Έχει γίνει «παράδοση» κάθε φορά που οι Αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις αποσύρουν (ή ανακοινώνουν ότι θα αποσύρουν) κάποια οπλικά συστήματα να προβληματιζόμαστε για το τι μπορεί να «ψωνίσει» η χώρα μας. Η παράδοση αυτή στηρίζεται βέβαια στις παγιωμένες αμερικανικές διαδικασίες μεταφοράς μεταχειρισμένου οπλισμού σε φίλιες και συμμαχικές χώρες μέσω EDA (Excess Defense Articles), σε χαμηλό κόστος -που μπορεί να εξυπηρετηθεί και με αμερικανική χρηματοδότηση FMS- είτε και δωρεάν. Βέβαια αυτές οι μεταφορές είναι «ως έχει» για το υλικό, δηλαδή στην κατάσταση που βρίσκεται τώρα, ενώ ο παραλήπτης πληρώνει συσκευαστικά, διαχειριστικά και μεταφορικά κόστη, όπως και την όποια αναβάθμιση επιλέξει.
Στην Ελλάδα μέσω αυτών των διαδικασιών έχουμε κατά καιρούς προμηθευθεί αρκετά υλικά (πρόσφατα ξεκίνησε η ροή των τροχοφόρων τεθωρακισμένων M1117) ενώ η βελτίωση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων των τελευταίων ετών, μαζί με τις συνοδευτικές διαβεβαιώσεις για ενίσχυση των ενόπλων μας δυνάμεων, έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα προσμονής για ακόμη περισσότερα και ποιοτικότερα όπλα, με κατεύθυνση προς τα «εδώ».
Στον αεροπορικό τομέα τώρα που είναι και ο πιο υψηλής τεχνολογίας, στις -σχεδόν ατέρμονες- διαπραγματεύσεις εντός του Αμερικανικού Κογκρέσου που διεξάγονται μήνες τώρα για την έγκριση του αμερικανικού αμυντικού προϋπολογισμού του 2022, τελικά εγκρίθηκε η απόσυρση 160 αεροσκαφών. Έτσι «φεύγουν» 47 F-16C/D, 48 F-15C/D Eagles, τέσσερα E-8 JSTARS παρακολούθησης, όπως και είκοσι (!) RQ-4 Global Hawk Block 30. Ακόμη αποσύρονται πολλά εναέριου ανεφοδιασμού, συνολικά 18 KC-135 και ακόμη 14 KC-10, αλλά και 13 μεταγωγικά C-130H.
Τι από όλα αυτά μπορεί να ενδιαφέρει την Ελλάδα; Πρώτα προφανώς προβάλλουν τα εναέριου ανεφοδιασμού, καθώς εκεί υπάρχει μια εκφρασμένη ανάγκη της Πολεμικής Αεροπορίας εδώ και δεκαετίες.
Εδώ να διευκρινίσουμε και μια παρεξήγηση, ότι δηλαδή η ΠΑ έχει ανάγκη τέτοια αεροσκάφη για να μπορέσει να δράσει εντός του (δυστυχώς ουδέποτε εφαρμοσμένου) «ενιαίου αμυντικού δόγματος» για να υπερασπίσει την Κύπρο. Αυτό δεν είναι όμως πλήρες ως περιγραφή. Τα ανεφοδιαστικά τα θέλει η Αεροπορία μας ως βασικό στοιχείο της δράσης της εντός ελληνικών συνόρων και κυριαρχικών ζωνών και στη συνέχεια για επιχειρήσεις έως και την Κύπρο. Καθώς σε πιθανή σύρραξη με την Τουρκία, πρέπει να υπάρχει δυνατότητα εναέριου ανεφοδιασμού για μεγαλύτερη παραμονή στον αέρα και για διεξαγωγή επιχειρήσεων με μεγάλο οπλικό φορτίο (άρα το αεροσκάφος θα απογειωθεί με λίγα καύσιμα), αλλά και εναλλακτική-συμπληρωματική λύση ανεφοδιασμού, σε περίπτωση που κάποιο πολεμικό μας αεροδρόμιο έχει δεχθεί επίθεση.
Σε τι κατάσταση βρίσκονται τα υπό απόσυρση αμερικανικά αεροσκάφη; Tα KC-135R είναι μεγάλης ηλικίας, περίπου 50 ετών αλλά έχουν εξοπλιστεί παλαιότερα με κινητήρες CFM56, ενώ έχουν περάσει διαδοχικά στάδια αναβάθμισης του ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Η κατάσταση τους πρέπει να θεωρείται αξιοπρεπής αν και σίγουρα θα απαιτηθεί βαριά συντήρηση. Ενώ η πιο προφανής αναβάθμιση είναι αυτή του λεγόμενου Block 45, όπου το αεροσκάφος αποκτά glass cockpit (νέο πιλοτήριο με χρήση οθονών, νέο υπολογιστή, αυτόματο πιλότο, σύστημα διαχείρισης πτήσης κ.λπ., με απόσυρση πολλών αναλογικών συστημάτων). Το τελευταίο ως πρόγραμμα αναβάθμισης εκτελεί και η Τουρκική Αεροπορία που διαθέτει 7 KC-135R.
Σε εξέλιξη ο εκσυγχρονισμός του δεύτερου τουρκικού KC-135R στις ΗΠΑ
Τα KC-10 τώρα είναι νεότερα σε ηλικία, 40 περίπου ετών και έχουν και μεγαλύτερη μεταφορική ικανότητα, ενώ σχετικά πρόσφατα είχαν δεχθεί μια αναβάθμιση του πιλοτηρίου από τη Rockwell Collins, οπότε ίσως είναι και πιο κατάλληλα για απόκτηση. Πάντως διεθνώς υπάρχει ενδιαφέρον για μεταχειρισμένα αεροσκάφη εναερίου ανεφοδιασμού, παρά την παλαιότητα τους, καθώς πολλές αεροπορίες (αλλά και ιδιωτικές εταιρίες που παρέχουν τέτοιες υπηρεσίες) τα αναζητούν αναγνωρίζοντας τον πολλαπλασιαστικό τους ρόλο στις σύγχρονες επιχειρήσεις.
