Σειρά πολεμικών πλοίων ALS, το Ελληνικό Εθνικό Πλοίο για τον 21ο αιώνα

 

Με το σημερινό μας άρθρο, το ptisidiastima.com ξεκινά μια σειρά δημοσιευμάτων που σα στόχο έχουν την παρουσίαση της σχεδιαστικής προσπάθειας της ALS, που δημιούργησε μια πλήρη σειρά πολεμικών σκαφών για τις ανάγκες του Πολεμικού μας Ναυτικού, που χρειάζεται να αντικαταστήσει τα επόμενα χρόνια δεκάδες από τα πλοία του.
Η Als NSD – Als Naval Ship Designs  σε συνεργασία με την Ελληνική εταιρεία Veritas International με ίδιους πόρους, και με όραμα την αύξηση της αποτρεπτικής ικανότητος των Ενόπλων Δυνάμεων και τη μείωση της εξάρτησης της χώρας μας από το εξωτερικό, έχει ξεκινήσει εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια μια εθνική προσπάθεια για τον σχεδιασμό μιας “οικογένειας” πολεμικών πλοίων για την κάλυψη των αναγκών του Π.Ν. και όχι μόνο.

Τις πληροφορίες μας τις παρείχε ο Ιωάννης Τζαγκαράκης, επικεφαλής της όλης προσπάθειας.
Η οικογένεια αυτή των σκαφών που σχεδίασε η ALS NDS περιλαμβάνει πολεμικά σκάφη διαφόρων τύπων και μεγεθών, από απλό περιπολικό των 65 μέτρων μέχρι και μεγάλη φρεγάτα περιοχής των 140 μέτρων.
Σας παραθέτουμε στην συνέχεια την πλήρη λίστα με τις σχεδιάσεις της Als NSD:

• Als^® Class 65 Coast Guard /OPV/Littoral Attack Craft
• Als^® Class 70 Fast Attack Craft
• Als^® Class 80 OPV/Missile Fast Attack Ship
• Als^® Class 90 Corvette (CODAD)
• Als^® Class 100 Littoral Combat Ship (CODAG)
• Als^® Class 115 Surface Combat Ship (CODAG)
• Als^® Class 125 Air Defence Frigate (CODAG)
• Als^® Class 140 Air Defence Frigate (CODAG)
  Als^® Class 140 Air Defence Frigate (CODOG)

Την προσπάθειά της ALS, αυτή έχουν συνδράμει, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) για την εκπόνηση διαφόρων μελετών, η Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ), απόστρατοι αξιωματικοί και στελέχη του  ΠΝ., με μακρά διαδρομή και εξαίρετους τίτλους σπουδών και με εμπειρία στην κατασκευή και παραλαβή νέων μονάδων, καθώς επίσης και εξειδικευμένοι οίκοι του εξωτερικού και του εσωτερικού στους διάφορους τομείς και άλλοι.
Όπως μας αποκάλυψε ο κος Τζαγκαράκης, έχουν πραγματοποιηθεί επανειλημμένες επαφές με εκπροσώπους του ΓΕΝ, καθώς επίσης και με το ΥΠΕΘΑ, και η ομάδα είχε προχωρήσει σημαντικά σε επίπεδο αρχικής σχεδίασης και ενσωμάτωσης των παρατηρήσεων του ΓΕΝ, ιδιαίτερα στο σκέλος της ικανοποίησης των επιχειρησιακών απαιτήσεών του για επιχειρήσεις στην ΝΑ Μεσόγειο.
Μεταξύ άλλων έχει διερευνηθεί και η δυνατότητα εμπλοκής ελληνικών εταιριών παροχής αμυντικού υλικού στην υλοποίηση του έργου.
Ταυτόχρονα υπάρχει συνεργασία με εξειδικευμένους οίκους του εξωτερικού για την παροχή πληροφοριών και στοιχείων για τα συστήματα πλατφόρμας, όπλων και αισθητήρων, συστημάτων διαχείρισης μάχης, συστημάτων ναυσιπλοΐας, κλπ., απαραίτητα για την εκπόνηση των μελετών και σχεδίων, καθώς επίσης και για την ολοκλήρωση του οπλικού συστήματος.

