Η απόκτηση δύο συστημάτων V-BAT, παραγωγής της αμερικανικής Shield AI, από τον Ελληνικό Στρατό, μέσω δωρεάς του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη, ενισχύει τις επιχειρησιακές δυνατότητες του Ελληνικού Στρατού, ιδιαίτερα σε περιοχές υψηλού στρατηγικού ενδιαφέροντος όπως ο Έβρος, το Αιγαίο και το Καστελλόριζο. Ενώ σημαντική είναι και η δυνατότητα του για χρήση από πλοία του Πολεμικού Ναυτικού.
Mητσοτάκης στην παραλαβή των V-Bat: Η δωρεά μας επιτρέπει να δοκιμάσουμε πριν επενδύσουμε
Το V-BAT είναι ένα μη επανδρωμένο αερόχημα μεσαίου μεγέθους, σχεδιασμένο για αποστολές επιτήρησης, αναγνώρισης και συλλογής πληροφοριών. Η ικανότητά του να απογειώνεται και να προσγειώνεται κάθετα, χωρίς την ανάγκη διαδρόμου (χρειάζεται ένα χώρο επιφανείας 4,6 μέτρα Χ 4,6), το καθιστά ιδανικό για περιοχές με περιορισμένες υποδομές. Το αεροσκάφος χρησιμοποιεί έναν έλικα με δικύλινδρο θερμικό κινητήρα 24 ίππων, που λειτουργεί ως ανυψωτικός μηχανισμός κατά την απογείωση και προσγείωση, ενώ κατά την πτήση λειτουργεί ως συμβατικό σταθερής πτέρυγας, επιτυγχάνοντας υψηλή αποδοτικότητα. Το ύψος του είναι 3,8 μέτρα και το εκπέτασμα 2,9, οπότε μπορεί να εξαπολυθεί και από ναυτικές πλατφόρμες, που δεν έχουν καν ελικοδρόμιο.
Με αυτονομία πτήσης που φτάνει τις 13 ώρες και εμβέλεια τηλεχειρισμού σε απόσταση κάπου 130+ χιλιομέτρων, το αερόχημα μπορεί να μεταφέρει φορτία βάρους έως 18 κιλών, όπως ηλεκτροπτικούς και υπέρυθρους αισθητήρες, ραντάρ συνθετικής απεικόνισης, αναμετάδοσης δεδομένων, laser αποστασιομέτρησης και στοχοποίησης, και συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, ενώ μελλοντικά προβλέπεται και φόρτος πολεμικής κεφαλής. Οι κάμερες υψηλής ανάλυσης επιτρέπουν τη λειτουργία ημέρα και νύχτα, ακόμη και σε αντίξοες καιρικές συνθήκες, ενώ ο συμπαγής σχεδιασμός του, με βάρος περίπου πενήντα επτά κιλά (μέγιστο απογείωσης είναι τα 73 κιλά), το καθιστά εύκολα μεταφερόμενο από μικρές ομάδες στρατιωτών.
Η αποθήκευσή του απαιτεί ελάχιστο χώρο, ενισχύοντας την ευελιξία του σε επιχειρησιακά περιβάλλοντα. Επιπλέον, η ενσωμάτωση τεχνητής νοημοσύνης από την Shield AI (τεχνολογία Hivemind), επιτρέπει αυτόνομες πτήσεις και επεξεργασία δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, μειώνοντας την εξάρτηση από ανθρώπινους χειριστές και αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα. Με την τεχνητή νοημοσύνη το αεροσκάφος έχει και τη δυνατότητα επιχειρήσεων σε σμήνη ίδιων συστημάτων, για σύνθετες αποστολές με κατανομή λειτουργιών σε κάθε V-Bat που μετέχει.
Χρήσεις του V-BAT από τον Ελληνικό Στρατό
Ο Ελληνικός Στρατός, μέσω των εξειδικευμένων μονάδων του, όπως το 472 Τάγμα Επιτήρησης Πληροφορικής της ΑΣΔΕΝ, σχεδιάζει να αξιοποιήσει τα δύο συστήματα V-BAT σε συνοριακές ζώνες. Στον Έβρο, που αποτελεί κρίσιμη περιοχή λόγω της γειτνίασης με την Τουρκία και των προκλήσεων από τις μεταναστευτικές ροές και τις πιθανές στρατιωτικές εντάσεις, το V-BAT θα προσφέρει τη δυνατότητα συνεχούς παρακολούθησης των χερσαίων συνόρων.
Στο Αιγαίο, με το πολύπλοκο αρχιπέλαγος και τις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου και θαλάσσιου χώρου από την Τουρκία, το V-BAT προσφέρει μια ευέλικτη λύση επιτήρησης. Με βάση για παράδειγμα τη Λέσβο και τη Ρόδο ή μικρότερα νησιά (δεν έχει όπως είπαμε ανάγκη αεροδρομίου), το αερόχημα μπορεί να καλύψει το Βόρειο και Νότιο Αιγαίο αντίστοιχα, παρέχοντας πληροφορίες για εχθρικές κινήσεις ή παράνομες δραστηριότητες, όπως η λαθραία αλιεία ή η διακίνηση μεταναστών. Επιπλέον, το V-BAT μπορεί να υποστηρίξει αποστολές έρευνας και διάσωσης, παρακολουθώντας ναυτικά ατυχήματα με εικόνα σε πραγματικό χρόνο.
