Η ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, η αύξηση των επιστροφών παράτυπων μεταναστών και η οικοδόμηση εταιρικών σχέσεων με τρίτες χώρες είναι μερικοί από τους τρόπους αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης, που η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επισημαίνει στην επιστολή της προς τους ευρωπαίους ηγέτες, ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα πραγματοποιηθεί στις 26 και 27 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες.
Στην τετρασέλιδη επιστολή της προς τους 27 ηγέτες της ΕΕ, η Πρόεδρος της Επιτροπής, εκτιμά ότι η ΕΕ έχει ενεργήσει με συνέπεια απέναντι στις φετινές αυξήσεις των παράτυπων αφίξεων. «Η διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου σημείωσε τις πιο απότομες αυξήσεις με αποκορύφωμα την έντονη πίεση που παρατηρήθηκε στη Λαμπεντούζα τον Σεπτέμβριο, όπου έθεσα ένα σχέδιο 10 σημείων το οποίο εφαρμόζουμε επί του παρόντος. Υπήρξε επίσης τετραπλασιασμός των αφίξεων στα ελληνικά νησιά, καθώς και ισχυρές πιέσεις στην Κύπρο και τα Κανάρια Νησιά, όπως φαίνεται πρόσφατα», αναφέρεται στην επιστολή.
Επιπλέον, η Φον ντερ Λάιεν τονίζει ότι η παράτυπη μετανάστευση πρέπει να αντιμετωπιστεί στις ρίζες της και χρειάζεται στενή συνεργασία με τους «εταίρους», στα πρότυπα του Μνημονίου συνεργασίας με την Τυνησία. Υπογραμμίζει την ανάγκη ανάπτυξης «εταιρικών σχέσεων» – με προτεραιότητα την καθιέρωση μιας «στρατηγικής και αμοιβαία επωφελούς εταιρικής σχέσης» με την Αίγυπτο. «Ο ρόλος της Αιγύπτου είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια και τη σταθερότητα της Μέσης Ανατολής, φιλοξενεί αυξανόμενο αριθμό προσφύγων και έχουμε την ευθύνη να την υποστηρίξουμε», τονίζει η Φον ντερ Λάιεν στην επιστολή της προς τους «27», ενώ προσθέτει ότι οι πιέσεις που δέχονται χώρες όπως η Τουρκία, η Ιορδανία, ο Λίβανος είναι ιδιαίτερα σημαντικές και γι’ αυτό οι χώρες αυτές χρειάζονται «συνεχή υποστήριξη» και «δέσμευση» μαζί τους.
Για την ενίσχυση του ελέγχου των εξωτερικών συνόρων, η Φον ντερ Λάιεν προτείνει να εξεταστεί η πρόταση του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ, Ζ. Μπορέλ, για τη διεύρυνση των καθηκόντων της επιχείρησης IRINI, δίνοντας μεγαλύτερη προτεραιότητα στην καταπολέμηση της λαθρεμπορίας ανθρώπων στη Μεσόγειο μέσω μιας αυξημένης εναέριας επιτήρησης. «Πρέπει επίσης να εργαζόμαστε συνεχώς για να υποστηρίζουμε τους εταίρους στην ενίσχυση των συνόρων τους», συμπεριλαμβανομένων και των χερσαίων συνόρων, επισημαίνει η Πρόεδρος της Επιτροπής.
Επιπλέον, η Φον ντερ Λάιεν υπογραμμίζει την ανάγκη να καταπολεμηθεί το λαθρεμπόριο μεταναστών και να αυξηθούν οι επιστροφές, λαμβάνοντας αποφασιστική δράση μαζί με τις χώρες εταίρους στα Δυτικά Βαλκάνια και τη Βόρεια Αφρική.
«Η επιστροφή των παράτυπων μεταναστών παραμένει μια πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε μαζί», τονίζει η ίδια, σημειώνοντας ότι «οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στη Γαλλία και το Βέλγιο αποκάλυψαν την ανάγκη να ενισχυθεί η διασυνοριακή συνεργασία επιβολής του νόμου και η ανταλλαγή πληροφοριών, καθώς και να ενταθούν οι προσπάθειες για να διασφαλιστεί η ταχεία και αποτελεσματική επιστροφή των παράτυπων μεταναστών». Σημειώνεται, ότι ως το τέλος Ιουλίου του τρέχοντος έτους, υπήρξαν 290.000 αποφάσεις επιστροφής και σχεδόν 64.000 αποτελεσματικές επιστροφές, πράγμα που σημαίνει ότι το συνολικό μερίδιο των επιστροφών που πραγματοποιήθηκαν παραμένει χαμηλό στο 22%. «Για να αυξηθούν σημαντικά αυτά τα στοιχεία, είναι απαραίτητο τα κράτη μέλη να συγκεντρώσουν πόρους και ικανότητες στο πλαίσιο ενός κοινού συστήματος επιστροφών της ΕΕ», τονίζει η Φον ντερ Λάιεν.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής τονίζει, επίσης, ότι η ανάπτυξη μιας μετανάστευσης εργατικού δυναμικού με χώρες-εταίρους, μπορεί να φέρει αμοιβαίο κέρδος. Ωστόσο, για να επιδιωχθεί αυτό σε σημαντική κλίμακα, πρέπει να γίνει σαφές ότι οι τοπικές επενδύσεις και οι ευκαιρίες για νόμιμη μετανάστευση πρέπει να συμβαδίζουν με την ενισχυμένη συνεργασία για την επανεισδοχή.
Η αντιμετώπιση των πολύπλευρων προκλήσεων της μετανάστευσης, απαιτεί αυξανόμενες οικονομικές ανάγκες, οι οποίες θα πρέπει να αντικατοπτριστούν στην ενδιάμεση αναθεώρηση του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου, τονίζει η Πρόεδρος της Επιτροπής.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τις προσπάθειες για την πορεία ολοκλήρωσης του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, η Φον ντερ Λάιεν σημειώνει ότι «οι τριμερείς διάλογοι βρίσκονται σε εξέλιξη για τη Διαχείριση του Ασύλου και της Μετανάστευσης, τη Διαδικασία Ασύλου, το Eurodac, το Screening και για την αντιμετώπιση κρίσεων και τονίζει ότι «πρέπει να διατηρηθεί αυτή η δυναμική και να διασφαλίσουμε ταχεία πρόοδο προς μια συνολική συμφωνία τους επόμενους μήνες – η οποία απαιτεί τόσο ευελιξία όσο και αποφασιστικότητα στις διαπραγματεύσεις μας».
