Γράφει ο Michael Peck
Βασική Αρχή είναι να μην υποτιμάς ποτέ τον αντίπαλό σου
Στη δεκαετία του 1980, ο πόλεμος με τη Σοβιετική Ένωση θεωρείτο πως θα ήταν ένας εφιάλτης στο ναυτικό αγώνα.
Συγγραφείς μυθιστορημάτων, όπως ο Tom Clancy και ο John Hackett είχαν δημιουργήσει μια εφιαλτική εικόνα όπου τα δυτικά ναυτικά αντιμετώπιζαν ορδές βομβαρδιστικών, πυραύλων κρουζ, υποβρυχίων και πλοίων επιφανείας. Φυσικά, σε όλα αυτά τα μυθιστορήματα οι “καλοί” κερδίζουν πάντα αλλά με μεγάλο κόστος!
Εκ των υστέρων, όλα αυτά μας φαίνονται αστεία. Σήμερα γνωρίζουμε -αυτό που κάποιοι λίγοι τότε υποτπεύονταν- πως όλα αυτά ήταν ανακρίβειες και το φαινομενικά πανίσχυρο Σοβιετικό Ναυτικό ταλανιζόταν από χρόνιες υστερήσεις σε τεχνολογία και εκπαίδευση. Δεν ήταν, βέβαια, χάρτινος τίγρης αλλά δεν ήταν και το θαλάσσιο τέρας που ήταν έτοιμο να καταπιεί τους στόλους της Δύσεως.
Αναρωτιέται κανείς, μήπως κάνουμε σήμερα το ίδιο λάθος με την Κίνα; Όταν διαβάζουμε άρθρα και αναφορές γα τη τεράστια ανάπτυξη του κινεζικού ναυτικού και τα δήθεν υπερόπλα, όπως τους υπερπυραύλους “φονιάδες αεροπλανοφόρων”, μήπως υπερβάλουμε ως προς το μέγεθος της πραγματικής απειλής;
Κίνα: πρωτοφανείς επιδόσεις στις ναυπηγήσεις πολεμικών μέσα στο 2019
Καταρχήν, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε πως ο πανικός δεν είναι επικοδομητικό στοιχείο στην ώριμη και ρεαλιστική σκέψη. Από το 1917 ως το 1960 το σοβιετικό ναυτικό δεν αποτελούσε απειλή για τη Δύση. Ήταν ένας μεγάλος αλλά αδύναμος στόλος προσανατολισμένος κατά βάση για παράκτια άμυνα, αποτελούμενος κατά κύριο λόγο από ελαφρά πλοία, πυραυλακάτους, τορπιλακάτους και μικρά ντηζελοκίνητα υποβρύχια. Ήταν ο σοβιετικός στρατός η πραγματική ισχύς της ΕΣΣΔ και η απειλή που παρείχε τον όγκο της Σοβιετικής ισχύος.
Κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1960, υπό την ηγεσία του ναυάρχου Sergei Gorshkov το σοβιετικό ναυτικό ανέκρουσε βίαια πρύμνα. Αντί για παράκτια άμυνα, η Μόσχα έχτιζε πλέον ένα ναυτικό ανοιχτών θαλασσών παρατάσσοντας μεγάλα πολεμικά πλοία, βαριά οπλισμένα καταδρομικά, μεγάλα αντιτορπιλικά, πυρηνοκίνητα επιθετικά υποβρύχια και -Θεός φυλάξοι- ακόμα και αεροπλανοφόρα, το απόλυτο σύμβολο ναυτικής ισχύος όπως το αντιλαμβανόταν η Δύση. Ακόμα κι αν αυτά δεν ήταν αρκετά για να νικήσουν τους δυτικούς στόλους κατά παράταξη, θα μπορούσαν ίσως να βυθίσουν τα μεταγωγικά που μετέφεραν ενισχύσεις δια του Ατλαντικού, επιτρέποντας στον Σοβιετικό Στρατό να επικρατήσει στην Ευρώπη ή ακόμα να βυθίσουν τα πετρελαιοφόρα που μετέφεραν το υγρό στο οποίο βασίζονταν οι δυτικές οικονομίες.
Όπως όμως αποδείχθηκε, το Σοβιετικό Ναυτικό αντιμετώπιζε τεράστια προβλήματα. Τα πλοία του δεν ήταν αξιόπιστα μηχανικά, ή ακόμα και ασφαλή (γνωστό το αστείο “πώς αναγνωρίζεις έναν Σοβιετικό ναύτη υποβρυχίων; Φωσφορίζει στο σκοτάδι”). Το ηθικό δεν ήταν και ιδιαίτερα υψηλό -όπως φάνηκε και από τη φρεγάτα που προσπάθησε να αποστατήσει στη Δύση το 1975 (Φ/Γ Storozhevoy).