Στο Καστελλόριζο, που αποτελεί τη νοτιοανατολική εσχατιά της ελληνικής ΑΟΖ, Η φρουρά του νησιού μπορεί να χρησιμοποιήσει το V-BAT για να παρακολουθεί τις τουρκικές ναυτικές και αεροπορικές κινήσεις, παρέχοντας κρίσιμες πληροφορίες στα κέντρα επιχειρήσεων. Ακόμη, η δυνατότητα άμεσης εξαπόλυσης κατ’ εντολή του τοπικού διοικητή εξασφαλίζει ταχεία απόκριση σε κρίσεις, όπως απόπειρες αποβάσεων ή προκλήσεις.
Τέλος η ικανότητά του να μεταφέρει μικρά φορτία το καθιστά κατάλληλο για αποστολές ανεφοδιασμού σε απομακρυσμένες θέσεις, όπως η παράδοση ιατρικών προμηθειών ή επικοινωνιακού εξοπλισμού σε μικρά νησιά.
Σύγκριση με το Patroller
Ο Ελληνικός Στρατός έχει προχωρήσει στην απόκτηση τεσσάρων UAV Patroller από τη γαλλική Safran, με κόστος πενήντα πέντε εκατομμυρίων ευρώ, μέσω προγράμματος του ΝΑΤΟ. Παρά τις προηγμένες δυνατότητες του Patroller το οποίο υπερέχει σε διάρκεια αποστολής και σε υψόμετρο, το V-BAT παρουσιάζει πλεονεκτήματα, ιδιαίτερα σε επιχειρησιακά περιβάλλοντα όπως αυτά της Ελλάδας. Το Patroller απαιτεί διάδρομο αποπροσγείωσης μήκους τουλάχιστον 250 μέτρων, περιορίζοντας τη χρήση του σε αεροδρόμια, όπως αυτά της Χρυσούπολης και της Ρόδου, ή άλλα. Σε περίοδο πολέμου, τα αεροδρόμια αποτελούν πρωταρχικούς στόχους εχθρικών πυραύλων ή αεροπορικών επιθέσεων, καθιστώντας τα ευάλωτα.
Αντίθετα, το V-BAT μπορεί να απογειωθεί και να προσγειωθεί σε οποιαδήποτε επίπεδη επιφάνεια, ακόμη και σε περιορισμένους χώρους όπως λόφοι, μικρά ξέφωτα, διατηρώντας την απόκρυψη και μειώνοντας τον κίνδυνο εντοπισμού και καταστροφής.
Το Patroller, λόγω της εξάρτησής του από σταθερές υποδομές, απαιτεί περισσότερο χρόνο για προετοιμασία και ανάπτυξη, καθυστερώντας την απόκριση σε κρίσιμες στιγμές. Από πλευράς κόστους, το V-BAT είναι φθηνότερο τόσο σε απόκτηση όσο και σε συντήρηση, ενώ η δωρεά των δύο συστημάτων από το Ίδρυμα Λασκαρίδη εξαλείφει το αρχικό κόστος. Η απλότητα του σχεδιασμού του V-BAT μειώνει τις απαιτήσεις σε υλικοτεχνική υποστήριξη, επιτρέποντας τη λειτουργία του από μικρές ομάδες στρατιωτών, ενώ το Patroller απαιτεί εξειδικευμένο προσωπικό και υποδομές.
Το V-BAT έχει ήδη επιλεγεί από την Αμερικανική Ακτοφυλακή με συμβόλαιο 198 εκατ. δολαρίων, ενώ χρησιμοποιείται σε αποστολές των Αμερικανών Πεζοναυτών και του Ναυτικού. Εκτός ΗΠΑ θα υπηρετήσει σύντομα στο Ιαπωνικό Ναυτικό, ενώ προωθείται και σε άλλες χώρες έχοντας εξασφαλίσει τοπικές συνεργασίες.
Έτσι ως ένα υβριδικό σύστημα κάθετης απογείωσης/οριζόντιας πτήσης, με μικρό μέγεθος, ευκολία εξαπόλυσης, αξιόλογων επιδόσεων και με ποικιλία φορτίων που εξυπηρετεί πολλές αποστολές, το V-BAT μπορεί να χρησιμεύσει ιδιαίτερα στις Έλληνικες Ένοπλες Δυνάμεις: τόσο στο Στρατό Ξηράς που το παραλαμβάνει, αλλά μελλοντικά και στο Ναυτικό που πρέπει να προσθέσει μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε πολλά πλοία του, που όμως δεν διαθέτουν υποδομή ελικοδρομίου. Εφόσον η πρακτική αξιοποίηση αποδειχθεί ότι αποδίδει -τα δύο συστήματα που δωρίζονται είναι μια “ποσότητα τεσταρίσματος”- θα ήταν μεγάλου ενδιαφέροντος να μελετηθεί αν υπάρχει δυνατότητα και εγχώριας παραγωγής, εξέλιξης ελληνικών “φορτίων” κ.ο.κ. με τα αντίστοιχα οφέλη μεταφοράς τεχνολογίας και ανάπτυξης.
Νέες δυνατότητες για το Μη Επανδρωμένο Αεροσκάφος V-Bat VTOL
