Τουρκική αντεπίθεση: Η Άγκυρα επιστρατεύει εταιρίες λόμπυ για να σπάσει το άτυπο εμπάργκο του Κογκρέσου

Η εμμονή του Προέδρου Έρντογαν να προβεί στην αγορά των ρωσικών S-400 οδήγησε στην αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα του F-35 και σε ένα de facto εμπάργκο όπλων από πλευράς Κογκρέσου το οποίο σύμφωνα με δημοσιεύματα είχε ως «παράπλευρες απώλειες» μεταξύ άλλων την δομική αναβάθμιση τουρκικών F-16 και την πώληση επιθετικών ελικοπτέρων στο Πακιστάν αξίας 1,5 δισ. δολαρίων.
Σχεδόν δύο χρόνια έχουν περάσει από την απόφαση του Τούρκου Προέδρου να αψηφήσει συστάσεις, προειδοποιήσεις και έμμεσες απειλές εταίρων και συμμάχων και να προχωρήσει με το παιχνίδι που είχε στο μυαλό του. Συνειδητοποιεί όμως ότι ίσως να μην μπορεί να ακροβατεί για πάντα πάνω από την παγίδα των κυρώσεων που προβλέπει ο νόμος CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act) για χώρες που αγοράζουν «από άλλους» οπλικά συστήματα.
Όσο για την «καλή, ισχυρή σχέση» που φέρεται να έχει με τον Ντόναλντ Τραμπ θα είναι άχρηστη αν ο «καλός του φίλος» χάσει στην επικείμενη εκλογική αναμέτρηση του Νοεμβρίου. Γι’ αυτό και η Άγκυρα περνά τώρα στην αντεπίθεση στρατολογώντας αμερικανικές εταιρίες λόμπυ για να δώσουν συντονισμένη μάχη σε αμερικανικό έδαφος. Διότι έτσι γίνεται η δουλειά –κυριολεκτικά.

Στοιχεία αμερικανικών υπηρεσιών δείχνουν ότι η κρατική Turkish Aerospace Industries (TUSAŞ) μίσθωσε την νομική εταιρία Greenberg Traurig LLP και την συνεργαζόμενη με αυτήν Capital Counsel LLC να πιέσουν τα αρμόδια μέλη του Κογκρέσου και τον Λευκό Οίκο προκειμένου να εξασφαλίσει τις απαραίτητες άδειες εξαγωγής. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Ίαν Λυντς στον ιστότοπο Ahval, οι  Greenberg Traurig και Capital Counsel θα λαμβάνουν 25.000 δολάρια μηνιαίως για επαφές με όλες τις αρμόδιες Επιτροπές του Κογκρέσου, συμπεριλαμβανομένων συναντήσεων με τον Πρόεδρο, σημαίνοντα στελέχη και μέλη της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και της αντίστοιχης της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Η τουρκική εκστρατεία άσκησης πιέσεων αποσκοπεί στο να καμφθούν νομικά ή πολιτικά προβλήματα από πλευράς ΗΠΑ όσον αφορά την πώληση ανταλλακτικών για τα επιθετικά ελικόπτερα Τ129 ΑΤΑΚ του Πακιστάν ή «σε οποιοδήποτε τρίτο μέρος». Μήπως αυτό σημαίνει ότι η Άγκυρα σκοπεύει να πουλήσει ελικόπτερα του τύπου και αλλού, π.χ στην αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Λιβύης; Είναι μια υπόθεση.

Υπενθυμίζεται ότι η αμερικανική νομοθεσία για τον έλεγχο των εξαγωγών όπλων απαιτεί από τον Λευκό Οίκο να ενημερώνει επισήμως το Κογκρέσο για κάθε πώληση στρατιωτικού υλικού αξίας άνω των 25 εκατ. δολαρίων, προκειμένου οι βουλευτές να μπορούν να την ακυρώσουν, εάν κριθεί απαραίτητο, με κοινό ψήφισμα. Συνήθως της κοινοποίησης προηγούνται άτυπες διαβουλεύσεις με ηγετικά μέλη του Κογκρέσου, δίνοντας στους προέδρους και τα μέλη της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων την ευκαιρία να σταματήσουν ατύπως μη αποδεκτές πωλήσεις.
«Υπάρχει σοβαρή ανησυχία (σχετικά με την προμήθεια των S-400) σε αμφότερα κόμματα και στα δύο Σώματα και μέχρι να επιλυθούν τα ζητήματα που σχετίζονται με αυτήν την αγορά δεν δύναμαι και δεν πρόκειται να στηρίξω την πώληση όπλων στην Τουρκία» δηλώνει ο Ρεπουμπλικάνος Γερουσιαστής και επικεφαλής της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας, Τζέιμς Ρις. Εισηγητής μείζονων κυρώσεων κατά της Άγκυρας ο Ρις έχει αρνηθεί να υπογράψει συμφωνίες για την Τουρκία από πέρυσι τον Ιούλιο, όταν παραδόθηκαν οι πρώτοι ρωσικοί πύραυλοι.