Αν όλα αυτά ακούγονται γνωστά, είναι γιατί η Κίνα προβάλεται σήμερα ως ανερχόμενη ναυτική υπερδύναμη. Μια κομμουνιστική Κίνα όμως που δεν ήταν καν γνωστή ναυτικά μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα. Σήμερα, η Κίνα είναι γνωστό πως αποκτά προηγμένα οπλικά συστήματα, σε μια στρατηγική να αμφισβητήσει τα πρωτεία της ναυτικής κυριαρχίας της Δύσης και -Θεός φυλάξοι!” και αεροπλανοφόρα. Ξέρουμε, βέβαια, πως η Κίνα έχει μακρύ δρόμο να διανύσει μέχρι να φτάσει στο σημείο να αποτελέσει ισχυρή ναυτικά δύναμη, αφού πρέπει να μάθει να χειρίζεται και την ισχύ ενός αεροπλανοφόρου αλλά το μήνυμα στάλθηκε.
Το Κινεζικό Ναυτικό εντάσσει το μεγαλύτερο και “παντοδύναμο” πολεμικό πλοίο του σε υπηρεσία
Η ναυτική ισχύς δεν φτιάχνεται σε μια μέρα και σίγουρα δεν εξαρτάται μόνο από την παράθεση όπλων και πλοίων στη θάλασσα. Το Ρωσικό Ναυτικό ξεκίνησε την ύπαρξή του από τα χρόνια του τσάρου Μεγάλου Πέτρου, ενώ οι Κινέζοι εξερευνητές έφταναν κάποτε μέχρι την Αφρική και την Αυστραλία αιώνες πριν ο Κολόμβος ανακαλύψει την Αμερική. Ωστόσο, στο σήμερα, ούτε η Σοβιετική Ένωση ούτε η Κίνα έχουν την εμπειρία να διατηρούν μια ναυτική παρουσία για μεγάλο διάστημα κάτω από δυσμενείς καιρικές συνθήκες και πολεμική έγερση. Και όσα κι αν πούμε για τα ναυτικά των ΗΠΑ και της Βρετανίας, για τα υπερκοστολογημένα και αμφισβητούμενης λειτουργίας πλοίων τους, γεγονός αποτελεί πάντα πως μεταξύ τους μοιράζονται 6 αιώνες ναυτικής εμπειρίας και παράδοσης στη νίκη, που φτάνει ως το σήμερα. Όπως αναφέραμε, η νίκη στη θάλασσα δεν είναι ζήτημα μόνον αριθμών και μέσων.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο που μας έμαθε ο Ψυχρός Πόλεμος: η ζήτηση προκαλεί την αγορά. Ένα έθνος αποκτά όπλα είτε από φόβο πως ο αντίπαλός του είναι παντοδύναμος είτε οι ηγέτες του σπέρνουν τόσο φόβο για τον αντίπαλο για να δικαιολογήσουν αμυντικές δαπάνες που στην πραγματικότητα προορίζονται για εσωτερικούς λόγους. Στον Ψυχρό Πόλεμο ο Ρόναλντ Ρήγκαν ξεκίνησε μια τεράστια εξοπλιστική κούρσα για να αντιμετωπίσει εκείνο που τότε φαινόταν ως σοβιετική στρατιωτική παντοδυναμία. Τρισεκατομμύρια ξοδεύτηκαν σε αεροπλανοφόρα, υποβρύχια και άλλα προηγμένα οπλικά συστήματα.
Σήμερα, οι ΗΠΑ έχουν ρίξει 13 δισεκατομμύρια για να ναυπηγήσουν τα σύγχρονα αεροπλανοφόρα κλάσης Ford κι άλλα όπλα κυρίως λόγω της ανησυχίας πως η ισχυροποίηση της Κίνας απειλή τη ναυτική κυριαρχία των ΗΠΑ. Το αμερικανικό ναυτικό είναι έτοιμο να προωθήσει το σχέδιο Ναυτικού 355 πλοίων, που αποτελεί την μεγαλύτερη ανάπτυξη του στόλου από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Αν ξεσπάσει μια Σινο-Αμερικανική σύγκρουση και το κινεζικό ναυτικό είναι όντως όσο ισχυρό φοβόμαστε, τότε θα είναι μια σωστή επένδυση.
Δοκιμές εν πλω για το ναυτικό ηλεκτρομαγνητικό πυροβόλο της Κίνας;
Ωστόσο, αν η κινεζική ναυτική ισχύς αποδειχθεί μια ακόμα υπερβολικά προβεβλημένη παραπλάνηση, τότε τα δισεκατομμύρια που θα έχουν ξοδευτεί και θα μπορούσαν να έχουν δοθεί σε άλλες οδούς, όπως μη επανδρωμένα αεροσκάφη, συστήματα κυβερνοπολέμου, προηγμένα αεροσκάφη, τότε το κινεζικό ναυτικό θα έχει ήδη κερδίσει μια νίκη χωρίς να πέσει ούτε τουφεκιά.
Πηγή: National Interest – Reuters