Η ομάδα της ALS NDS είναι μάλιστα σε επαφή με πειραματικές δεξαμενές για την εκτέλεση εκτενών δοκιμών του προτύπου.
Ταυτόχρονα έχει προχωρήσει στην εκπόνηση μελετών προδιαγραφών και σχεδίων σε συνεργασία με το ΕΜΠ, ΣΝΔ και εξειδικευμένων οίκων του εξωτερικού και του εσωτερικού στους διάφορους τομείς, όπως:

1. Σχεδίαση της γάστρας (Lines Plan)
2. Καθορισμός των επιχειρησιακών δυνατοτήτων του σκάφους
3. Επιλογή των κυρίων συστημάτων, μηχανημάτων και συσκευών της πλατφόρμας καθώς επίσης και των αισθητήρων και των όπλων (συλλογή των απαραιτήτων τεχνικών στοιχείων και προδιαγραφών)
4. Υπολογισμός βάρους και κατανομής βάρους σύμφωνα με DDS 079-1
5. Υπολογισμός χωρητικότητας δεξαμενών
6. Μελέτες ευστάθειας σε άθικτη και μετά από βλάβη κατάσταση (Damage and Intact Stability Booklet)
7. Υπολογισμός καμπύλης αντίστασης ρυμούλκησης για σειρά ταχυτήτων γύρω από την ονομαστική περιοχή λειτουργίας
8. Υπολογισμός μέγιστης ταχύτητας του σκάφους με βάση το περιθώριο ισχύος
9. Υπολογισμός αυτονομίας και ακτίνας ενεργείας σύμφωνα με NAVSEA DDS 200-1
10. Υπολογισμός συμπεριφοράς του σκάφους στη θάλασσα (Sea keeping calculations)
11. Σχεδίαση λεπτομερειακών γενικών διατάξεων (General Arrangement Plans)
12. Διατάξεις μηχανοστασίων (Machinery rooms layouts)
13. Εκπόνηση σχεδίων κλάσης της μεταλλικής κατασκευής
14. Μελέτη μεταλλικής κατασκευής (Steel scantling calculation in accordance to Germanischer Lloyd Rules for Classification and Construction of Naval Ships).
15. Εκπόνηση γενικών προδιαγραφών του σκάφους (Vessel’s Technical Specification)
16. Δημιουργία ηλεκτρονικού μοντέλου
17. Εκτίμηση κόστους κατασκευής (Estimation cost calculation), κλπ.

Όπως μας εξήγησε ο κος Τζαγκαράκης, από τα τέλη του 2009, οπότε ξεκίνησε και η προσπάθειά μέχρι και σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές επαφές, παρουσιάσεις και συζητήσεις με διάφορους φορείς, έχουν επίσης πραγματοποιηθεί δεκάδες παρουσιάσεις στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο καθώς επίσης και σε ορισμένα κανάλια της ελληνικής τηλεόρασης ενώ παρουσιάσεις του Εθνικού πλοίου έχουν επίσης πραγματοποιηθεί στο Εθνικό Πολεμικό Μουσείο, στο Ελληνικό Ινστιτούτο Ναυτικής Τεχνολογίας (ΕΛΙΝΤ), κλπ. Δυστυχώς μέχρι και σήμερα και παρά τις υποσχέσεις και διαβεβαιώσεις η ομάδα της ALS NDS δεν είχε κάποιο χειροπιαστό αποτέλεσμα.

