Η ρωσική μισθοφορική οργάνωση Wagner είναι από τις σκοτεινότερες ιστορίες της εξωτερικής πολιτικής της Μόσχας. Θεωρητικά ανεξάρτητη και αυτόνομη, στην πράξη εξαρτώμενη και προέκταση της ρωσικής πολιτικής, έδρασε και συνεχίζει να δρα στο εξωτερικό, κυρίως σε Αφρική, Μέση Ανατολή-Κεντρική Ασία, ως ένας μοχλός βίας, συνεταιριζόμενος με όποιο τοπικό καθεστώς θέλει να στηρίξει η κυβέρνηση Πούτιν.
Οι ακροδεξιές έως και νεοναζιστικές της καταβολές είναι γνωστές, η οργάνωση στον πόλεμο στην Ουκρανία γιγαντώθηκε με δεκάδες χιλιάδες μέλη και χρησίμευσε ως μονάδα κρούσης σε πολυαίμακτες μάχες, κυρίως στο Μπαχμούτ, μέχρι βέβαια που μετείχε και στο παράδοξο “ημιπραξικόπημα” κατά του Πούτιν, που έγινε τον περασμένο Ιούνιο. Έκτοτε, η Μόσχα έχει αυξήσει σημαντικά τον έλεγχο της στην οργάνωση ώστε να αποφύγει παρόμοια σκηνικά, ενώ ο παλαιός ηγέτης της, Πριγκόζιν έχει αποχαιρετήσει το μάταιο τούτο κόσμο σε ένα αεροπορικό ατύχημα, ή ίσως “ατύχημα να βρεθεί αντιμέτωπος με πολύ ισχυρότερους του”.
Η δράση της Wagner όμως στην Αφρική δεν έπαψε ποτέ και πλέον ενισχύεται, αλλά πλέον με άλλο όνομα. Έτσι εμφανίζεται ως “Africa Corps” (με το νέο όνομα, όχι παράδοξα, να θυμίζει εκείνο των γερμανικών μονάδων της Αφρικανικής Εκστρατείας το 1941-42 με επικεφαλής τον Ρόμελ), όπου στο ξεκίνημα του έτους, μια μονάδα της, κάπου 100 ατόμων έφθασε στην Μπουρκίνα Φάσο, για να στηρίξει την νεοφυή εκεί στρατιωτική κυβέρνηση, η οποία έχει ήδη διώξει τους Γάλλους που είχαν στρατιωτική παρουσία. Ενώ ήδη έχει παρουσία σε Σουδάν, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Μοζαμβίκη, Νίγηρα, Λιβύη και Μάλι.
H Africa Corps πλέον ελέγχεται απευθείας από το ρωσικό υπουργείο Αμύνης και είναι στην ευθύνη του υφυπουργού Yunus-bek Yevkurov, με καταγωγή από την Ινγκουσετία, βετεράνου στρατιωτικού με εμπειρία στον 2ο πόλεμο της Τσετσενίας, που υπηρέτησε και στην ρωσική αποστολή στο Κόσοβο.
Στόχος πλέον είναι η Africa Corps να επεκταθεί σημαντικά σε όλη την κεντρική Αφρική, στη ζώνη του Σαχέλ,σε μεγάλο βαθμό υποκαθιστώντας τις γαλλικές δυνάμεις που δραστηριοποιούνταν για την καταπολέμηση της ισλαμικής τρομοκρατίας. Κι αυτό καθώς η Γαλλία στο κύμα πραξικοπημάτων που ξανά σαρώνει την ζώνη του Σαχέλ, έχει βρεθεί σε δύσκολη θέση, μιας και η αναταραχή συνοδεύεται από αναζωπύρωση του αντι-αποικιακού συναισθήματος των πολιτών. Κι αυτό γιατί στις περισσότερες χώρες υπάρχει σοβαρό ζήτημα ασφαλείας από την δράση εξτρεμιστών ισλαμιστών, όπως και εμφύλιες συγκρούσεις και φυλετικές αντιπαραθέσεις, όπου η μέχρι τώρα δυτική παρέμβαση (κυρίως Γάλλων της Λεγεώνας των Ξένων, αλλά και Αμερικανών και άλλων χωρών) δεν έχει καταφέρει να δώσει λύση, ούτε να δείξει σεβασμό στις τοπικές ευαισθησίες και ανάγκες.
Έτσι τα γαλλικά στρατεύματα έφυγαν από το Νίγηρα, το Μάλι και τη Μπουρκίνα Φάσο, ενώ πιθανά το ίδιο να συμβεί με την παρουσία της και σε άλλες χώρες, δηλαδή τη Σενεγάλη, το Τσαντ, τη Γκαμπόν, το Ντζιμπουτί και την Ακτή Ελεφαντοστού. Σε μια “τεκτονικού” μεγέθους, πολιτική μεταστροφή πολλών γαλλόφωνων αφρικανικών χωρών που απορρίπτουν τους ιστορικούς -αποικιοκρατικούς βέβαια- δεσμούς με το Παρίσι, αναζητώντας νέους “πάτρωνες”.
Ως τέτοιοι προβάλλονται η Ρωσία, η Κίνα και εν μέρει και η Τουρκία, η οποία παρουσιάζεται ως εναλλακτικός “προστάτης” ισλαμικής προέλευσης αλλά χωρίς εξτρεμισμούς και με καλή διάθεση να πουλήσει όπλα και να ενισχύσει τις εμπορικές της συναλλαγές. Η Κίνα κάνει τις πολύ μεγάλες επενδύσεις και μετέχει στην τοπική ανάπτυξη, ενώ η Ρωσία ακολουθεί μια ενδιάμεση διαδρομή, και με επενδύσεις αλλά και μέσω Wagner-Africa Corps για να προσφέρει “στρατιωτικό βραχιόνα στήριξης”, όπου είναι αναγκαίος. Καθώς στην Αφρική η βία είναι συστημική και κεντρικό στοιχείο πολιτικής, σε βαθμό που η δυτική αντίληψη δεν μπορεί να κατανοήσει.
Ρωσικό μεταγωγικό με άνδρες της Wagner καταστράφηκε κατά την προσγείωση στο Μάλι
Έτσι στην Αφρική εξελίσσεται μια σοβαρή μεταλλαγή πολιτικής επιρροής, όπου βέβαια οι ΗΠΑ παραμένουν διεκδικητικές και έχουν τα δικά τους “πατήματα”, αλλά κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει το αποτέλεσμα: ποια δηλαδή θα είναι η νέα ισορροπία ισχύος στην ήπειρο και βέβαια με τι τίμημα εξάρτησης και αίματος.
