H σημερινή -και αναμενόμενη- εξέλιξη, δηλαδή της δήλωσης από την Τουρκία “πάρκων προστασίας θαλάσσιας ζωής” εντός της δικής της “θαλάσσιας χωροταξικής διαχείρισης”, είναι μια ακόμη προσθήκη, στη μακριά ελληνοτουρκική αντιπαράθεση, στο γενικό πλαίσιο της οριοθέτησης ΑΟΖ/Υφαλοκρηπίδας, η οποία όλο και διευρύνεται και εξειδικεύεται.
Ετσι τώρα η Άγκυρα οριοθετεί δύο τέτοια πάρκα, σε θέσεις κιόλας ιδιαίτερης σημασίας:
- Στο βόρειο Αιγαίο, το ορίζει γύρω από την Ίμβρο, δηλαδή όλη την ζώνη εκεί τουρκικών χωρικών υδάτων και μετά το προεκτείνει περίπου έως τη μέση κατά μήκος, της θαλάσσιας περιοχής μεταξύ Σαμοθράκης και Λήμνου, ακριβώς μεταξύ των εξωτερικών ορίων των ελληνικών χωρικών υδάτων των δύο νήσων.
- Ενώ στο Νότο, ορίζει μια πολύ μεγάλη έκταση, που ξεκινά απέναντι από τη Ρόδο και φθάνει πέρα από την Αττάλεια. Αυτό το πάρκο περικλείει και το Καστελόριζο, αλλά και εδώ φθάνει στο όριο των ελληνικών εθνικών υδάτων.
Πέρα από τα παραπάνω που είναι τα αρχικά, πρέπει να αναμένουμε και άλλες οριοθετήσεις χρήσης, είτε “πάρκων προστασίας περιβάλλοντος”, είτε “ενάλιων αρχαιοτήτων”, είτε “αλιευτικές ζώνες” κ.ο.κ. εντός Αιγαίου.
Στην πάνω φωτό δείχνουμε με κόκκινο κύκλο ποιές είναι οι συγκεκριμένες περιοχές, ώστε να συγκρίνεται με την αρχική τουρκική δήλωση “θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού” (κάτω), που είχε γίνει ως ανταπάντηση του δικού μας.
Να τονίσουμε εδώ, πως η ελληνική δήλωση περί “θαλάσσιας χωροταξίας”, της 16ης Απριλίου, εντός της δικής μας ΑΟΖ (είτε ορισμένης σε κάποια σημεία είτε διεκδικούμενης” παραμένει λειψή! Δηλαδή ο χάρτης που εμείς ανακοινώσαμε δείχνει μόνο τη γενική έκταση, και όχι τις ειδικές χρήσεις εντός της. Αντίθετα η Τουρκία κατέθεσε ένα πολύ πιο πλούσιο και εξειδικευμένο χάρτη, με πολλές ορισμένες χρήσεις, τον οποίο τώρα συμπληρώνει και θα επεκτείνει και περαιτέρω.
Ξαναλέμε τα γνωστά: Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός δεν παράγει δικαιώματα κυριαρχίας, ούτε η δήλωση του στους σχετικούς διεθνείς οργανισμούς αποτελεί “νομιμοποίηση”. Αλλά η Τουρκία εδώ κάνει τη γνωστή μεθοδολογία της: δηλώνει, εντοπίζει, οριοθετεί, διεκδικεί, πιέζει, απειλεί, δημοσιεύει χάρτες, κάνει επιστολές, απευθύνει νότες, κάνει χαρακτηρισμούς γεωγραφικούς, διαμαρτύρεται κ.λπ. Οπότε επιχειρεί να παράγει σε βάθος χρόνου μια “βαρύτητα τετελεσμένων”, η οποία σταδιακά θεωρείται διεθνώς όχι μεν “νόμιμη” αλλά τουλάχιστον ανεκτή. Ετσι όσο μακραίνει ο χρόνος συσσωρεύεται ένας όγκος διεκδίκησης που δεν αντισταθμίζεται εύκολα, ειδικά αν το μόνο που έχεις να αντιπαραβάλλεις είναι ένας όγκος διαμαρτυρίας.
Εδώ απαιτείται μια γενικότερη επισήμανση μιας και μιλάμε για τα θέματα ΑΟΖ/Υφαλοκρηπίδας και γενικότερα διαχείρισης-οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών. Η κυβέρνηση λέει πως οι πρόσφατες κινήσεις της Άγκυρας και της Λιβύης (η πρώτη δημοσίευσε δικό της χάρτη θαλάσσιας χωροταξίας, μέχρι το μέσο του Αιγαίου και τον συμπληρώνει, η δεύτερη εμφανίζει ΑΟΖ σχεδόν μέχρι την Κρήτη, συν βέβαια το μεταξύ τους μνημόνιο περί ΑΟΖ) “οφείλονται” και είναι “απαντήσεις” στις προηγούμενες ελληνικές πρωτοβουλίες ρύθμισης ΑΟΖ με Ιταλία και εν μέρει με Αίγυπτο, στην κήρυξη 12 μιλιών χωρικών υδάτων στο Ιόνιο, στην προκήρυξη διαγωνισμών για έρευνα και εκμετάλλευση θαλασσίων οικοπέδων νότια της Κρήτης κ.ο.κ.
Άρα το κυβερνητικό επιχείρημα είναι πως “εμείς ορίσαμε το θέμα και το αρχίσαμε, εμείς είχαμε την πρωτοβουλία και πλέον μας απαντούν”. Να το δεχθούμε και έχει βαρύτητα. Όταν λοιπόν ξεκινάς ένα “διάλογο μέσω πρωτοβουλιών” για τόσο κρίσιμα θέματα και κάνεις και το πρώτο βήμα, αυτό σημαίνει πως έχεις πάρει την απόφαση και έχεις κάνει τον προγραμματισμό, αλλά συντηρείς και τη διαρκή μελέτη-εκτίμηση και ανασχεδιασμό, να τον… συνεχίσεις μέχρι λήξης.
Με απλά λόγια, όταν μπεις σε ένα “αγώνα δρόμου” εθνικών ζητημάτων κάνοντας κιόλας το πρώτο βήμα, τότε οφείλεις να τον τρέξεις τον αγώνα και να προσπαθήσεις να φτάσεις και πρώτος στο όποιο “τέρμα”, μιας και είχες το πλεονέκτημα εκκίνησης. Οπότε, περιόδοι “αγρανάπαυσης” στο πλάι της διαδρομής, αδυναμία επιτάχυνσης όταν σε πλησιάζουν ή αδυναμία παραμονής στο “γκρουπ” των πρώτων, όπως και παύσεις αναστοχασμού για να θυμηθείς “ποιός είμαι, που είμαι και που πάω”, δεν είναι ότι καλύτερο.
Συμπέρασμα; η Ελλάδα οφείλει τώρα, στον “ανταγωνισμό” δηλώσεων-διεκδικήσεων-οριοθετήσεων-κατοχυρώσεων, είτε ΑΟΖ/Υφαλοκρηπίδας, είτε χωροταξικού σχεδιασμού, είτε ακόμη και χωρικών υδάτων να κάνει -αργά ή γρήγορα- το επόμενο δικό της βήμα. Το οποίο βέβαια, και καλό θα είναι το δυνατόν γρηγορότερα, θα κληθεί να το προβάλλει αντίστοιχα, σε διεθνή φόρα και οργανισμούς, αλλά και αν χρειαστεί να το στηρίξει με συνδυασμό ήπιας και σκληρής ισχύος.