Θα πρέπει να σημειώσουμε πως ένας από τους τύπους των σκαφών Als^® Class 100 Littoral Combat Ship, Als^® Class 115 Surface Combat Ship και Als^® Class 125 Air Defence Frigate, κάλλιστα θα μπορούσαν να αποτελέσουν το προϊόν ενός εγχώριου προγράμματος ανάπτυξης πολεμικού πλοίου για μια νέα φρεγάτα, ενός πλοίου απόλυτα προσαρμοσμένου στις ελληνικές απαιτήσεις, που θα επέτρεπε στο ΠΝ να αντικαταστήσει τις φρεγάτες κλάσης S σε βάθος χρόνου.
Για παράδειγμα, η Als^® Class 100 Littoral Combat Ship, εκτοπίσματος 2.900 περίπου τόνων η οποία δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ) και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ), το 2013/2014 είχε προχώρησε σημαντικά σε επίπεδο αρχικής σχεδίασης και ενσωμάτωσης των παρατηρήσεων και απαιτήσεων του ΓΕΝ, ιδιαίτερα στο σκέλος της ικανοποίησης των επιχειρησιακών απαιτήσεών του στην ΝΑ Μεσόγειο.
Το σχέδιο αυτό μετεξελίχθηκε στην συνέχεια κατόπιν απαίτησης του ΥΠΕΘΑ, στην φρεγάτα αεράμυνας περιοχής Als^® Class 125, πλήρους εκτοπίσματος 5.000 τόνων. Ήταν μια προσπάθεια η οποία θεωρήθηκε πολύ σημαντική και η οποία θα απέδιδε το δικό μας «Εθνικό» πλοίο» προσαρμοσμένο στη νέα γεωπολιτική κατάσταση στη ΝΑ Μεσόγειο.
Το πρόγραμμα εξελισσόταν αδαπάνως για το ΥΠΕΘΑ, με τη συνεργασία της Als NSD, Veritas International, της ΣΝΔ και του ΓΕΝ, φθάνοντας έως του σημείου της κατάθεσης συγκεκριμένης οικονομοτεχνικής πρότασης για την ολοκλήρωση της σχεδίασης της Als^® Class 125 Air Defence Frigate, μέχρι του επιπέδου του Βασικού Σχεδιασμού.

Όπως τόνισε ο κος Τζαγκαράκης, «ο ρόλος τον οποίον καλείται να διαδραματίσει το ΠΝ στην ειρήνη και στον πόλεμο είναι γνωστός και εξαιρετικά σημαντικός για την υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας και των εθνικών συμφερόντων της χώρας μας. Παρά ταύτα, η πρόσφατη προσέγγισή του στην απόκτηση των μέσων που θα του επιτρέψουν να φέρει εις πέρας την αποστολή του με αξιοποίηση των εθνικών δυνατοτήτων είναι τουλάχιστον συντηρητική, ανεπαρκής και σε ένα βαθμό ακατανόητη.
Το 2015 και παρά την πρόθεση και δέσμευση του ιδίου του Πρωθυπουργού για την προώθηση του Εθνικού Πλοίου, η συνέχεια είναι μάλλον γνωστή και δυστυχώς, η αναμενόμενη στην Ελλάδα. Απλά η ηγεσία σταμάτησε να ασχολείται και η πρόταση δεν έτυχε ποτέ απάντησης από τους καθ’ ύλην αρμοδίους και επί της ουσίας το πρόγραμμα τελμάτωσε.
Δεν πιστεύω ότι διαφωνεί κάποιος στη διαπίστωση ότι ιδιαίτερα υπό αυτές τις πιεστικές συνθήκες, η επινοητικότητα και η στροφή σε εγχώριες λύσεις χαμηλού κόστους είναι ίσως η μόνη διέξοδος. Αν το 2015 είχαμε συνεχίσει με το πρόγραμμα, το πρώτο «Εθνικό Πλοίο» θα βρισκόταν σήμερα σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής, εάν όχι σε φάση παράδοσης»
Και συνεχίζει ο κος Τζαγκαράκης «Είναι αλήθεια ότι η σχεδίαση ενός σύγχρονου πολεμικού πλοίου κλάσης φρεγάτας αποτελεί ένα σύνθετο, πολύπλοκο εγχείρημα, το οποίο ενέχει ιδιαίτερα υψηλό τεχνολογικό ρίσκο, ακόμα και για χώρες ή ναυπηγεία με ιδιαίτερα πλούσια εμπειρία και παράδοση στον χώρο. Αυτό όμως δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι για την αδράνεια που επιδεικνύουμε, όταν χώρες μικρότερου μεγέθους ή ασύγκριτα μικρότερης ναυτικής παράδοσης το τολμούν.