Αν και τέτοιες ενέργειες σπανίως συζητούνται δημοσίως, το de facto εμπάργκο όπλων του Κογκρέσου έχει αρχίσει να δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην τουρκική πλευρά, παρά την περίεργη «απροθυμία» του Προέδρου Τραμπ να επιβάλλει κυρώσεις στην Άγκυρα όπως προβλέπει ο νόμος CAATSA. Η μη ολοκλήρωση της πώλησης 30 ελικοπτέρων Τ129 στο Πακιστάν είναι ένα από αυτά, καθώς η Turkish Aerospace Industries χρειάζεται από τις ΗΠΑ άδεια εξαγωγής των αμερικανικών κινητήρων που φέρουν τα ΑΤΑΚ.
Βασισμένο στο Α129 Mangusta, το τουρκικό ελικόπτερο είναι εφοδιασμένο με δύο κινητήρες LHTEC T800-4A ισχύος 1.360 hp έκαστος. Ο τύπος αποτελεί εξαγωγική έκδοση του κινητήρα CTS800 που αναπτύχθηκε αρχικά για το εξοπλισμένο αναγνωριστικό ε/π του αμερικανικού Στρατού RAH-66 Comanche το οποίο ακυρώθηκε. Η δε κατασκευάστρια LHTEC (Light Helicopter Turbine Engine Company) αποτελεί κοινοπραξία της αμερικανικής Honeywell και της βρετανικής Rolls-Royce.

Με τον πελάτη να αδημονεί, Τούρκοι αξιωματούχοι εξέφραζαν στις αρχές του έτους την πεποίθηση ότι το θέμα της άδειας των κινητήρων θα σημείωνε πρόοδο ή σε διαφορετική περίπτωση θα ανέπτυσσαν εναλλακτικώς έναν εγχώριο κινητήρα –κάτι σχεδόν απίθανο να υλοποιηθεί σε τόσο στενό χρονικό πλαίσιο. Η άλλη λύση ήταν οι λομπίστες. Ώρα να βγουν τα μυστικά κονδύλια.
Η κίνηση της Άγκυρας να καταφύγει στις υπηρεσίες τους καταδεικνύει την αγωνία της να μην μπορέσει να ανταποκριθεί στην παράταση της προθεσμίας κατά ένα έτος που έδωσαν οι Πακιστανοί τον Ιανουάριο. Στο πλαίσιο της προσωποπαγούς στρατηγικής του Ρετζέπ Ταγίπ Έρντογαν για επαναπροσδιορισμό της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, μακριά από την παραδοσιακή ευθυγράμμιση με ΗΠΑ και ΝΑΤΟ, η πώληση των Τ129 στο Πακιστάν είναι ένα σημαντικό βήμα για μεγαλύτερη αμυντική και οικονομική απεξάρτηση της Τουρκίας γι’ αυτό και η κυβέρνηση θα κάνει τα πάντα για να μην καταρρεύσει.

Μόνο φέτος η Greenberg Traurig θα λάβει 1.538 εκατ. δολάρια για να ασκήσει πιέσεις υπέρ της Turkish Aerospace ώστε η εταιρία να εξασφαλίσει τις άδειες εξαγωγής που χρειάζεται. Αξίζει να σημειωθεί πως οι λομπίστες της Άγκυρας έχουν λάβει οδηγίες να αποταθούν απευθείας στον Λευκό Οίκο καθώς ο Πρόεδρος Τραμπ πέρυσι είχε βάλει δύο φορές βέτο στις προσπάθειες του Κογκρέσου να μπλοκάρει πωλήσεις όπλων στην Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Εκτός από το Κογκρέσο επαφές θα γίνουν και με σωματεία εργαζομένων στην αμυντική βιομηχανία για να «ενημερωθούν» ως προς τις ευκαιρίες που θα προκύψουν αν οι Τούρκοι πάρουν αυτό που θέλουν. Το lobbying για τις πολυπόθητες άδειες λήγει στις 15 Νοεμβρίου, καλύπτοντας την περίοδο των αμερικανικών εκλογών (τυχαίο;) και με προοπτική να συνεχιστεί για επτά ακόμη μήνες.
Επίσης, το συμβόλαιο με την Lockheed Martin για την δομική αναβάθμιση 35 τουρκικών F-16 εκπνέει το φθινόπωρο αλλά όπως αναφέρει δημοσίευμα του Defense News το πρόγραμμα αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2023. Εάν το Κογκρέσο διατηρήσει το άτυπο εμπάργκο κατά της Τουρκίας, δεν αποκλείεται η Lockheed να ενώσει τις δυνάμεις της με τους λομπίστες για να πειστεί ο Πρόεδρος να παρέμβει και να σπάσει τον κλοιό του Κογκρέσου.
Αλέξανδρος Θεολόγου