Μερικές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες για τα μελλοντικά F-35 της Ελλάδας αναδύθηκαν από συνέντευξη του αντιπροέδρου της Lockheed Martin για την εμπορική ανάπτυξη του F-35, J.R. McDonald στην εφημερίδα Καθημερινή.
Ο Αμερικανός αξιωματούχος της κατασκευάστριας εταιρίας είπε αρκετά πράγματα για το επικείμενο πρόγραμμα, αν και τα περισσότερα από αυτά είναι γνωστά από καιρό και έτσι μόνο επιβεβαιώθηκαν για άλλη μια φορά.
Αναφέρθηκε στην περαιτέρω διαδικασία επισημαίνοντας ότι η ελληνική παραγγελία (που θα γίνει μέσω της USAF, καθώς είναι πρόγραμμα FMS) «εκκρεμεί» ακόμη στη διάσταση της ένταξής της στη ροή των προμηθειών του JSF CTOL.
Όπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές οι παραγγελίες των F-35A γίνονται σε μεγάλες παρτίδες από την Αμερικανική Αεροπορία, που περιλαμβάνουν και τους εξαγωγικούς πελάτες. Δυο τέτοιες βρίσκονται στο τελικό στάδιο διαπραγμάτευσης, ενώ ένα ακόμη μεγαλύτερο συμβόλαιο, που θα είναι και το πρώτο μιας σειράς πολυετών συμβολαίων στα οποία δεν θα γίνεται νέα διαπραγμάτευση αλλά θα ισχύει διαδικασία τυχόν αναπροσαρμογής της τιμής, θα ακολουθήσει.
Η ελληνική παραγγελία θα ενταχθεί πιθανότατα σε αυτό το τελευταίο συμβόλαιο, ενώ τα πρώτα ελληνικά F-35A, κατά τον κύριο McDonald θα αρχίσουν να κατασκευάζονται περίπου σε δυο χρόνια από σήμερα.
Θυμίζουμε ότι σύμφωνα με τα όσα είχαμε μάθει στην επίσκεψή μας στο Fort Worth του Τέξας τον Μάρτιο του 2023, στην γραμμή παραγωγής των F-35, από τη στιγμή που ένα JSF αρχίζει να κατασκευάζεται ως απάρτια προμηθευτών της Lockheed Martin απαιτούνται περίπου 18 μήνες για την τελική συναρμολόγηση του αεροσκάφους.
Επί αυτού ο κος J.R. McDonald ανέφερε ότι τα πρώτα οκτώ ελληνικά F-35A, που αφορούν, σύμφωνα με τον προγραμματισμό που έχει ανακοινωθεί, τις παραδόσεις δυο ετών (τέσσερα κάθε χρόνο), θα συναρμολογηθούν στο Τέξας. Τα αεροπλάνα αυτά θα παραμείνουν στις ΗΠΑ για εκπαίδευση περίπου έως και το 2030 (έως και 27 μήνες μετά την απόδοσή τους από την γραμμή συναρμολόγησης), οπότε -κατά τον αντιπρόεδρο της Lockheed Martin- θα έλθουν στην Ελλάδα.
Στη συνέχεια όμως υπάρχει πιθανότητα τα υπόλοιπα 12 να συναρμολογηθούν στις εγκαταστάσεις του FACO (Final Assembly Check Out) στο Κάμερι της βόρειας Ιταλίας, που είναι η μια από τις δυο τέτοιες εκτός ΗΠΑ (η άλλη είναι στην Ναγκόγια της Ιαπωνίας).
Στο FACO του Κάμερι, συναρμολογούνται περίπου 15 F-35A και F-35B ετησίως, συγκριτικά με τα 130-140 στο Τέξας.
Οι διεθνείς πελάτες του JSF έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν τη συναρμολόγηση των αεροσκαφών τους στην ιταλική γραμμή, όπως έχει κάνει η Ολλανδία, η Ελβετία και (εν μέρει) η Τσεχία. Κατά τα φαινόμενα και η Γερμανία θα κάνει την επιλογή για το Cameri, τουλάχιστον για μερικά από τα 35 αεροπλάνα που έχει παραγγείλει.
Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κάποιο σημαντικό πλεονέκτημα για μια τέτοια επιλογή και παρά τις κάποιες αναφορές ότι υπάρχει δυνατότητα συρρίκνωσης των χρόνων παράδοσης, αυτό δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται. Το FACO του Κάμερι (όπου κατασκευάζονται και οι πτέρυγες του F-35A) είναι ενταγμένο στην συνολική παραγωγή του JSF.
Στο Cameri θα γίνεται η συντήρηση όλου του ευρωπαϊκού στόλου των F-35, σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται για τα JSF.