Είναι γνωστό ότι στην χώρα μας έχουν μελετηθεί, σχεδιαστεί και κατασκευαστεί  στο παρελθόν εκτός των εμπορικών και πολεμικά πλοία και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Ας πάψουμε λοιπόν να μεμψιμοιρούμε και ας κοιτάξουμε ποιο είναι τελικά το συμφέρον του έθνους μας. Η λύση δεν είναι να αγοράζουμε ξένα σκάφη, τα οποία έχουν μελετηθεί και κατασκευαστεί από ξένους και τα οποία στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν καλύπτουν τις ανάγκες του ΠΝ. Η λύση είναι να προσπαθήσουμε να αναπτύξουμε την εγχώρια αμυντική μας βιομηχανία.
Ένα καλό παράδειγμα προσπάθειας για ανάπτυξη της εγχώριας αμυντικής της βιομηχανίας είναι η Τουρκία. Οι περισσότερες χώρες έχουν ήδη ξεκινήσει την προσπάθεια για ανάπτυξη εθνικών πολεμικών πλοίων, με ότι πάει να πει αυτό. Το θέμα της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας είναι θέμα εθνικό και έτσι θα πρέπει να το βλέπουμε όλοι, πολίτες και κυβερνώντες.»
Όπως μας εξήγησε ο Ι. Τζαγκαράκης, θα πρέπει επίσης να γίνει κατανοητό ότι η προσπάθεια των ξένων κρατών να προωθήσουν τα δικά τους πολεμικά σκάφη στηρίζεται στο γεγονός ότι θέλουν να κερδίσουν χρήματα και όχι βέβαια γιατί μας αγαπούν.
Το κρίσιμο τελικά ερώτημα είναι πόσα χρήματα αναμένουν να καρπωθούν, γιατί σε τελική ανάλυση αυτό το ποσόν θα επιβαρύνει και το τελικό κόστος του κάθε σκάφους. Το ποσοστό αυτό εκτιμάται ότι ανέρχεται περίπου στο 25% της συνολικής αξίας του κάθε πλοίου. Τώρα υποθετικά σε ένα πρόγραμμα αγοράς 4 φρεγατών αξίας περίπου 2,8 δις ευρώ, περίπου τα 700 εκατομμύρια ευρώ είναι στην ουσία υπερτιμολόγηση.

Και κλείνοντας, τονίστηκε ότι «Εκτός των άλλων πλεονεκτημάτων για τέτοια ποσά, αξίζει και να προσπαθήσουμε και να ρισκάρουμε. Θα πρέπει κάποτε οι αμυντικές μας δαπάνες να είναι προς την κατεύθυνση στο να δίνουν δουλειά στα ελληνικά χέρια και να αναπτύσσουν την ελληνική και όχι τις συμμαχικές οικονομίες.
Αυτό το οποίο σταμάτησε το 2015, οφείλει να γίνει τώρα, ώστε σταδιακά να χτιστεί εμπειρία και να αποκτηθεί αυτοπεποίθηση. Συνεργασίες με χώρες με παρόμοιες ανάγκες είναι θεμιτές και είναι δυνατόν να επιδιωχθούν και να επιτευχθούν.

Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι η χώρα μας έχει την υποχρέωση να διατηρεί έναν μεγάλο στόλο πολεμικών σκαφών για την προστασία και διατήρηση των θαλάσσιων συνόρων μας και των υποχρεώσεών μας απέναντι στο ΝΑΤΟ. Το κόστος πρόσκτησης των παραπάνω σκαφών ανέρχεται σε αρκετά δις ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων αυτών είναι εξαγωγή συναλλάγματος.
Την ίδια στιγμή η χώρα μας διαθέτει αξιόλογες Ναυπηγικές Μονάδες με πολύ μεγάλη εμπειρία στην κατασκευή πολεμικών σκαφών επιφάνειας και υποβρύχιων, μεγάλες μελετητικές και κατασκευαστικές εταιρίες οι οποίες δραστηριοποιούνται στο χώρο της άμυνας και πληθώρα ικανών και έμπειρων επιστημόνων, ηλεκτρολόγων, ηλεκτρονικών, ναυπηγών και μηχανικών.»

