκπαίδευσης) το αεροπλάνο έπεφτε σε απώλεια και με δεδομένη την πάρα πολύ μικρή πτέρυγα που δέν μπορούσε να το κρατήσει η απώλεια γινόταν περιδίνηση σε χαμηλό ύψος! Το προς τα κάτω εκτινασσόμενο κάθισμα δεν θέλω να το σχολιάσω. ΥΓ. Στις απώλειες χειριστών να προσθέσουμε και τον μεγαλύτερο άσσο όλων των εποχών Erich Hartmann o οποίος εξαναγκάστηκε σε παραιτηση-αποστρατεία από το κατεστημένο της Δυτ Γερμανίας όταν το χαρακτήρισε έκτρωμα. Κατεστημένο που όπως αποδείχθηκε έιχε δωροδοκηθεί…..
Ακολουθώ συστηματικά τα άρθρα για τους ύμνους της αμερικανικής πολεμικής μηχανής στο Βιετνάμ. Είναι λογικό που κέρδισαν και μάλιστα τόσο εύκολα.
Ωπ, μισό, μα έχασαν μου λέει ο γείτονας από απέναντι που διαβάζει ιστορία από σοβαρά βιβλία και είναι πάντα έγκυρος. Τώρα μάλιστα με την καραντίνα το έχει παρακάνει στο διάβασμα και έχει γίνει εξπέρ.
Προφανώς μου λέει φωνάζοντας λίγο από το απέναντι μπαλκόνι, για κάθε επικό κατόρθωμα των αμερικάνων, οι βιετναμέζοι έχουν να επιδείξουν αρκετά περισσότερα δικά τους. Κάπως έτσι ο Δαβίδ κέρδισε τον Γολιάθ μου λέει, αλλιώς δεν εξηγείται. Απλά η ιστορία του Δαβίδ δε μπήκε σε καμιά διαθήκη και σε κανένα μέσο ενημέρωσης στον δυτικό κόσμο.
Την μοιράζονται περήφανα σε οικογενειακές ιστορίες στην πατρίδα τους. Τι τους νοιάζει στην τελική τι λένε οι ηττημένοι…