Λαμβανομένης επί πλέον υπόψη της στενότητας οικονομικών πόρων για μεγάλο διάστημα στο μέλλον, προκύπτει η αναγκαιότητα έναρξης του προγράμματος σχεδίασης και κατασκευής του «Εθνικού Πλοίου» εκμεταλλευόμενοι το εγχώριο δυναμικό (βιομηχανία, επιστημονικούς φορείς και τις δεξιότητες και ικανότητες των Ελλήνων). Συγκεκριμένα, οι κύριοι λόγοι της ανάπτυξης ενός πολεμικού σκάφους στην Ελλάδα,  είναι οι εξής:

• Μείωση της εξάρτησης της χώρας μας από το εξωτερικό
• Μείωση του κόστους των εξοπλιστικών προγραμμάτων
• Μεγιστοποίηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας
• Μείωση της τελικής τιμής
• Αύξηση της απασχόλησης σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας (ελληνική ναυπηγική και αμυντική βιομηχανία)
• Σχεδίαση σκαφών σύμφωνα με τις ειδικότερες επιχειρησιακές ανάγκες του ΠΝ
• Αξιοποίηση της ήδη υπάρχουσας γνώσης και εμπειρίας στον χώρο της αμυντικής βιομηχανίας.
• Αντικατάσταση των παλαιών μονάδων του ΠΝ
• Χρησιμοποίηση παλαιών όπλων και αισθητήρων από παλαιά σκάφη
• Δημιουργία προϋποθέσεων για την σχεδίαση και κατασκευή σκαφών για εξαγωγή

Πρόσφατη εξέλιξη του θέματος, είναι ότι τον Σεπτέμβριο του 2019 υποβλήθηκε στο Π.Ν. νέα πρόταση για την ανάπτυξη ενός «Εθνικού Πλοίου» Σύμφωνα με αυτή το Π.Ν. θα επιλέξει έναν από τους προτεινόμενους τύπους για περαιτέρω ανάπτυξη μέχρι το επίπεδο σχεδίασης που θα κριθεί σκόπιμο. Η πρόταση εκκρεμεί.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι με την διαδικασία αυτή θα κερδηθεί πολύτιμος χρόνος, αφού ενδιάμεσα πιθανότατα θα έχει ανασυγκροτηθεί ένα Ναυπηγείο Αμυντικών Κατασκευών, ώστε να είναι δυνατή η αποτελεσματική κατασκευή πολεμικών πλοίων στην Χώρα μας. Σε αυτή την περίπτωση το κόστος κατασκευής στην Ελλάδα θα μπορούσε να είναι έως και 30% χαμηλότερο από το αντίστοιχο του εξωτερικού, σε απόλυτους αριθμούς άνω των 600 εκ. Ευρώ, Η διαφορά αυτή δικαιολογεί και την ανάληψη σχετικού ρίσκου.
Ο κος Τζαγκαράκης τονίζει ότι είναι σκόπιμο και απολύτως αναγκαίο και ανεξάρτητα από τη διαφαινόμενη απόφαση της Κυβέρνησης για προμήθεια φρεγατών από το εξωτερικό, η χώρα μας να προχωρήσει στη μελέτη και κατασκευή των δικών της σκαφών Ελληνικής σχεδίασης και κατασκευής, όχι ανταγωνιστικά  αλλά συμπληρωματικά το οποίο θα έχει σαν αποτέλεσμα την ανάσταση της εθνικής μας αμυντικής βιομηχανίας που τα τελευταία χρόνια «πνέει τα λοίσθια» σαν αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης και όχι μόνο.

Η Ελληνική πρόταση για την κάλυψη του υπάρχοντος κενού μεταξύ των πυραυλακάτων κλάσης Ρουσσέν και των φρεγατών κάλλιστα  θα μπορούσε να είναι ένα από τα σκάφη Als Class 70, 80, 90 ή 100, σύγχρονα σκάφη με μεγάλη δύναμη πυρός. Μια ρεαλιστική και ταυτόχρονα οικονομική πρόταση, συμπληρωματική της διαφαινόμενης απόφασης για προμήθεια φρεγατών από το εξωτερικό.
Μια άλλη συμπληρωματική πρόταση θα μπορούσε να είναι η άμεση προώθηση της σχεδίασης Als Class 100 μέσω της Ελληνικής Πολιτείας – ΥΠΕΘΑ στο πρόγραμμα της Ευρώ-Κορβέτας (European Patrol Corvette). Θα πρέπει να λάβουμε επίσης υπόψη το γεγονός ότι η ΕΕ αποφάσισε από το 2018 να διαθέσει σημαντικά οικονομικά κονδύλια από τον Κοινοτικό προϋπολογισμό (13 δις ευρώ για 7 χρόνια μετά το 2020) για την κάλυψη αναγκών έρευνας και ανάπτυξης των ευρωπαϊκών αμυντικών βιομηχανιών. Και σε αυτό θα πρέπει να είμαστε παρόντες.

Είναι βέβαιο ότι υπό κατάλληλες συνθήκες και με τη βοήθεια και αρωγή της Ελληνικής Πολιτείας, θα αποκτήσουμε τη δυνατότητα να εκσυγχρονίσουμε τον στόλο μας βασιζόμενοι στις αρετές και ικανότητες του ελληνικού λαού. Αυτές τις αρετές που μαζί με την τόλμη και την εφευρετικότητα δημιούργησαν οι πρόγονοί μας στην αρχαιότητα το μέγα «της Θαλάσσης Κράτος» και εξασφάλισαν την Ελληνική κυριαρχία στον παγκόσμιο θαλάσσιο χώρο.
Είναι πεποίθησή του κου Τζαγκαράκη ότι υπό κατάλληλες συνθήκες θα μπορούμε να εκσυγχρονίσουμε τον στόλο μας βασιζόμενοι στις αρετές και ικανότητες του ελληνικού λαού. Αυτές τις αρετές που μαζί με την τόλμη και την εφευρετικότητα δημιούργησαν οι πρόγονοί μας στην αρχαιότητα το μέγα «της Θαλάσσης Κράτος» και εξασφάλισαν την ελληνική κυριαρχία στο παγκόσμιο θαλάσσιο χώρο.

Ποιος είναι ο Ιωάννης Τζαγκαράκης;
Εργαζόταν στα Ελληνικά Ναυπηγεία Σκαραμαγκά από 1967 μέχρι και τα μέσα του 2009, με τελευταία θέση αυτή του Διευθυντή Μελετών έρευνας και ανάπτυξης. Σε αυτό το χρονικό διάστημα είχε άμεση εμπλοκή σε όλα τα εμπορικά η πολεμικά έργα τα οποία εκτελέστηκαν στην εταιρία, ενδεικτικά όπως:
Περιπολικά ΠN, Θαλαμηγούς Νιάρχου, Bulk carriers, Product carriers, Πυραυλακάτους ΠΝ., Πλωτούς γερανούς ΠN., Πετρελαιοφόρα ΠΝ., Πλοία ψυγεία, Φρεγάτες Meko 200 ΠΝ., Περιπολικά ανοικτής θαλάσσης ΠΝ., Περιπολικά Λιμενικού, Εκσυγχρονισμό Φρεγατών, Επιβατικά νήσος Χίος και νήσος Μύκονος, κλπ.
Στο τέλος του 2009 δημιούργησε την Als Naval Ship Designs (Als NSD), μια υπό ίδρυση μελετητική εταιρεία με αντικείμενο την μελέτη και ανάπτυξη πολεμικών πλοίων επιφανείας.